Wynajem firmowy czy prywatny - zasady opodatkowania

W przepisach podatkowych Ustawodawca nie określił sztywnych zasad i kryteriów decydujących o tym, kiedy wynajem powinniśmy uznać za prywatny, a kiedy potraktować go już jako firmowy.
Przeanalizujmy więc najnowsze orzecznictwo oraz omówmy najważniejsze informacje dotyczące sposobów rozliczania przychodów z najmu w zależności od przyjętego modelu.
Polecamy: PIT 2019. Komentarz
Polecamy: INFORLEX Biznes
Najem prywatny czy już firmowy?
Zasadnicza wątpliwość sprowadza się do pytania kiedy należy rozpatrywać najem jako działalność gospodarczą? Co do zasady, uznaje się, że wynajem nieruchomości stanowić będzie działalność gospodarczą jeśli łączne spełnione zostaną poniższe warunki (art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych):
- dana działalność musi być działalnością zarobkową,
- wykonywaną w sposób zorganizowany oraz ciągły,
- działalnością wykonywaną we własnym imieniu.
Najem nieruchomości generalnie ma charakter ciągły, wynajmujący dokonuje go we własnym imieniu oraz na własny rachunek, niewątpliwie ma także na celu osiągnięcie korzyści finansowych. Czy w takim razie każdy najem należałoby uznać za działalność gospodarczą? Czy może ilość wynajmowanych lokali ma znaczenie? Teoretycznie nie istnieje limit mieszkań, od którego istniałby obowiązek rejestracji tego typu działalności.
Wątpliwości a orzecznictwo
Jeszcze do niedawna organy uznawały, że to decyzja podatnika ma kluczowe znaczenie w określeniu sposobu kwalifikacji prowadzonego wynajmu do najmu prywatnego lub prowadzonego w ramach działalności biznesowej.
Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z dnia 22 sierpnia 2019 r., sygn. akt II FSK 3175/17) uznał, że istotny dla rozróżnienia najmu jest zamiar samego podatnika, a jedynym elementem odróżniającym najem prywatny od firmowego jest wprowadzenie nieruchomości do ewidencji środków trwałych. Wojewódzki Sąd Administracyjny w przedmiotowej sprawie uznał, że o związaniu danego składnika majątku z działalnością gospodarczą może świadczyć jego amortyzowanie jako środka trwałego. Decydujące znaczenie ma jednak decyzja samego podatnika.
Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 28 czerwca 2017 r., sygn. akt I SA/Gd 727/17:
„W większości przypadków decydujące znaczenie, co do kwalifikacji określonych przychodów wynikających ze stosunku najmu przypisać należy samemu podatnikowi, który może "powiązać" posiadane i będące przedmiotem najmu składniki majątku z wykonywaniem działalności gospodarczej lub tez "pozostawić" je w zarządzie majątkiem niezwiązanym z działalnością gospodarczą. Jak wskazano powyżej przychody z obydwu analizowanych źródeł mają charakter zarobkowy, stały (ciągły), a także wymagają pewnej formy zorganizowania. Wobec braku zatem sformułowania przez ustawodawcę wyraźnych pozytywnych reguł klasyfikacji przychodów z najmu do jednego z dwóch konkurencyjnych źródeł, decydujące znaczenie przyznać należy decyzji samego podatnika.”
Zgoła inne światło na sprawę rzuca najnowszy wyrok NSA z dnia 22 października 2019 r. (sygn. akt II FSK 1581/18). Sąd uznał, że o tym, czy najem jest prowadzony w ramach działalności gospodarczej, nie decyduje wola podatnika, kluczowe znaczenie mają natomiast obiektywne kryteria z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W sytuacji, gdy podatnik prowadzi działalność gospodarczą, jednak nie wszystkie mieszkania wprowadzone są do firmowej ewidencji środków trwałych, część z nich stanowi majątek prywatny. Organ uznał, że najem nieruchomości niewidniejących w owej ewidencji i stanowiących majątek prywatny podatnika będzie w istocie szeregiem cyklicznych, powtarzalnych w sposób zorganizowany i ciągły czynności podejmowanych w celach zarobkowych zawierających elementy definicji działalności gospodarczej. Sąd uznał, że w sytuacji, gdy ktoś nabywa kilkadziesiąt nieruchomości, celem ich wynajmowania, trudno potraktować to za coś innego niż działalność gospodarcza, i nie ma przy tym znaczenia, czy wszystkie te lokale są wprowadzone do ewidencji czy nie.
Jak rozliczać przychody z najmu w zależności od przyjętego modelu?
-
Najem prywatny
Rozliczanie najmu na podstawie zasad dotyczących tzw. najmu prywatnego, może się odbywać według zasad ogólnych lub na podstawie ryczałtu.
Charakterystyka poszczególnych form przedstawia się następująco:
- Zasady ogólne
Jak wybrać tę formę?
Wybór tej metody rozliczania najmu nie musi być zgłaszany do urzędu skarbowego, ponieważ zasady ogólne z mocy prawa przysługują każemy wynajmującemu będącemu osobą fizyczną.
Jak opodatkować dochód?
Zasada ogólna polega na tym, że dochód uzyskany z najmu lokalu podlega opodatkowaniu według skali podatkowej, w zależności od wysokości dochodu osiągniętego w ciągu roku, czyli odpowiednio 18 proc. (przy dochodzie do 85 528 zł) i 32 proc. W tym przypadku wynajmujący nie ma obowiązku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, jest natomiast zobowiązany do wyliczania dochodu oraz należnej zaliczki na podatek dochodowy.
Do przychodów z tytułu najmu nie należy zaliczać innych opłat, do których najemca nie jest zobowiązany do ponoszenia (np. opłaty za wodę, energię elektryczną, gaz).
Od uzyskanych z tytułu najmu przychodów, wynajmujący może odjąć koszty ich uzyskania. Można do nich zakwalifikować odpisy amortyzacyjne samego środka trwałego, jakim jest lokal, wydatki na zakup wyposażenia oraz odpisy amortyzacyjne zakupionych środków trwałych do lokalu, wydatki związane z remontem wynajmowanych nieruchomości oraz wszelkie koszty związane z opłacanym czynszem lub mediami. Wydatki te stanowią koszt podatkowy wynajmującego, jeśli z umowy najmu wynika, iż to wynajmujący jest zobowiązany do ich ponoszenia. Jeżeli natomiast to najemca ponosi wydatki w związku z utrzymaniem i bieżącą eksploatacją przedmiotu najmu, wówczas wynajmujący nie ma prawa zaliczyć ich do kosztów uzyskania przychodów.
Co w przypadku straty?
Jeżeli w danym roku podatkowym wynajmujący poniesie stratę, ma możliwość rozliczenia jej na zasadach ogólnych, tj. w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych. Jak określa ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, wysokość obniżenia w którymkolwiek z kolejnych lat nie może być większa niż 50 proc. kwoty poniesionej straty. Pod warunkiem oczywiście, że odliczenie to będzie dotyczyło dochodów uzyskanych z tego samego źródła.
Do kiedy płacimy podatek?
W przypadku najmu prywatnego rozliczanego na zasadach ogólnych, zaliczki wpłacane są w trybie miesięcznym, w terminie do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za grudzień (co do zasady ostatni miesiąc roku podatkowego) podatnik zobowiązany jest wpłacić do 20 stycznia następnego roku.
A deklaracja roczna?
Jeśli podatnik korzysta z rozliczania według zasad ogólnych, to na złożenie deklaracji rocznej ma czas do 30 kwietnia danego roku.
- Ryczałt ewidencjonowany
Jak wybrać tę formę?
Począwszy od 1 stycznia 2019 r. o wyborze ryczałtu jako formy opodatkowania przychodów z najmu prywatnego, wynajmujący decyduje dokonując pierwszej w roku podatkowym wpłaty na podatek dochodowy. Gdy pierwszy taki przychód wynajmujący osiągnie w grudniu roku podatkowego, to równoznacznym z dokonaniem wybory będzie złożenie zeznania PIT-28.
Przypomnijmy, że przed zmianą przepisów, aby skorzystać z tej formy, podatnik zobowiązany był poinformować naczelnika właściwego urzędu skarbowego poprzez złożenie zawiadomienia o wybraniu tej metody.
Jak opodatkować przychód?
Obliczając podatek należy standardowo przemnożyć kwotę przychodu z najmu przez stawkę ryczałtu. Co ważne bez pomniejszania przychodów o koszty ich uzyskania.
Od 1 stycznia 2018 r. stawka ryczałtowego podatku z tytułu najmu wynosi 8,5 proc. pod warunkiem, że wartość przychodów z tego tytułu nie przekracza kwoty 100 000 zł. (przed ową graniczną datą nie było warunku limitu przychodów). Po przekroczeniu tego limitu, stawka ryczałtu wzrasta do poziomu 12,5 proc.
Co istotne, ryczałt według stawki 12,5 proc. powinien być regulowany już w trakcie roku podatkowego. Przykładowo, gdy limit 100.000 zł zostanie przekroczony w lipcu danego roku, to miesięczny ryczałt według wyższej stawki podatku od nadwyżki ponad limit należy wpłacić w terminie do 20 sierpnia danego roku.
Nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji przychodów, jeśli z zapisów umowy najmu wynika wysokość przychodów. Ich wysokość ustala się na podstawie dowodów potwierdzających ich otrzymanie (np. potwierdzenie przelewu).
Co w przypadku straty?
Jeżeli podatnik zdecyduje się zmienić zasady opodatkowania, tj. zrezygnuje z zasad ogólnych na rzecz ryczałtu ewidencjonowanego, ma możliwość wcześniej wykazaną stratę odliczyć od podatku obliczonego ryczałtem. Strata rozliczana jest w ramach źródła przychodów.
Do kiedy płacimy podatek?
Co do zasady miesięczny ryczałt od najmu wynajmujący oblicza samodzielnie i wpłaca na rachunek urzędu skarbowego w następujących terminach:
- do 20. dnia następnego miesiąca za miesiąc, w którym osiągnięto przychód;
- do 20. dnia następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ma być opłacony.
Natomiast z tytułu przychodów za grudzień, począwszy od zeznań PIT-28 za 2019 r. (czyli składanych w 2020 r.) ryczałt podlegał będzie wpłacie do końca lutego roku następnego (od 15 lutego do końca lutego); kwartalnie: za ostatni kwartał roku podatkowego - przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania.
Wcześniej (dot. przychodów uzyskanych przed 2019 r.) zeznanie podatkowe PIT-28 należało składać w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym. W sytuacji, gdy podatnik złoży zeznanie w styczniu 2020 r., będzie ono traktowane jako złożone w terminie 15 lutego 2020 r.
W przypadku opłacania podatku ryczałtem, podatnik ma możliwość płatności w trybie miesięcznym lub kwartalnym. Z kwartalnego rozliczania mogą jednak skorzystać podatnicy, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności oraz podatnicy, których przychody osiągnięte w poprzednim roku nie przekroczyły limitu 25 000 euro.
Aby skorzystać z kwartalnego opłacanie ryczałtu od najmu prywatnego, podatnik zobowiązany jest zawiadomić o tym fakcie organ podatkowy. Poinformowanie fiskusa następuje dopiero w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym podatnik stosował ten sposób regulowania zobowiązań w podatku dochodowym. W związku z tym, poinformowanie organu o kwartalnym rozliczeniu, następuje niejako post factum.
A deklaracja roczna?
Jeśli podatnik korzysta z rozliczania przychodów w formie zryczałtowanego podatku od przychodów ewidencjonowanych, to na złożenie deklaracji rocznej ma czas co do zasady do końca lutego roku następującego po roku podatkowym. W 2020 r. będzie to 2 marca (poniedziałek).
-
Najem w ramach działalności gospodarczej
Nie ma przeszkód, aby podatnik zamiast najmu prywatnego (scharakteryzowanego powyżej) mógł założyć firmy i w jej ramach rozliczać dochody z najmu.
Jeżeli uznamy, że osoba fizyczna, która dokonuje najmu spełnia definicję działalności gospodarczej, jest ona zobowiązana do zakwalifikowania przychodów z najmu jako źródło przychodów z działalności gospodarczej. Osoba ta powinna począwszy od zarejestrowania działalności, wybrać także formę opodatkowania, tj. skala podatkowa czy podatek liniowy.
Najem nieruchomości, która jest własnością firmy (wpisaną do ewidencji środków trwałych), skutkuje rozliczaniem go w ramach tej działalności gospodarczej.
Indywidualna interpretacja rozwieje wątpliwości
Podsumowując, w wielu przypadkach właścicielom nieruchomości trudno jest wskazać granicę jednoznacznie wskazującą, gdzie kończy się najem prywatny, a gdzie zaczyna działalność gospodarcza. Aby rozwiać wątpliwości, podatnik powinien zwrócić się o wydanie indywidualnej interpretacji prawa.
Źródło:
- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2019.1387 t.j.);
- ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U.2019.0.43 t.j.).
Marta Kielar
mł. konsultant ds. podatków

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).
31 maja 2023 r. ZUS poinformował, że udostępnił aktualizację aplikacji mobilnej mZUS. W nowej wersji zmieniony został wygląd aplikacji i rozbudowano ją o kolejne funkcje.
Do 5 czerwca 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą mają czas na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne. Wniosek w tej sprawie należy złożyć elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS – poinformował 1 czerwca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Aż 79% Polaków nie oszczędza pieniędzy na emeryturę poza obowiązującymi składkami, a 62,5% nie odkłada regularnie żadnej kwoty na żaden cel. Jednocześnie dochód rozporządzalny na 1 osobę w Polsce w 2022 roku wyniósł 2 249,79 zł. Czy daje to możliwość odłożenia miliona złotych na emeryturę?
Mały ZUS Plus będzie wydłużony o rok dla przedsiębiorców, którzy korzystają z tej preferencji (ulgi) w 2023 roku. Poinformowało o tym 31 maja 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Wskutek tego przedłużenia przedsiębiorcy ci zaoszczędzą nawet kilkaset złotych miesięcznie.
Obniżony VAT na odzież dziecięcą. W ostatnim czasie ożywiła się dyskusja wokół obniżenia stawki VAT na odzież i obuwie dla dzieci. Eksperci nie wykluczają, że temat powróci w najbliższej kampanii wyborczej. Na czym polega problem?
Dokonanie wpisu oraz rejestracja zmian danych ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) to jeden z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki handlowej. Zgodnie z przepisami, wniosek o wpis lub o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców KRS powinien być złożony do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia, w którym zdarzenie uzasadniające zmianę miało miejsce. Praktyka pokazuje, że wielu przedsiębiorców zaniedbuje ten obowiązek i zgłasza zmiany za późno lub nie robi tego wcale.
Krajowy System e-Faktur (KSeF) to ważne narzędzie pomagające w zwalczaniu oszustw podatkowych. Elektroniczny proces wystawiania, przekazywania i przechowywania faktur ułatwia walkę z nieuczciwymi praktykami. Czy obowiązkowe wprowadzenie systemu zapewni skuteczne środki kontroli i wyeliminuje tzw. szarą strefę? Jakie korzyści przyniesie firmom?
Wprowadzenie podatku od nadmiarowych zysków dla niektórych branż nie jest przesądzone - poinformował wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin. Zastrzegł, że nad rozwiązaniami pracuje resort klimatu.
Pakiet e-commerce, który wprowadził szereg zmian oraz nowych pojęć głównie w ustawie o podatku od towarów i usług obowiązuje od 20 maja 2021 r. Szczególnie ciekawe były zmiany, które „uporządkowały” kwestię platform ułatwiających sprzedaż wysyłkową dla konsumentów z UE (B2C). Mowa jest tutaj głównie o interfejsach elektronicznych takich jak chociażby Amazon. Co istotne, adres siedziby dla takich platform nie ma żadnego znaczenia w rozwiązaniu, o którym będzie mowa, o ile ułatwiają one określone dostawy towarów.
W Biuletynie Informacji Publicznej opublikowano oświadczenie majątkowe prezydenta Rzeszowa Konrada Fijołka. Wynika z niego, że prezydent zarobił ponad 250 tys. zł w 2022 roku. To o nieco ponad 107 tys. zł więcej niż w 2021 roku.
Od 1 lipca przyszłego roku korzystanie z KSeF będzie obowiązkowe. Obecnie jest to dobrowolne, a oficjalne dane Ministerstwa Finansów pokazują, jakie jest podejście podatników do tego tematu. Jak to wygląda?
Od 15 czerwca 2023 r. podatnicy i płatnicy podatków będą mogli uzyskać od każdego z naczelników urzędów skarbowych (niezależnie od terytorialnej właściwości działania tych organów) dane i informacje o swojej indywidualnej sytuacji podatkowo-prawnej (w tym objęte tajemnicą skarbową) telefonicznie lub za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał 25 maja 2023 r. wyrok w polskiej sprawie (C-114/22) dotyczącej kwestionowania prawa do odliczenia VAT na podstawie pozorności czynności. Sprawa dotyczyła transakcji sprzedaży znaków towarowych i odliczenia podatku naliczonego w tym zakresie.
Ministerstwo Finansów przypomina, że organizacje pożytku publicznego (OPP), które chcą otrzymać 1,5% podatku PIT, powinny do 30 czerwca 2023 r. zgłosić do urzędu skarbowego aktualny rachunek bankowy. Zgłoszenie nie jest konieczne jeżeli rachunek został zgłoszony w ubiegłych latach i jest nadal aktualny.
Jak prawidłowo rozliczyć VAT w przypadku zwrotu zakupionych towarów przez nabywcę? Wyjaśniamy na poniższym przykładzie.
Inwestycje amerykańskich spółek na polskim rynku widoczne są na każdym kroku. Wbrew pozorom, ruch kapitału odbywa się jednak również w przeciwnym kierunku. Polscy inwestorzy co raz częściej lokują kapitał w zagraniczne start-up’y, w tym w innowacyjne projekty z Ameryki Północnej. Jedną z możliwości prowadzenia tego typu działań są umowy SAFE.
Rolnik ryczałtowy sprzedaje samochód, który wykorzystywał w działalności rolniczej. Samochód ten został przed sprzedażą wycofany z działalności rolniczej, co zostało potwierdzone sporządzonym na tę okoliczność protokołem. Czy sprzedaż taka podlega opodatkowaniu VAT? Czy byłoby inaczej, gdyby przed sprzedażą samochód nie został wycofany z działalności rolniczej?
Prowadzę działalność gospodarczą w zakresie usług architektonicznych. Zamierzam wycofać z działalności gospodarczej do majątku prywatnego nieruchomość - dom, w którym dotychczas mieściła się siedziba mojej firmy. Nieruchomość stanowi środek trwały, od nabycia którego odliczyłem VAT. Po wycofaniu z działalności do majątku prywatnego dom będzie wynajmowany innej firmie, w której będzie ona prowadziła działalność gospodarczą. Zatem najem będzie podlegał opodatkowaniu stawką 23%. Czy powinienem dokonać korekty podatku odliczonego w związku z wycofaniem nieruchomości do majątku prywatnego w celu jej dalszego wynajmu?
Już 15 czerwca 2023 r. odbędzie się bezpłatne webinarium „Rola odbiorców energii w transformacji energetycznej”. Zapraszamy!
Sprzedaż praw do projektu elektrowni (farmy) fotowoltaicznej to świadczenie kompleksowe, dla którego właściwą stawką VAT jest 23 proc. Tak wynika z wyroku WSA w Olsztynie z lutego 2023 r.
Jeszcze w tym roku Komisja Europejska ma przedstawić projekt trzeciej wersji dyrektywy PSD (Payment Service Directive). Nowe przepisy dotyczące otwartej bankowości mogą ułatwić m.in. płatność zobowiązań podatkowych oraz obsługę państwowych systemów faktur elektronicznych - m.in. powstającego w Polsce KSeF.
Planowane zmiany w egzekucji administracyjnej poruszono podczas konferencji „Egzekucja administracyjna należności podatkowych” zorganizowanej przez Centrum Dokumentacji i Studiów Podatkowych Uniwersytetu Łódzkiego. Zmiany mają dotyczyć sposobu negocjacji pomiędzy dłużnikiem a organem egzekucyjnym.
Co to jest oszustwo na "zdalny pulpit"? Dlaczego oprogramowanie AnyDesk jest groźne? uniknąć wyłudzenia danych i straty pieniędzy?
Jakie oprocentowanie lokat terminowych i kont oszczędnościowych oferują banki pod koniec maja 2023 r.?
Komentarze(0)
Pokaż: