REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność płatnika za niepobrany podatek jest zgodna z konstytucją

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 9 listopada 2010 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną notariusz Anny K., dotyczącą odpowiedzialności podatnika za podatek niepobrany. Zdaniem Trybunału art. 30 § 1, 3 i 4 ordynacji podatkowej w zakresie, w jakim dotyczą odpowiedzialności płatnika za podatek niedobrany są zgodne z konstytucją.

Wcześniej prawomocnym wyrokiem NSA uznał odpowiedzialność skarżącego notariusza jako płatnika podatku od umowy sprzedaży nieruchomości, za niepobrany w pełnej wysokości podatek od tej umowy.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

W skardze konstytucyjnej skarżąca notariusz zarzuciła ww. przepisom, że nałożenie na notariusza odpowiedzialności majątkowej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków płatnika, jest nadmierną i nieproporcjonalną ingerencją w prawo własności notariusza. 

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że odpowiedzialność notariusza ukształtowana w art. 30 § 1, 3 i 4 ordynacji podatkowej w istocie stanowi ograniczenie prawa własności notariusza, jednakże jest ono konstytucyjnie dopuszczalne. 

Trybunał wskazał, że nałożenie na notariusza jako płatnika obowiązków wskazanych w art. 8 ordynacji podatkowej sprawia, że obok stosunku podatkowo-prawnego podatnik - wierzyciel podatkowy, powstaje odrębny stosunek podatkowo-prawny między wierzycielem podatkowym i płatnikiem.

REKLAMA

Odpowiedzialność majątkowa notariusza jako płatnika nie jest odpowiedzialnością za zobowiązanie podatkowe ciążące na podatniku, jak to postrzega skarżąca, ale za własne działanie (bądź zaniechanie działania) związane z wykonywaniem przez notariusza ustawowych obowiązków płatnika. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Związek odpowiedzialności majątkowej notariusza z jego osobistym działaniem podkreśla fakt, że art. 30 § 5 ordynacji podatkowej wyłącza odpowiedzialność płatnika, jeśli na skutek zdarzeń, o których nie mógł wiedzieć, a o których powinien poinformować go podatnik, notariusz nie wypełnił swych ustawowych obowiązków.

W ocenie Trybunału, przyjęty w ordynacji podatkowej model odpowiedzialności notariusza jako płatnika został ukształtowany odpowiednio do zakresu jego obowiązków i jest konsekwencją niewykonania lub nienależytego wykonania tychże obowiązków. 

Ponadto służy ochronie interesów fiskalnych państwa, a w szczególności zapewnieniu rzetelności rozliczania się podatników z należności podatkowych.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, gwarancją tej rzetelności jest po pierwsze powierzenie funkcji płatnika notariuszom (czyli profesjonalnym uczestnikom obrotu prawnego, których zawód ma w dodatku status zawodu zaufania publicznego) a po drugie ukształtowanie ich odpowiedzialności w sposób zapewniający należytą staranność.

Zdaniem Trybunału, zakwestionowany model odpowiedzialności majątkowej notariuszy jako płatników nie narusza zasady proporcjonalności z uwagi na czynniki łagodzące ciężar tej odpowiedzialności. Odpowiedzialność ta zależy od zachowania samego płatnika. W zakresie, w jakim za niewłaściwe obliczenie podatku winę ponosi podatnik, płatnik nie ponosi odpowiedzialności za nienależyte wykonanie swoich obowiązków.

Trybunał wskazał, że zarzuty skarżącej dotyczące braku odpowiedniego przygotowania do rozwiązywania kwestii prawnopodatkowych w przypadku notariusza, są chybione. Notariusz nie może się zasłaniać nieznajomością przepisów prawa. Jako profesjonalny uczestnik obrotu prawnego posiadający odpowiednie przygotowanie i praktykę zawodową powinien wykazać się wszechstronną znajomością prawa i opierać się nie tylko na samych przepisach, lecz także na poglądach wypracowanych przez orzecznictwo.

Kolejnym czynnikiem, który minimalizuje ryzyko odpowiedzialności majątkowej notariusza jako płatnika jest możliwość wystąpienia do właściwego organu podatkowego z wnioskiem o dokonanie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego, mających zastosowanie w indywidualnej sprawie rozstrzyganej przez płatnika (art. 14a ordynacji podatkowej).

Polecamy: Kontrola podatkowa

Polecamy: Podatek od spadków i darowizn od A do Z

Zgodnie z art. 14b § 1 w związku z art. 14c ordynacji podatkowej zastosowanie się płatnika do takiej interpretacji nie może mu szkodzić. Ponadto decyzja w sprawie odpowiedzialności płatnika zapada w toku dwuinstancyjnego postępowania, przy czym notariuszowi od ostatecznej decyzji podatkowej przysługuje odwołanie do sądu administracyjnego. Wreszcie istnieje możliwość dochodzenia wpłaconego przez płatnika a niepobranego od podatnika podatku na gruncie przepisów kodeksu cywilnego o bezpodstawnym wzbogaceniu. W ocenie Trybunału, odpowiedzialności majątkowej nałożonej na notariusza jako płatnika nie można zatem uznać za nieproporcjonalną i nadmierną. Trybunał Konstytucyjny uznał więc, że art. 30 § 1, 3 i 4 ordynacji podatkowej są zgodne z art. 64 ust. 1-3 w związku z art. 21 ust. 1 oraz w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.

Za nieadekwatny wzorzec kontroli Trybunał Konstytucyjny uznał art. 20 konstytucji. Publicznoprawny element działalności notariusza prowadzi bowiem do wniosku, że w zakresie wykonywania przez notariusza funkcji publicznych notariusz nie może być z jednej strony przedstawicielem władzy publicznej, na którym ciążą obowiązki wykonywania określonych czynności urzędowych, a z drugiej strony adresatem konstytucyjnych uprawnień mieszczących się w zakresie wolności działalności gospodarczej.

Skarżąca jako wzorce kontroli zakwestionowanych przepisów wskazała także art. 2, art. 18, art. 32, art. 65 ust. 1, 2 i 4 konstytucji, jednakże w zakresie kontroli z tymi wzorcami postępowanie zostało umorzone ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku. W zakresie zgodności z art. 65 ust. 1 konstytucji zarzuty zawarte w skardze konstytucyjnej zostały ocenione jako oczywiście bezzasadne.

Skarżąca nie odniosła się do relacji art. 30 § 1, 3, 4 ordynacji podatkowej z art. 84 i art. 217 konstytucji.

Rozprawie przewodniczył prezes TK Bohdan Zdziennicki, a sprawozdawcą był sędzia TK Marian Grzybowski.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.

Źródło: Trybunał Konstytucyjny

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

REKLAMA

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

REKLAMA

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

REKLAMA