REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nieodpłatne przysporzenie a podatek od spadków i darowizn

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Justyna Skwirowska
Nieodpłatne przysporzenie a podatek od spadków i darowizn/ Fot. Fotolia
Nieodpłatne przysporzenie a podatek od spadków i darowizn/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn otrzymanie darowizny powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Nie każde jednak otrzymanie darowizny powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Co więcej, nie każde nieodpłatne przysporzenie na rzecz osoby fizycznej można uznać za darowiznę.

Czym jest darowizna?

Jak wynika z przepisów zawartych w art. 888 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Warto także dodać, iż obdarowany musi wyrazić zgodę na przyjęcie darowizny, jest to więc czynność dwustronna. Przy czym oświadczenie darczyńcy powinno być dokonane w formie aktu notarialnego, ale jeżeli darczyńca nie uczyni zadość temu wymogowi, wówczas i tak umowa darowizny dochodzi do skutku jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

REKLAMA

Autopromocja

Bardzo ważne jest również, iż nie każde bezpłatne świadczenie jest od razu darowizną. Zgodnie bowiem z art. 889 Kodeksu cywilnego darowizny nie stanowią darmowe przysporzenia, w których:

- zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;

- kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.

Zwraca na to uwagę m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 lutego 2015 r., sygn.akt II FSK 88/13, wskazując, że nie każda umowa nazwana darowizną przez strony będzie mogła zostać uznana za umowę darowizny. Ważne jest jeszcze spełnienie kilku przesłanek "(…) Sąd stwierdził po pierwsze, że nazwanie przez strony umowy danej czynności cywilnoprawnej mianem "darowizny", będące wynikiem uzgodnień, nie może mieć i nie ma decydującego znaczenia w sytuacji, gdy z treści umowy cywilnoprawnej wynika, że nie mamy do czynienia z umową jednostronnie zobowiązującą, której treścią jest: zobowiązanie darczyńcy do spełnienia świadczenia pod tytułem darmym na rzecz obdarowanego oraz oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny (…) Zgodnie z art. 893 k.c., darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem. Polecenie nie stanowi świadczenia wzajemnego obdarowanego, które byłoby swoistym ekwiwalentem przedmiotu darowizny, tj. nałożenie na obdarowanego obowiązku polecenia nie jest związane z powstaniem wierzytelności po stronie darczyńcy, bądź jakiegokolwiek innego podmiotu. Obowiązek polecenia nałożony na obdarowanego jest składnikiem treści umowy darowizny. Z ww. umowy, załączonej do akt sprawy, wynika, że świadczenia wzajemne miały miejsce. Skarżący zobowiązał się do zrzeczenia się przysługującego mu prawa pierwokupu, zaś dzierżawca zobowiązał się do wypłaty kwoty pieniężnej w zamian za to zrzeczenie. W związku z powyższym, skoro Skarżący nie uzyskał przysporzenia tytułem darowizny to Skarżącemu należało odmówić przymiotu podatnika podatku od spadków i darowizn. Skarżący nie otrzymał bowiem darowizny, lecz w zamian za uzgodnioną kwotę zrzekł się prawa pierwokupu w odniesieniu do nieruchomości, wobec której rościł sobie prawa, nie sposób przyjąć, że został obdarowany przez dzierżawcę."

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z powyższego wynika, iż umowa darowizny nie może powodować powstania jakiegokolwiek zobowiązania po stronie obdarowanego, darczyńca nie może zostać jego wierzycielem. Darczyńca może nałożyć tylko nieformalny obowiązek na obdarowanego w postaci polecenia zgodnie z art. 893 Kodeksu Cywilnego.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy związany z umową darowizny?

Na gruncie regulacji zawartych w ustawie o podatku od spadków i darowizn darowizna podlega opodatkowaniu jeżeli jest nabyta przez osobę fizyczną oraz własność rzeczy znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych jest na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Niekiedy jednak darowizna jest zwolniona od podatku.

Aby wiedzieć w jakich sytuacjach przysługuje zwolnienie, trzeba najpierw dokładnie opisać instytucję grup podatkowych. Zgodnie z art. 14 ust 2 tej ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

1) do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2) do grupy II zalicza się zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3) do grupy III zalicza się innych nabywców.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

W I grupie kwotą wolną od podatku jest 10 278 zł. Po tej kwocie stawka podatku wynosi 3%. Do kwoty 20 556 stawka podatkowa wynosi 5%, przy czym oblicza się ją od nadwyżki nad kwotą 10 278. Po przekroczeniu 20 556, od jej nadwyżki stawka wynosi 7%.

W II grupie kwota wolna wynosi również 10 278 zł, jednakże przy przekroczeniu tej kwoty stosuje się stawka 7%, następnie kwoty wyglądają analogicznie jak w poprzedniej grupie, jednakże stawki podatkowe wynoszą odpowiednio 9%, a potem 12%.

W przypadku grupy ostatniej kwota wolna również wynosi tyle samo, ale nadwyżka nad nią jest opodatkowana stawką 12%. Następne kwoty również są analogiczne jak poprzednio, ale stawki wynoszą 16% i potem 20%.


Nieodpłatne przysporzenie a podatek

Zauważyć należy również, że nie każde bezpłatne przysporzenie, w tym pomoc świadczona przez różnego rodzaju instytucje (stowarzyszenia, fundacje) na rzecz osoby fizycznej, może być traktowana jako darowizna, podlegająca opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Przywołajmy w tym miejscu rozstrzygnięcie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, zawarte w interpretacji indywidualnej z 9 czerwca 2017 r., nr 0111-KDIB4.4015.24.2017.2.MCZ. Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej zawierał następujący stan faktyczny:

Otóż, Stowarzyszenie zorganizowało zbiórkę pieniężną na rzecz Wnioskodawczyni i jej 10 osobowej rodziny. Po zakończeniu zbiórki Stowarzyszenie przekazało na rachunek bankowy Wnioskodawczyni kwotę 70.000 zł w trzech transzach płatnych po 20.000 zł, 20.000 zł i 30.000 zł. Pieniądze te zostały przeznaczone na zakup materiałów budowlanych i usług potrzebnych do odbudowania domu w stanie surowym. Stowarzyszenie nie posiada statusu organizacji pożytku publicznego. Stowarzyszenie utworzyło specjalny rachunek bankowy na ten cel i było jego dysponentem. Wnioskodawczyni miała dostęp do pieniędzy po przekazaniu ich przez Stowarzyszenie. Stowarzyszenie przekazało Wnioskodawczyni pieniądze w formie wypłaty na realizację celów statutowych, jakim jest pomoc społeczna

Wnioskodawczyni we wniosku zadała pytanie czy w związku z powyższym będzie ciążył na niej obowiązek podatkowy. Zdaniem Wnioskodawczyni, przekazane jej środki pieniężne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn z uwagi na fakt, iż przekazane były w formie wypłaty na realizację celów statutowych Stowarzyszenia i nie były darowizną w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Organ podatkowy uznał to stanowisko za prawidłowe. Jak wyjaśnił: "Na gruncie przedstawionego zagadnienia wskazać należy, iż nieuzasadnione jest kwalifikowanie każdego nieodpłatnego przysporzenia jako darowizny. Nie każde bowiem bezpłatne przysporzenie, w tym pomoc świadczona przez różnego rodzaju instytucje (stowarzyszenia, fundacje) na rzecz osoby fizycznej, może być traktowana jako darowizna. Może ona bowiem wynikać z innego tytułu prawnego. O tym jaki charakter ma dane świadczenie decydują strony umowy (porozumienia), na podstawie której świadczeniodawca przekazuje świadczeniobiorcy dane świadczenie.(…) Zatem, mając na względzie powyższe oraz przepis art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, stwierdzić należy, iż otrzymane świadczenie od Stowarzyszenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn."

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Firmy niegotowe na KSeF. Tylko 5230 przedsiębiorstw korzysta z systemu – czas ucieka. [DANE MF]

Z danych udostępnionych przez Ministerstwo Finansów wynika, że do 5 marca 2025 roku z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) skorzystało zaledwie 5230 firm. To oznacza, że w ciągu ponad trzech lat działania systemu zdecydowało się na niego jedynie kilka tysięcy przedsiębiorców. Tymczasem za 9 miesięcy korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe – a to oznacza prawdziwą rewolucję dla księgowości w Polsce.

Prof. Modzelewski do premiera Tuska: narzucanie KSeF-u i faktur ustrukturyzowanych wszystkim podatnikom VAT to nie jest deregulacja gospodarki; ten pomysł powinien trafić do kosza

W dniu 12 kwietnia br. Ministerstwo Finansów potwierdziło zamiar wdrożenia w 2026 roku obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur i obligatoryjnego stosowania faktur ustrukturyzowanych przez wszystkich podatników VAT. Prof. dr hab. Witold Modzelewski apeluje do Pana Premiera Donalda Tuska: „Wierzę, że jako liberał traktuje Pan potrzebę deregulacji gospodarki zupełnie poważnie. Nie należy ulegać lobbystom, którzy chcą zarobić na dezorganizacji systemu fakturowania. Pomysł faktur ustrukturyzowanych powinien trafić definitywnie do kosza.”

W 2025 r. można przekazać 1,5% podatku rolnego na rzecz dwóch uprawnionych podmiotów

W komunikacie z 16 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że w 2025 roku podatnicy podatku rolnego mogą przekazać 1,5 tego podatku na rzecz Krajowego Związku Rewizyjnego Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych lub OPZZ Rolników i Organizacji Rolniczych. Jakie są warunki tego przekazania?

Roczne zeznanie podatkowe PIT: 15 najczęstszych błędów. Jak ich uniknąć w 2025 roku

Złożenie corocznej deklaracji PIT to podstawowy zakres komunikacji podatnika z administracją skarbową. Warto zadbać, by przebiegła ona w sposób optymalny i nie nastręczała niespodziewanych nieprzyjemności. Dlatego też przedstawiamy zestawienie najczęstszych błędów, przed którymi można się uchronić, korzystając z poniższych podpowiedzi.

REKLAMA

7 skutków spadających stóp procentowych. Już w maju 2025 r. RPP zacznie cykl obniżek?

Tańsze i łatwiej dostępne kredyty to tylko część skutków cięć stóp procentowych. Polityka monetarna to miecz obosieczny. W momencie, w którym kredytobiorcy cieszą się z niższych rat, to posiadacze oszczędności mają problem ze znalezieniem solidnie oprocentowanego depozytu. Widmo niższych stóp procentowych oznacza też, że w dół pójść może oprocentowanie detalicznych obligacji skarbowych, a zakup mieszkania na wynajem może znowu odzyskać swój blask.

Korekta zeznania podatkowego PIT. Jak to zrobić i do kiedy można?

Do końca roku 2030 podatnicy mają prawo składać korekty zeznań PIT za rok 2024. Błędy w deklaracjach podatkowych zdarzają się zarówno na niekorzyść podatnika (np. pominięcie ulgi, o której się nie wiedziało), jak i na niekorzyść fiskusa (np. pominięcie źródła przychodów, o którym się zapomniało). Złożenie korekty zeznania nie wymaga uzasadnienia, a skorygować można nawet taką deklarację, która z upływem 30 kwietnia 2025 r. została bez udziału podatnika automatycznie zatwierdzona w usłudze Twój e-PIT.

Pilne! Będzie nowelizacja ustawy o KSeF, znamy projekt: jakie zmiany w obowiązkowym e-fakturowaniu

Ministerstwo Finansów opublikowało długo wyczekiwany projekt nowelizacji ustawy o VAT, regulujący obowiązek stosowania faktur ustrukturyzowanych. Wraz z nim udostępniono również oficjalną „mapę drogową” wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur – KSeF.

Ewidencje VAT oszustów i uczciwych podatników niczym się nie różnią. Jak systemowo zablokować wzrost zwrotów VAT? Prof. Modzelewski: jest jeden sposób

Jedyną skuteczną barierą systemową dla prób wyłudzenia zwrotów jest uzależnienie wpływów zwrotów od zastosowania przez podatnika mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do kwot podatku naliczonego, który miałby być zwrócony – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Obowiązkowy KSeF - najnowszy harmonogram. KSeF 2.0, integracja i testy, tryb offline24, faktury masowe, certyfikat wystawcy faktury i inne szczegóły

W komunikacie z 12 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów przedstawiło aktualny stan projektu rozwiązań prawnych, technicznych i biznesowych oraz plan wdrożenia (harmonogram) obowiązkowego systemu KSeF. Można jeszcze do 25 kwietnia 2025 r. zgłaszać do Ministerstwa uwagi i opinie do projektu pisząc maila na adres sekretariat.PT@mf.gov.pl.

Cyfrowe narzędzia dla księgowych. Kiedy warto zmienić oprogramowanie księgowe?

Nowoczesne narzędzia dla księgowych. Na co zwracać uwagę przy zmianie oprogramowania księgowego? Według raportów branżowych księgowi spędzają nawet 50 proc. czasu na czynnościach, które mogłyby zostać usprawnione przez nowoczesne technologie.

REKLAMA