Jak ustalać wartość świadczeń częściowo odpłatnych w CIT?

Na potrzeby prowadzonej działalności przedsiębiorcy nabywają różnego rodzaju towary lub usługi. Zdarza się, że takie świadczenia są nabywane nieodpłatnie lub za poniesieniem jedynie częściowej odpłatności. Na wstępie warto wskazać, że temat nie dotyczy jedynie umów sprzedaży, ale każdego rodzaju umów, w ramach których podatnik może nabyć świadczenia rozumiane bardzo szeroko.
Świadczenia częściowo odpłatne
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT przychodem są również wartości rzeczy, praw, a także innych świadczeń otrzymanych częściowo odpłatnie. Ustawa nie wskazuje, co należy rozumieć jako świadczenia nieodpłatne lub częściowo odpłatne. Jednocześnie ustawa w żadnym miejscu nie definiuje pojęcia „świadczeń nieodpłatnych” lub „świadczeń częściowo odpłatnych”, pozostawiając te zagadnienia do ukształtowania przez orzecznictwo i doktrynę.
Przykładowo organy podatkowe za świadczenia częściowo nieodpłatne nie uznają okresu bezczynszowego najmu w sytuacji zawarcia umowy na dłuższy okres. Innymi słowy, wynegocjowany okres bezczynszowego najmu nie będzie świadczeniem częściowo nieodpłatnym, lecz zmniejszeniem należności za czynsz za przyszłe okresy (por. interpretacja Dyrektora KIS z dnia 18 stycznia 2018 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.460.2017.2.IZ).
Za świadczenia częściowo odpłatne nie można uznać przypadku czynności, których cechą charakterystyczną jest brak odpłatności. Stanowisko to jest potwierdzane przez sądy administracyjne. Przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 września 2017 r. wskazał, że w przypadku nieodpłatnej służebności przesyłu ustanowionej zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego nie można mówić o nieodpłatnym lub częściowo odpłatnym świadczeniu.
Ustalenie wartości
Wartość rzeczy, praw lub innych świadczeń otrzymanych częściowo odpłatnie określa się poprzez odniesienie się do różnicy w wartości rynkowej rzeczy, praw lub świadczeń nabytych przez podatnika a ponoszoną odpłatnością. Przykładowo, jeżeli podatnik zaciągnie pożyczkę oprocentowaną 4% w skali roku, a średnie oprocentowanie banków to 11%, to różnica ta może być przychodem z częściowo nieodpłatnego świadczenia. Z kolei w przypadku, gdy takie odsetki uległyby przedawnieniu i podatnik nie byłby zmuszony do ich zwrotu, wówczas zgodnie z ostatnim podejściem organów podatkowych przychód z tytułu częściowo nieodpłatnego świadczenia nie powstanie (por. interpretacja z dnia 2 sierpnia 2018 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.234.2018.1.DP).
Ustawa precyzuje również szczególne sytuacje ustalania wartości rynkowej. W przypadku, gdy takie świadczenie dotyczy czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej, miernikiem jest wartość tych świadczeń w innych sytuacjach. Jeżeli z kolei przedmiotem świadczenia są usługi zakupione, wartość rynkowa tych świadczeń powinna zostać określona w wartości zakupu. W przypadku udostępnienia lokalu wartość rynkową stanowi równowartość czynszu, jaki przysługiwałby w chwili zawarcia umowy.
Świadczenia trudne do wyceny
Omówione powyżej reguły dotyczą sytuacji, gdy istnieje możliwość stosunkowo prostego ustalenia ceny rynkowej, odnosząc się do znanych informacji. Powstaje natomiast pytanie, co zrobić w sytuacji, gdy przedmiotem świadczenia są rzeczy, usługi lub prawa trudne do wyceny. Jednym z takich przykładów może być znak towarowy i obciążenie z tytułu prawa do korzystania z tego znaku. Określenie wartości takiego świadczenia jest bardzo trudne i wymaga specjalistycznej wiedzy. Dlatego dobrą praktyką w tym zakresie jest wystąpienie o wcześniejsze wydanie opinii biegłych lub ekspertów, tak aby mieć argumenty w dyskusji z urzędem. Innym rozwiązaniem występującym w praktyce gospodarczej jest wliczenie wartości znaku towarowego w wartość sprzedawanych towarów lub usług. Należy jednak pamiętać, że nie można takiego świadczenia wyodrębnić, lecz powinno ono być wkalkulowane w cenę. W takim przypadku nie można mówić o świadczeniach częściowo nieodpłatnych.
Świadczenia wzajemne różnej wartości
Problematyka ustalania wartości świadczeń częściowo odpłatnych komplikuje się w sytuacji, gdy każda ze stron dokonuje świadczeń na rzecz drugiej strony (świadczenia wzajemne). Przykładowo w sytuacji udzielenia wzajemnych poręczeń przez spółki o nierównej wartości dochodzi do powstania przychodu z tytułu częściowo nieodpłatnych świadczeń dla jednej spółki (por. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 lipca 2019 r., sygn. II FSK 2908/17). W wyroku tym NSA wskazał, że nie można mówić o równej wartości poręczeń w sytuacji, gdy dotyczą one innych, nierównych zobowiązań kredytowych. W efekcie można przyjąć, że uproszczenia stosowane przez podatników polegające na świadczeniu wzajemnych usług i braku dodatkowych obciążeń z tego tytułu powinny być analizowane pod kątem możliwości powstania świadczenia częściowo nieodpłatnego. Taka sytuacja może wystąpić w szczególności pomiędzy podmiotami powiązanymi, gdzie przesłanki ekonomiczne nie zawsze determinują podejmowane decyzje i może zaistnieć różnica w wysokości świadczeń wzajemnych, za którymi nie idzie rozliczenie.
Polecamy: CIT 2020. Komentarz
Ustalenie wartości przez organ podatkowy
Zgodnie z przepisami ww. ustawy w przypadku, gdy ustalona wartość świadczeń częściowo odpłatnych znacznie odbiega od wartości rynkowych, organ podatkowy wzywa strony do jej zmiany lub do wskazania przyczyn uzasadniających przyjęcie takiej ceny. Jeżeli strony nie zareagowałyby na takie wezwanie organu, wtedy organ ma prawo skorzystać z opinii biegłego. W sytuacji, gdy wartość wynikająca z opinii odbiega o więcej niż 33% od wartości transakcji ustalonej przez strony, organ podatkowy może wykorzystać opinię biegłego.
Autor: radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Liczne zmiany przepisów i niejednolite interpretacje i orzeczenia w sprawach podatkowych to codzienność polskich podatników, firm i księgowych. Nie wszyscy wiedzą, że można ubezpieczyć się od ryzyka podatkowego. Ubezpieczyciele oferują w tym zakresie kompleksową ochronę ubezpieczeniową, np. ochronę skarbową dla osób fizycznych odpowiedzialnych za finanse (dot. ryzyka kar z kks), czy ochronę podatkową uruchamianą w ramach sporów podatników z organami podatkowymi.
Wynagrodzenie za funkcje kierownicze i nadzorcze w pracach B+R stanowi koszt kwalifikowany.
ZUS poinformował o wdrożeniu nowej metryki programu Płatnik, które ma mieć miejsce 7 czerwca 2023 r. w godzinach wieczornych.
Jakie skutki podatkowe w podatku dochodowym wywołuje dywidenda rzeczowa po stronie spółki wypłacającej dywidendę?
Kawa z INFORLEX to cykl bezpłatnych spotkań online. Spotkania odbywają się w formule „na żywo” w wybrane wtorki o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 13 czerwca br. tematem spotkania będzie Slim VAT 3.
Ministerstwo Finansów pracuje nad ustawą, która zobowiąże operatorów platform cyfrowych do raportowania organom podatkowym o aktywnych sprzedawcach, m.in. tych, którzy dokonali co najmniej 30 transakcji w roku lub sprzedali towary za więcej niż 2 tys. euro. Raportowane będą też dane osób, które za pośrednictwem platformy wynajmą np. swoje mieszkanie - informuje dyrektor Departamentu Polityki Podatkowej w Ministerstwie Finansów Marcin Lachowicz.
Rada Polityki Pieniężnej w czasie posiedzenia w dniach 5-6 czerwca 2023 r. nie podjęła decyzji o zmianie wysokości żadnej stopy procentowej NBP. Stopa referencyjna wynosi nadal 6,75 proc.
Przedsiębiorcy czekają na zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej. Powstaje jednak pytanie, czy środki, które oddaje ZUS, powinny zostać uznane za przychód przedsiębiorstwa. Wszystko zależy od wybranej metody rozliczania podatku.
W komunikacie z 5 czerwca 2023 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że służby Komisji Europejskiej potwierdziły, że brak jest podstaw do zwolnienia drobnych producentów wina z wymogów określonych w art. 33-43 dyrektywy 2020/262, w tym z obowiązku stosowania e-SAD przy przemieszczaniu wewnątrzwspólnotowym poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyprodukowanego przez nich wina oraz posiadania numeru akcyzowego uprawnionego/certyfikowanego wysyłającego.
Nie ustajemy w świętowaniu Międzynarodowego Dnia Księgowego. Następna porcja humoru jest już gotowa. Zapraszamy!
6 czerwca 2023 r. Rada Ministrów przyjęła i skierowała do Sejmu projekt ustawy o wprowadzeniu systemu kaucyjnego. System kaucyjny ma objąć od 2025 roku, np. butelki z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku do 3 l, szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l i puszki metalowe do 1 l.
Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył skargę kasacyjną spółki, która toczyła spór z organem podatkowym w zakresie miejsca rozliczania VAT od usług wsparcia (orzeczenie z 14 lutego 2023 r., sygnatura I FSK 1794/19).
U nas Międzynarodowy Dzień Księgowego trwa cały tydzień! Kolejny zestaw żartów prosto od księgowych już na Was czeka!
W dniu 1 czerwca 2023 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zwana potocznie SLIM VAT 3). Ta nowelizacja zawiera nie tylko zmiany w podatku VAT ale także kilka zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i wyższe kwoty wolne w podatku od spadków i darowizn. Przesunięto o rok obowiązek wysyłania JPK_PIT i JPK_CIT.
Zarówno w małych firmach, jak i w międzynarodowych przedsiębiorstwach, dział księgowości odgrywa kluczową rolę w zakresie zarządzania finansami i zapewnianiu przejrzystości informacji finansowych. Obchodzony 9 czerwca Dzień Księgowego to doskonała okazja, aby uznać i docenić wkład grupy, która zapewnia solidne podstawy do podejmowania decyzji biznesowych w firmach.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, który ma na celu podwyższenie świadczenia wychowawczego (tzw. 500 plus) do kwoty 800 zł miesięcznie od 2024 roku.
"Ewa, nasza tęczowa księgowa" - tak nazwaliśmy historyjkę o księgowej, którą napisał ChatGPT-4. Ciekawi jesteśmy jak Wam się spodoba i przede wszystkim, czy wywoła uśmiech na Waszych twarzach… a w których miejscach - to już sprawka sztucznej inteligencji!
Jak działają międzybankowe systemy rozliczeniowe Elixir, Euro Elixir i Express Elixir w czasie Bożego Ciała (8 czerwca 2023 r.) i całego długiego weekendu 8-11 czerwca? Kiedy dojdzie do odbiorcy przelew bankowy wysłany w Boże Ciało?
Międzynarodowy Dzień Księgowego już w najbliższy piątek - 9 czerwca. My zaczynamy świętowanie już od dziś i mamy dla Was, drodzy Księgowi i Księgowe, kolejną porcję dowcipów prosto z biur rachunkowych. Bo liczy się humor!
Nowy wskaźnik referencyjny WIRON, który ma zastąpić dotychczasowy WIBOR, będzie stosowany przy prefinansowaniu działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Tak przewiduje zakłada projekt rozporządzenia opublikowany 24 maja 2023 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.
Trzymiesięczny WIRON spadł od początku 2023 roku z 6,18 proc. do 5,83 proc. W tym samym czasie WIBOR 3M stopniał o 10 pkt bazowych (do 6,9 proc.). Jeśli sytuacja się nie zmieni, inwestorzy po zaplanowanej na 1 stycznia 2025 r. tranzycji, będą zarabiali mniej.
Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?
Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.
Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów.
Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o VAT – podała kancelaria prezydenta. Ustawa wprowadza pakiet Slim VAT 3, który ma uprosić rozliczanie tego podatku.
Komentarze(0)
Pokaż: