PCC od podwyższenia kapitału zakładowego – wyrok TSUE w sprawie Pak-Holdco

W 2005 r. Pak-Holdco Sp. z o.o. otrzymała aportem od spółki Zespół Elektrowni Pątnów Adamów KoninS.A. (ZEPAK) jej wszystkie udziały w spółce Elektrownia Pątnów II sp. z o.o. (EP II).

Autopromocja

Następnie Pak-Holdco podwyższyła kapitał zakładowy o równowartość owego aportu, zwiększając wartość udziałów ZEPAK w Pak-Holdco o kwotę udziałów posiadanych poprzednio przez ZEPAK w EP II.

Powyższa czynność stanowiła zmianę umowy spółki Pak-Holdco i podlegała PCC w wysokości 0,5% nominalnej wartości podwyższenia kapitału zakładowego.

Podwyższenie i obniżenie kapitału zakładowego w sp. z o.o.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Spółka Pak-Holdco Sp z o.o. zwróciła się do organów podatkowych o zwrot nadpłaty PCC, powołując się na sprzeczność polskiej ustawy o PCC z obowiązującą do końca 2008 r. dyrektywą Rady 69/335/EWG z dnia 17 lipca 1969 r. dotyczącą podatków pośrednich od gromadzenia kapitału. Organy odmówiły jednak zwrotu.

W trakcie dalszego postępowania Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił się do TSUE z pytaniami prejudycjalnymi.

Odpowiadając na nie, TSUE orzekł, że zgodnie ze wskazaną dyrektywą, czynności, które w dniu 1 lipca 1984 r. były w danym państwie członkowskim zwolnione od podatku kapitałowego lub były opodatkowane stawką nie wyższą niż 0,5%, są zwolnione od podatku w tym państwie.

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Wskaźniki i stawki

Z perspektywy polskich podatników oznacza to, że wszelkie czynności zwolnione w Polsce z opodatkowania lub opodatkowane w dniu 1 lipca 1984 r. ówczesną opłatą skarbową w stawce 0,5% lub niższej, podlegają bezwarunkowemu zwolnieniu od tego podatku począwszy od dnia 1 maja 2004 r. (data akcesji Polski do UE).

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

Data 1 lipca 1984 r. jako data odniesienia w zakresie zwolnienia wiąże również Polskę, mimo że jej akcesja do UE nastąpiła później.

TSUE rozstrzygnął także, że wprowadzone przez dyrektywę 69/335/EWG wyłączenie z opodatkowania „sumy aktywów należących do spółki kapitałowej, które są przeznaczone na podwyższenie kapitału i które już zostały objęte podatkiem kapitałowym” (art. 5 ust. 3 tiret pierwszy ww. dyrektywy) ma zastosowanie bez względu na to, która ze spółek (wnosząca aport czy go otrzymująca) jest właścicielem tych aktywów.

Wyrok TSUE wyjaśnił więc, że wyłączone z podstawy opodatkowania PCC są także aktywa wnoszącego aport w zamian za udziały w innej spółce. Wedle TSUE muszą być w takiej sytuacji spełnione jedynie dwa warunki: przeznaczenie aktywów na podwyższenie kapitału zakładowego i uprzednie ich opodatkowanie.

Mając na względzie powyższe, warto podkreślić, że rozstrzygnięcie TSUE dotyczyło sytuacji, w której przedmiotem aportu były udziały posiadane przez wnoszącego aport, a zatem określony zespół aktywów niestanowiący przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

TSUE nie odniósł się natomiast wprost do sytuacji, w której przedmiot aportu stanowi przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część (tym bardziej, że inna była regulacja ww. dyrektywy w tym zakresie).

Tymczasem jak wynika z najnowszego orzecznictwa sądów administracyjnych, wnioski z wyroku TSUE w omawianej sprawie są przenoszone automatycznie do rozstrzygnięcia spraw obejmujących aport przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, co może budzić wątpliwości.

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 16 lutego 2012 r. w sprawie C-372/10;

Adrian Branny, Menedżer w Deloitte Doradztwo Podatkowe

Konrad Kurpiewski, Konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe