Zbycie nieruchomości na rzecz wspólników w ramach obniżenia kapitału zakładowego – skutki w CIT

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością planuje obniżyć swój kapitał zakładowy poprzez obniżenie wartości nominalnej udziałów posiadanych przez wspólników (osoby fizyczne). Zmniejszenie wartości udziałów spółka rozliczy wobec wspólników poprzez przeniesienie na ich rzecz prawa własności do nieruchomości będącej obecnie własnością spółki, której wartość księgowa odpowiadałaby wartości zmniejszenia wartości udziałów. Czy obniżenie za wynagrodzeniem w postaci niepieniężnej (nieruchomości) wartości nominalnej udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością skutkuje powstanie w spółce przychodu?

Jednym ze sposobów obniżenia kapitału zakładowego jest umorzenie udziałów w spółce.

Zarząd może jednak zamiast o umorzeniu całych udziałów prowadzącym do ich unicestwienia postanowić o zmniejszeniu jedynie ich wartości nominalnej.

Jeżeli zostanie podjęta decyzja o obniżeniu wartości nominalnej istniejących udziałów, a nie ich całkowitym unicestwieniu, operacja ta będzie miała skutek identyczny jak częściowe umorzenie udziału.

Na gruncie kodeksu spółek handlowych nie uregulowano kwestii formy wynagrodzenia za zbywane przez udziałowca udziały. Wydaje się, że dopuszczalna jest wypłata wynagrodzenia zarówno w formie gotówkowej, jak i bezgotówkowej.

Podjęcie decyzji w zakresie wypłaty wynagrodzenia niepieniężnego może być podyktowane różnymi względami, np. brakiem gotówki na wypłatę, także pochodzącej z zewnętrznych źródeł finansowania, np. pożyczki czy kredytu.

Spółka może także za bardziej racjonalne z ekonomicznego punktu widzenia uznać przekazanie określonych składników swoich aktywów udziałowcowi uprawnionemu do wypłaty wynagrodzenia niż ich zbycie, a dopiero następnie wypłatę gotówki (w tym przypadku oszczędza np. na kosztach związanych ze zbyciem majątku).

Wypłata wynagrodzenia w formie gotówki byłaby dla spółki neutralna podatkowo. Natomiast odmienna sytuacja ma miejsce wtedy, gdy spółka dokonuje wypłaty wynagrodzenia za umorzone udziały w formie niepieniężnej, kosztem swojego majątku.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie dają bezpośredniej odpowiedzi na pytanie, czy świadczenie zastępcze powoduje uzyskanie przychodu przez osobę prawną, a więc odpowiedź należy wywieść z przepisów ogólnych ustawy dotyczących przychodu.

Przychód występuje nie tylko w sytuacji, gdy dojdzie do zwiększenia aktywów podatnika, ale również, gdy nastąpi zmniejszenie się zobowiązań (długów) podatnika.

W sytuacji, gdy podatnik przenosi własność swojego majątku na wierzyciela w celu zwolnienia się z dotąd istniejącego zobowiązania pomiędzy nim jako dłużnikiem a wierzycielem – i wierzyciel na to wyraża zgodę – dochodzi do wygaśnięcia zobowiązania pieniężnego. Zwolnienie z długu powoduje u dłużnika powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Wykonanie zobowiązania w formie przeniesienia prawa do własności nieruchomości, będącej własnością spółki, pod warunkiem zgody na to udziałowców, prowadzić będzie do wygaśnięcia zobowiązania spółki. W ten sposób, spółka jako dłużnik zwolni się z długu, a majątek w postaci nieruchomości zmieni właściciela. Prowadzić to będzie do powstania po stronie spółki przychodu.

Polecamy: Podatki 2011

Polecamy: Czy nieściągalne należności można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów

Polecamy: serwis Urząd skarbowy