REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Czy fiskus może ścigać podatnika nawet za granicą?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Przemysław Antas
PwC Studio
Serwis prawno-podatkowy PwC
Czy fiskus może ścigać podatnika nawet za granicą?
Czy fiskus może ścigać podatnika nawet za granicą?

REKLAMA

REKLAMA

Jurysdykcja władz skarbowych sięga zasadniczo do granic danego państwa. Zasada ta nie jest jednak bezwzględna.

Globalizacja ma nie tylko wymiar biznesowy, ale również polityczny i prawny. Państwa zaczęły współdziałać i zawierać między sobą porozumienia co do współpracy w ściganiu osób, które miałyby bezprawnie naruszyć ich interesy fiskalne. Sprawia to, że członkowie zarządów rezydujący w jednym państwie mogą zostać efektywnie pociągnięci do odpowiedzialności przez drugie państwo za popełnione tam przestępstwa skarbowe.

REKLAMA

REKLAMA

Proces globalizacji sprawił, że biznes wyszedł poza granice polityczne państw. Ponadnarodowe korporacje wykonują działalność gospodarczą w wielu jurysdykcjach. Zdarza się też, że wykonują ją bezpośrednio, bez korzystania ze „spółek specjalnego przeznaczenia”.

Polecamy: Co grozi za ukrywanie dochodów?

Osoby zarządzające międzynarodowymi korporacjami odpowiedzialne są często za działalność poszczególnych spółek w różnych częściach świata. Fizycznie zlokalizowani w „centrali”, podejmują nieraz decyzje dotyczące spraw finansowych swoich organizacji, które mają znaczenie dla rozliczeń z budżetami kilku innych państw. Po drugiej stronie mamy natomiast władze skarbowe, odpowiedzialne za ochronę interesu fiskalnego swoich państw.

REKLAMA

Skutki integracji państw Unii Europejskiej

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Współpraca międzynarodowa w ściganiu przestępstw skarbowych jest tym dalej idąca im bardziej zaawansowane są procesy integracyjne pomiędzy danymi państwami.

W pierwszej kolejności należy, więc wskazać na współpracę Państw Członkowskich UE, z którymi Polska posiada największy obrót gospodarczy. Już 1985 r. państwa-strony konwencji wykonawczej do Układu z Shengen postanowiły przyznać sobie wzajemną pomoc w odniesieniu do naruszeń ich przepisów ustawowych i wykonawczych dotyczących podatku akcyzowego, podatku od wartości dodanej i należności celnych.

Polecamy: Kiedy wygasa prawo do zwrotu nadpłaty?

W późniejszym czasie współpraca została jeszcze bardziej zacieśniona. Na podstawie traktatu o Unii Europejskiej doszło do wydania konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy Państwami Członkowskimi UE oraz szeregu decyzji ramowych Rady wprowadzających określone instrumenty prawne.

Pomoc prawna obejmować może przesłuchiwanie świadków, doręczanie pism procesowych a nawet czynności charakterystyczne dla służb specjalnych (aczkolwiek coraz częściej wykorzystywane przez wywiad skarbowy) tj. przechwytywanie przekazów telekomunikacyjnych.

Warto również dodać, że niektóre Państwa Członkowskie UE podpisały dodatkowy protokół do tej konwencji przewidujący możliwość wymiany informacji o rachunkach bankowych oraz monitorowanie operacji finansowych prowadzonych przy ich użyciu, czyli informacji bardzo „wrażliwych” jeżeli chodzi o przestępstwa skarbowe.

Polecamy: Na czym polega pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji podatkowych?

Należy także zwrócić uwagę na możliwość uznawania nakazów konfiskaty wydanych w innym Państwie Członkowskim UE. Możliwe jest również wzajemne uznawanie kar pieniężnych. Jest to o tyle istotne, że ustawodawcy państw kontynentalnej Europy preferują sankcje finansowe w sprawach karno-skarbowych.

Natomiast w zakresie samego postępowania, należy zwrócić uwagę, że organ sądowy danego Państwa Członkowskiego UE może doprowadzić do zabezpieczeniu mienia i środków dowodowych w innym Państwie Członkowskim UE, np. dokumentacji finansowej czy nośników danych.

Warto również wspomnieć o możliwości powoływania wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych przez dwa lub więcej Państw Członkowskich UE. Co się zaś tyczy wymiany informacji o osobach skazanych, w UE funkcjonuje mechanizm wymiany informacji pochodzących z rejestrów karnych Państw Członkowskich.

Państwa spoza UE

W przypadku państw spoza UE, współpraca w ściganiu przestępstw fiskalnych nie jest już tak daleko idąca. Mają na to wpływ dwa czynniki.

Po pierwsze, pomiędzy państwami istnieje silna konkurencja podatkowa, co sprawia że nie zawsze są one tak samo zainteresowane ściganiem osób, które popełniły przestępstwa przeciwko interesom fiskalnym innych państw.

Drugim powodem są istniejące pomiędzy poszczególnymi państwami różnice co do założeń, na jakich opierają się ich systemy podatkowe. O ile więc istnieje zasadnicza zgoda co do konieczności ścigania przestępstw powszechnych, w zakresie przestępstw skarbowych panują nieraz daleko idące różnice w ocenie naganności tego typu przestępstw.

Przykładem jest tu europejska konwencja o pomocy prawnej w sprawach karnych, którą w praktyce stosuje się pomiędzy państwami-członkami Rady Europy, z których przynajmniej jedno nie jest członkiem UE (np. pomiędzy Polską a Rosją). Konwencja ta daje możliwość odmowy udzielenia pomocy prawnej w sytuacji, wniosek danego państwa dotyczy popełnienia przestępstwa skarbowego. Należy jednak pamiętać, że niektóre państwa podpisały dodatkowy protokół do tej konwencji zobowiązujący je do współpracy także w ściganiu przestępstw skarbowych.

Na podstawie omawianej konwencji możliwe jest przykładowo przesłuchiwanie świadków i osób ściganych, wymiana informacji z rejestrów karnych czy przekazywanie wniosków o ściganie poszczególnych osób w innych państwach. Jeżeli zaś chodzi o państwa spoza kręgu Rady Europy, tu współpraca międzynarodowa opiera się głównie na dwustronnych umowach międzynarodowych.

Przykładem może być tu umowa w sprawie wzajemnej pomocy prawnej między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi, która uzupełnia wcześniej zawarte umowy dwustronne pomiędzy USA a poszczególnymi Państwami Członkowskimi UE. Co ważne w kontekście przestępstw skarbowych, stosownie do tej konwencji możliwa jest identyfikacja informacji bankowych. Możliwe jest również powoływanie wspólnych zespołów śledczych czy dokonywanie przesłuchań w drodze wideokonferencji.

Jak problem traktują polskie organy podatkowe?

Praktyka pokazuje, że polskie organy sądowe wykazują coraz dalej idącą inicjatywę w zakresie stosowania opisanych powyżej instrumentów prawnych. O ile w 2009 r. do polskich sądów wpłynęła zaledwie jedna sprawa dotycząca postępowania międzynarodowego, o tyle w 2010 r. było ich już 17.

Polski wymiar sprawiedliwości dogania w tym zakresie państwa „Starej Unii”, gdzie obrót prawny z zagranicą jest dużo większy. Warto dodać, że inicjatywa w tym zakresie wychodzi od agencji samej Unii Europejskiej.

Polecamy: Czy uks może kontrolować wydawanie środków unijnych

28 marca 2011 roku dobyło się strategiczne spotkanie przedstawicieli Państw Członkowskich UE, Komisji raz Rady, zorganizowane przez Europejską Jednostkę Współpracy Sądowej „Eurojust” oraz Europejski Urząd Policji „Europol”. Spotkanie to dotyczyło zapobiegania oraz walki z międzynarodowymi oszustwami dotyczącymi wyłudzenia podatku VAT (cross-border VAT frauds), potocznie zwanych „przestępstwami karuzelowymi”.

Kontekstem tego spotkania były zainicjowane w 2009 r. dwa strategiczne projekty Zespołu Przestępczości Finansowej i Gospodarczej „Eurojust” dotyczące walki z międzynarodowymi wyłudzeniami VAT.

Pierwszy z nich dotyczy wzmocnienia współpracy pomiędzy Państwami Członkowskimi UE w zakresie wykrywania i ścigania „przestępstw karuzelowych”; drugi natomiast ma za zadanie opracowanie zestawu „dobrych praktyk” dla organów Państw Członkowskich UE w przeciwdziałaniu międzynarodowym wyłudzeniom podatku VAT.

Podsumowanie

Powyższe informacje stanowią jedynie zarys problematyki współpracy międzynarodowej w ściganiu przestępstw skarbowych. Warto również dodać, że praktyka stosowania tych samych instrumentów może różnić się w zależności od jurysdykcji.

Niezależnie od tego, należy mieć na względnie istniejący trend w zacieśnianiu przedmiotowej współpracy. Zauważalny jest przy tym nacisk społeczności międzynarodowej na otwarcie się na omawianą współpracę przez państwa uznawane za „raje podatkowe”. Warto również mieć na względzie, że zarówno kryzys finansowy, jak i wzrastające wydatki państw rozwiniętych, przekładają się na coraz większą determinację w ochronie interesów fiskalnych (źródeł finansowania państwa).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

REKLAMA

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA