REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kontrola podatkowa bez zawiadomienia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Kontrola podatkowa bez zawiadomienia
Kontrola podatkowa bez zawiadomienia

REKLAMA

REKLAMA

Urzędy skarbowe chętnie uzasadniają kontrole podatkowe koniecznością przeciwdziałania przestępstwom lub wykroczeniom skarbowym. To wyłącza przepisy Prawo przedsiębiorców chroniące kontrolowanych podatników - w tym np. obowiązek zawiadamiania o kontroli, posiadania upoważnienia do jej przeprowadzenia, czy zakaz prowadzenia kilku kontroli równoczesnych.

Z licznych danych wynika, że kontrole fiskusa są skuteczniejsze, bo lepiej ukierunkowane. Fiskus nie strzela na oślep i nie szuka po omacku. Ale też chętnie uzasadnia kontrole podatkowe koniecznością przeciwdziałania przestępstwom lub wykroczeniom skarbowym.

REKLAMA

Z danych przekazanych DGP przez biuro prasowe Krajowej Administracji Skarbowej wynika, że w 2017 r. odbyło się 10 584 kontroli uzasadnianych koniecznością przeciwdziałania czynom zabronionym, a w 2018 r. – 10 638. Stanowi to odpowiednio 39 proc. i 46 proc. wszystkich kontroli zrealizowanych przez urzędy skarbowe w tych latach (27 226 w 2017 r. i 23 036 w 2018 r.).

Zdaniem ekspertów, w wielu przypadkach można mieć wątpliwości, czy nie dochodzi tutaj do nadużywania przepisów.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Praktyczne skutki

REKLAMA

Powoływanie się przez urzędy skarbowe na konieczność przeciwdziałania przestępstwom lub wykroczeniom skarbowym ma dla firm doniosłe skutki praktyczne. Wyłącza bowiem stosowanie większości przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646 ze zm.), chroniących kontrolowane firmy. Chodzi m.in. o obowiązek zawiadamiania o kontroli, posiadania upoważnienia do jej przeprowadzenia, zakaz prowadzenia kilku kontroli równoczesnych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

– Powoływanie się przez urzędy skarbowej na „niezbędność przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia” jest z reguły instrumentalne, po to by nie powiadamiać przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli z 7-dniowym wyprzedzeniem – mówi doradca podatkowy Marek Kwietko-Bębnowski.

Urząd skarbowy działa wówczas w trybie art. 48 ust. 11 pkt 2 Prawa przedsiębiorców, który zwalnia go z tego obowiązku.

– Podobna regulacja istniała także na gruncie poprzedniej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, ale dopiero teraz spotykam się z jej tak szerokim zastosowaniem – dodaje dr Krzysztof Biernacki, doradca podatkowy prowadzący Kancelarię Initium.

Zwraca przy tym uwagę na konsekwencje praktyczne: – Urząd skarbowy wszczyna u przedsiębiorcy kontrolę rozliczeń PIT i już dwa tygodnie później, rozpoczyna kontrolę VAT za miesiące, w których znalazł błędy w PIT, odbierając mu tym samym możliwość korekty deklaracji VAT – mówi dr Krzysztof Biernacki.

To wyjątek, nie reguła

Eksperci podkreślają, że przepis ma wyjątkowy charakter, przez co powinien być stosowany tylko w uzasadnionych przypadkach.

REKLAMA

– Uznanie, że w danej firmie mogą wystąpić uchybienia w rozliczeniach, a więc zaniżenie zobowiązania podatkowego, nie jest moim zdaniem wystarczającym powodem do odstąpienia od zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli – mówi Alicja Sarna, partner, doradca podatkowy i szef zespołu postępowań podatkowych w MDDP.

Wskazuje, że chodzi tu o sytuacje wyjątkowe, gdy u danego podatnika może dojść do utraty dowodów czy też jest spodziewany brak współpracy kontrolowanego z kontrolującymi. Wówczas faktycznie konieczne jest działanie nagłe, bez uprzedzania.

– Niestety można obserwować nadużywanie tego prawa. Organy wszczynają kontrole podatkowe „na legitymację” także u rzetelnych, długo działających na rynku podatników, a więc w odniesieniu do których można wszcząć kontrolę w „zwykłym” trybie – dodaje ekspertka.

Kopiuj – wklej

Zgodnie z zasadą przekonywania (art. 124 ordynacji podatkowej) urząd skarbowy powinien wyjaśnić podatnikowi, dlaczego jest konieczne zabezpieczenie dowodów popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, a więc wskazać, o jaki konkretnie czyn zabroniony chodzi.

– Niestety zamiast takiego kontrolujący najczęściej powielają formułkę z art. 48 ust. 11 pkt 2 Prawa przedsiębiorców na zasadzie „kopiuj – wklej”. Nie przywiązują żadnej wagi do wyjątkowości tego przepisu – mówi Marek Kwietko-Bębnowski.

Potwierdza to Alicja Sarna. – Zwykle jest to lakoniczne powołanie się na przepis ordynacji podatkowej lub wskazanie, że było to niezbędne do przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia – mówi ekspertka.

Przeciwdziałać można na przyszłość

Zdaniem Marka Kwietko-Bębnowskiego organ nie może skutecznie powoływać się na „przeciwdziałanie” popełnienia czynu zabronionego, gdy kontrola ma dotyczyć minionych okresów rozliczeniowych.

– Przeciwdziałać można tylko wówczas, gdy dane działanie jeszcze trwa. Jeśli zakończyło się na długo przed wszczęciem kontroli, to można już tylko zbierać dowody – podkreśla ekspert.

Zwraca też uwagę na inny aspekt – art. 282c par. 1 pkt 1 lit. b ordynacji podatkowej stanowi, że podatnika nie zawiadamia się o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, gdy zażądał jej organ, który już prowadzi postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.

– Skoro takie postępowanie już się toczy, to w tym wypadku nie ulega wątpliwości, że można ustalić, jakie konkretne dowody mają być zabezpieczone w toku kontroli podatkowej – zauważa Marek Kwietko-Bębnowski. Podkreśla, że wówczas – zgodnie z art. 282c par. 3 ordynacji podatkowej – należy zawiadomić przedsiębiorcę o przyczynie braku zawiadomienia o kontroli zaraz po jej wszczęciu.

To nie dowód

Uzasadnienie przyczyny braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli umieszcza się dopiero w protokole kontroli (zgodnie z art. 48 ust. 10 Prawa przedsiębiorców). Eksperci podkreślają jednak, że jeśli dana procedura została wszczęta z naruszeniem prawa, to od początku jest w całości wadliwa i pozostaje taka do końca.

– Jeżeli więc przy wszczynaniu kontroli „na legitymację” doszło do nadużycia prawa przez organy podatkowe, a więc nie miały one podstaw do wszczęcia jej bez zawiadomienia, to dokumenty zgromadzone w trakcie jej trwania nie mogą być dowodem w postępowaniu podatkowym – uważa Alicja Sarna.

Wyjaśnia, że wynika to zarówno z ordynacji podatkowej (zgodnie z którą dowód nie może być sprzeczny z prawem), jak i wprost z Prawa przedsiębiorców.

Tego samego zdania jest Marek Kwietko-Bębnowski. Przypomina, że dowody przeprowadzone w toku kontroli z naruszeniem przepisów w zakresie kontroli działalności gospodarczej, jeżeli miały istotny wpływ na jej wyniki, nie mogą stanowić dowodu w postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karnym skarbowym dotyczącym przedsiębiorcy (zgodnie z art. 46 ust. 3 Prawa przedsiębiorców). ©℗

Magdalena Majkowska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek od prezentów komunijnych - kiedy trzeba zapłacić. Są 3 limity kwotowe

Mamy maj, a więc i sezon komunijny – czas uroczystości, rodzinnych spotkań i… (często bardzo drogich) prezentów. Ale czy wręczone dzieciom upominki mogą wiązać się z obowiązkiem podatkowym? Wyjaśniamy, kiedy komunijny prezent staje się darowizną, którą trzeba zgłosić fiskusowi.

Webinar: KSeF – na co warto przygotować firmę? + certyfikat gwarantowany

Ekspert wyjaśni, jak przygotować firmę na nadchodzący obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur i oraz na co zwrócić uwagę, aby proces przejścia na nowy system fakturowania przebiegł sprawnie i bez zbędnych trudności. Każdy z uczestników webinaru otrzyma certyfikat, dostęp do retransmisji oraz materiały dodatkowe.

Obowiązku stosowania KSeF można uniknąć. Jest kilka sposobów. Jednym jest uzyskanie statusu podatnika zagranicznego działającego w Polsce wyłącznie na podstawie rejestracji

Obowiązkowy model Krajowego Systemu e-Faktur nie będzie obowiązywał zagraniczne firmy działające jako podatnicy VAT na polskim rynku wyłącznie na podstawie rejestracji. Profesor Witold Modzelewski pyta dlaczego wprowadza się taki przywilej dla zagranicznych konkurentów polskich firm. Wskazuje ponadto kilka innych legalnych sposobów uniknięcia obowiązkowego KSeF, wynikających z projektu nowych przepisów.

Naliczanie odsetek za zwłokę a czas trwania kontroli podatkowej, celno-skarbowej lub postępowania podatkowego – zmiany w Ordynacji podatkowej jeszcze w 2025 r.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej, która ma m.in. na celu zmobilizowanie organów podatkowych do zakończenia kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia jej wszczęcia. Jeżeli to się nie stanie, to nie będzie można podatnikowi naliczyć odsetek od zaległości podatkowych (odsetek za zwłokę) stwierdzonych w toku kontroli.

REKLAMA

Zarządzanie finansami i procesami finansowo-księgowymi w rosnącym przedsiębiorstwie

W dzisiejszej gospodarce efektywne zarządzanie finansami i procesami finansowymi stanowi kluczowy czynnik sukcesu dla rozwijających się przedsiębiorstw. Praktyka biznesowa pokazuje, że sam wzrost obrotów nie zawsze przekłada się na poprawę kondycji finansowej firmy. Nieumiejętnie zarządzany rozwój może prowadzić do paradoksalnej sytuacji, w której zwiększającym się przychodom towarzyszą spadająca rentowność i problemy z płynnością finansową.

Rozliczenie składki zdrowotnej w 2025 roku. Księgowa wyjaśnia jak to zrobić

Termin złożenia w ZUS deklaracji zawierającej rozliczenie wpłaconych składek zdrowotnych za 2024 rok upływa 20 maja 2025 r. Obowiązek ten dotyczy większości przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Jedynie ci rozliczający się na karcie podatkowej są z niego zwolnieni. W pozostałych przypadkach wysokość należnych składek wylicza się na podstawie przychodów bądź dochodów osiągniętych w poprzednim roku. Na co zwrócić uwagę przygotowując roczne rozliczenie składek? Wyjaśnia to Paulina Chwil, Księgowa Prowadząca oraz Ekspert ds. ZUS i Prawa Pracy w CashDirector S.A.

Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku. Prof. Kołodko recenzuje politykę (nie tylko gospodarczą) obecnego prezydenta USA

W kwietniu 2025 r. nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN ukazała się najnowsza książka prof. Grzegorza W. Kołodki zatytułowana „Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku”. Grzegorz W. Kołodko, wybitny ekonomista i były wicepremier, w swoim bezkompromisowym stylu analizuje trumponomikę i trumpizm, populizm, nowy nacjonalizm, publiczne kłamstwa i brutalną grę interesów. Profesor poświęca szczególną uwagę kwestiom manipulacji opinią publiczną, polityce sojuszy, a także wpływowi wojny w Ukrainie na kształt geopolityki. Zastanawia się również, jakie zagrożenia dla NATO i Unii Europejskiej niesie ze sobą „America First” – i co to wszystko oznacza dla współczesnego świata.

Zmiany w rachunkowości w 2025 r. Sprawozdawczość ESG przesunięta o 2 lata

Minister Finansów przygotował 5 maja 2025 r. projekt nowelizacji ustawy wdrażającej dyrektywę CRSD do ustawy o rachunkowości, a także ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja ma na celu wdrożenie unijnej dyrektywy 2025/794, przesuwającej wdrożenie obowiązku sprawozdawczości ESG o 2 lata.

REKLAMA

Większość podatników VAT może uniknąć w 2026 r. obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Prof. Modzelewski wyjaśnia jak to możliwe

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego, gdyby uchwalono projekt przepisów wprowadzających obowiązkowy KSeF w przedłożonym niedawno kształcie, to większość podatników VAT nie będzie musiała wystawiać faktur ustrukturyzowanych w 2026 r.

Stopy procentowe NBP 2025: w maju obniżka o 0,5 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 6-7 maja 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,5 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosi od 8 maja 2025 r. 5,25 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zgodna z oczekiwaniami większości analityków finansowych i ekonomistów. Stopy NBP zmieniły się pierwszy raz od 3 października 2023 r.

REKLAMA