REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można wznowić postępowanie - fałszywe dowody

Mariusz Jabłoński
Doradca podatkowy
KPFK dr Piotr Rojek Sp. z o.o.
fałszywe dowody przyczyną wznowienia postępowania podatkowego
fałszywe dowody przyczyną wznowienia postępowania podatkowego

REKLAMA

REKLAMA

Jeśli ostateczna decyzja organu podatkowego została wydana na podstawie sfałszowanych dowodów podatnik powinien domagać się zmiany tej decyzji. Może to zrobić składając wniosek o wznowienie postępowania.

Pierwsza przesłanka wznowienia postępowania podatkowego, została określona w art. 240 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej; dalej: o.p. Znajduje ona zastosowanie jeżeli dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe.

REKLAMA

Autopromocja

W postępowaniu podatkowym jedną z naczelnych zasad jest zasada prawdy obiektywnej, nakładająca na organy podatkowe obowiązek podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy.

Realizacja tej zasady ma zaś ścisły związek z realizacją zasady praworządności, gdyż prawidłowe ustalenie stanu faktycznego sprawy jest niezbędnym elementem prawidłowego zastosowania normy prawa materialnego.

W związku z tym, jeżeli organ podatkowy uwzględniłby w postępowaniu fałszywe dowody, uzyskałby niezgodny z prawdą obraz rzeczywistości, określonego stanu faktycznego, co byłoby naruszeniem powyższych zasad uzasadniającym wzruszenie prawomocnej decyzji.

Pojęcie dowodu

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podstawowym warunkiem zastosowania omawianego przepisu jest wystąpienie fałszywego dowodu. Pojęcie dowodu nie zostało zdefiniowane w o.p. Ordynacja określa jednak co może być dowodem oraz zawiera przykładowy katalog dowodów.

Zgodnie zaś art. 180 § 1 o.p., jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

W myśl zaś art. 181o.p., dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej, z zastrzeżeniem art. 284a § 3, art. 284b § 3 i art. 288 § 2, oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.

Z powyższego wynika, że w postępowaniu podatkowym obowiązuje otwarty system dowodów (na co wskazuje użycie zwrotu: „dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności…”). Dopuszczalne są nie tylko dowody wyliczone w ww. art. 181 o.p., ale również inne dowody nienazwane, np. fotografie, taśmy filmowe, nagrania dźwiękowe itp.

Tak szeroko ujęty katalog dowodów w konsekwencji powodować może wielość sytuacji stanowiących podstawę do wznowienia postępowania. Przykładowo mogą to być fałszywe zeznania świadka, fałszywa opinia biegłego, fałszywe tłumaczenie, podrobienie lub przerobienie dokumentu.

VAT 2011 - zmiany od 1 kwietnia

VAT 2011 - wszystkie zmiany od 1 stycznia

Nie można jednak zapomnieć o tym, że dowody te muszą dotyczyć okoliczności faktycznych istotnych dla sprawy, a więc bezpośrednio jej dotyczące, na podstawie których ustalono stan faktyczny sprawy.

Okoliczności faktyczne zaś to okoliczności dotyczące stanu faktycznego sprawy, a zatem zdarzenia niezależne od treści przepisów prawa, a tym bardziej od wykładni prawa (zob. wyrok NSA z dnia 13 lipca 1994 r., sygn. akt III SA 1800/93).

Fałszywe dowody

Kolejnym wartym omówienia zagadnieniem jest kwestia fałszywości dowodów. W skrócie rzecz biorąc, fałszywe dowody to takie, które są nieprawdziwe, niezgodne z obiektywnie istniejącą rzeczywistością.

Podstawą wznowienia postępowania może być zarówno fałszerstwo dowodów uregulowanych w o.p., jak i dowodów nienazwanych. Fałsz dowodu może przejawiać się np. w fałszywych zeznaniach świadków, lub fałszerstwie dokumentu.

Trzeba zauważyć, że fałszywe zeznania należą do najczęstszych, a nawet nagminnych przestępstw. O fałszywych zeznaniach możemy mówić wtedy, gdy ten kto je składa zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę.

Odnośnie dokumentów, wyróżnia się ich fałsz materialny (podrobienie i przerobienie) i intelektualny.

REKLAMA

Przez podrobienie dokumentu rozumie się sporządzenie przedmiotu (pisma, druku, itp.), który ma imitować dokument autentyczny. Jeśli chodzi o przerobienie, to polega ono na bezprawnym dokonaniu przekształceń w autentycznym dokumencie, przez co zostaje mu nadana inna treść lub znaczenie (np. usunięcie fragmentów dokumentu, zmiana zapisów, itp.).

Drugi fałsz dokumentu - intelektualny, wyraża się w nieprawdziwej treści dokumentu, w poświadczeniu nieprawdy w jej istotnej części, chociaż sam dokument co do formy jest autentyczny i nie budzi zastrzeżeń.

Polecamy: Zwrot VAT za materiały budowlane - poradnik

Fałszywość dowodów musi mieć jednak swoje wyraźne podstawy, stwierdził tak m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 września 2002 r.(sygn. akt I SA/Ka 1881/02), w którym uznał, że jedynie gołosłowne twierdzenia strony skarżącej dotyczące „fałszywości” dowodów zgromadzonych przez organy podatkowe oraz związane z tym żądania natury proceduralnej (ponowne przesłuchanie świadków, powołanie biegłego), które mogły stanowić ewentualne wnioski dowodowe w postępowaniu podatkowym, nie mogą stanowić podstawy wzruszenia prawomocnej decyzji organu pierwszej instancji.

Sądowe stwierdzenie fałszywości dowodu

Warunkiem niezbędnym dla wznowienia postępowania w razie zaistnienia przesłanki fałszywości dowodów jest uprzednie stwierdzenie fałszywości danego dowodu przez sąd. Strona, która domaga się wznowienia postępowania na tej podstawie, że dowód okazał się fałszywy, musi przedłożyć właściwemu organowi dowód w postaci orzeczenia sądowego stwierdzającego, że dokument był sfałszowany.

Nie jest bowiem rzeczą organu podatkowego przeprowadzanie takiego dowodu we własnym zakresie (zob. wyrok NSA z 2 czerwca 2000 r., sygn. akt I SA 1123/99, wyrok WSA z dnia 23 marca 2004 r., sygn. akt III SA 2545/02).

Fałsz dowodu - co do zasady - powinien być stwierdzony orzeczeniem sądu. Może to być np. wyrok sądu skazujący świadka za fałszywe zeznania (art. 233 1 k.k.), biegłego za fałszywą opinię, tłumacza za fałszywe tłumaczenie (art. 233 § 4 k.k.), funkcjonariusza publicznego za poświadczenie w dokumencie nieprawdy (art. 271 k.k.) lub każdą osobę, która podrobiła bądź przerobiła dokument, w celu użycia go jako autentyczny (art. 270 k.k.).

Generalnie jednak, fałsz dowodu nie może wynikać z wyroku uniewinniającego, lecz powinien wynikać z wyroku skazującego za dokonanie fałszerstwa (zob. wyrok WSA z 23 czerwca 2009 r., sygn. akt I SA/Łd 310/09).

Od powyższego warunku stwierdzenia fałszywości dowodu przez sąd, ustawodawca w art. 240 § 2 i 3 Ordynacji podatkowej przewidział dwa wyjątki.

Oczywiste fałszerstwo

Po pierwsze, jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne w celu ochrony interesu publicznego, postępowanie może być wznowione również przed wydaniem przez sąd orzeczenia stwierdzającego sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa.

Przez oczywistość sfałszowania dowodu należy rozumieć przypadki, gdy przy prostym zestawieniu dowodu ze stanem faktycznym wynika nieprawdziwość dowodu bez prowadzenia postępowania dowodowego w tym zakresie (zob. wyrok NSA z 6 września 1999 r., sygn. akt IV SA 925/97).

Innymi słowy - fałszerstwo dowodu musi być bezsporne, a do stwierdzenia tego faktu nie trzeba dysponować specjalistyczną wiedzą z danego zakresu ani prowadzić postępowania wyjaśniającego w tej sprawie (zob. wyrok NSA z dnia 22 grudnia 1999 r., sygn. akt I SA 841/99).

Do takich oczywistych fałszerstw dowodów zaliczyć można np. oparcie się na nieuwierzytelnionej kserokopii dokumentu, którego porównanie z oryginałem wskazuje na dokonane fałszerstwo.

Ochrona interesu publicznego

Pojęcie interesu publicznego jest pojęciem wieloznacznym, ponieważ istnieje wiele kontekstów, w których może być ono rozpatrywane. Zakres pojęcia interes publiczny obejmuje takie wartości istotne dla całego społeczeństwa jak sprawiedliwość, bezpieczeństwo, zaufanie obywateli do organów władzy publicznej, możliwość korekty decyzji.

Przepis art. 240 § 2 o.p. wymaga wykazania, że interes publiczny, w konkretnym przypadku uzasadnia wejście organu w kompetencje sądu i wydanie decyzji przed oceną sądu o sfałszowaniu dokumentu.

Wymagania interesu publicznego muszą być ustalone w konkretnej sprawie i muszą uzyskać zindywidualizowaną treść wynikającą ze stanu faktycznego i prawnego sprawy (zob. wyrok WSA z 25 stycznia 2008 r., sygn. akt I SA/Ke 561/2007).

Podsumowując powyższe można w skrócie przyjąć, że o oczywistości można mówić, gdy na pierwszy rzut oka można stwierdzić, że dany dokument jest fałszywy.

Oczywistość dotyczy więc przede wszystkim cech zewnętrznych fałszu. Przesłanka interesu publicznego musi natomiast być wynikiem oceny (zob. wyrok NSA z 9 marca 2006, sygn. akt II FSK 466/2005).

Brak możliwości uzyskania wyroku z powodu przedawnienia

Drugi wyjątek, w którym możliwe jest wznowienie postępowania mimo braku prawomocnego orzeczenia w kwestii sfałszowania dowodu zachodzi wtedy, gdy postępowanie przed sądem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn, określonych w przepisach prawa.

Najczęstszymi okolicznościami uzasadniającymi w tym przypadku wznowienie postępowania jest przedawnienie ścigania i orzekania w sprawach przestępstw, lub zaistnienie innych okoliczności przewidzianych w przepisach prawa, takich jak np. immunitet, abolicja, amnestia, śmierć oskarżonego.

Na koniec należy wskazać, że ocena zaistnienia ww. przesłanek wynikających z treści art. 240 § 2 i 3 o.p. należy do organu podatkowego właściwego w sprawie wznowienia postępowania. W związku z tym, że przesłanki te mają charakter wyjątkowy, organ podatkowy z pewnością dokona ich ścisłej wykładni.

Tekst ten pod tytułem „Wznowienie postępowania z powodu fałszywych dowodów” został opublikowany w INFORmatorze Prawno-Podatkowym nr 16/2011.

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sądy masowo popierają przedsiębiorców w sporze o Mały ZUS Plus

Sądy Okręgowe w całej Polsce wydały ponad 60 wyroków zgodnych z interpretacją Rzecznika MŚP, uznając, że przedsiębiorcy mogą ponownie skorzystać z Małego ZUS Plus po dwóch latach przerwy. ZUS stoi na stanowisku, że okres ten powinien wynosić trzy lata. Spór trwa, a część spraw trafia do Sądu Najwyższego.

Czy komputery kwantowe są zagrożeniem dla blockchaina i bezpieczeństwa cyfrowych transakcji?

Blockchain od lat jest symbolem bezpieczeństwa i niezmienności danych. Jego zastosowanie wykracza daleko poza kryptowaluty – wykorzystuje się go w finansach, administracji, logistyce czy ochronie zdrowia. Jednak pojawienie się komputerów kwantowych, zdolnych do przeprowadzania obliczeń niewyobrażalnych dla klasycznych komputerów, rodzi pytanie: czy blockchain przestanie być odporny na złamanie? A jeśli tak, jakie będą tego konsekwencje dla transakcji, danych i całej gospodarki cyfrowej?

Przelewy natychmiastowe – czy europejskie banki są gotowe do zmian?

Zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego przelewy w euro mają docierać na konta klientów w UE w ciągu 10 sekund. Bankom, które nie spełnią tego wymogu, mogą grozić nie tylko kary, ale i utrata klientów.

Przedsiębiorców niepokoją podatki i niestabilność prawa. Dużym problemem są też rosnące koszty energii

Rosnące koszty energii, wysokie podatki i niestabilność prawa to największe obawy polskich przedsiębiorców. Firmy mierzą się także z problemem braków kadrowych, a większość nie spodziewa się poprawy warunków gospodarczych w najbliższym czasie.

REKLAMA

W którym banku można dostać 4%, 5% a nawet 8% na lokacie lub koncie oszczędnościowym pod koniec stycznia 2025 r. [ranking depozytów bankowych]

W styczniu 2025 r. nastąpiły zmiany w czołówce promocyjnych depozytów bankowych. Dwa banki przestały oferować 8% w skali roku. Ale inna instytucja postanowiła właśnie na początku 2025 r. taką ofertę udostępnić. Mimo licznych promocji lokat i rachunków oszczędnościowych widoczny jest trend stopniowego pogarszania się oferty depozytowej - już od 2 lat. Skutkiem tego - jak pokazują dane NBP - przeciętna lokata zakładana jest z oprocentowaniem mniejszym niż 4% w skali roku.

Obligacje skarbowe - luty 2025 r. Oprocentowanie do 6,80% w skali roku. Oferta obligacji nowych emisji

Ministerstwo Finansów w komunikacie z 27 stycznia 2025 r. przekazało informacje o oprocentowaniu i ofercie obligacji oszczędnościowych (detalicznych) Skarbu Państwa nowych emisji, które będą sprzedawane w lutym 20245 r. Oprocentowanie i marże tych obligacji nie zmienią się w porównaniu do oferowanych w styczniu br. Od 28 stycznia br. można nabywać nowe (lutowe) emisje obligacji skarbowych w drodze zamiany z niewielkim dyskontem. 

Nowe stawki podatku od środków transportowych w 2025 r. Kto i kiedy płaci ten podatek?

Przewoźnicy mogą odetchnąć z ulgą. Po sporych podwyżkach podatku od środków transportowych w 2024 roku, w obecnym 2025 r. ich poziom wzrósł tylko nieznacznie. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów, w 2025 roku maksymalna stawka opłaty zwiększy się o niecałe 3 proc., podczas gdy w 2024 roku podwyżka wyniosła aż 15 proc.

Nowe przepisy dla firm transportowych od 2025 roku: polscy przewoźnicy mogą wynająć pojazd za granicą

Początek 2025 r. zapowiada zmiany wpływające na funkcjonowanie polskich firm transportowych. Jedną z nich jest nowelizacja ustawy o transporcie drogowym z 21 listopada 2024 r., zgodnie z którą polscy przewoźnicy od niedawna mogą wypożyczyć ciężarówkę zarejestrowaną za granicą. Rozwiązanie to może przynieść korzyści firmie transportowej i zwiększyć np. elastyczność operacyjną czy ograniczyć liczbę przestojów, ale ma też swoje ograniczenia. Jakie? Co ważniejsze, nieprzestrzeganie nowych regulacji niesie ryzyko dotkliwych kar finansowych dla przewoźników.

REKLAMA

Rewolucja w branży finansowej: Konferencja dla Biur Rachunkowych i Księgowych

W dynamicznie zmieniającym się świecie finansów, bycie na bieżąco z trendami i nowymi regulacjami to klucz do sukcesu. Dlatego już w marcu 2025 roku odbędzie się jedno z najważniejszych wydarzeń w branży – Konferencja dla Biur Rachunkowych i Księgowych – KONEL. To niepowtarzalna okazja, by poszerzyć wiedzę, nawiązać kontakty i zyskać przewagę konkurencyjną.

Urojona podmiotowość podatników - skutki. Błędne przekonanie, czy świadome oszustwo?

Czy można mieć urojenia podatkowe? Oczywiście tak i mogą z nich wynikać nawet realne w sensie prawnym zobowiązania podatkowe. Nie jest to również zjawisko na wskroś marginalne, bo owe urojenia wynikają z błędnego odczytania i zastosowania norm prawnych, przy czym ów błąd wcale nie musi być czymś nieuświadomionym – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA