REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy samozatrudnienie i umowę zlecenia mozna uznać za "schemat podatkowy"?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Czy samozatrudnienie i umowę zlecenia mozna uznać za
Czy samozatrudnienie i umowę zlecenia mozna uznać za "schemat podatkowy"?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Zdaniem Ministerstwa Finansów przejście na samozatrudnienie (lub umowę zlecenia), jeżeli faktycznie ma miejsce wykonywanie pracy "w stosunku podporządkowania” jest przykładem schematu podatkowego, który powinien zostać zgłoszony do Szefa KAS.

Do tej pory wydawało się, że samozatrudnienie wiąże się przede wszystkim z ryzykiem w zakresie składek ZUS. Coraz częściej jednak słychać głosy – zarówno wśród doradców, jak i samych przedsiębiorców – że to również schemat podatkowy, o którym trzeba poinformować szefa KAS.

REKLAMA

Autopromocja

Skąd takie przypuszczenie? Powodem stały się objaśnienia podatkowe ministra finansów z 31 stycznia 2019 r. Na stronie 72 minister podał w nich jako przykład schematu podatkowego przejście na samozatrudnienie, mimo – jak zastrzegł – „faktycznego wykonywania pracy w stosunku podporządkowania”.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Czy rzeczywiście i zawsze jest to schemat podatkowy? – pytają czytelnicy DGP. Odpowiedzi postanowiliśmy poszukać bezpośrednio u źródła, czyli w Ministerstwie Finansów.

REKLAMA

– Samozatrudnienie nie jest samo w sobie czymś nagannym. Jest bardzo dużo sytuacji, w których będzie ono właściwą formą prawną zarobkowania, odpowiadającą temu, czym dana osoba rzeczywiście się zajmuje – wyjaśnił w rozmowie z DGP Dominik Kaczmarski, dyrektor Departamentu Systemu Podatkowego w Ministerstwie Finansów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jako przykład wskazał freelancerów, czyli osoby wykonujące wolne zawody. – Jest naturalne, że takie osoby nie są zatrudniane na podstawie umowy o pracę, tylko – kolokwialnie mówiąc – łapią różne zlecenia i wykonują je dla różnych podmiotów – wyjaśnia dyrektor.

– Co innego jednak – zastrzega – gdy ktoś jest „sztucznie” zatrudniany na zasadzie samozatrudnienia, mimo braku niezależności i ryzyka gospodarczego, przy pełnym podporządkowaniu jednemu podmiotowi.

Przypomina, że celem takiego samozatrudnienia są z reguły oszczędności na:

 składkach ZUS (chodzi o ustalanie ich wysokości od tej samej podstawy co u osób prowadzących działalność gospodarczą) i

 podatku dochodowym (możliwość wyboru liniowego PIT w wysokości 19 proc. zamiast 32-proc. stawki ze skali podatkowej).

Patrząc pod kątem przepisów o schematach podatkowych, istotne są korzyści podatkowe.

Nie tylko dla podatnika

REKLAMA

W potocznym rozumieniu przyjęlibyśmy, że korzyść odnosi podatnik, bo to on płaci mniej podatku dochodowego. Co do zasady bowiem ciężar PIT nie obciąża płatnika. Płatnik ma za zadanie jedynie obliczyć, potrącić i odprowadzić zaliczkę na PIT do urzędu skarbowego.

Inaczej jest jednak w zmienionych od początku 2019 r. przepisach ordynacji podatkowej. – W tym wypadku nie chodzi tylko o korzyści po stronie podatnika, czyli samozatrudnionego – mówi dyrektor Kaczmarski.

Przypomina, że przy okazji uchwalania przepisów o schematach podatkowych Sejm rozszerzył definicję korzyści podatkowej (art. 3 pkt 18 ordynacji podatkowej). Rozumie się przez to także brak obowiązku pobrania podatku przez płatnika, jeżeli wynika on z:

 niepowstania zobowiązania podatkowego,

 odsunięcia w czasie powstania zobowiązania podatkowego lub

 obniżenia jego wysokości.

– W świetle tych przepisów korzystającym może być więc nie tylko podatnik, lecz także płatnik, a więc w sytuacji, o której mówimy – pracodawca, który nakłania swoich pracowników do przyjęcia formuły samozatrudnienia w miejsce umowy o pracę. W tym wypadku uzyskuje on korzyść podatkową, polegającą na braku obowiązku pobrania podatku – tłumaczy.

Dominik Kaczmarski zwraca uwagę na jeszcze jeden aspekt. – Patrząc na samozatrudnienie pod kątem ekonomicznym często dochodzimy do wniosku, że podatnik i płatnik dzielą się korzyścią podatkową. Chyba że pracodawca oddaje podatnikowi pełną korzyść podatkową wynikającą z przyjęcia formy samozatrudnienia (zamiast stosunku pracy) – mówi.

Kiedy zgłosić

Skoro zatem „sztuczne” samozatrudnienie może być schematem podatkowy, to pojawia się kolejne pytanie – czy taki schemat należy zgłosić szefowi KAS?

– To zależy od spełnienia kryterium kwalifikowanego korzystającego – odpowiada Kaczmarski, wskazując na kryteria wymienione w art. 86a par. 4 ordynacji podatkowej. Są one wysokie, ponieważ chodzi o: przychody lub koszty albo wartość aktywów przekraczające rocznie 10 mln euro lub wartość udostępnienia (schematu) przekraczającą 2,5 mln euro.

Prawdopodobnie żadne z tych kryteriów nie będzie spełnione w odniesieniu do pojedynczego samozatrudnionego. Mało prawdopodobne, żeby miał on aż tak wysokie przychody lub koszty.

Należy jednak pamiętać, że kryterium kwalifikowanego korzystającego jest odnoszone również do pracodawcy. A to oznacza, że w pewnych przypadkach próg 10 mln przychodów lub aktywów może zostać przekroczony. Słowem, pracodawca może mieć obowiązek poinformowania szefa KAS o takim schemacie.

– Należy jednak raz jeszcze podkreślić, że na samozatrudnionym, który nie przekroczył progu, nie będą ciążyć obowiązki w tym zakresie – tłumaczy dyrektor Kaczmarski.


Nie ten limit

Jak ma się do tego inny jeszcze pułap – 5 mln zł, który odnosi się do wysokości podatku pobieranego przez płatnika i który jest wskazany w art. 86a par. 1 ordynacji podatkowej?

W tym wypadku nie ma on znaczenia, bo dotyczy „innej szczególnej cechy rozpoznawczej” odnoszącej się do podatku, który zostałby pobrany, gdyby nie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub zwolnienia podatkowe. A żadna z tych sytuacji nie zachodzi w przypadku samozatrudnienia.

Ogólna cecha rozpoznawcza

Ze schematem mamy do czynienia także wtedy, gdy spełnione jest kryterium głównej korzyści podatkowej oraz istnieje ogólna cecha rozpoznawcza. Takich ogólnych cech rozpoznawczych ordynacja wymienia wiele (patrz art. 86a par. 1 pkt 6). Wystarczy wskazać jedną: „dochodzi do zmiany kwalifikacji dochodów (przychodów) do innego źródła dochodów (przychodów) lub zmiany zasad opodatkowania, których skutkiem jest faktycznie niższe opodatkowanie, zwolnienie lub wyłączenie z opodatkowania”.

Ta najbardziej pasująca do samozatrudnienia ogólna cecha rozpoznawcza może sprawić, że samozatrudnienie jest właśnie schematem podatkowym.

Taka wykładnia przepisów – prezentowana przez Ministerstwo Finansów – już budzi kontrowersje wśród doradców podatkowych. Podobnie jak i spór o to, czy i kiedy należy raportować ulgi i inne preferencje podatkowe. Opinię jednego z doradców publikujemy dziś w Tygodniku Podatki i Księgowość. 

Katarzyna Jędrzejewska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

REKLAMA