Kiedy można wznowić postępowanie - przestępstwa i wydanie decyzji przez osobę lub organ podlegających wyłączeniu
Przestępstwo
Zgodnie z art. 240 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli decyzja wydana została w wyniku przestępstwa.
Aby podatnik mógł więc wystąpić z wnioskiem o wznowienie postępowania powołując się na ten przypadek, musi zwrócić uwagę na to czy zostały spełnione łącznie następujące przesłanki:
1) przy wydawaniu decyzji popełnione zostało przestępstwo;
2) istnieje związek przyczynowy pomiędzy faktem popełnienia przestępstwa a wydaniem decyzji;
3) popełnienie przestępstwa zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu.
Wykładnia systemowa prowadzi do wniosku, że ustawodawca posłużył się zwrotem przestępstwa w rozumieniu przepisów prawa karnego.
Przestępstwem jest więc „czyn człowieka zabroniony przez ustawę pod groźbą kary jako zbrodnia lub występek, bezprawny, zawiniony i społecznie niebezpieczny”. Nie można natomiast w tym przypadku stosować wykładni rozszerzającej, która obejmowałaby także wykroczenia jako przesłanki do wznowienia postępowania.
Podatnik będzie mógł więc przykładowo złożyć wniosek o wznowienie postępowania w przypadku popełnienia przestępstwa użycia przemocy lub groźby bezprawnej wobec organu administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, łapownictwa, płatnej protekcji, fałszywych zeznań, czy też przerabiania lub podrabiania dokumentów.
Przykładowo, w wyroku WSA z dnia 18 sierpnia 2004 r., sygn. akt SA/Sz 1356/2003, Sąd orzekł, że stwierdzony w protokole przesłuchania świadka brak podpisu osoby przesłuchiwanej nie dowodzi, że decyzja wydana została w wyniku przestępstwa. Okoliczność ta wskazuje tylko na to, iż niepodpisany przez świadka protokół jego przesłuchania nie jest dokumentem stanowiącym jakikolwiek dowód w postępowaniu podatkowym.
Z punktu widzenia osoby chcącej złożyć wniosek o wznowienie postępowania na podstawie omawianej przesłanki nie ma znaczenia, czy przestępstwo miało wpływ na treść decyzji. Przestępstwo musi pozostawać w związku przyczynowym z faktem wydania decyzji, nie zaś w związku przyczynowym z jej treścią. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że mimo tego, iż zostało popełnione przestępstwo, podatnik nie zawsze będzie miał możliwość skorzystania z możliwości wznowienia postępowania.
Taka sytuacja może mieć przykładowo miejsce na gruncie podatku od towarów i usług. Okoliczność, że pracownicy organu podatkowego wiedzieli, że faktury dokumentujące zakup jak i sprzedaż nie odzwierciedlają rzeczywistości, nie oznacza, że decyzja podatkowa wydana została w wyniku przestępstwa i powinna zostać uchylona w oparciu o art. 240 § 1 pkt 2 Ordynacji.
Sam ustawodawca nakazał w odniesieniu do takich faktur dokonać wyłączenia podatku naliczonego z tytułu zakupu, natomiast uwzględnić w rozliczeniu podatek należny z tytułu sprzedaży. Skoro działanie organu podatkowego było zgodne z prawem, to brak jest podstaw do twierdzenia, że decyzja została wydana w wyniku przestępstwa (zob. wyrok WSA z dnia 12 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/Bd 902/2009).
Oczywiście, podobnie jak to miało miejsce przy omawianiu pierwszej przesłanki, wznowienie na tej podstawie jest dopuszczalne, gdy fakt popełnienia przestępstwa zostanie stwierdzony prawomocnym orzeczeniem sądu.
Należy zatem zawsze w pierwszej kolejności złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub poczekać na wyrok, gdy postępowanie jest w toku i dopiero po prawomocnym orzeczeniu sądu wszcząć procedurę wznowienia postępowania.
Kiedy można wznowić postępowanie - fałszywe dowody
Jeśli sąd stwierdzi, że przestępstwo zostało popełnione, to organ podatkowy orzekający w przedmiocie wznowienia postępowania będzie tym rozstrzygnięciem związany i nie będzie mógł samodzielnie ustalać, czy popełnienie przestępstwa miało miejsce (por. wyrok WSA z dnia 21 czerwca 2005 r., sygn. akt VII SA/Wa 1326/04).
Podatnik złożył wniosek o wznowienie postępowania podatkowego, uzasadniając go tym, że niekorzystna dla niego decyzja została wydana w związku z nie poddaniem się przez niego korupcyjnej propozycji kontrolujących. Jednocześnie wskazał, że złożył zawiadomienie w o popełnieniu przestępstwa i postępowanie jest w toku. Właściwy organ podatkowy odmówi wznowienia postępowania, gdyż przestępstwo korupcji nie zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu.
Od tej zasady, podobnie jak w przypadku przesłanki wznowienia postępowania opartej na fałszywych dowodach, ustawodawca wprowadził dwa wyjątki.
Po pierwsze, jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne w celu ochrony interesu publicznego, postępowanie może być wznowione również przed wydaniem przez sąd orzeczenia stwierdzającego sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa.
Po drugie, możliwe jest wznowienie postępowania mimo braku prawomocnego orzeczenia w kwestii sfałszowania dowodu, gdy postępowanie przed sądem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn, określonych w przepisach prawa. Najczęstszymi okolicznościami uzasadniającymi w tym przypadku wznowienie postępowania jest przedawnienie ścigania i orzekania w sprawach przestępstw, lub zaistnienie innych okoliczności przewidzianych w przepisach prawa, takich jak np. immunitet, abolicja, amnestia, śmierć oskarżonego.
Kilka miesięcy po otrzymaniu decyzji podatnik dowiedział się, że osoba która zeznawała w charakterze świadka w trakcie postępowania podatkowego złożyła fałszywe zeznania. Podatnik dowiedziawszy się o tym złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Okazało się jednak, że osoba ta już nie żyje. W związku z tym, że postępowanie przed sądem nie może być wszczęte, podatnik będzie mógł złożyć wniosek o wznowienie postępowania pomimo braku prawomocnego orzeczenia w kwestii fałszywych zeznań.
Wyłączenie
Następną przesłanką do wznowienia postępowania podatkowego jest przewidziane w art.240 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej wydanie decyzji przez pracownika lub organ podatkowy, który podlega wyłączeniu stosownie do art. 130-132.
Instytucja wyłączenia stanowi proceduralne zabezpieczenie przed stronniczością pracowników organów administracji publicznej i pozwala uniknąć sytuacji konfliktu ról oraz interesów. Ma za zadanie również zapewnienie zasady prawdy obiektywnej.
W przypadkach określonych w Ordynacji podatkowej, np. stroną jest ich małżonek, rodzeństwo, wstępny, zstępny lub powinowaty pierwszego stopnia, wyłączeniu podlegają zarówno osoby przygotowujące projekty decyzji, jak również pracownicy i organy podatkowe, które podpisują decyzję.
Ustawodawca odróżnia zatem fakt udziału w postępowaniu w danej sprawie od faktu wydania decyzji w tej sprawie.
Podstawą wznowienia może być jednak tylko udział w wydaniu zaskarżonej decyzji odnoszący się do stadium decyzyjnego postępowania, a przejawiający się podpisaniem decyzji przez osobę zajmującą stanowisko organu właściwego do jej wydania albo pracownika imiennie upoważnionego przez osobę sprawującą stanowisko organu (zob. wyrok NSA z dnia 16 czerwca 2009 r., sygn. akt I FSK 751/08).
Polecamy: Kontrola podatkowa
Udział w postępowaniu pracownika lub organu objętego normą art. 130, 131 lub 132, który wprawdzie brał udział w postępowaniu lecz nie wydał decyzji, może być oceniany jako naruszenie prawa, lecz nie stanowi przesłanki wznowienia. Innymi słowy, przed wniesieniem wniosku o wznowienia postępowania należy zwrócić uwagę, czy podmiot, który według wnioskodawcy powinien zostać wyłączony brał udział w postępowaniu, czy też wydał decyzję.
Pracownik urzędu skarbowego opracował projekt decyzji w zakresie określenia prawidłowej kwoty zobowiązania podatkowego z tytułu VAT za styczeń 2009 r. zaś decyzja została podpisana przez naczelnika urzędu skarbowego. Po kilku miesiącach od otrzymania decyzji podatnik dowiedział się, że projekt decyzji przygotował pracownik, z którym toczy spór o zabudowę wokół jego domu, przez co zgodnie z art. 130 § 1 pkt 2 o.p. pozostawał ze stroną w takim stosunku prawnym, że rozstrzygnięcie sprawy mogło mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki. W związku z tym, że pracownik ten nie podpisał decyzji, brak jest podstaw do wznowienia postępowania.
Omawiana przesłanka będzie miała także zastosowanie w razie wyłączenia wszystkich członków organu kolegialnego, bądź nawet pojedynczego członka, w sytuacji gdy organ ten straci wymagane kworum, np. w przypadku wyłączenia członka składu orzekającego samorządowego kolegium odwoławczego, gdyż kolegium orzeka wyłącznie w składach trzyosobowych.
Tekst ten pod tytułem „Wznowienie postępowania z powodu popełnienia przestępstwa oraz wydania decyzji przez osobę lub organ podlegającą wyłączeniu” został opublikowany w INFORmatorze Prawno-Podatkowym nr 17/2011.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Liczne zmiany przepisów i niejednolite interpretacje i orzeczenia w sprawach podatkowych to codzienność polskich podatników, firm i księgowych. Nie wszyscy wiedzą, że można ubezpieczyć się od ryzyka podatkowego. Ubezpieczyciele oferują w tym zakresie kompleksową ochronę ubezpieczeniową, np. ochronę skarbową dla osób fizycznych odpowiedzialnych za finanse (dot. ryzyka kar z kks), czy ochronę podatkową uruchamianą w ramach sporów podatników z organami podatkowymi.
Wynagrodzenie za funkcje kierownicze i nadzorcze w pracach B+R stanowi koszt kwalifikowany.
ZUS poinformował o wdrożeniu nowej metryki programu Płatnik, które ma mieć miejsce 7 czerwca 2023 r. w godzinach wieczornych.
Jakie skutki podatkowe w podatku dochodowym wywołuje dywidenda rzeczowa po stronie spółki wypłacającej dywidendę?
Kawa z INFORLEX to cykl bezpłatnych spotkań online. Spotkania odbywają się w formule „na żywo” w wybrane wtorki o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 13 czerwca br. tematem spotkania będzie Slim VAT 3.
Ministerstwo Finansów pracuje nad ustawą, która zobowiąże operatorów platform cyfrowych do raportowania organom podatkowym o aktywnych sprzedawcach, m.in. tych, którzy dokonali co najmniej 30 transakcji w roku lub sprzedali towary za więcej niż 2 tys. euro. Raportowane będą też dane osób, które za pośrednictwem platformy wynajmą np. swoje mieszkanie - informuje dyrektor Departamentu Polityki Podatkowej w Ministerstwie Finansów Marcin Lachowicz.
Rada Polityki Pieniężnej w czasie posiedzenia w dniach 5-6 czerwca 2023 r. nie podjęła decyzji o zmianie wysokości żadnej stopy procentowej NBP. Stopa referencyjna wynosi nadal 6,75 proc.
Przedsiębiorcy czekają na zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej. Powstaje jednak pytanie, czy środki, które oddaje ZUS, powinny zostać uznane za przychód przedsiębiorstwa. Wszystko zależy od wybranej metody rozliczania podatku.
W komunikacie z 5 czerwca 2023 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że służby Komisji Europejskiej potwierdziły, że brak jest podstaw do zwolnienia drobnych producentów wina z wymogów określonych w art. 33-43 dyrektywy 2020/262, w tym z obowiązku stosowania e-SAD przy przemieszczaniu wewnątrzwspólnotowym poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyprodukowanego przez nich wina oraz posiadania numeru akcyzowego uprawnionego/certyfikowanego wysyłającego.
To dziś już dziś! Międzynarodowy Dzień Księgowego. Dziękujemy za Waszą ciężką pracę i zaangażowanie i za to, że zawsze można na Was liczyć. Zapraszamy do galerii pełnej humoru.
Nie ustajemy w świętowaniu Międzynarodowego Dnia Księgowego. Następna porcja humoru jest już gotowa. Zapraszamy!
6 czerwca 2023 r. Rada Ministrów przyjęła i skierowała do Sejmu projekt ustawy o wprowadzeniu systemu kaucyjnego. System kaucyjny ma objąć od 2025 roku, np. butelki z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku do 3 l, szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l i puszki metalowe do 1 l.
Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył skargę kasacyjną spółki, która toczyła spór z organem podatkowym w zakresie miejsca rozliczania VAT od usług wsparcia (orzeczenie z 14 lutego 2023 r., sygnatura I FSK 1794/19).
U nas Międzynarodowy Dzień Księgowego trwa cały tydzień! Kolejny zestaw żartów prosto od księgowych już na Was czeka!
W dniu 1 czerwca 2023 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zwana potocznie SLIM VAT 3). Ta nowelizacja zawiera nie tylko zmiany w podatku VAT ale także kilka zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i wyższe kwoty wolne w podatku od spadków i darowizn. Przesunięto o rok obowiązek wysyłania JPK_PIT i JPK_CIT.
Zarówno w małych firmach, jak i w międzynarodowych przedsiębiorstwach, dział księgowości odgrywa kluczową rolę w zakresie zarządzania finansami i zapewnianiu przejrzystości informacji finansowych. Obchodzony 9 czerwca Dzień Księgowego to doskonała okazja, aby uznać i docenić wkład grupy, która zapewnia solidne podstawy do podejmowania decyzji biznesowych w firmach.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, który ma na celu podwyższenie świadczenia wychowawczego (tzw. 500 plus) do kwoty 800 zł miesięcznie od 2024 roku.
"Ewa, nasza tęczowa księgowa" - tak nazwaliśmy historyjkę o księgowej, którą napisał ChatGPT-4. Ciekawi jesteśmy jak Wam się spodoba i przede wszystkim, czy wywoła uśmiech na Waszych twarzach… a w których miejscach - to już sprawka sztucznej inteligencji!
Jak działają międzybankowe systemy rozliczeniowe Elixir, Euro Elixir i Express Elixir w czasie Bożego Ciała (8 czerwca 2023 r.) i całego długiego weekendu 8-11 czerwca? Kiedy dojdzie do odbiorcy przelew bankowy wysłany w Boże Ciało?
Międzynarodowy Dzień Księgowego już w najbliższy piątek - 9 czerwca. My zaczynamy świętowanie już od dziś i mamy dla Was, drodzy Księgowi i Księgowe, kolejną porcję dowcipów prosto z biur rachunkowych. Bo liczy się humor!
Nowy wskaźnik referencyjny WIRON, który ma zastąpić dotychczasowy WIBOR, będzie stosowany przy prefinansowaniu działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Tak przewiduje zakłada projekt rozporządzenia opublikowany 24 maja 2023 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.
Trzymiesięczny WIRON spadł od początku 2023 roku z 6,18 proc. do 5,83 proc. W tym samym czasie WIBOR 3M stopniał o 10 pkt bazowych (do 6,9 proc.). Jeśli sytuacja się nie zmieni, inwestorzy po zaplanowanej na 1 stycznia 2025 r. tranzycji, będą zarabiali mniej.
Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?
Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.
Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów.
Komentarze(0)
Pokaż: