Czy strata w środkach obrotowych może stanowić koszt uzyskania przychodów

Strata wiąże się z niezamierzonym ubytkiem, poniesioną szkodą, utratą składników majątkowych na skutek zdarzeń losowych. Straty mogą pojawić się zarówno w środkach trwałych, wartościach niematerialnych i prawnych oraz w środkach obrotowych. W niniejszym tekście zajmiemy się tylko zagadnieniem straty w środkach obrotowych jako kosztu uzyskania przychodu.

Środki obrotowe obejmują składniki zmieniające swoją postać w krótkim czasie w trakcie przechodzenia przez poszczególne fazy procesu gospodarczego i które zużywa się zwykle w jednym okresie rozliczeniowym. Zaliczymy do nich zapasy (materiały, produkty gotowe lub w toku produkcji, towary nabyte w celu odsprzedaży), należności od osób trzecich (odbiorców, pracowników), aktywa pieniężne (gotówka, pieniądze na rachunkach bankowych).

Strata w środkach obrotowych może być skutkiem ubytków naturalnych, dotyczyć ich wagi, objętości, wymiaru i być spowodowana wyciekaniem, wysychaniem, wietrzeniem podczas transportu, magazynowania lub w produkcji. Inne przyczyny strat w aktywach obrotowych to zdarzenia losowe, klęski żywiołowe, nadzwyczajne okoliczności (np. kradzież, pożar, zniszczenie składników majątkowych).

Straty w środkach obrotowych nie zostały przez ustawodawcę wymienione w katalogu kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów. Można więc przyjąć, że straty w środkach obrotowych mogą stanowić koszty podatkowe na zasadach ogólnych. A zatem jeśli wydatki na nabycie środków obrotowych stanowiły koszty uzyskania przychodów w momencie poniesienia tj. wydatki zostały poniesione w celu uzyskania przychodów, zabezpieczenia albo zachowania źródła przychodów.

Podkreślmy, że podjęcie decyzji o zaliczeniu straty w środkach obrotowych do kosztów podatkowych musi zostać poprzedzone uważną analizą każdego zdarzenia, które stratę powoduje. 

Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach wskazują na jakie elementy powinniśmy zwrócić szczególną uwagę (interpretacje indywidualne: Naczelnika Urzędu Skarbowego w Jeleniej Górze z 22 kwietnia 2006 r., PDIII 423/1/49/06, Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, ITPB1/415-170/09/DP, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 sierpnia 2009r., IPPB3/423-542/08/09-10/S/JG). 

Podobne wskazówki można również znaleźć w orzeczeniach sądów administracyjnych (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 lutego 2008 r., sygn. akt II FSK 23/07).

Przed zaliczeniem straty w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów podatnik powinien ocenić:
- czy strata wiąże się z prowadzoną działalnością,
- w jakiej sytuacji strata powstała, np. na skutek ubytków naturalnych, zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych,
- czy została udokumentowana, np. protokołem opisującym zdarzenie (ilość, wartość, przyczyna powstania straty, podpis podatnika, data), protokołem policyjnym, straży pożarnej, opiniami rzeczoznawców, dokumentami wystawionymi przez ubezpieczyciela.

Autopromocja

Konferencja: Kongres KSeF. Cyfrowa rewolucja w fakturowaniu

Sprawdź

Do kosztów uzyskania przychodów podatnicy mogą zaliczyć straty w środkach obrotowych, jeśli powstały one niezależnie od woli podatnika, zostały uznane za niezawinione i których okoliczności powstania oraz przyczyny zostały wyczerpująco udokumentowane.

Ważne jest również, czy podatnik podejmował działania w celu zapobieżenia stratom. Podatnik nie zaliczy więc do kosztów uzyskania przychodów strat będących wynikiem braku jego staranności, zaniedbań, nieracjonalnego działania, nawet jeśli straty mieszczą się w normach ustalonych przez jednostkę gospodarczą.