Czy fiskus może ścigać podatnika nawet za granicą?

Przykładem może być tu umowa w sprawie wzajemnej pomocy prawnej między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi, która uzupełnia wcześniej zawarte umowy dwustronne pomiędzy USA a poszczególnymi Państwami Członkowskimi UE. Co ważne w kontekście przestępstw skarbowych, stosownie do tej konwencji możliwa jest identyfikacja informacji bankowych. Możliwe jest również powoływanie wspólnych zespołów śledczych czy dokonywanie przesłuchań w drodze wideokonferencji.

Praktyka pokazuje, że polskie organy sądowe wykazują coraz dalej idącą inicjatywę w zakresie stosowania opisanych powyżej instrumentów prawnych. O ile w 2009 r. do polskich sądów wpłynęła zaledwie jedna sprawa dotycząca postępowania międzynarodowego, o tyle w 2010 r. było ich już 17.

Polski wymiar sprawiedliwości dogania w tym zakresie państwa „Starej Unii”, gdzie obrót prawny z zagranicą jest dużo większy. Warto dodać, że inicjatywa w tym zakresie wychodzi od agencji samej Unii Europejskiej.

Polecamy: Czy uks może kontrolować wydawanie środków unijnych

28 marca 2011 roku dobyło się strategiczne spotkanie przedstawicieli Państw Członkowskich UE, Komisji raz Rady, zorganizowane przez Europejską Jednostkę Współpracy Sądowej „Eurojust” oraz Europejski Urząd Policji „Europol”. Spotkanie to dotyczyło zapobiegania oraz walki z międzynarodowymi oszustwami dotyczącymi wyłudzenia podatku VAT (cross-border VAT frauds), potocznie zwanych „przestępstwami karuzelowymi”.

Kontekstem tego spotkania były zainicjowane w 2009 r. dwa strategiczne projekty Zespołu Przestępczości Finansowej i Gospodarczej „Eurojust” dotyczące walki z międzynarodowymi wyłudzeniami VAT.

Pierwszy z nich dotyczy wzmocnienia współpracy pomiędzy Państwami Członkowskimi UE w zakresie wykrywania i ścigania „przestępstw karuzelowych”; drugi natomiast ma za zadanie opracowanie zestawu „dobrych praktyk” dla organów Państw Członkowskich UE w przeciwdziałaniu międzynarodowym wyłudzeniom podatku VAT.

Powyższe informacje stanowią jedynie zarys problematyki współpracy międzynarodowej w ściganiu przestępstw skarbowych. Warto również dodać, że praktyka stosowania tych samych instrumentów może różnić się w zależności od jurysdykcji.

Niezależnie od tego, należy mieć na względnie istniejący trend w zacieśnianiu przedmiotowej współpracy. Zauważalny jest przy tym nacisk społeczności międzynarodowej na otwarcie się na omawianą współpracę przez państwa uznawane za „raje podatkowe”. Warto również mieć na względzie, że zarówno kryzys finansowy, jak i wzrastające wydatki państw rozwiniętych, przekładają się na coraz większą determinację w ochronie interesów fiskalnych (źródeł finansowania państwa).