PIT od imprezy integracyjnej - pracownik nie zawsze ma przychód

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 stycznia 2012 r. (sygn. akt  II FSK 2740/11) uznał, że spotkania integracyjne dla pracowników stanowią ich przychód.

Nie ma przy tym znaczenia, w jakim zakresie pracownik skorzystał ze świadczeń oferowanych podczas takiej imprezy. Wystarczająca jest bowiem sama możliwość odniesienia korzyści.

Wyrok ten stanowił przełom we wcześniejszej linii interpretacyjnej. Wcześniej orzecznictwo wskazywało, że takich nieodpłatnych świadczeń, których charakter nie pozwala na określenie ich wartości, nie można uznać za przychód pracownika.

Kiedy pracownik uzyskuje przychód z imprezy firmowej?

Wyjazdy integracyjne - ryczałtowe koszty imprezy dzielimy na każdego pracownika

Naczelny Sąd Administracyjny uzasadniając dokonane rozstrzygnięcie ze stycznia br. powołał się na swoją uchwałę w sprawie abonamentów medycznych (uchwała Izby Finansowej NSA w 30 osobowym składzie z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt II FPS7/10).

Jednak charakter tych świadczeń znacznie się różni. W przypadku abonamentów medycznych potencjalność korzyści ma zupełnie inny wymiar, gdyż przychodem jest sama wartość abonamentu. Gdyby pracownik chciał poza firmą wykupić dodatkowe ubezpieczenie (abonament) pozwalające na korzystanie z prywatnej opieki medycznej musiałby faktycznie wydać określoną kwotę i to bez względu na to, czy ze świadczeń lekarskich korzystałby wielokrotnie w danym miesiącu, czy w ogóle.

Przychodem jest więc kwota, której pracownik nie musi wydawać uzyskując taki abonament od pracodawcy.

Pakiety medyczne dla pracowników – uzasadnienie uchwały NSA i zdania odrębne

Trudności w ustaleniu wartości przychodu nie przekonują fiskusa

Spotkania integracyjne niejednokrotnie stanowią połączenie wyjazdu służbowego (np. w celu omówienia wyników sprzedaży danego roku, planów na przyszły rok, wyboru pracownika roku itp.) z zapewnianymi przez pracodawcę dodatkowymi świadczeniami, takimi jak oprawa muzyczna oraz poczęstunek.

Niestety, nawet takie okoliczności nie przekonują fiskusa, który stoi na stanowisku, że uczestniczenie w takim spotkaniu stanowi przychód dla pracownika - chociaż jego głównym celem jest poprawa efektywności pracy, a więc z założenia korzyści z niego ma odnieść pracodawca.

W opinii fiskusa wartość otrzymanego świadczenia należy obliczyć według zasad określonych w art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli np. według cen zakupu (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, z 17 lipca 2012 r., nr IPTPB1/415-254/12-4/ASZ).

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;

2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;

3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;

4. w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

W opinii fiskusa, w sytuacji, gdy opłata ma charakter zryczałtowany, łączną opłaconą przez wnioskodawcę kwotę należy podzielić przez liczbę pracowników, dla których imprezę zorganizowano, lub którzy deklarowali chęć wzięcia w niej udziału.

Co ważne, fiskus wskazuje, że tak obliczoną kwotę należy przypisać tylko tym pracownikom, którzy brali udział w imprezie. Dla ustalenia wysokości przychodu nie ma natomiast znaczenia, z jakich świadczeń i w jakim zakresie pracownik skorzystał. Techniczne trudności w ustaleniu wartości świadczenia nie mogą bowiem stanowić podstawy do uznania, że dana osoba świadczenia nie otrzymała.

Jest to tylko problem organizacyjny możliwy do rozwiązania (np. ww. interpretacja z 17.07.br., interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8.03.2012 r., nr IPPB2/415-104/12-2/AS). Przytoczony pogląd stanowi więc argumentację wyrażoną w ww. wyroku ze stycznia bieżącego roku.

Faktyczne otrzymanie jednak ważne

Problem ten istnieje jednak cały czas. Wojewódzkie sądy administracyjne w późniejszych orzeczeniach wracają bowiem do wcześniej wypracowanej linii orzeczniczej (np. wyrok WSA w Gdańsku z 16.05.2012 r., sygn. akt I SA/Gd 293/12 (nieprawomocny), wyrok WSA w Łodzi z 2.03.2012 r., sygn. akt I SA/Łd 41/12).

Co prawda nie ma jeszcze w tej kwestii wydanego kolejnego wyroku NSA i nie jest pewne czy sąd wyższej instancji podzieli poglądy wyrażane przez sądy wojewódzkie, czy podtrzyma stanowisko przedstawione w przywołanym wyroku styczniowym, jednak jest to jakieś światełko w tunelu.

„Nie jest zatem poprawne w świetle przytoczonych przepisów stanowisko organu, że w sytuacji wskazanej przez skarżącą opodatkowaniu podlega prawo do korzystania ze świadczeń bez względu na to czy pracownik ze świadczenia skorzystał. W przypadku świadczeń nieodpłatnych opodatkowaniu może podlegać tylko przychód rzeczywiście otrzymany, a nie możliwy do otrzymania (wartość otrzymanego świadczenia, a nie możliwość skorzystania ze świadczenia). Należy stwierdzić, że o przychodzie pracownika można mówić wyłącznie w takiej sytuacji, gdy korzysta on z postawionych do dyspozycji świadczeń, a ponadto możliwe jest ustalenie wartości tego świadczenia według metod określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych; natomiast gdy wartości świadczeń nie można przyporządkować do świadczeń uzyskiwanych przez konkretnego pracownika (jak to ma miejsce w rozpoznawanej sprawie), gdzie wysokość ponoszonych wydatków nie może być przypisana do konkretnego pracownika bez względu na to, czy skorzystał on z poczęstunku bądź innych atrakcji czy też nie (ewentualnie w jakim zakresie to nastąpiło), brak jest podstaw do ustalenia przychodu z tytułu świadczeń nieodpłatnych w związku z organizacją przez pracodawcę imprezy integracyjnej.” – ww. wyrok WSA w Gdańsku z 16.05.br.