REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Koszty podatkowe na przełomie roku – wątpliwości podatników i stanowiska organów podatkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Klimkiewicz-Deplano
Partner Zarządzający Advicero Nexia, Doradca Podatkowy nr wpisu 09935
Nexia Advicero
Doradztwo podatkowe, księgowość, corporate services, obsługa płacowo-kadrowa
Koszty podatkowe na przełomie roku – wątpliwości podatników i stanowiska organów podatkowych
Koszty podatkowe na przełomie roku – wątpliwości podatników i stanowiska organów podatkowych

REKLAMA

REKLAMA

Jak rozliczać koszty podatkowe na przełomie roku? Jak co roku, kwestia rozpoznawania odpowiednich kosztów zamykanym roku podatkowym, versus rozpoznanie tych kosztów w nowym, bieżącym roku, budzi wiele wątpliwości. Warto przypomnieć zasady rozpoznawania kosztów na przełomie lat, którymi powinni kierować się podatnicy.

Co uznaje się za koszt uzyskania przychodu?

Tak w przepisach ustaw o podatku dochodowym, jak i w wydawanych na ich podstawie interpretacjach podatkowych wymienia się liczne warunki, które muszą zostać spełnione, aby koszt został uznany za koszt uzyskania przychodu. W szczególności muszą być spełnione następujące przesłanki co do wydatku uznawanego za koszt podatkowy:

REKLAMA

Autopromocja
  • został poniesiony przez podatnika (czyli ostatecznie musi zostać pokryty z jego zasobów majątkowych),
  • wartość wydatku nie może być zwrócona (koszt rzeczywisty),
  • jest ściśle związany z działalnością gospodarczą podatnika,
  • udokumentowany został w sposób właściwy,
  • nie jest wydatkiem wskazanym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT (odpowiednio art. 23 ustawy o PIT).

Dodatkowo, najważniejszym warunkiem – wskazanym w art. 15 ustawy o CIT (art. 22 ustawy o PIT) jest, żeby koszty były poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zabezpieczenia źródła przychodów.

Koszty bezpośrednio związane z przychodami a moment ujęcia kosztów

REKLAMA

Na podstawie art. 15 ust. 4 ustawy o CIT (art. 22 ust. 5 ustawy o PIT) koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody. Odnosząc się do powyższego, istotne jest tutaj zdefiniowane kosztów bezpośrednich, aby w pełni zrozumieć kwalifikację poszczególnych wydatków.

Tak też ustosunkowując się do pojęcia kosztów bezpośrednich, Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 2 października 2020 r. (0111-KDIB2-1.4010.229.2020.2.PB) wskazał, że: „Do kategorii "kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio związanych z przychodami" należą takie wydatki, których poniesienie ma bezpośrednio na celu uzyskanie konkretnych przychodów. W ich przypadku możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja, w jakiej pozostają wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru i przychód ze zbycia tej jednostki towaru. (…) posługując się językowym znaczeniem - przez koszty bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpłynęło bezpośrednio na uzyskanie określonego przychodu”.

REKLAMA

Warto zwrócić uwagę na to, że w ustawach o podatkach dochodowych nie zostały zdefiniowane pojęcia kosztów bezpośrednio czy też pośrednio związanych z uzyskaniem przychodu. Regulacje ustawowe wskazują jedynie na zasadę potrącalności kosztów bezpośrednio związanych z uzyskaniem przychodów i kosztów pośrednio związanych z przychodem. Co więcej, jeśli uzyskanie przychodu jest zależne od poniesienia określonego kosztu, to ten, zgodnie z regulacjami, będzie mógł zostać rozliczony w momencie wystąpienia przychodu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Za przykład wyjaśniający, czym koszt bezpośredni nie jest, należy posłużyć się interpretacją indywidualną z dnia 3 grudnia 2020 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.421.2020.2.DP), w której organ podatkowy odnosząc się do kosztów wytworzenia programu komputerowego, stwierdził, że: „(…) kosztów wytworzenia programu komputerowego nie można zaliczyć do bezpośrednich kosztów uzyskania przychodów, a zatem nie mieszczą się w dyspozycji norm prawnych określonych w art. 15 ust. 4, 4b oraz 4c ustawy CIT określających zasady rozpoznania kosztów bezpośrednio związanych z przychodami. Nie można bowiem przyporządkować konkretnej wartości kosztu wytworzenia do konkretnej wartości sprzedaży w danym roku podatkowym.”

Organ argumentując swoje stanowisko wskazał, iż w momencie poniesienia tych kosztów Wnioskodawca nie miał możliwości przypisania ich do konkretnego przychodu. Dodatkowo wskazał, że moment rozpoczęcia sprzedaży licencji nie warunkuje określenia konkretnej liczby odbiorców, liczby udzielonych licencji czy nawet czasu nabycia licencji, a w konsekwencji Wnioskodawca nie był w stanie oszacować ilości licencji jaka zostanie sprzedana, a zatem koszty te, będą kosztami pośrednimi.

Podsumowując, aby dany koszt został uznany za bezpośredni, powinny być spełnione następujące przesłanki:

  • koszt w sposób bezpośredni warunkuje powstanie przychodu
  • koszt może być powiązany z wystąpieniem konkretnego co do wartości przychodu.

Odwołując się natomiast do momentu rozpoznania kosztów bezpośrednich wskazać tutaj należy na art. 15 ust. 4c ustawy o CIT (odpowiednio art. 22 ust. 5b ustawy o PIT), zgodnie z którym koszty bezpośrednie, które zostały poniesione po terminie sporządzenia sprawozdania finansowego czy złożenia zeznania, są zaliczane do roku podatkowego następującego po roku sporządzenia sprawozdania finansowego bądź złożenia zeznania. Tak też w interpretacji indywidualnej z dnia 2 października 2020 r. (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.229.2020.2.PB) wskazano, że: „Generalną zasadą podatkowego rozliczania kosztów bezpośrednich jest jego ujęcie (potrącenie) w rachunku podatkowym w roku jego związania z odpowiadającym mu przychodem, chyba że koszt bezpośredni został poniesiony po dniu sporządzenia sprawozdania finansowego po zakończonym roku podatkowym (nie późniejszym jednak niż termin określony do złożenia zeznania podatkowego) - w takim przypadku jest on potrącalny w roku podatkowym następującym po roku, którego dotyczy.”

Inne reguły rozpoznawania w wyniku podatkowym dotyczą natomiast kosztów pośrednich.

Koszty pośrednie i problematyczny moment rozpoznania

Weźmy pod uwagę, że często koszty pośrednie są ponoszone w odniesieniu do kilkumiesięcznego okresu, który nie zawsze pokrywa się z rokiem podatkowym, np. koszt prenumeraty czasopisma czy też koszt emisji reklam w środkach masowego przekazu. Takie koszty, dla celów rachunkowych, rozlicza się odpowiednio w czasie jako rozliczenia międzyokresowe. Jednocześnie, prawo podatkowe nie dopuszcza zaliczania do kosztów podatkowych rezerw, które są tworzone na podstawie przepisów o rachunkowości albo MSR.

Sposób podatkowego rozliczenia pośrednich kosztów podatkowych jest wskazany w art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o CIT (art. Xxx ustawy o PIT). Zgodnie z tą regulacją, koszty pośrednie są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Za dzień poniesienia kosztu uważa się natomiast dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Pewnym problemem są liczne rozbieżności interpretacyjne organów, również sądów administracyjnych, w odniesieniu do wyżej wskazanych regulacji. Organy podatkowe utrzymują dość konsekwentnie stanowisko, że za dzień poniesienia kosztu podatkowego powinno uważać się dzień, kiedy koszt został ujęty w księdze rachunkowej. Takie stanowisko prowadzi do konkluzji, że rozpoznanie wydatku jako koszt podatkowy powinno odbywać się na moment, kiedy ten został ujęty dla celów rachunkowych jako koszt, czyli zgodnie z prawem bilansowym.

Inna sprawa natomiast dotyczy wyroków sądowych, gdzie sądy administracyjne podtrzymują swoje stanowisko w zakresie zasady autonomiczności prawa podatkowego, zgodnie z którą prawo bilansowe powinno być traktowane w sposób odrębny od prawa podatkowego. Zgodnie z dominującym stanowiskiem sądów, przepisy nie nakazują odwoływania się do momentu rozliczeń kosztów pośrednich bezpośrednio do prawa bilansowego. Tak przykładowo w wyroku NSA już w roku 2014 r. (sygn. akt II FSK 1443/12) stwierdzono, że: „Zagadnienia związane z powstaniem obowiązku podatkowego, wysokością podatku oraz rygorami zaliczenia do kosztu uzyskania przychodu, są regulowane w ustawach podatkowych, w tym w u.p.d.o.p. Dlatego też, aby ustawa o rachunkowości wywierała skutki podatkowe, muszą istnieć przepisy zawierające wyraźne odesłanie do jej treści. (...) Za dzień poniesienia kosztu należy zatem uznać dzień wpisania do ksiąg rachunkowych wydatku na podstawie faktury. Skoro w księgach rachunkowych winny być wpisane chronologicznie wszystkie zdarzenia, które nastąpiły w okresie sprawozdawczym (art. 20 ust. 1 ustawy o rachunkowości), to dzień wpisania faktury (a także dzień wpisania wydatku na innej podstawie, np. noty bankowej) jest dniem poniesienia kosztu.

Warto jednak na koniec wspomnieć, że stanowisko organów podatkowych na przestrzeni ostatnich lat radykalnie się zmieniają. Organy podatkowe, ustosunkowując się do stanowiska sądów administracyjnych, często prezentują twierdzenie, że za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, należy rozumieć dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanej faktury, bez względu na to czy ten wydatek został ujęty na koncie kosztowym czy też nie. Takie stanowisko zajął m.in. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 6 maja 2020 r. (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.47.2020.1.PB). Można zatem wnioskować, iż również w tym zakresie ugruntowana przez wiele lat pozycja organów podatkowych ulega zmianom.

Ujmowanie korekt cen transferowych przed i po nowelizacji

Nowelizacja przepisów miała rozwiać liczne wątpliwości względem momentu i również możliwości dokonywania korekt cen transferowych i zaliczenia ich do kosztów podatkowych. Szczegółowe regulacje w tym zakresie zostały wprowadzone 1 stycznia 2019 r. Zgodnie z tymi przepisami, przy ustalaniu wysokości kosztów podatkowych należy uwzględnić odpowiednio korektę cen transferowych, która jest dokonywana w oparciu o art. 11e ustawy o CIT (art. 23q ustawy o PIT).

Mając na uwadze powyższe, podatnik, aby miał możliwość dokonania korekty cen transferowych, musi spełnić łącznie określone warunki:

  1. w transakcjach kontrolowanych ustalono warunki, które ustaliłyby podmioty niepowiązane;
  2. nastąpiła zmiana istotnych okoliczności mających wpływ na ustalone w trakcie roku podatkowego warunki bądź znane są faktycznie poniesione koszty lub uzyskane przychody będące podstawą obliczenia ceny transferowej, a zapewnienie ich zgodności z warunkami, jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane;
  3. w momencie dokonania korekty podatnik posiada oświadczenie podmiotu powiązanego, że ten dokonał korekty cen transferowych w tej samej wysokości co podatnik;
  4. podmiot powiązany ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Polski albo w państwie, z którym Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz istnieje podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z tym państwem;
  5. podatnik potwierdzi dokonanie korekty cen transferowych w rocznym zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, którego dotyczy korekta.

Warto podkreślić, że na mocy regulacji wprowadzonych w związku z wystąpieniem stanu epidemicznego zwolniono podatników z obowiązku posiadania wyżej wskazanego oświadczenia – o ile korekta jest dokonywana za rok podatkowy lub w momencie, kiedy na całym terytorium RP obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii ogłoszone w związku z COVID-19.

Dodatkowo, Ministerstwo Finansów dnia 11 marca 2018 r. opublikowało komunikat, w którym wydało objaśnienia na temat korekt wystawionych już w roku 2019 r., ale dotyczących transakcji zrealizowanych w roku poprzednim. Jak wskazano w komunikacie, przed nowelizacją, korekty, które zostały wystawione w 2019 r., ale dotyczyły transakcji z roku poprzedniego, powinno ujmować się w księgach podatkowych na zasadach, które wynikają z regulacji funkcjonujących do 2018 r. Natomiast w stosunku do korekt dokonywanych względem transakcji i zdarzeń realizowanych w 2019 r. podkreślono, że należy je rozpatrywać wg regulacji obowiązujących w roku, którego korygowana transakcja dotyczy. Jednocześnie należy tu zastosować warunki określone w art. 11e ustawy o CIT, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2019 r.

Potwierdzeniem powyższego jest wyrok NSA z dnia 30 stycznia 2020 r. (sygn. II FSK 191/19), który odwołał się do stanu sprzed nowelizacji i uznał, że wyrównanie marży operacyjnej netto w dół nie będzie stanowiło kosztu uzyskania przychodu, a definicja korekt cen transferowych oraz jej warunków została wprowadzona dopiero w 2019 r., a więc nie można stosować tego przepisu, gdy ten jeszcze nie obowiązywał.

Katarzyna Klimkiewicz-Deplano, Partner zarządzający Advicero Nexia

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obejmie duże firmy, a od 2026 wszystkich podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

REKLAMA