REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nieodpłatne przysporzenie a podatek od spadków i darowizn

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Justyna Skwirowska
Nieodpłatne przysporzenie a podatek od spadków i darowizn/ Fot. Fotolia
Nieodpłatne przysporzenie a podatek od spadków i darowizn/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn otrzymanie darowizny powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Nie każde jednak otrzymanie darowizny powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Co więcej, nie każde nieodpłatne przysporzenie na rzecz osoby fizycznej można uznać za darowiznę.

Czym jest darowizna?

Jak wynika z przepisów zawartych w art. 888 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Warto także dodać, iż obdarowany musi wyrazić zgodę na przyjęcie darowizny, jest to więc czynność dwustronna. Przy czym oświadczenie darczyńcy powinno być dokonane w formie aktu notarialnego, ale jeżeli darczyńca nie uczyni zadość temu wymogowi, wówczas i tak umowa darowizny dochodzi do skutku jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

REKLAMA

REKLAMA

Bardzo ważne jest również, iż nie każde bezpłatne świadczenie jest od razu darowizną. Zgodnie bowiem z art. 889 Kodeksu cywilnego darowizny nie stanowią darmowe przysporzenia, w których:

- zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;

- kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.

REKLAMA

Zwraca na to uwagę m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 lutego 2015 r., sygn.akt II FSK 88/13, wskazując, że nie każda umowa nazwana darowizną przez strony będzie mogła zostać uznana za umowę darowizny. Ważne jest jeszcze spełnienie kilku przesłanek "(…) Sąd stwierdził po pierwsze, że nazwanie przez strony umowy danej czynności cywilnoprawnej mianem "darowizny", będące wynikiem uzgodnień, nie może mieć i nie ma decydującego znaczenia w sytuacji, gdy z treści umowy cywilnoprawnej wynika, że nie mamy do czynienia z umową jednostronnie zobowiązującą, której treścią jest: zobowiązanie darczyńcy do spełnienia świadczenia pod tytułem darmym na rzecz obdarowanego oraz oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny (…) Zgodnie z art. 893 k.c., darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem. Polecenie nie stanowi świadczenia wzajemnego obdarowanego, które byłoby swoistym ekwiwalentem przedmiotu darowizny, tj. nałożenie na obdarowanego obowiązku polecenia nie jest związane z powstaniem wierzytelności po stronie darczyńcy, bądź jakiegokolwiek innego podmiotu. Obowiązek polecenia nałożony na obdarowanego jest składnikiem treści umowy darowizny. Z ww. umowy, załączonej do akt sprawy, wynika, że świadczenia wzajemne miały miejsce. Skarżący zobowiązał się do zrzeczenia się przysługującego mu prawa pierwokupu, zaś dzierżawca zobowiązał się do wypłaty kwoty pieniężnej w zamian za to zrzeczenie. W związku z powyższym, skoro Skarżący nie uzyskał przysporzenia tytułem darowizny to Skarżącemu należało odmówić przymiotu podatnika podatku od spadków i darowizn. Skarżący nie otrzymał bowiem darowizny, lecz w zamian za uzgodnioną kwotę zrzekł się prawa pierwokupu w odniesieniu do nieruchomości, wobec której rościł sobie prawa, nie sposób przyjąć, że został obdarowany przez dzierżawcę."

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z powyższego wynika, iż umowa darowizny nie może powodować powstania jakiegokolwiek zobowiązania po stronie obdarowanego, darczyńca nie może zostać jego wierzycielem. Darczyńca może nałożyć tylko nieformalny obowiązek na obdarowanego w postaci polecenia zgodnie z art. 893 Kodeksu Cywilnego.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy związany z umową darowizny?

Na gruncie regulacji zawartych w ustawie o podatku od spadków i darowizn darowizna podlega opodatkowaniu jeżeli jest nabyta przez osobę fizyczną oraz własność rzeczy znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych jest na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Niekiedy jednak darowizna jest zwolniona od podatku.

Aby wiedzieć w jakich sytuacjach przysługuje zwolnienie, trzeba najpierw dokładnie opisać instytucję grup podatkowych. Zgodnie z art. 14 ust 2 tej ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

1) do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2) do grupy II zalicza się zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3) do grupy III zalicza się innych nabywców.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

W I grupie kwotą wolną od podatku jest 10 278 zł. Po tej kwocie stawka podatku wynosi 3%. Do kwoty 20 556 stawka podatkowa wynosi 5%, przy czym oblicza się ją od nadwyżki nad kwotą 10 278. Po przekroczeniu 20 556, od jej nadwyżki stawka wynosi 7%.

W II grupie kwota wolna wynosi również 10 278 zł, jednakże przy przekroczeniu tej kwoty stosuje się stawka 7%, następnie kwoty wyglądają analogicznie jak w poprzedniej grupie, jednakże stawki podatkowe wynoszą odpowiednio 9%, a potem 12%.

W przypadku grupy ostatniej kwota wolna również wynosi tyle samo, ale nadwyżka nad nią jest opodatkowana stawką 12%. Następne kwoty również są analogiczne jak poprzednio, ale stawki wynoszą 16% i potem 20%.


Nieodpłatne przysporzenie a podatek

Zauważyć należy również, że nie każde bezpłatne przysporzenie, w tym pomoc świadczona przez różnego rodzaju instytucje (stowarzyszenia, fundacje) na rzecz osoby fizycznej, może być traktowana jako darowizna, podlegająca opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Przywołajmy w tym miejscu rozstrzygnięcie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, zawarte w interpretacji indywidualnej z 9 czerwca 2017 r., nr 0111-KDIB4.4015.24.2017.2.MCZ. Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej zawierał następujący stan faktyczny:

Otóż, Stowarzyszenie zorganizowało zbiórkę pieniężną na rzecz Wnioskodawczyni i jej 10 osobowej rodziny. Po zakończeniu zbiórki Stowarzyszenie przekazało na rachunek bankowy Wnioskodawczyni kwotę 70.000 zł w trzech transzach płatnych po 20.000 zł, 20.000 zł i 30.000 zł. Pieniądze te zostały przeznaczone na zakup materiałów budowlanych i usług potrzebnych do odbudowania domu w stanie surowym. Stowarzyszenie nie posiada statusu organizacji pożytku publicznego. Stowarzyszenie utworzyło specjalny rachunek bankowy na ten cel i było jego dysponentem. Wnioskodawczyni miała dostęp do pieniędzy po przekazaniu ich przez Stowarzyszenie. Stowarzyszenie przekazało Wnioskodawczyni pieniądze w formie wypłaty na realizację celów statutowych, jakim jest pomoc społeczna

Wnioskodawczyni we wniosku zadała pytanie czy w związku z powyższym będzie ciążył na niej obowiązek podatkowy. Zdaniem Wnioskodawczyni, przekazane jej środki pieniężne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn z uwagi na fakt, iż przekazane były w formie wypłaty na realizację celów statutowych Stowarzyszenia i nie były darowizną w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Organ podatkowy uznał to stanowisko za prawidłowe. Jak wyjaśnił: "Na gruncie przedstawionego zagadnienia wskazać należy, iż nieuzasadnione jest kwalifikowanie każdego nieodpłatnego przysporzenia jako darowizny. Nie każde bowiem bezpłatne przysporzenie, w tym pomoc świadczona przez różnego rodzaju instytucje (stowarzyszenia, fundacje) na rzecz osoby fizycznej, może być traktowana jako darowizna. Może ona bowiem wynikać z innego tytułu prawnego. O tym jaki charakter ma dane świadczenie decydują strony umowy (porozumienia), na podstawie której świadczeniodawca przekazuje świadczeniobiorcy dane świadczenie.(…) Zatem, mając na względzie powyższe oraz przepis art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, stwierdzić należy, iż otrzymane świadczenie od Stowarzyszenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn."

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Fakturowanie w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Wydział Prasowy Biura Komunikacji i Promocji Ministerstwa Finansów przesłało do naszej redakcji wyjaśnienia do artykułu "KSeF 2026. Jak dokumentować transakcje od 1 lutego? Prof. Modzelewski: Podstawą rozliczeń będzie dokument handlowy (nota obciążeniowa, faktura handlowa)" z prośbą o sprostowanie. Publikujemy poniżej w całości wyjaśnienia Ministerstwa.

Zmiany w ustawie o doradztwie podatkowym od 2026 roku: doprecyzowanie kompetencji i strój urzędowy doradców podatkowych, nowości w egzaminach

W dniu 9 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy zmieniającej ustawę o doradztwie podatkowym oraz ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przepisy dotyczące doradztwa podatkowego zostają dostosowane do współczesnych realiów prawnych, technologicznych i rynkowych. Nowe rozwiązania mają poprawić funkcjonowanie samorządu zawodowego doradców podatkowych.

Zasady korzystania z KSeF od lutego 2026 r. – uprawnienia, uwierzytelnianie, faktury, wymogi techniczne. Co i jak ureguluje nowe rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki?

Dla polskich podatników VAT od 1 lutego 2026 r. (dla większości od 1 kwietnia 2026 r.) rozpocznie się zupełnie nowy rozdział. Zasadniczej zmianie ulegną zasady fakturowania, które będzie obowiązkowo przebiegało w ramach Krajowego Systemu e-Faktur (KSef). Jednym z kluczowych aktów prawnych dotyczących obowiązkowego KSeF ma być rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki w sprawie korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Najnowszy projekt tego rozporządzenia (datowany na 26 sierpnia 2025 r.), przechodzi aktualnie fazy konsultacji publicznych, uzgodnień międzyresortowych i opiniowania. Oczywiście w toku rządowej procedury legislacyjnej projekt może ulec pewnym zmianom ale na pewno nie będą to zmiany zasadnicze. Jest to bowiem już kolejny projekt tego rozporządzenia (prace nad nim zaczęły się w Ministerstwie Finansów pod koniec 2023 roku) i uwzględnia on liczne, wcześniej zgłoszone uwagi i wnioski.

Nowa faktura VAT (ustrukturyzowana) w 2026 r. Jak będzie wyglądać – wizualizacja, zakres danych, kody QR

W 2026 roku w Polsce obowiązkowe stanie się korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Będzie to miało w szczególności ten skutek, że tradycyjne faktury papierowe i elektroniczne w formacie PDF zostaną zastąpione przez faktury ustrukturyzowane w formacie XML. Każda taka faktura będzie miała jednolitą strukturę danych określoną przez Ministerstwo Finansów, co zapewni spójność i automatyzację w obiegu dokumentów. Dodatkowo faktury udostępniane poza systemem KSeF będą musiały być oznaczone kodem weryfikującym, najczęściej w formie kodu QR. Będzie to wymagało odpowiedniego oznaczenia. Faktura w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) znacząco różni się od tradycyjnych faktur papierowych czy elektronicznych w formacie PDF.

REKLAMA

KSeF - kto ponosi ryzyko?

Krajowy System e-Faktur już całkiem niedługo stanie się obowiązkowym narzędziem do rozliczeń VAT w obrocie gospodarczym. Jest to chyba najbardziej ambitny projekt cyfryzacji podatkowej w Polsce, mający na celu ograniczenie szarej strefy, przyspieszenie rozliczeń VAT i zwiększenie transparentności obrotu gospodarczego.

e-Paragony 2.2 - nowe funkcje w aplikacji Ministerstwa Finansów. Komu i do czego mogą się przydać?

Ministerstwo Finansów poinformowało 8 września 2025 r., że udostępniło nową wersję (2.2) aplikacji mobilnej e-Paragony. Kolejna wersja tej aplikacji pozwala na udostępnianie i import paragonu, a także współdzielenie karty e-Paragony. Dzięki temu można gromadzić paragony elektroniczne na kilku urządzeniach. To wygodne rozwiązanie, które pomaga zarządzać wydatkami rodzinnymi. e-Paragony to bezpłatna aplikacja, dzięki której można przechowywać w smartfonie paragony w formie elektronicznej. Aplikacja jest całkowicie bezpieczna i anonimowa.

KSeF obowiązkowy: terminarz 2025/2026 [tabela]. Kto przekroczył 200 mln zł sprzedaży w 2024 r. musi wystawiać faktury w KSeF wcześniej

Od kiedy trzeba fakturować obowiązkowo za pośrednictwem KSeF – od 1 lutego czy 1 kwietnia 2026 r.? Okazuje się, że kluczowa w wyznaczeniu tego terminu jest wartość sprzedaży brutto osiągnięta w 2024 r., a nie, jak wcześniej zakładano, w 2025 r. To oznacza, że podatnicy już teraz mogą ustalić, od kiedy będą musieli stosować nowy obowiązek fakturowania. Próg graniczny to 200 mln zł obrotów brutto – kto go przekroczy, wdroży KSeF wcześniej. Dodatkowy czas (do końca 2026 r.) na przygotowanie przewidziano m.in. dla wystawiających faktury z kas rejestrujących i podmiotów o niewielkiej skali sprzedaży.

Koniec polskiego rolnictwa? Unia Europejska otwiera bramy dla taniej żywności z Ameryki Południowej

To może być początek końca polskiej wsi. Umowa z Mercosurem otwiera unijny rynek na wołowinę, drób, miód i cukier z Ameryki Południowej – tanie, masowe i nie do przebicia. Czy polskie rolnictwo czeka katastrofa?

REKLAMA

Webinar: Objaśnienia MF w podatku u źródła. W czym w praktyce pomogą?

Podatek u źródła od lat budzi wątpliwości. Zmieniające się przepisy, niejednoznaczne interpretacje oraz ryzyko odpowiedzialności sprawiają, że każda wskazówka ze strony resortu finansów ma istotne znaczenie w codziennej praktyce. Przyjrzymy się więc najnowszym objaśnieniom MF i ocenimy, w jakim zakresie mogą one pomóc w konkretnych przypadkach.

Jak przygotować się do KSeF? Praktyczne wskazówki i odpowiedzi na trudne pytania [Szkolenie online, już 10 września]

Jak przygotować się do KSeF? Pod takim tytułem odbędzie się szkolenie, na które serdecznie zapraszamy! Termin wydarzenia to 10 września 2025 roku, godz. 10:00-16:00.

REKLAMA