REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedawnienie nie pozwala uchylić bezprawnej decyzji organu podatkowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Przedawnienie nie pozwala uchylić bezprawnej decyzji organu podatkowego
Przedawnienie nie pozwala uchylić bezprawnej decyzji organu podatkowego

REKLAMA

REKLAMA

Zbyt pośpiesznie wykreślono z ordynacji przepisy o odpowiedzialności odszkodowawczej za błąd organu podatkowego. Osoby, które nie są dobrze zorientowane w przepisach prawa, zwłaszcza cywilnego, mogą mieć duży problem z odzyskaniem pieniędzy - twierdzi Dorota Szubielska, radca prawny, partner w kancelarii Chadbourne & Parke.

Jak ocenia pani wykładnię NSA z 1 czerwca 2015 r. (sygn. akt I FSK 1994/13), że po upływie terminu przedawnienia organ podatkowy nie może uchylić swojej ostatecznej decyzji, mimo że są ku temu przesłanki, np. wyrok Trybunału Konstytucyjnego?

REKLAMA

REKLAMA

Dorota Szubielska: Z formalnego punktu widzenia stanowisko NSA jest poprawne. Nie sądzę jednak, żeby podatnikom podobało się uzasadnienie, że instytucja przedawnienia jest nie tylko w ich interesie, ale ma też na celu stabilizację stosunków podatkowych.

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Sprawa jest więc beznadziejna?

REKLAMA

Dorota Szubielska: Moim zdaniem nie. Podatnik może wystąpić do sądu powszechnego z roszczeniem odszkodowawczym i domagać się naprawienia szkody. Zapłacił przecież podatek na podstawie bezprawnej decyzji. Takie uprawnienie daje mu art. 260 ordynacji, który odsyła w tym zakresie do prawa cywilnego. Zgodzę się jednak z oceną, że dla zwykłego podatnika zrozumienie sytuacji, w której się znalazł, może nie być proste. Było to bardziej zrozumiałe, gdy w ordynacji podatkowej były przepisy regulujące odpowiedzialność odszkodowawczą. Zostały one jednak istotnie zmienione w 2007 r.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Co się wtedy stało?

Dorota Szubielska: Przede wszystkim został wykreślony art. 261, który w par. 3 mówił, że o odszkodowaniu orzeka organ podatkowy, który uchylił decyzję lub stwierdził jej nieważność albo – uwaga – który wydał decyzję na podstawie art. 245 par. 1 pkt 3 lub art. 247 par. 2. Mieliśmy zatem kompleksową regulację, z której wynikało, że jeżeli organ – z powodu upływu terminu przedawnienia – odmawiał uchylenia dotychczasowej decyzji, mimo że doszło do naruszenia prawa, to się to wiązało z odpowiedzialnością odszkodowawczą. Ten sam organ miał bowiem obowiązek wydać decyzję o odszkodowaniu. Obecnie zaś mamy sytuację następującą: jest przesłanka do uchylenia decyzji, ale jest to niemożliwe ze względu na upływ terminu przedawnienia. I mamy proste odesłanie w art. 260, który mówi, że do odpowiedzialności odszkodowawczej stosuje się przepisy prawa cywilnego. Jestem ciekawa, kto jest w stanie od razu wyjaśnić podatnikowi, w jakiej się znalazł sytuacji i kto powinien mu zrekompensować konsekwencje wydania wadliwej decyzji, której następnie nie można było uchylić z powodu upływu terminu przedawnienia. Kto wytłumaczy mu, jaka jest możliwość żądania zwrotu zapłaconego niesłusznie podatku?

Spróbujmy zatem to wyjaśnić.

Dorota Szubielska: Artykuł 4171 par. 2 kodeksu cywilnego stanowi, że jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, to jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem. Odnosi się to również do sytuacji, w których prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie przepisu niezgodnego z konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą. Należałoby więc – odnosząc to do sprawy rozstrzygniętej przez NSA 1 czerwca 2015 r. – wyjaśnić podatniczce, że w jej sprawie organ wydał prejudykat*), w którym wyjaśnia, że była podstawa do wznowienia postępowania, ale decyzja nie mogła być uchylona z powodu upływu terminu przedawnienia. Taki prejudykat daje podstawę do tego, by wystąpić do sądu powszechnego z roszczeniem odszkodowawczym.

Koszty pracy po zmianach - multipakiet: książka, program, CD, teleporadnia

Pakiet VAT 2015

Jaki przepis kodeksu byłby podstawą dochodzenia odszkodowania?

Dorota Szubielska: Przede wszystkim art. 417 k.c. i następne dotyczące odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych.

Czy takim czynem niedozwolonym jest odmowa uchylenia decyzji mimo istnienia przesłanki?

Dorota Szubielska: Nie, tylko wydanie decyzji wadliwej, a odmowa jej uchylenia jest rodzajem rozstrzygnięcia, który wynika z art. 245 par. 1 pkt 3 o.p. Może być trudno przekonać sąd powszechny o takiej zawiłości prawnej. W tej chwili jak się nie wytłumaczy, o co chodzi w sprawie i co jest prejudykatem, to żaden sąd nie zasądzi odszkodowania. Polskie sądy są niewyobrażalnie skąpe w zasądzaniu odszkodowań, zwłaszcza od Skarbu Państwa. Dlatego uważam, że przepisy o odpowiedzialności odszkodowawczej organów podatkowych powinny być bardzo uproszczone. Należałoby się też poważnie zastanowić nad modyfikacją zarówno art. 245 par. 1 pkt 3 ordynacji, określającego sposób rozstrzygnięcia po wznowieniu postępowania, jak i analogicznego art. 247 par. 2, który mówi o sposobie rozstrzygnięcia po stwierdzeniu nieważności decyzji ostatecznej. Kierunek orzekania powinien być taki, jak przyjął WSA w Białymstoku w sprawie podatniczki. Szkoda, że poszedł trochę na skróty.

Czy sąd powszechny nie będzie się jednak kierował tą samą logiką, co NSA – skoro doszło już do przedawnienia, to klamka zapadła i nie ma odszkodowania?

Dorota Szubielska: Nie potrafię powiedzieć, jaka będzie praktyka orzecznicza. Nie wiem, czy w podobnej sprawie zapadło orzeczenie sądu w sprawie cywilnej.

*) orzeczenie stanowiące wytyczną do orzekania w podobnych przypadkach

Samochód w firmie 2015 – multipakiet

Z Dorotą Szubielską, radcą prawnym, partnerem w kancelarii Chadbourne & Parke rozmawiała Katarzyna Jędrzejewska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
"Podatek" (opłata) od psa w 2026 roku. Każda gmina ustala samodzielnie - nie więcej niż 186,29 zł rocznie. Kto nie musi płacić tej opłaty?

Najczęściej mówi się potocznie: „podatek od psa”. Ale tak naprawdę to opłata lokalna: "opłata od posiadania psów" pobierana przez gminy. Na szczęście nie wszystkie gminy się na to decydują. Bo opłata właśnie tym się różni od podatku, że może ale nie musi być wprowadzona na terenie danej gminy. Ile wynosi opłata od psa w 2026 roku? Kto musi ją płacić a kto jest zwolniony? Do kiedy trzeba wnosić tę opłatę do gminy? Wyjaśniamy.

Podatki i opłaty lokalne w 2026 roku: Minister Finansów ustalił stawki maksymalne

Od 1 stycznia 2026 r. wzrosną (jak prawie każdego roku) o wskaźnik inflacji (tym razem o ok. 4,5%) maksymalne stawki podatków i opłat lokalnych. Minister Finansów wydał już coroczne obwieszczenie w tej kwestii. Zatem w 2026 roku możemy liczyć się z zauważalnie wyższymi stawkami podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych i opłat lokalnych (targowej, miejscowej, uzdrowiskowej, reklamowej, od posiadania psów) - oczywiście w tych gminach, których rady podejmą stosowne uchwały do końca 2025 roku.

Zasadzka legislacyjna na fundacje rodzinne. Krytyczna analiza projektu nowelizacji ustawy o CIT z dnia 29 sierpnia 2025 r.

"Niczyje zdrowie, wolność ani mienie nie są bezpieczne, kiedy obraduje parlament" - ostrzega sentencja często błędnie przypisywana Markowi Twainowi, której rzeczywistym autorem jest Gideon J. Tucker, dziewiętnastowieczny amerykański prawnik i sędzia Sądu Najwyższego stanu Nowy Jork. Ta gorzka refleksja, wypowiedziana w 1866 roku w kontekście chaotycznego procesu legislacyjnego w Albany, nabiera szczególnej aktualności w obliczu współczesnych praktyk legislacyjnych.

Od 2026 koniec faktur w Wordzie i Excelu. KSeF zmienia zasady gry dla wszystkich firm

Od 2026 roku KSeF stanie się obowiązkowy dla wszystkich przedsiębiorców, a sposób wystawiania faktur zmieni się na zawsze. System przewiduje różne tryby – online, offline24, awaryjny – aby zapewnić firmom ciągłość działania w każdych warunkach. Dzięki temu nawet brak internetu czy awaria serwerów nie zatrzyma procesu fakturowania.

REKLAMA

Nowe limity podatkowe na 2026 rok - co musisz wiedzieć już dziś? Wyliczenia i konsekwencje

Rok 2026 przyniesie przedsiębiorcom realne zmiany – limity podatkowe zostaną obniżone w wyniku przeliczenia według niższego kursu euro. Granica przychodów dla małego podatnika spadnie do 8 517 000 zł, a limit jednorazowej amortyzacji do 212 930 zł. To pozornie drobna korekta, która w praktyce może zdecydować o utracie ulg, uproszczeń i korzystnych form rozliczeń.

Samofakturowanie w KSeF – jakie warunki trzeba spełnić i jak przebiega cały proces?

Samofakturowanie pozwala nabywcy wystawiać faktury w imieniu sprzedawcy, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dowiedz się, jakie warunki trzeba spełnić i jak przebiega cały proces w systemie KSeF.

SmartKSeF – jak bezpiecznie wystawiać e-faktury

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) zmienia sposób dokumentowania transakcji w Polsce. Od 2026 r. e-faktura stanie się obowiązkowa, a przedsiębiorcy muszą przygotować się na różne scenariusze działania systemu. W praktyce oznacza to, że kluczowe staje się korzystanie z rozwiązań, które automatyzują proces i minimalizują ryzyka. Jednym z nich jest SmartKSeF – narzędzie wspierające firmy w bezpiecznym i zgodnym z prawem wystawianiu faktur ustrukturyzowanych.

Integracja KSeF z PEF, czyli faktury w zamówieniach publicznych. Wyjaśnienia MF

Od 1 lutego 2026 r. wchodzi w życie pełna integracja Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) z Platformą Elektronicznego Fakturowania (PEF). Zmiany te obejmą m.in. zamówienia publiczne, a także relacje B2G (Business-to-Government). Oznacza to, że przedsiębiorcy realizujący kontrakty z administracją publiczną będą zobowiązani do wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Ministerstwo Finansów w Podręczniku KSeF 2.0 wyjaśnia, jakie zasady będą obowiązywać i jakie rodzaje faktur z PEF będą przyjmowane w KSeF.

REKLAMA

Testy otwarte API KSeF 2.0 właśnie ruszyły – sprawdź, co zmienia się w systemie e-Faktur, dlaczego integracja jest konieczna i jakie etapy czekają podatników w najbliższych miesiącach

30 września Ministerstwo Finansów uruchomiło testy otwarte API KSeF 2.0, które pozwalają sprawdzić, jak systemy finansowo-księgowe współpracują z nową wersją Krajowego Systemu e-Faktur. To kluczowy etap przygotowań do obowiązkowego wdrożenia KSeF 2.0, który już od lutego 2025 roku stanie się codziennością przedsiębiorców i księgowych.

Miliony do odzyskania! Spółki Skarbu Państwa mogą uniknąć podatku PCC dzięki zasadzie stand-still

Wyrok WSA w Gdańsku otwiera drogę spółkom pośrednio kontrolowanym przez Skarb Państwa do zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych przy strategicznych operacjach kapitałowych. Choć decyzja nie jest jeszcze prawomocna, firmy mogą liczyć na milionowe oszczędności i odzyskanie wcześniej pobranych podatków.

REKLAMA