Decyzję podatkową należy doręczyć do właściwego adresata

Chodzi o wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 21 grudnia 2018 r., sygn. akt I SA/Op 335/18.

Załatwienie sprawy przez organy podatkowe powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca od dnia wszczęcia postępowania, lub nie później niż w ciągu dwóch miesięcy w przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej, a zwrot nadpłaconego VAT – w terminie 60-ciu lub 25-ciu dni. Jednakże „o każdym przypadku niezałatwienia sprawy we właściwym terminie organ podatkowy obowiązany jest zawiadomić stronę, podając przyczyny niedotrzymania terminu i wskazując nowy termin załatwienia sprawy” (art. 140 § 1 Ordynacji podatkowej, dalej: o.p., Dz.U. 1997 nr 137, poz. 926, ze zm.). Art. 87 ust. 2 zd. 2 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi również, że naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć termin zwrotu nadpłaconego przez podatnika podatku VAT, gdy uzna, że „zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania” (Dz.U. 2004 nr 54, poz. 535, ze zm.).

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

To właśnie takie furtki pozwalają fiskusowi na wielokrotne przedłużanie terminów załatwienia sprawy i wstrzymywanie latami należnych przedsiębiorcom zwrotów VAT. Czasem zdarza się jednak, że to podatnicy potrafią wykorzystać furtki, choć może trafniej należałoby je nazwać „błędami fiskusa”, które właśnie podatnikom pozwalają na wydłużenie czy też zachowanie terminu do załatwienia spraw, gdy ten zdaniem fiskusa już upłynął.

Odwołanie złożone po terminie

Decyzją z 4 grudnia 2017 r. organ pierwszej instancji odmówił m.in. stwierdzenia nadpłaty i jednocześnie określił jednej ze spółek wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2013 r. Decyzję doręczył pracownikowi upoważnionemu do odbioru korespondencji w siedzibie jednego z oddziałów spółki 7 grudnia 2017 r., wraz z adnotacją o możliwości odwołania się od tej decyzji w terminie 14 dni, z którego to prawa spółka skorzystała.

Organ drugiej instancji, postanowieniem z 13 sierpnia 2018 r., odmówił rozpatrzenia odwołania spółki, stwierdzając uchybienie przez nią terminu do jego wniesienia. Jak ustalił organ odwoławczy, zaskarżona decyzja organu pierwszej instancji została doręczona spółce 7 grudnia 2017 r. Termin na wniesienie środka odwoławczego upływał zatem z dniem 21 grudnia 2017 r. I choć taka data widniała na odwołaniu spółki, to jednak stempel pocztowy na kopercie oraz informacja Poczty Polskiej dotycząca śledzenia przesyłek stwierdzały nadanie odwołania w dniu 22 grudnia 2017 r. Tym samym organ uznał odwołanie za złożone po terminie.

Decyzja doręczona niewłaściwemu adresatowi

W odpowiedzi spółka wskazała, że zgodnie z art. 3 pkt 4 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2018 r., poz. 649) oddział jest wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie częścią działalności gospodarczej. Sprawa dotyczy podatku od nieruchomości położonych na terenie organizacyjnie przydzielonym do oddziału X i to prokurenci oddziału X byli uprawnieni do złożenia wniosku oraz reprezentowania spółki i składania środków zaskarżenia w postępowaniu o stwierdzenie nadpłaty. Dlatego to oddział X, a nie pracownik oddziału Y, był adresatem przedmiotowego postępowania.

Spółka podniosła więc, że w braku skutecznego doręczenia decyzji nie doszło nawet do rozpoczęcia biegu terminu na wniesienie od niej odwołania. Nie ma znaczenia fakt zapoznania się przez skarżącą z treścią zaskarżanej decyzji, bo nie weszła ona do obrotu prawnego i nie wejdzie, dopóki nie zostanie prawidłowo doręczona.

Skoro nie ma informacji, do czego umocowany, to znaczy, że umocowany do wszystkiego

Zdaniem organu drugiej instancji na podstawie lektury informacji zamieszczonych w KRS nie ma przeciwwskazań, by oddział Y mógł być adresatem postępowania, skoro jest jednym z miejsc wykonywania działalności przez spółkę. Rejestr przedsiębiorców nie wskazuje, co stanowi przedmiot działalności danego oddziału, a jedynie samej spółki. Nie określono w nim zakresu prokury oddziałowej, stąd pokrywa się on z zakresem prokury każdego innego prokurenta spółki.

A jednak informacje były jasne

WSA w Opolu uchylił postanowienie organu drugiej instancji, przyznając spółce rację, że decyzja podatkowa nie została wprowadzona do obrotu prawnego z uwagi na brak jej prawidłowego doręczenia. Jak wskazał Sąd, z KRS wyraźnie wynika, że spółka posiada odrębne oddziały, w tym X i Y, dla których udzielono odrębnych prokur oddziałowych łącznych, umocowujących do dokonywania czynności jedynie w zakresie działalności konkretnego oddziału. Zatem w rejestrze tym jasno określono zakres poszczególnych prokur oddziałowych. Sąd zauważył również, że organy adresujące i dokonujące doręczeń w przedmiotowym postępowaniu podatkowym nie dostrzegły rozbieżności, która powinna wzbudzić ich czujność, że kolejne pisma kierowały do oddziału Y, podczas gdy odpowiedzi na nie udzielał za każdym razem oddział X. Także we wniosku o stwierdzenie nadpłaty spółka podała adres oddziału X, jako właściwy do korespondencji w tym postępowaniu.

„(...) w toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym i są nadto obowiązane zebrać i w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy. (...) organ odwoławczy winien przeprowadzić postępowanie, w trakcie którego powinien poddać w pierwszej kolejności dopuszczalność odwołania (tym bardziej w sytuacji gdy adresatem decyzji i podmiotem wnoszącym odwołanie są różne oddziały Spółki) umocowanie osób reprezentujących Spółkę do określonego działania w jej imieniu, a dopiero następnie poddać kontroli terminowość jego wniesienia” (sygn. akt I SA/Op 335/18).