REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy darowizna od rodziców będzie opodatkowana

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kiedy darowizna od rodziców będzie opodatkowana /fot. Shutterstock
Kiedy darowizna od rodziców będzie opodatkowana /fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Otrzymanie darowizny od najbliższej osoby korzysta ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Jednak w przypadku niedopełnienia ustawowych formalności należy liczyć się z zapłatą tego podatku, a w skrajnych przypadkach nałożeniem sankcji na obdarowanego. Kiedy zatem darowizna od rodziców nie może korzystać ze zwolnienia?

Darowizna – definicja i zasady opodatkowania

Definicja darowizny została zawarta w art. 888 kc. Można ją rozumieć jako nieodpłatne przekazanie składnika majątku przez darczyńcę, czyli osobę przekazującą darowiznę na rzecz innej osoby będącej wówczas obdarowanym. Natomiast kwestie dotyczące zasad opodatkowania tych darowizn reguluje ustawa o podatku od spadków i darowizn.

REKLAMA

Autopromocja

W Polsce otrzymana darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a obowiązek jej zapłaty spoczywa na osobie, która tę darowiznę otrzymała, czyli na obdarowanym. Ustawodawca jednak przewidział w tym zakresie zwolnienia, dzięki którym nie każda otrzymana darowizna będzie skutkowała obowiązkiem zapłaty podatku. Możliwość skorzystania ze zwolnienia uzależniona jest od tego, w której grupie podatkowej znajduje się darczyńca – osoba przekazująca darowiznę.

Jak ustalić właściwą grupę podatkową darczyńcy?

Dla celów podatku od spadków i darowizn wyodrębniono trzy grupy pod względem pokrewieństwa lub powinowactwa. Dodatkowo dla każdej z tych grup ustalono kwoty wolne od podatku. Jeżeli w danej grupie podatkowej wartość darowizny nie przekracza kwoty wolnej, obdarowany nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Grupy podatkowe oraz kwoty wolne od podatku przedstawia poniższa tabela.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Grupa podatkowa

Kto należy do grupy?

Kwota wolna od podatku

Grupa 1

małżonek, zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierb, zięć, synowa, teściowie

9637 zł

Grupa 2

zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych

7276 zł

Grupa 3

pozostałe osoby niezaliczone do pozostałych grup

4902 zł

Dodatkowo w ramach 1 grupy podatkowej została wyróżniona tzw. grupa 0, tj.:

  • małżonek,
  • zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki),
  • wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie),
  • pasierb,
  • rodzeństwo,
  • ojczym,
  • macocha.

Darowizna otrzymana od osoby z zerowej grupy podatkowej o wartości przekraczającej kwotę wolną 9637 zł nadal może korzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn po spełnieniu określonych formalności. Warunkiem jest zgłoszenie darowizny na druku SD-Z2 do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Co do zasady, obowiązek podatkowy z tytułu darowizny powstaje w dniu jej otrzymania, a zgłoszeniu podlega jedynie nadwyżka wartości darowizny nad kwotą wolną od podatku. Co ważne, brak zgłoszenia otrzymanej darowizny na druku SD-Z2 od darczyńcy z grupy 0 we wskazanym terminie powoduje obowiązek opodatkowana jej na zasadach ogólnych.

REKLAMA

Przykład
Ojciec 5 sierpnia 2019 roku podarował córce samochód o wartości 12 000 zł. Córka, aby móc skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, ma obowiązek zgłoszenia otrzymanej darowizny w wysokości nadwyżki nad kwotą wolną, tj. 2363 zł (12 000 zł - 9637 zł) na druku SD-Z2 do 5 lutego 2020 roku. W innym wypadku darowizna będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W sytuacji gdy obdarowany otrzyma darowiznę od jednej osoby więcej niż raz na przestrzeni kilku lat, wówczas podstawę opodatkowania stanowi suma wszystkich otrzymanych darowizn od jednej osoby w ciągu ostatnich 5 lat.

Darowizna pieniężna

Skorzystanie ze zwolnienia z podatku od spadku i darowizn po przekroczeniu kwoty wolnej w przypadku otrzymania darowizny pieniężnej od osoby z grupy 0 jest możliwe wyłącznie pod warunkiem posiadania przez obdarowanego właściwej dokumentacji z tym związanej.

Art. 4a pkt 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli (...) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Biorąc pod uwagę przytoczony przepis ustawy o podatku od spadków i darowizn, osoba  obdarowana ma prawo skorzystać ze zwolnienia z podatku, jeśli darowizna została otrzymana od osoby znajdującej się w zerowej grupie podatkowej, o ile posiada jeden z dokumentów:

  • dowód przekazania na rachunek bankowy nabywcy,
  • przekaz pocztowy,
  • dowód przekazania na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

Kwota wolna od podatku – 9637 zł – ustalana jest na podstawie wszystkich otrzymanych darowizn pieniężnych od tego samego darczyńcy z grupy podatkowej 0 w przeciągu ostatnich 5 lat.

Kiedy darowizna od rodziców podlega opodatkowaniu?

Rodzice na gruncie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn należą do 0 grupy podatkowej. W związku z tym otrzymane od nich darowizny mogą podlegać zwolnieniu z podatku od spadku i darowizn pod warunkiem dopełnienia obowiązku zgłoszenia do US nadwyżki wartości darowizny nad kwotą wolną od podatku (w wysokości 9637 zł). Darowizna o wartości powyżej 9637 zł powinna zostać zgłoszona w terminie 6 miesięcy od jej otrzymania na formularzu SD-Z2 do właściwego urzędu skarbowego. Jeśli podatnik nie wywiąże się z tego obowiązku w wyznaczonym terminie, darowizna jest opodatkowana na zasadach ogólnych.

Polecamy: Elektroniczna dokumentacja podatkowa

Brak zgłoszenia darowizny od rodziców – konsekwencje

REKLAMA

Jeśli obdarowany nie wywiąże się z obowiązku zgłoszenia darowizny od rodziców w wyznaczonym terminie, wówczas traci on prawo do możliwości skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Ponadto jest on zobowiązany do zapłaty podatku wraz z ewentualnymi odsetkami, a także złożenia zaległej deklaracji SD-Z2.

Jeśli w wyniku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego niezgłoszona darowizna wyjdzie na jaw, urząd skarbowy może nałożyć dodatkową sankcję polegającą na podwyższeniu stawki podatku od niezgłoszonej darowizny w wysokości 20%. Co więcej, niezgłoszone darowizny nie ulegają przedawnieniu, w wyniku czego może okazać się, że nawet po wielu latach urząd skarbowy dowiedzie niezgłoszonej darowizny. Może to skutkować obowiązkiem zapłaty wyższego podatku.

Mimo podwyższenia stawki podatku przez urząd od niezgłoszonej darowizny w wyniku czynności sprawdzających, niedotrzymanie terminu zgłoszenia otrzymanej darowizny może skutkować dodatkowo odpowiedzialnością karną skarbową, której wysokość uzależniona jest od stopnia narażenia budżetu na uszczuplenie podatku.

Podsumowując, otrzymane darowizny od rodziców o wartości powyżej 9637 zł mogą być w całości zwolnione z podatku od spadków i darowizn. Warunkiem jest zgłoszenie nadwyżki darowizny nad kwotą wolną w terminie 6 miesięcy od daty jej otrzymania do właściwego urzędu skarbowego. Jeżeli obdarowany nie dopełni obowiązku zgłoszenia takiej darowizny, traci prawo do zwolnienia oraz może narazić się na dodatkowe sankcje ze strony organów podatkowych.

Justyna Jarosz - ekspert wFirma.pl

wfirma.pl
wFirma.pl jest platformą księgowości on­line udostępniającą, poza księgowością i doradztwem nowoczesne narzędzia informatyczne, niezbędne do zarządzania firmą.
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kiedy cudzoziemcy (np. obywatele Ukrainy) muszą płacić w Polsce podatek od spadków i darowizn?

W Polsce obecnie mieszka wielu cudzoziemców, przeważają obywatele Ukrainy, tutaj pracują, kształcą się, a także nabywają rzeczy m.in. w drodze darowizn otrzymywanych od swoich rodzin czy w drodze dziedziczenia. Warto zatem przybliżyć im zasady opodatkowania obowiązujące na terytorium RP, a przede wszystkim wyjaśnić w jakich sytuacjach ciąży na nich w naszym kraju obowiązek podatkowy.

KSeF zrewolucjonizuje pracę biur rachunkowych. Nadchodzi największa zmiana od lat

Już od kwietnia 2026 każdy przedsiębiorca będzie musiał korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur. To ogromne wyzwanie – ale też szansa – zwłaszcza dla biur rachunkowych. Dowiedz się, jak KSeF zmieni obieg dokumentów, rolę księgowych i co zrobić, by nie zostać w tyle w erze cyfrowej rewolucji.

Rozliczanie kilometrówek od aut elektrycznych: jest stanowisko Ministra Finansów i zapowiedź zmian w przepisach

Pieniądze, jakie pracodawca przekazuje pracownikowi tytułem zwrotu kosztów używania samochodu elektrycznego do celów służbowych, stanowią przychód pracownika i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wydatki takie nie są też kosztem przedsiębiorcy (pracodawcy). Takie jest stanowisko Ministra Finansów zaprezentowane w odpowiedzi wiceministra finansów Jarosława Nenemana na interpelację poselską. Jednocześnie w interpelacji poinformowano, że Ministerstwo Infrastruktury rozpoczęło prace nad zmianami w rozporządzeniu w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy. Zmiany te mają pozwolić na wprowadzenie możliwości zwrotu pracownikom kosztów używania do celów służbowych samochodów o napędzie elektrycznym lub hybrydowym, a także napędzanych wodorem, czy też zasilanych innymi alternatywnymi źródłami energii.

Ministerstwo Finansów chce zakończyć nadużycia z przedawnieniem podatków. Nowe zasady już w 2026 roku

W nowej wersji projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej Ministerstwo Finansów chce zlikwidować możliwość zawieszania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego poprzez wszczęcie postępowania karnego skarbowego. O szczegółach zmian mówi wiceminister finansów Jarosław Neneman.

REKLAMA

Stawki podatku od środków transportowych w 2026 roku: Nowe limity już opublikowane

Znamy już nowe górne granice stawek podatku od środków transportowych na 2026 rok. Większość limitów wzrosła o około 4,5% względem 2025 r. Sprawdź szczegółowe porównanie stawek, terminy płatności oraz zasady ustalania stawek przez gminy. To ważne dla przedsiębiorców i samorządów.

TSUE: Urzędy skarbowe nie mogą automatycznie wykreślać firm z rejestru VAT za zaległości

Przełomowy wyrok TSUE potwierdza, że wykreślenie firmy z rejestru VAT za brak zapłaty podatku nie może odbywać się automatycznie. Fiskus musi najpierw zbadać przyczyny zaległości i zachowanie przedsiębiorcy. Orzeczenie może uchronić tysiące firm przed nieproporcjonalnymi sankcjami i nieodwracalnymi stratami.

Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

REKLAMA

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

REKLAMA