Dochody z pracy na Węgrzech – jak opodatkować?

Zgodnie z przepisami polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) za polskiego rezydenta podatkowego uznaje się osoby, przebywające w Polsce dłużej niż 183 dni w danym roku, bądź też posiadające tu ośrodek interesów życiowych. 

Oznacza to, że jeżeli dana osoba, podejmując pracę na Węgrzech, np. pozostawi najbliższą rodzinę w Polsce, dla celów rozliczeń z fiskusem będzie ona traktowana jako polski rezydent podatkowy.

Wiąże się z tym obowiązek deklarowania i opodatkowania w Polsce dochodów uzyskiwanych w innych państwach. Jednakże w sytuacji, w której ta sama osoba  przeniosłaby na Węgry swój ośrodek interesów życiowych i spędzałaby w Polsce mniej niż 183 dni w roku, będzie ona uważana za nierezydenta podatkowego w Polsce.

Natomiast zgodnie z węgierskimi przepisami podatkowymi, za rezydenta podatkowego tego kraju uważa się osobę fizyczną, która spełnia jeden z następujących warunków:

- posiada obywatelstwo węgierskie (chyba, że posiada również obywatelstwo innego kraju i nie ma na terytorium Węgier ani stałego miejsca zamieszkania ani miejsca zwykłego przebywania);

- posiada obywatelstwo państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, pozwolenie na pobyt stały wydane przez władze węgierskie oraz przebywa na terytorium Węgier ponad 183 dni w roku kalendarzowym (liczy się każdy rozpoczęty dzień pobytu);

- posiada obywatelstwo państwa spoza EOG i na stałe osiedliła się na Węgrzech.

Ponadto, jeżeli żaden z wymienionych kryteriów nie jest spełniony, osoba fizyczna może zostać uznana za rezydenta podatkowego Węgier, jeżeli spełnia któryś z poniższych warunków w podanym porządku:

- posiada stałe miejsce zamieszkania (tj. miejsce, gdzie osoba fizyczna osiedliła się lub faktycznie mieszka) tylko na terytorium Węgier,

- ma centrum interesów życiowych (tj. bliższe więzi gospodarcze lub społeczne) na Węgrzech, jeżeli nie posiada w żadnym kraju stałego miejsca zamieszkania lub posiada je w kilku krajach,

- zwykle przebywa na terytorium Węgier (tj. jej pobyt na Węgrzech przekracza 183 dni w roku kalendarzowym), jeżeli nie posiada w żadnym kraju stałego miejsca zamieszkania lub posiada je w kilku krajach oraz nie można określić jednoznacznie ośrodka jej życiowych interesów.

Jeżeli w danym roku podatkowym osoba jest uznana za rezydenta podatkowego zarówno na Węgrzech, jak i w Polsce, należy zastosować odpowiednie regulacje zawarte w polsko – węgierskiej konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania

Jeśli dana osoba ostatecznie powinna zostać uznana za nierezydenta podatkowego na Węgrzech na podstawie postanowień konwencji, powinna ona przedstawić węgierskim władzom podatkowym certyfikat rezydencji wydany przez właściwy urząd skarbowy w Polsce.

Polecamy: Limity ulg i odliczeń w PIT

Polecamy: Najczęstsze błędy w PIT-ach

Pracownicy oddelegowani 

Dochody osiągane z tytułu pracy wykonywanej przez osobę oddelegowaną na terytorium Węgier  będą, co do zasady, podlegały opodatkowaniu w tym kraju chyba, że łącznie zostaną spełnione trzy przesłanki wynikające z konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a Węgrami.

Dochody nie będą opodatkowane na Węgrzech, jeśli:

- okres lub okresy pobytu pracownika na Węgrzech nie przekroczą łącznie 183 dni podczas danego roku kalendarzowego,

- jego wynagrodzenia są wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania bądź siedziby na Węgrzech i

- wynagrodzenia nie są ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada na terytorium Węgier. 

Jeśli wszystkie powyższe warunki zostaną spełnione,  wynagrodzenie osoby oddelegowanej do pracy na Węgrzech będzie podlegać opodatkowaniu jedynie w Polsce.

Gdyby jednak którykolwiek z nich nie został spełniony - np. w sytuacji, gdy wynagrodzenie jest wypłacane przez polską spółkę, a następnie polska spółka obciąża spółkę zagraniczną kosztami zatrudnienia pracownika oddelegowanego - wówczas dochód będzie podlegać opodatkowaniu zarówno na Węgrzech jak i w Polsce (ze względu na polską rezydencję podatkową).

W takim przypadku, zgodnie z postanowieniami polsko-węgierskiej konwencji, zastosowanie znajdzie metoda unikania podwójnego opodatkowania wyłączenie z progresją Zgodnie z nią dochód uzyskany za pracę na Węgrzech zostanie zwolniony z opodatkowania w Polsce. Jednak przy obliczaniu zobowiązania podatkowego w Polsce należy wziąć pod uwagę wysokość dochodu zwolnionego.

Należy podkreślić, że dochód węgierski będzie miał wpływ na stawkę podatkową, która zostanie zastosowana do wyliczenia podatku należnego od dochodu podlegającego opodatkowaniu w Polsce (jeśli taki dochód osoba ta posiada).

PIT na Węgrzech

Opodatkowaniu na Węgrzech podlegają: dochód ogólny, w tym dochody z pracy najemnej/samodzielnej i inne; dochód z działalności wykonywanej osobiście; zyski kapitałowe z majątku ruchomego i nieruchomego; dochód z kapitału, w tym dywidend, odsetek oraz zyski kapitałowe z akcji; świadczenia w naturze; dochód z otrzymania akcji, opcji oraz podobnych praw; pozostałe (np. drobne wpływy i dochód z najmu nieruchomości).

Od 1 stycznia 2011 r. większość kategorii przychodów osiąganych przez osoby fizyczne podlega opodatkowaniu 16% stawką podatkową. Podstawę opodatkowania stanowi suma rocznego przychodu brutto pomnożona przez współczynnik 1,27.

Oznacza to, że przychód brutto jest powiększany o stawkę procentową składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne (27%) zgodnie z obowiązującym prawem (nawet jeżeli osoba nie podlega ubezpieczeniom społecznym na Węgrzech).

Natomiast w przypadku, gdy składki pracodawcy są płacone przez osobę fizyczną współczynnik ten nie ma zastosowania.

Od 2012 roku współczynnik ten ma zostać obniżony o połowę (tj. do 13,5%), a od 2013 roku planuje się jego zniesienie. 

Przychód brutto pracownika obejmuje wszystkie pieniężne składniki wynagrodzenia oraz większość wydatków prywatnych pokrywanych przez pracodawcę. Natomiast świadczenie z tytułu zapewnienia pracownikowi zakwaterowania przez spółkę węgierską lub polską może być zwolnione z opodatkowania, jeżeli określone warunki zostaną spełnione.

Od 1 stycznia 2011 r. zgodnie z generalną zasadą świadczenia w naturze są traktowane jak część wynagrodzenia opodatkowanego 16% stawką podatkową.

Natomiast niektóre z nich (np. bony wakacyjne, bony żywnościowe i inne wymienione w ustawie podatkowej) są opodatkowane według specjalnych stawek podatkowych i ubezpieczeniowych.

Szczególne zasady dotyczą użytkowania samochodów do celów służbowych, Jeżeli koszty użytkowania samochodu służbowego są pokrywane przez węgierskiego pracodawcę lub jeżeli pracownik używa własny samochód do celów służbowych i uzyskuje zwrot kosztów z tym związanych od pracodawcy, wówczas płaci specjalny podatek samochodowy.

Od 2011 roku podatnik wychowujący jedno lub dwójkę dzieci może odliczyć od podstawy opodatkowania kwotę 62 500 HUF (ok. 880 PLN) na dziecko co miesiąc, a jeżeli wychowuje trójkę lub więcej dzieci – kwotę 206 250 HUF (ok. 3 tys. PLN) na dziecko co miesiąc.

Odliczenie to przysługuje wszystkim osobom fizycznym uprawnionym do świadczeń rodzinnych na podstawie regulacji obowiązujących w państwach członkowskich EOG.

Jak rozliczyć PIT na Węgrzech?

Rok podatkowy na Węgrzech dla celów PIT, podobnie jak w Polsce, jest tożsamy z rokiem kalendarzowym. Za każdy rok podatkowy węgierscy podatnicy mają obowiązek rozliczyć się w terminie do 20 maja kolejnego roku podatkowego.

W przypadku zwłoki w uiszczeniu zobowiązania podatkowego, odsetki naliczane są za każdy dzień.

W przypadku, gdy podatnik nie osiągnął żadnego dochodu do opodatkowania w danym roku podatkowym lub jego dochód podlega w całości opodatkowaniu za granicą na podstawie odpowiednich przepisów umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie ma obowiązku składania rocznego zeznania. Nie ma również takiego obowiązku osoba fizyczna, która uzyskała tylko dochody z pracy w danym roku podatkowym.

Na Węgrzech nie ma możliwości wspólnego rozliczenia się z małżonkiem.

Podatnicy, których jedynym źródłem przychodu jest praca na podstawie umowy z węgierskim pracodawcą, mogą zwrócić się z prośbą o ustalenie dochodu do opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego do władz podatkowych.

W tym celu podatnik powinien złożyć odpowiednie oświadczenie o dochodzie od pracodawcy oraz stosowny wniosek. Z takiej możliwości nie mogą jednak skorzystać osoby, które nie posiadają miejsca zamieszkania dla celów podatkowych na Węgrzech w danym roku podatkowym. 

Pobór zaliczek na podatek odbywa się w cyklach miesięcznych. Pracodawcy węgierscy mają obowiązek poinformowania urzędu skarbowego o wysokości dochodu z pracy wypłaconego poszczególnym pracownikom, oraz wywiązania się z obowiązków płatnika w terminie do 12 dnia miesiąca następującego po miesiącu wypłaty wynagrodzenia.

W przypadku dochodów uzyskanych ze źródeł położonych za granicą obowiązek odprowadzania podatku dochodowego spoczywa na samych podatnikach, oczywiście o ile podlegają opodatkowaniu na Węgrzech. Płacą oni zaliczki na podatek dochodowy kwartalnie.

Zobowiązania podatkowe powstałe w ciągu roku podatkowego należy uiszczać do 12 dnia każdego miesiąca za okres poprzedni (np. do 12 kwietnia za pierwszy kwartał danego roku).

W przypadku nadpłaty podatku, węgierskie organy podatkowe mają 30 dni od daty złożenia rocznego zeznania podatkowego na dokonanie zwrotu.

Opodatkowanie innych dochodów na Węgrzech

Podatnik pracujący na Węgrzech poza opodatkowaniem dochodów z pracy może spotkać się z koniecznością zapłaty podatku również od dochodów uzyskanych z innych tytułów.  

Dywidendy

Od 1 stycznia 2011 roku dochód z tytułu dywidend i odsetek jest opodatkowany 16% stawką podatkową. Przy ustalaniu podstawy opodatkowania nie ma zastosowania 27% współczynnik.

Natomiast od dochodów z tytułu dywidend dodatkowo pobiera się składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 14% podstawy.

Dywidendy z papierów wartościowych notowanych na kwalifikowanych giełdach w państwie członkowskim EOG będą opodatkowane również stawką 16% (zamiast 10% obowiązującą w 2010 roku), ale nie pobiera się od niech składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Pod pewnymi warunkami, odsetki od długoterminowych inwestycji mogą być opodatkowane 0%. stawką podatkową (w przypadku środków zainwestowanych na co najmniej 5 lat na długoterminowych kontach) lub 10% stawką podatkową (w przypadku inwestycji utrzymywanych przez okres od 3 do 5 lat).

Polecamy: Ile zapłacisz PIT przy sprzedaży domu, mieszkania lub działki?

Warto zaznaczyć, że w sytuacji, gdy polski rezydent podatkowy uzyskuje dochody z dywidend lub należności odsetkowe wypłacone przez podmiot węgierski, dochody te mogą być opodatkowane w obu krajach.

Jednak w przypadku, gdy odbiorca tych wypłat jest ich właścicielem, na podstawie przepisów polsko-węgierskiej konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania, podatek pobierany na Węgrzech od dochodów z dywidend/należności odsetkowych nie może przekroczyć 10 % kwoty dywidendy/odsetek brutto.

Ponadto, kwota podatku węgierskiego zostanie potrącona od podatku dochodowego należnego w Polsce, choć takie potrącenie nie może przekroczyć kwoty podatku polskiego obliczonego od tego dochodu zgodnie z ustawodawstwem podatkowym i praktyką (tzw. metoda odliczenia proporcjonalnego).

Należności licencyjne

Od 1 stycznia 2011 r. od dochodu uzyskanego przez polskiego rezydenta podatkowego z tytułu węgierskich należności licencyjnych nie pobiera się na Węgrzech podatku.

W konsekwencji będą one opodatkowane tylko w Polsce. 

Dochody kapitałowe

Zmiana nastąpiła również w opodatkowaniu dochodów kapitałowych, które od tej daty podlegają 16% stawce podatku.

Natomiast straty poniesione na kontrolowanych rynkach kapitałowych można rozliczyć z zyskami osiągniętymi w ciągu 2 kolejnych lat lub retrospektywnie w ciągu 2 poprzednich lat.

Najem

Kolejnym rodzajem opodatkowanego na Węgrzech dochodu są środki uzyskiwane z najmu.

Od 1 stycznia 2011 r. w przypadku osoby prywatnej dochód z najmu nieruchomości traktuje się jako część przychodu opodatkowanego 16% stawką podatkową. Wówczas podatnik ma prawo pomniejszać podstawę opodatkowania albo o rzeczywiście ponoszone wydatki udokumentowane fakturami lub o 10% ryczałt.

Istnieje również możliwość odliczenia amortyzacji wynajmowanej nieruchomości.

Dodatkowo, w przypadku gdy dochód z tytułu najmu nieruchomości przekracza 1 mln HUF (ok. 14 tys. PLN) rocznie, wówczas dodatkowo należy uiścić składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 14% podstawy, Podstawę naliczenia składki stanowi całkowity dochód z najmu do wysokości limitu w kwocie 450 tys. HUF (ok. 6 tys. PLN) rocznie.  

Agnieszka Janeczek  jest starszym konsultantem w Zespole ds. Podatków Pracowniczych działu prawno-podatkowego PwC