REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można wznowić postępowanie - fałszywe dowody

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mariusz Jabłoński
Doradca podatkowy
KPFK dr Piotr Rojek Sp. z o.o.
fałszywe dowody przyczyną wznowienia postępowania podatkowego
fałszywe dowody przyczyną wznowienia postępowania podatkowego

REKLAMA

REKLAMA

Jeśli ostateczna decyzja organu podatkowego została wydana na podstawie sfałszowanych dowodów podatnik powinien domagać się zmiany tej decyzji. Może to zrobić składając wniosek o wznowienie postępowania.

Pierwsza przesłanka wznowienia postępowania podatkowego, została określona w art. 240 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej; dalej: o.p. Znajduje ona zastosowanie jeżeli dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe.

REKLAMA

W postępowaniu podatkowym jedną z naczelnych zasad jest zasada prawdy obiektywnej, nakładająca na organy podatkowe obowiązek podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy.

Realizacja tej zasady ma zaś ścisły związek z realizacją zasady praworządności, gdyż prawidłowe ustalenie stanu faktycznego sprawy jest niezbędnym elementem prawidłowego zastosowania normy prawa materialnego.

W związku z tym, jeżeli organ podatkowy uwzględniłby w postępowaniu fałszywe dowody, uzyskałby niezgodny z prawdą obraz rzeczywistości, określonego stanu faktycznego, co byłoby naruszeniem powyższych zasad uzasadniającym wzruszenie prawomocnej decyzji.

Pojęcie dowodu

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podstawowym warunkiem zastosowania omawianego przepisu jest wystąpienie fałszywego dowodu. Pojęcie dowodu nie zostało zdefiniowane w o.p. Ordynacja określa jednak co może być dowodem oraz zawiera przykładowy katalog dowodów.

Zgodnie zaś art. 180 § 1 o.p., jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

REKLAMA

W myśl zaś art. 181o.p., dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej, z zastrzeżeniem art. 284a § 3, art. 284b § 3 i art. 288 § 2, oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.

Z powyższego wynika, że w postępowaniu podatkowym obowiązuje otwarty system dowodów (na co wskazuje użycie zwrotu: „dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności…”). Dopuszczalne są nie tylko dowody wyliczone w ww. art. 181 o.p., ale również inne dowody nienazwane, np. fotografie, taśmy filmowe, nagrania dźwiękowe itp.

Tak szeroko ujęty katalog dowodów w konsekwencji powodować może wielość sytuacji stanowiących podstawę do wznowienia postępowania. Przykładowo mogą to być fałszywe zeznania świadka, fałszywa opinia biegłego, fałszywe tłumaczenie, podrobienie lub przerobienie dokumentu.

VAT 2011 - zmiany od 1 kwietnia

VAT 2011 - wszystkie zmiany od 1 stycznia

Nie można jednak zapomnieć o tym, że dowody te muszą dotyczyć okoliczności faktycznych istotnych dla sprawy, a więc bezpośrednio jej dotyczące, na podstawie których ustalono stan faktyczny sprawy.

Okoliczności faktyczne zaś to okoliczności dotyczące stanu faktycznego sprawy, a zatem zdarzenia niezależne od treści przepisów prawa, a tym bardziej od wykładni prawa (zob. wyrok NSA z dnia 13 lipca 1994 r., sygn. akt III SA 1800/93).

Fałszywe dowody

Kolejnym wartym omówienia zagadnieniem jest kwestia fałszywości dowodów. W skrócie rzecz biorąc, fałszywe dowody to takie, które są nieprawdziwe, niezgodne z obiektywnie istniejącą rzeczywistością.

Podstawą wznowienia postępowania może być zarówno fałszerstwo dowodów uregulowanych w o.p., jak i dowodów nienazwanych. Fałsz dowodu może przejawiać się np. w fałszywych zeznaniach świadków, lub fałszerstwie dokumentu.

Trzeba zauważyć, że fałszywe zeznania należą do najczęstszych, a nawet nagminnych przestępstw. O fałszywych zeznaniach możemy mówić wtedy, gdy ten kto je składa zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę.

Odnośnie dokumentów, wyróżnia się ich fałsz materialny (podrobienie i przerobienie) i intelektualny.

REKLAMA

Przez podrobienie dokumentu rozumie się sporządzenie przedmiotu (pisma, druku, itp.), który ma imitować dokument autentyczny. Jeśli chodzi o przerobienie, to polega ono na bezprawnym dokonaniu przekształceń w autentycznym dokumencie, przez co zostaje mu nadana inna treść lub znaczenie (np. usunięcie fragmentów dokumentu, zmiana zapisów, itp.).

Drugi fałsz dokumentu - intelektualny, wyraża się w nieprawdziwej treści dokumentu, w poświadczeniu nieprawdy w jej istotnej części, chociaż sam dokument co do formy jest autentyczny i nie budzi zastrzeżeń.

Polecamy: Zwrot VAT za materiały budowlane - poradnik

Fałszywość dowodów musi mieć jednak swoje wyraźne podstawy, stwierdził tak m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 września 2002 r.(sygn. akt I SA/Ka 1881/02), w którym uznał, że jedynie gołosłowne twierdzenia strony skarżącej dotyczące „fałszywości” dowodów zgromadzonych przez organy podatkowe oraz związane z tym żądania natury proceduralnej (ponowne przesłuchanie świadków, powołanie biegłego), które mogły stanowić ewentualne wnioski dowodowe w postępowaniu podatkowym, nie mogą stanowić podstawy wzruszenia prawomocnej decyzji organu pierwszej instancji.

Sądowe stwierdzenie fałszywości dowodu

Warunkiem niezbędnym dla wznowienia postępowania w razie zaistnienia przesłanki fałszywości dowodów jest uprzednie stwierdzenie fałszywości danego dowodu przez sąd. Strona, która domaga się wznowienia postępowania na tej podstawie, że dowód okazał się fałszywy, musi przedłożyć właściwemu organowi dowód w postaci orzeczenia sądowego stwierdzającego, że dokument był sfałszowany.

Nie jest bowiem rzeczą organu podatkowego przeprowadzanie takiego dowodu we własnym zakresie (zob. wyrok NSA z 2 czerwca 2000 r., sygn. akt I SA 1123/99, wyrok WSA z dnia 23 marca 2004 r., sygn. akt III SA 2545/02).

Fałsz dowodu - co do zasady - powinien być stwierdzony orzeczeniem sądu. Może to być np. wyrok sądu skazujący świadka za fałszywe zeznania (art. 233 1 k.k.), biegłego za fałszywą opinię, tłumacza za fałszywe tłumaczenie (art. 233 § 4 k.k.), funkcjonariusza publicznego za poświadczenie w dokumencie nieprawdy (art. 271 k.k.) lub każdą osobę, która podrobiła bądź przerobiła dokument, w celu użycia go jako autentyczny (art. 270 k.k.).

Generalnie jednak, fałsz dowodu nie może wynikać z wyroku uniewinniającego, lecz powinien wynikać z wyroku skazującego za dokonanie fałszerstwa (zob. wyrok WSA z 23 czerwca 2009 r., sygn. akt I SA/Łd 310/09).

Od powyższego warunku stwierdzenia fałszywości dowodu przez sąd, ustawodawca w art. 240 § 2 i 3 Ordynacji podatkowej przewidział dwa wyjątki.

Oczywiste fałszerstwo

Po pierwsze, jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne w celu ochrony interesu publicznego, postępowanie może być wznowione również przed wydaniem przez sąd orzeczenia stwierdzającego sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa.

Przez oczywistość sfałszowania dowodu należy rozumieć przypadki, gdy przy prostym zestawieniu dowodu ze stanem faktycznym wynika nieprawdziwość dowodu bez prowadzenia postępowania dowodowego w tym zakresie (zob. wyrok NSA z 6 września 1999 r., sygn. akt IV SA 925/97).

Innymi słowy - fałszerstwo dowodu musi być bezsporne, a do stwierdzenia tego faktu nie trzeba dysponować specjalistyczną wiedzą z danego zakresu ani prowadzić postępowania wyjaśniającego w tej sprawie (zob. wyrok NSA z dnia 22 grudnia 1999 r., sygn. akt I SA 841/99).

Do takich oczywistych fałszerstw dowodów zaliczyć można np. oparcie się na nieuwierzytelnionej kserokopii dokumentu, którego porównanie z oryginałem wskazuje na dokonane fałszerstwo.

Ochrona interesu publicznego

Pojęcie interesu publicznego jest pojęciem wieloznacznym, ponieważ istnieje wiele kontekstów, w których może być ono rozpatrywane. Zakres pojęcia interes publiczny obejmuje takie wartości istotne dla całego społeczeństwa jak sprawiedliwość, bezpieczeństwo, zaufanie obywateli do organów władzy publicznej, możliwość korekty decyzji.

Przepis art. 240 § 2 o.p. wymaga wykazania, że interes publiczny, w konkretnym przypadku uzasadnia wejście organu w kompetencje sądu i wydanie decyzji przed oceną sądu o sfałszowaniu dokumentu.

Wymagania interesu publicznego muszą być ustalone w konkretnej sprawie i muszą uzyskać zindywidualizowaną treść wynikającą ze stanu faktycznego i prawnego sprawy (zob. wyrok WSA z 25 stycznia 2008 r., sygn. akt I SA/Ke 561/2007).

Podsumowując powyższe można w skrócie przyjąć, że o oczywistości można mówić, gdy na pierwszy rzut oka można stwierdzić, że dany dokument jest fałszywy.

Oczywistość dotyczy więc przede wszystkim cech zewnętrznych fałszu. Przesłanka interesu publicznego musi natomiast być wynikiem oceny (zob. wyrok NSA z 9 marca 2006, sygn. akt II FSK 466/2005).

Brak możliwości uzyskania wyroku z powodu przedawnienia

Drugi wyjątek, w którym możliwe jest wznowienie postępowania mimo braku prawomocnego orzeczenia w kwestii sfałszowania dowodu zachodzi wtedy, gdy postępowanie przed sądem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn, określonych w przepisach prawa.

Najczęstszymi okolicznościami uzasadniającymi w tym przypadku wznowienie postępowania jest przedawnienie ścigania i orzekania w sprawach przestępstw, lub zaistnienie innych okoliczności przewidzianych w przepisach prawa, takich jak np. immunitet, abolicja, amnestia, śmierć oskarżonego.

Na koniec należy wskazać, że ocena zaistnienia ww. przesłanek wynikających z treści art. 240 § 2 i 3 o.p. należy do organu podatkowego właściwego w sprawie wznowienia postępowania. W związku z tym, że przesłanki te mają charakter wyjątkowy, organ podatkowy z pewnością dokona ich ścisłej wykładni.

Tekst ten pod tytułem „Wznowienie postępowania z powodu fałszywych dowodów” został opublikowany w INFORmatorze Prawno-Podatkowym nr 16/2011.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tusk zapowiada rewolucję: uprościmy podatki i prowadzenie biznesu w Polsce

Podczas piątkowej konferencji prasowej, poprzedzającej posiedzenie rządu, premier Donald Tusk zapowiedział szeroko zakrojone działania mające na celu uproszczenie prowadzenia biznesu w Polsce, w tym gruntowną reformę systemu podatkowego. Jego słowa, pełne determinacji i świadomości skali wyzwań, padły w momencie, gdy polscy przedsiębiorcy coraz częściej apelują o zmniejszenie biurokratycznego ciężaru i stabilność regulacyjną.

Gra w zagranicznym kasynie online: legalność, podatki i ryzyko utraty wygranej

W dobie globalizacji i rosnącej popularności internetowego hazardu wiele osób z Polski decyduje się na grę w zagranicznych kasynach online. Kuszące wygrane i łatwy dostęp to jednak tylko pozory – brak znajomości przepisów może kosztować cię nie tylko grzywnę, ale również całą wypłatę. Sprawdź, kiedy gra jest legalna, kiedy zapłacisz podatek, a kiedy... stracisz wszystko.

Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

Rekonstrukcja rządu Tuska: Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański

Rząd Donalda Tuska przechodzi rekonstrukcję. Dziś o godz. 10 premier ogłosił nowy skład Rady Ministrów. Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański - dotychczasowy minister finansów poinformował premier Donald Tusk.

REKLAMA

Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o pełnym zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

REKLAMA