Jak długo może trwać kontrola celno-skarbowa?

W interpelacji nr 15443 poseł Tomasz Jaskóła zwrócił się do ministra finansów o wyjaśnienie kwestii długości kontroli celno-skarbowych.

Autopromocja

Jak wygląda obecny stan prawny?

Zgodnie z art. 63 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. poz. 1947, ze zm.) kontrola celno-skarbowa powinna być zakończona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia jej wszczęcia. Jednakże, jak podkreśla autor interpelacji, kontrola może trwać dłużej niż 3 miesiące, jeśli organ kontrolujący powiadomi na piśmie kontrolowanego o przyczynach przedłużenia kontroli oraz wskaże nowy termin jej zakończenia. W ustawie nie jest natomiast podane do kiedy ten termin może ulec przedłużeniu. Zdaniem autora kontrola taka mogłaby trwać bez końca. Z tego względu uważa, że należałoby zmienić powołaną ustawę, a organ Krajowej Administracji Skarbowej musi zakończyć kontrolę celno-skarbową w ustalonym terminie.

Biorąc pod uwagę powyższe, poseł zadał następujące pytania:

1) Czy w myśl obecnie obowiązującej ustawy kontrola celno-skarbowa może trwać dłużej niż rok?

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

2) Czy Ministerstwo planuje wprowadzić zmiany w treści ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej z dnia 16 listopada 2016 roku?

3) Partia rządząca przed wyborami zapowiadała, że „odciąży przedsiębiorców”. Czy ich stałe kontrolowanie nie jest, według Pana Ministra, przeciwieństwem zapowiadanych zmian?

Odpowiedź resortu

W odpowiedzi ministerstwo finansów wskazuje, że celem przyjęcia ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, stanowiącej wyraz realizacji reformy administracji skarbowej, jest uszczelnienie systemu poboru podatków i ograniczenie luki podatkowej.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Ustawa przewiduje dla realizacji powyższych celów szereg rozwiązań. Jednym z nich jest powołanie nowych organów – naczelników urzędów celno-skarbowych, którzy prowadzą kontrole celno-skarbowe zgodnie ze wskazaną przepisami procedurą. Tryb tej kontroli jest z założenia ukierunkowany na walkę z nieprawidłowościami przynoszącymi największe straty dla budżetu państwa. Ponadto taki kształt kontroli pozwala organom Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) szybko i efektywnie reagować na nieprawidłowości, przykładowo dzięki możliwości prowadzenia kontroli celno-skarbowych przez czas umożliwiający dokonanie niezbędnych ustaleń.

Poza tym, dla walki z szarą strefą, KAS została uprawniona do korzystania z wielu narzędzi, adekwatnie jednak do rodzaju nieprawidłowości oraz reakcji kontrolowanego podmiotu na podjęte przez KAS działania. Ministerstwo zaznacza, że organy KAS mogą także weryfikować działania podmiotu wywołujące skutki podatkowe, chociażby poprzez czynności audytowe czy kontrole podatkowe lub celno-skarbowe.

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

Resort przywołuje wskazany przez posła art. 63 ustawy o KAS. Takie uregulowanie kontroli celno-skarbowej, bez wskazywania jej sztywnego ograniczenia czasowego, zostało stworzone z myślą o podmiotach uchylających się od wykonywania obowiązków podatkowych. Umożliwia to również indywidualne podejście do każdej z prowadzonych spraw. Podkreśla się jednak, że przedłużenie czasu kontroli ponad wskazane w ustawie 3 miesiące, wymaga uzasadnienia przez organ kontrolujący.

Podobnej argumentacji użyto w uzasadnieniu do poselskiego projektu ustawy o KAS: „Mając na uwadze fakt, iż kontrola celno-skarbowa nakierowana będzie na wykrywanie i zwalczanie nieprawidłowości na wielką skalę, o wysokim stopniu złożoności, podstawowy termin na zakończenie tej kontroli winien być dłuższy. Zwrócić należy również uwagę, iż orzecznictwo sądowe, w sytuacji stwierdzenia przez organ kontroli oszustwa podatkowego w zakresie podatku VAT, akcentuje konieczność prowadzenia działań kontrolnych u podmiotów uczestniczących w łańcuchu dostaw towarów, wskazując że ograniczenie czynności kontrolnych tylko do transakcji dokonanych przez podmiot kontrolowany nie pozwoliłoby na wykrycie procederu tzw. karuzeli podatkowej, w którym transakcje tzw. znikającego podatnika oraz transakcje podmiotu występującego o zwrot podatku w związku z dokonaniem czynności opodatkowanych stawką podatku w wysokości 0%, z reguły nie następują bezpośrednio po sobie (vide: wyrok WSA z dnia 23 kwietnia 2015 r. I SAB/Ol 5/15). Dodatkowo z orzeczeń ETS (m.in. C-80/11 oraz C-142/11) wynika, iż obowiązkiem organów podatkowych, które kwestionują prawo do odliczenia, jest wykazanie, że podatnik w tych konkretnych okolicznościach powinien wiedzieć, że transakcja nie spełnia pewnych standardów biznesowych właściwych dla tego typu zdarzeń. Powyższe powoduje konieczność zebrania stosownych dowodów, co automatycznie przekłada się na wydłużenie postępowania.”

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Ministerstwo zwraca uwagę, że Krajowa Administracja Skarbowa, kładzie także szczególny nacisk na działania ułatwiające dobrowolne wywiązywanie się podmiotów z obowiązków fiskalnych, co wpływa na ograniczenie potrzeby prowadzenia kontroli.

Ponadto skutkiem reformy, działania organów KAS zostały dostosowane do wagi ewentualnych naruszeń, co pozwoliło uniknąć sytuacji „stałego kontrolowania” wobec przedsiębiorców, wypełniających uczciwie obowiązki podatkowe. Kontrole prowadzone są natomiast konsekwentnie względem podmiotów unikających opodatkowania, dokonujących oszustw podatkowych i celnych lub działających bez poszanowania zasad uczciwej konkurencji.

Zgodnie z powyższym ministerstwo uznało, że nie istnieją przesłanki do dokonywania zmian w omawianym obszarze.