Pełnomocnictwo ogólne w sprawach podatkowych od 1 lipca 2016 r.

Trzy rodzaje pełnomocnictwa

Nowelizacja ustawy Ordynacja podatkowa z dnia 10 września 2015 roku kompleksowo porządkuje sprawy reprezentowania podatnika w sprawach podatkowych przez pełnomocnika. W Ordynacji podatkowej pojawia się nowy rozdział (3a w dziale IV) w całości poświęcony kwestiom pełnomocnictw w postępowaniach podatkowych.

Zmiany w zakresie regulacji dotyczących pełnomocnictwa przewidują obecnie trzy rodzaje pełnomocnictwa:

- pełnomocnictwo ogólne,

- pełnomocnictwo szczególne,

- pełnomocnictwo do doręczeń.

Przy czym, przepisy dotyczące pełnomocnictwa szczególnego i do doręczeń obowiązują od 1 stycznia 2016 r., natomiast w zakresie pełnomocnictwa ogólnego wchodzą w życie od 1 lipca 2016 r.

Zobacz: Ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1649)

Poprzez ustanowienie pełnomocnictwa ogólnego płatnik, podatnik lub inkasent będzie mógł upoważnić do działania w swoim imieniu we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej.

Pełnomocnictwo szczególne natomiast upoważnia do działania we wskazanej sprawie podatkowej lub innej wskazanej sprawie należącej do właściwości organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Nowe stawki odsetek za zwłokę w Ordynacji podatkowej od 2016 roku

W przypadku pełnomocnictwa do doręczeń mają zastosowanie przepisy dotyczące pełnomocnictwa szczególnego. Pełnomocnictwo do doręczeń (jeżeli doręczanie pism nie odbywa się za pomocą środków komunikacji elektronicznej) strona ma obowiązek ustanowić w kraju pełnomocnika do doręczeń (jeżeli nie ustanawia pełnomocnika ogólnego lub szczególnego), gdy zmienia adres miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu na adres w państwie niebędącym państwem członkowskim UE, a także gdy nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie członkowskim UE i składa w kraju wniosek o wszczęcie postępowania lub w kraju doręczono jej postanowienie o wszczęciu postępowania.

Pełnomocnictwo po zmianach

Zgodnie z nowymi przepisami, pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. W przypadku gdy w sprawach dotyczących importu towarów przed organami celnymi występuje osoba, o której mowa w art. 79 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne, uznaje się ją za pełnomocnika strony w postępowaniu w sprawach dotyczących podatku VAT oraz podatku akcyzowego z tytułu importu tych towarów. Natomiast w kwestiach mniejszej wagi wynikających w toku postępowania, organ podatkowy może nie żądać pełnomocnictwa, jeżeli pełnomocnikiem jest małżonek strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu jego upoważnienia do występowania w imieniu strony.

Pełnomocnictwo musi zawierać dane identyfikujące mocodawcę, w tym jego identyfikator podatkowy, dane identyfikujące pełnomocnika, w tym jego identyfikator podatkowy, a w przypadku nierezydenta – numer i serię paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, lub inny numer identyfikacyjny, o ile nie posiada identyfikatora podatkowego, adres tego pełnomocnika do doręczeń w kraju, a w przypadku adwokata, radcy prawnego lub doradcy podatkowego – także jego adres elektroniczny.

Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika od 1 stycznia 2016 r.

Pełnomocnik ustanowiony w procedurach szczególnych rozliczania podatku VAT, będący nierezydentem i nieposiadający identyfikatora podatkowego, ma obowiązek wskazać numer służący do identyfikacji dla celów podatkowych nadany w jego państwie. W przypadku braku takiego numeru pełnomocnik ten podaje numer i serię paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość. Pełnomocnik ten ma również obowiązek wskazać swój adres elektroniczny.

Jeżeli pełnomocnictwa udziela osoba, która nie może się podpisać, pełnomocnictwo zgłasza się ustnie do protokołu albo pełnomocnictwo podpisuje za taką osobę osoba sprawująca nad nią opiekę, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu.

Adwokat, radca prawny i doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Organ podatkowy może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony.

Zakres pełnomocnictwa ogólnego

Wśród trzech pełnomocnictw uregulowanych nowelizacją Ordynacji podatkowej pełnomocnictwo ogólne ma najszerszy zakres. W ramach pełnomocnictwa ogólnego pełnomocnik będzie mógł działać w imieniu strony postępowania we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej.

Za pełnomocnika ogólnego strony w sprawach podatkowych będzie się uznawało także kuratora wyznaczonego przez sąd na wniosek organu podatkowego. W tym zakresie przewidziane są dwa rozwiązania. Pierwsze polega na tym, że organ podatkowy występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie kuratora dla osoby niezdolnej do czynności prawnych lub osoby nieobecnej, jeżeli kurator nie został już wyznaczony. Natomiast drugie, jeżeli osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej nie będzie mogła prowadzić swoich spraw wskutek braku powołanych do tego organów, organ podatkowy składa do sądu wniosek o ustanowienie kuratora. Organ, na wniosek którego sąd wyznaczył kuratora, niezwłocznie informuje Ministra Finansów o treści postanowienia sądu o ustanowieniu kuratora.

Zaświadczenia podatkowe – zmiany 2016

Centralny Rejestr Pełnomocnictw Ogólnych

Pełnomocnictwo ogólne (w tym zawiadomienie o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu) będzie zgłaszał mocodawca, w formie dokumentu elektronicznego do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych (CRPO), który zacznie funkcjonować od 1 lipca 2016 r.

Do CRPO będą miały dostęp wszystkie organy podatkowe (zarówno organy samorządowe, jak i organy kontroli skarbowej).

Załatwianie spraw związanych z pełnomocnictwem ogólnym odbywać się więc będzie w formie elektronicznej. Z papierowych formularzy można będzie skorzystać tylko w przypadku wystąpienia problemów technicznych uniemożliwiających skorzystanie z formy elektronicznej. Ustanowienie, zmiana zakresu, odwołanie lub wypowiedzenie pełnomocnictwa ogólnego będą wywierały skutek od dnia wpływu do CRPO. Składanie pełnomocnictw ogólnych (ich zmiana, odwołanie, wypowiedzenie) do CRPO nie będzie podlegało opłacie skarbowej.