Wystawianie faktur VAT - zmiany od 1 października 2021 r.

Od 1 października 2021 r. zostanie wprowadzona możliwość wystawiania faktur ustrukturyzowanych jako jednej z dopuszczalnych form dokumentowania transakcji obok faktur papierowych i obecnie występujących w obrocie gospodarczym faktur elektronicznych. Przyjmuje się, że faktura ustrukturyzowana będzie uznana za rodzaj faktury elektronicznej. MF na stronie rcl.gov.pl opublikował projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie UD 159), która trafiła do konsultacji i opiniowania.

Jak będzie działał Krajowy System e-Faktur (KSeF)?

Faktury ustrukturyzowane będą wystawiane i otrzymywane przez podatników za pośrednictwem systemu teleinformatycznego KSeF.

Ważne
Faktury ustrukturyzowane będą wystawiane i otrzymywane przez podatników za pośrednictwem systemu teleinformatycznego KSeF.

KSeF to system teleinformatyczny służący do:

• uwierzytelniania oraz weryfikacji uprawnień posiadanych przez podatnika oraz podmiot uprawniony do dostępu do KSeF,
• powiadamiania podatnika lub podmiot uprawniony o posiadanych uprawnieniach do wystawiania i dostępu do faktur ustrukturyzowanych,
• otrzymywania faktur ustrukturyzowanych,
• przechowywania tych faktur,
• oznaczania faktur numerem identyfikującym przydzielonym przez ten system,
• weryfikowania zgodności wystawionej faktury ustrukturyzowanej z udostępnionym przez MF jej wzorem.

System ten będzie służył do analizy i kontroli prawidłowości danych z faktur ustrukturyzowanych. Dodatkowo będzie on kierował do podatnika lub osoby uprawnionej do wystawiania faktury ustrukturyzowanej następujących powiadomień o:

• dacie i czasie wystawienia faktury ustrukturyzowanej oraz numerze identyfikującym fakturę ustrukturyzowaną, przydzielonym przez ten system,
• odrzuceniu faktury ustrukturyzowanej - w przypadku niezgodności z wzorem faktury ustrukturyzowanej,
• braku możliwości wystawienia faktury ustrukturyzowanej - w przypadku niedostępności KSeF.

KSeF powiadomi również podmiot, który nie posiada uprawnień do dostępu do KSeF w celu wystawienia lub dostępu do faktur ustrukturyzowanych, o braku możliwości wystawienia faktur ustrukturyzowanych lub dostępu do tych faktur.

Korzystanie z tego systemu będzie dobrowolne. Stosowanie faktur ustrukturyzowanych będzie wymagało akceptacji odbiorcy takiej faktury, np. poprzez zaakceptowanie stosownego komunikatu w aplikacji e-Mikrofirma lub samego poboru faktur z systemu przez API (zbiór reguł ściśle opisujących, w jaki sposób programy lub podprogramy komunikują się ze sobą).

Każdy podatnik poprzez indywidualne konto w systemie KSeF będzie mógł wystawić fakturę z wykorzystaniem wzoru zamieszczonego na elektronicznej platformie usług administracji publicznej.

Jak będą wystawiane ustrukturyzowane faktury w KSeF?

Do faktur ustrukturyzowanych nie będą miały zastosowania przepisy regulujące zasady wystawiania duplikatów faktur, określone w art. 106l ustawy o VAT, ponieważ nie będzie istniała możliwość zagubienia lub zniszczenia faktury wystawionej za pośrednictwem KSeF.

Faktury ustrukturyzowane będą sporządzane (przygotowywane) przez podatnika w jego lokalnych lub chmurowych systemach finansowo-księgowych według wzoru udostępnionego przez MF, a następnie przesłane do KSeF za pomocą API.

Mikroprzedsiębiorcy będą mieli też dostęp do funkcjonalności oferowanych przez MF. W tym celu zostanie zmodyfikowana aplikacja webowa e-Mikrofirma.

Aby korzystać z tej metody, wymagana będzie odrębna akceptacja odbiorcy faktury ustrukturyzowanej takiego sposobu dokumentowania transakcji.

W tym celu konieczne będzie uwierzytelnienie się podatnika w systemie. Po uwierzytelnieniu się w systemie podatnik będzie mógł:

• przeglądać wystawione i otrzymane faktury ustrukturyzowane,
• przesłać w formacie xml lub przekonwertować do PDF dowolną fakturę lub paczkę faktur.

Poza podatnikiem faktury ustrukturyzowane będzie mógł wystawić lub będzie mógł mieć do nich dostęp podmiot uprawniony do dostępu do KSeF. Zostanie wprowadzona możliwość wystawienia faktur ustrukturyzowanych w imieniu podatnika lub dostępu do takich faktur, np. dla biura rachunkowego lub konkretnej osoby.

Po przesłaniu faktury KSeF przydzieli numer identyfikujący tę fakturę
w systemie z oznaczeniem daty i czasu. Numer identyfikujący fakturę będzie miał charakter systemowy i nie należy go utożsamiać z numerem stanowiącym element faktury.

W dniu przydzielenia fakturze ustrukturyzowanej przez system numeru ją identyfikującego będzie ona uznawana za wystawioną i jednocześnie za otrzymaną.

Jak będą wystawiane faktury korygujące?

Faktura ustrukturyzowana będzie mogła być korygowana w drodze faktury korygującej:

• według zasad dotychczas obowiązujących (w tym przypadku korekta podstawy opodatkowania i podatku należnego będzie odbywać się zgodnie z zasadami określonymi w art. 29a ust. 13 ustawy o VAT) albo,
• w postaci faktury ustrukturyzowanej, czyli wystawionej za pośrednictwem KSeF.

Jeśli faktura korygująca "in minus" zostanie wystawiona w formie ustrukturyzowanej, to zarówno nabywca, jak i sprzedawca nie będą musieli posiadać dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie oraz spełnienie warunków do obniżenia podstawy opodatkowania. Wynika to z faktu, że system KSeF będzie wyposażony w funkcjonalność, która umożliwi otrzymanie automatycznej informacji o odebraniu faktury korygującej w postaci faktury ustrukturyzowanej przez podatnika. Podatnik będzie mógł pomniejszyć podstawę opodatkowania oraz kwotę należnego VAT już w okresie rozliczeniowym, w którym wystawił fakturę korygującą w postaci ustrukturyzowanej.

Ważne
Podatnik będzie mógł pomniejszyć podstawę opodatkowania oraz kwotę należnego VAT już w okresie rozliczeniowym, w którym wystawił fakturę korygującą w postaci ustrukturyzowanej. Nie będzie musiał spełnić żadnych dodatkowych warunków.

Także nabywca będzie obniżał VAT z chwilą otrzymania faktury korygującej wystawionej w KSeF.

Opisane rozwiązanie zapewni całkowitą symetryczność rozwiązań w zakresie rozliczania korekt zmniejszających podstawę opodatkowania po stronie podatku należnego oraz naliczonego, co obecnie nie funkcjonuje.

Zostanie natomiast wyłączona możliwość wystawienia noty korygującej w postaci ustrukturyzowanej. KSeF nie przewiduje możliwości wystawiania i przesyłania not korygujących w postaci ustrukturyzowanej do faktur ustrukturyzowanych. Wynika to z ich specyfiki, tj. okoliczności, że wymagają akceptacji odbiorcy. Podatnik nie zostanie jednak pozbawiony możliwości wystawiania not korygujących. Noty korygujące będą wystawiane i otrzymywane na zasadach dotychczasowych, zgodnie z art. 106k ust. 1-4 ustawy o VAT, tj. poza KSeF.

Jak będą przechowywane faktury w KSeF?

Zostanie wprowadzona zasada, że faktury ustrukturyzowane będą przechowywane w KSeF przez okres 10 lat, licząc od końca roku, w którym zostały wystawione, a w przypadku upływu terminu przedawnienia po tym okresie - do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Do faktur ustrukturyzowanych nie będą zatem miały zastosowania przepisy dotyczące przechowywania i archiwizacji faktur,
o których mowa w art. 112 i art. 112a ustawy o VAT. W KSeF to administracja podatkowa zapewni przechowywanie wystawionych za jego pośrednictwem faktur. Tym samym administracja podatkowa będzie posiadała natychmiastowy dostęp do tych faktur. Funkcjonalność ta ułatwi kontrolę dokumentacji podatkowej, a jednocześnie odciąży podatników od obecnie wymaganego obowiązku np. w czasie prowadzenia postępowań wyjaśniających.

Jakie ułatwienia przewidziano dla podatników korzystających z ustrukturyzowanych faktur?

MF wprowadzi także system zachęt dla podatników, którzy będą korzystali z KSeF.

Zwrot VAT we wcześniejszym terminie

Dla podatników, którzy będą wystawiali wyłącznie faktury ustrukturyzowane, zostanie wprowadzona preferencja w postaci skróconego do 40 dni terminu zwrotu VAT.

Dla uzyskania zwrotu w terminie 40 dni konieczne będzie spełnienie łącznie następujących warunków, tj.:

• podatnik wystawia wyłącznie faktury ustrukturyzowane z wykorzystaniem KSeF w okresie rozliczeniowym, w odniesieniu do którego ubiega się o zwrot VAT, w związku z wykonywaniem czynności, dla których występował obowiązek wystawienia faktur, uwzględnionych w rozliczeniu;

Ważne
Uzyskanie zwrotu w terminie 40 dni będzie możliwe tylko w przypadku podatników wystawiających w całym okresie rozliczeniowym wyłącznie faktury ustrukturyzowane.

• podatnik przez 12 kolejnych miesięcy poprzedzających bezpośrednio okres, w rozliczeniu za który została wykazana różnica podatku do zwrotu, był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny oraz składał za każdy okres rozliczeniowy deklaracje;
• kwota podatku naliczonego lub kwota różnicy podatku nierozliczona w poprzednich okresach rozliczeniowych i wykazana w deklaracji do zwrotu w analizowanym okresie nie przekracza 3000 zł.

Zwolnienie z obowiązku udostępniania faktur w formacie JPK na żądanie organów podatkowych

Podatnicy zostaną zwolnieni z obowiązku przesyłania na żądanie organów podatkowych struktury Jednolitego Pliku Kontrolnego dla Faktur (JPK_FA) w zakresie obejmującym faktury ustrukturyzowane wystawione przez podatnika lub podmiot uprawniony do dostępu do KSeF. Dane te będą dostępne dla organów podatkowych w KSeF, a zatem ich dodatkowe przesyłanie nie miałoby uzasadnienia.

Ułatwienia w rozliczaniu ustrukturyzowanych faktur korygujących

Gdy podatnik będzie wystawiał również faktury korygujące w formacie ustrukturyzowanym, nie będą go obowiązywały obecne wymogi dotyczące rozliczania faktur korygujących "in minus". Nie będzie musiał gromadzić dokumentacji potwierdzającej prawo do korekty. Taka faktura korygująca będzie rozliczana w miesiącu jej wystawienia.

Podsumowując, korzystanie z KSeF będzie dobrowolne. Jak poinformowało MF, dopiero od 2023 r. trzeba będzie obowiązkowo korzystać z tego systemu. Będzie to wymagało dostosowania systemu księgowego do nowych zadań. W momencie wystawienia faktury organ podatkowy będzie miał do niej dostęp. Będą jednak plusy tego rozwiązania. W trakcie kontroli nie będziemy musieli ich udostępniać, gdyż organ będzie miał do nich bieżący dostęp. Uproszczone będzie rozliczanie faktur korygujących. Nie trzeba będzie gromadzić dokumentacji. Podatnicy mają jeszcze trochę czasu, aby podjąć decyzję, czy od 1 października będą korzystać z nowego systemu. Warto się nad tym zastanowić.

Joanna Dmowska, ekspert w zakresie VAT