REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nieodpłatne przysporzenie a podatek od spadków i darowizn

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Justyna Skwirowska
Nieodpłatne przysporzenie a podatek od spadków i darowizn/ Fot. Fotolia
Nieodpłatne przysporzenie a podatek od spadków i darowizn/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn otrzymanie darowizny powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Nie każde jednak otrzymanie darowizny powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Co więcej, nie każde nieodpłatne przysporzenie na rzecz osoby fizycznej można uznać za darowiznę.

Czym jest darowizna?

Jak wynika z przepisów zawartych w art. 888 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Warto także dodać, iż obdarowany musi wyrazić zgodę na przyjęcie darowizny, jest to więc czynność dwustronna. Przy czym oświadczenie darczyńcy powinno być dokonane w formie aktu notarialnego, ale jeżeli darczyńca nie uczyni zadość temu wymogowi, wówczas i tak umowa darowizny dochodzi do skutku jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

REKLAMA

Bardzo ważne jest również, iż nie każde bezpłatne świadczenie jest od razu darowizną. Zgodnie bowiem z art. 889 Kodeksu cywilnego darowizny nie stanowią darmowe przysporzenia, w których:

- zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;

- kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.

REKLAMA

Zwraca na to uwagę m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 lutego 2015 r., sygn.akt II FSK 88/13, wskazując, że nie każda umowa nazwana darowizną przez strony będzie mogła zostać uznana za umowę darowizny. Ważne jest jeszcze spełnienie kilku przesłanek "(…) Sąd stwierdził po pierwsze, że nazwanie przez strony umowy danej czynności cywilnoprawnej mianem "darowizny", będące wynikiem uzgodnień, nie może mieć i nie ma decydującego znaczenia w sytuacji, gdy z treści umowy cywilnoprawnej wynika, że nie mamy do czynienia z umową jednostronnie zobowiązującą, której treścią jest: zobowiązanie darczyńcy do spełnienia świadczenia pod tytułem darmym na rzecz obdarowanego oraz oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny (…) Zgodnie z art. 893 k.c., darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem. Polecenie nie stanowi świadczenia wzajemnego obdarowanego, które byłoby swoistym ekwiwalentem przedmiotu darowizny, tj. nałożenie na obdarowanego obowiązku polecenia nie jest związane z powstaniem wierzytelności po stronie darczyńcy, bądź jakiegokolwiek innego podmiotu. Obowiązek polecenia nałożony na obdarowanego jest składnikiem treści umowy darowizny. Z ww. umowy, załączonej do akt sprawy, wynika, że świadczenia wzajemne miały miejsce. Skarżący zobowiązał się do zrzeczenia się przysługującego mu prawa pierwokupu, zaś dzierżawca zobowiązał się do wypłaty kwoty pieniężnej w zamian za to zrzeczenie. W związku z powyższym, skoro Skarżący nie uzyskał przysporzenia tytułem darowizny to Skarżącemu należało odmówić przymiotu podatnika podatku od spadków i darowizn. Skarżący nie otrzymał bowiem darowizny, lecz w zamian za uzgodnioną kwotę zrzekł się prawa pierwokupu w odniesieniu do nieruchomości, wobec której rościł sobie prawa, nie sposób przyjąć, że został obdarowany przez dzierżawcę."

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z powyższego wynika, iż umowa darowizny nie może powodować powstania jakiegokolwiek zobowiązania po stronie obdarowanego, darczyńca nie może zostać jego wierzycielem. Darczyńca może nałożyć tylko nieformalny obowiązek na obdarowanego w postaci polecenia zgodnie z art. 893 Kodeksu Cywilnego.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy związany z umową darowizny?

Na gruncie regulacji zawartych w ustawie o podatku od spadków i darowizn darowizna podlega opodatkowaniu jeżeli jest nabyta przez osobę fizyczną oraz własność rzeczy znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych jest na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Niekiedy jednak darowizna jest zwolniona od podatku.

Aby wiedzieć w jakich sytuacjach przysługuje zwolnienie, trzeba najpierw dokładnie opisać instytucję grup podatkowych. Zgodnie z art. 14 ust 2 tej ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

1) do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2) do grupy II zalicza się zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3) do grupy III zalicza się innych nabywców.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

REKLAMA

W I grupie kwotą wolną od podatku jest 10 278 zł. Po tej kwocie stawka podatku wynosi 3%. Do kwoty 20 556 stawka podatkowa wynosi 5%, przy czym oblicza się ją od nadwyżki nad kwotą 10 278. Po przekroczeniu 20 556, od jej nadwyżki stawka wynosi 7%.

W II grupie kwota wolna wynosi również 10 278 zł, jednakże przy przekroczeniu tej kwoty stosuje się stawka 7%, następnie kwoty wyglądają analogicznie jak w poprzedniej grupie, jednakże stawki podatkowe wynoszą odpowiednio 9%, a potem 12%.

W przypadku grupy ostatniej kwota wolna również wynosi tyle samo, ale nadwyżka nad nią jest opodatkowana stawką 12%. Następne kwoty również są analogiczne jak poprzednio, ale stawki wynoszą 16% i potem 20%.


Nieodpłatne przysporzenie a podatek

Zauważyć należy również, że nie każde bezpłatne przysporzenie, w tym pomoc świadczona przez różnego rodzaju instytucje (stowarzyszenia, fundacje) na rzecz osoby fizycznej, może być traktowana jako darowizna, podlegająca opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Przywołajmy w tym miejscu rozstrzygnięcie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, zawarte w interpretacji indywidualnej z 9 czerwca 2017 r., nr 0111-KDIB4.4015.24.2017.2.MCZ. Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej zawierał następujący stan faktyczny:

Otóż, Stowarzyszenie zorganizowało zbiórkę pieniężną na rzecz Wnioskodawczyni i jej 10 osobowej rodziny. Po zakończeniu zbiórki Stowarzyszenie przekazało na rachunek bankowy Wnioskodawczyni kwotę 70.000 zł w trzech transzach płatnych po 20.000 zł, 20.000 zł i 30.000 zł. Pieniądze te zostały przeznaczone na zakup materiałów budowlanych i usług potrzebnych do odbudowania domu w stanie surowym. Stowarzyszenie nie posiada statusu organizacji pożytku publicznego. Stowarzyszenie utworzyło specjalny rachunek bankowy na ten cel i było jego dysponentem. Wnioskodawczyni miała dostęp do pieniędzy po przekazaniu ich przez Stowarzyszenie. Stowarzyszenie przekazało Wnioskodawczyni pieniądze w formie wypłaty na realizację celów statutowych, jakim jest pomoc społeczna

Wnioskodawczyni we wniosku zadała pytanie czy w związku z powyższym będzie ciążył na niej obowiązek podatkowy. Zdaniem Wnioskodawczyni, przekazane jej środki pieniężne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn z uwagi na fakt, iż przekazane były w formie wypłaty na realizację celów statutowych Stowarzyszenia i nie były darowizną w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Organ podatkowy uznał to stanowisko za prawidłowe. Jak wyjaśnił: "Na gruncie przedstawionego zagadnienia wskazać należy, iż nieuzasadnione jest kwalifikowanie każdego nieodpłatnego przysporzenia jako darowizny. Nie każde bowiem bezpłatne przysporzenie, w tym pomoc świadczona przez różnego rodzaju instytucje (stowarzyszenia, fundacje) na rzecz osoby fizycznej, może być traktowana jako darowizna. Może ona bowiem wynikać z innego tytułu prawnego. O tym jaki charakter ma dane świadczenie decydują strony umowy (porozumienia), na podstawie której świadczeniodawca przekazuje świadczeniobiorcy dane świadczenie.(…) Zatem, mając na względzie powyższe oraz przepis art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, stwierdzić należy, iż otrzymane świadczenie od Stowarzyszenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn."

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Załączniki w KSeF tylko dla wybranych? Nowa funkcja może wykluczyć małych przedsiębiorców

Nowa funkcja w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) pozwala na dodawanie załączników do faktur, ale wyłącznie w ściśle określonej formie i po wcześniejszym zgłoszeniu. Eksperci ostrzegają, że rozwiązanie dostępne będzie głównie dla dużych firm, a mali przedsiębiorcy mogą zostać z dodatkowymi obowiązkami i bez realnej możliwości skorzystania z tej opcji.

Kontrola podatkowa - fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary

Choć liczba kontroli podatkowych w Polsce od 2023 roku spada, ich skuteczność jest wyższa niż kiedykolwiek. W 2024 roku aż 98,1% kontroli podatkowych oraz 94% kontroli celno-skarbowych zakończyło się wykryciem nieprawidłowości. Urzędy skarbowe, dzięki wykorzystaniu narzędzi analitycznych takich jak STIR, JPK czy big data, trafnie typują podmioty do weryfikacji, skupiając się na firmach obecnych na rynku i rzeczywiście dostępnych dla egzekucji zobowiązań. W efekcie kontrola może spotkać każdego podatnika, który nieświadomie popełnił błąd lub padł ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

Rewolucja w podatkach i inwestycjach! Sejm przegłosował pakiet deregulacyjny – VAT do 240 tys. zł, łatwiejszy dostęp do kapitału dla MŚP

Sejm uchwalił przełomowy pakiet ustaw deregulacyjnych. Wyższy limit zwolnienia z VAT (do 240 tys. zł), tańszy dostęp do kapitału dla małych firm, koniec obowiązkowego pośrednictwa inwestycyjnego przy ofertach do 1 mln euro i uproszczenia w kontrolach celno-skarbowych – wszystko to z myślą o przedsiębiorcach i podatnikach. Sprawdź, co się zmienia od 2026 roku!

Sejm zdecydował. Fundamentalna zmiana w ustawie o podatku od spadków i darowizn

Sejm uchwalił właśnie nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Celem nowych regulacji jest ograniczenie obowiązków biurokratycznych m.in. przy sprzedaży rzeczy uzyskanych w drodze spadku.

REKLAMA

Fiskus przegrał przez własny błąd. Podatnik uniknął 84 tys. zł podatku, bo urzędnicy nie znali terminu przedawnienia

Fundacja wygrała przed WSA w Gliwicach spór o 84 tys. zł podatku, bo fiskus nie zdążył przed upływem terminu przedawnienia. Kontrola trwała ponad 5 lat, a urzędnicy nie przestrzegali procedur. Sprawa pokazuje, że przepisy podatkowe działają w obie strony – także na korzyść podatnika.

W 2026 r. wdrożenie obowiązkowego KSeF - czy pamiętamy o VIDA? Czym jest VIDA i jakie zmiany wprowadza?

W 2026 roku wdrożymy w końcu w Polsce Krajowy System e-Faktur (KSeF) w wersji obowiązkowej. Prace nad KSeF trwają od wielu lat. Na początku tych prac Polska była w awangardzie państw unijnych pod względem e-fakturowania, wyprzedzaliśmy rozmachem i pomysłem inne państwa, jedni z pierwszych wnioskowaliśmy w 2021 r. o pozwolenie na obowiązkowy KSeF dla wszystkich podatników i transakcji. Administracja utknęła jednak w realizacji swojego pomysłu, reszta jest historią. W międzyczasie pojawiły się nowe, niezwykle istotne okoliczności, a więc VIDA (VAT in the Digital Age). Pojawia się zatem fundamentalne pytanie: czy obecne wdrożenie KSeF nie powinno już dziś uwzględniać przyszłych wymogów VIDA?

Minister finansów zapowiada nowy podatek: W kogo uderzy?

Ministerstwo Finansów pracuje nad podatkiem dotyczącym odsetek od rezerwy obowiązkowej utrzymywanej przez banki w Narodowym Banku Polskim - poinformował minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że przychody do budżetu w 2026 r. z tego tytułu mogłyby sięgnąć 1,5-2 mld zł.

Zwrot VAT: Tylko organ I instancji może przedłużyć termin – przełomowy wyrok WSA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi orzekł, że termin zwrotu VAT może zostać przedłużony wyłącznie przez organ I instancji i tylko w trakcie trwającego postępowania. Przedłużenie nie jest dopuszczalne po uchyleniu decyzji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia.

REKLAMA

Prowizja w kryptowalutach bez podatku – do chwili wymiany? Ważny wyrok WSA

Rynek kryptowalut wciąż działa w cieniu nie zawsze jednoznacznych regulacji podatkowych. Zdarza się, że firmy technologiczne muszą podejmować decyzje biznesowe bez jasnych odpowiedzi na pytania o moment powstania przychodu, zasady wyceny aktywów czy klasyfikację źródeł dochodu. Wiele osób sądzi, że rozporządzenie MICA kompleksowo reguluje cały rynek kryptoaktywów, podczas gdy w rzeczywistości nie dotyczy kwestii podatkowych. Wydawałoby się, że postępująca legislacja europejska rozwiązuje obecnie więcej problemów niż dotychczas, ale niestety nadal jeszcze pozostają pewne niejasne strefy. Jednym z takich obszarów jest rozliczanie prowizji pobieranych w kryptowalutach, szczególnie gdy nie towarzyszy im bezpośrednia płatność. Właśnie ten problem trafił pod ocenę Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Gdańsku.

Obowiązkowy KSeF: podatnicy zwolnieni z VAT nie będą chcieli faktur ustrukturyzowanych?

Podatnicy zwolnieni od VAT nie będą zainteresowani ”udostępnianiem” im w KSeF faktur ustrukturyzowanych – pisze profesor Witold Modzelewski. I wyjaśnia dlaczego.

REKLAMA