Nierzetelne faktury - odpowiedzialność podatkowa i karnoskarbowa

Czym są puste i nierzetelne faktury

 Bardzo przydatne dla zrozumienia różnicy pomiędzy nierzetelną a pustą fakturą, są wyroki sądów administracyjnych oraz orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 1 grudnia 2015 r., sygn. akt: I FSK 1227/14, dokonał następującego rozróżnienia rodzaju nierzetelności wystawionej faktury VAT:

• czynność nią udokumentowana została dokonana ale nie przez wystawcę na tej fakturze uwidocznionego,
• faktura może nie dokumentować czynności rzeczywiście dokonanej ze względu na jej przedmiot, tzn. może dokumentować nie taką dostawę towarów lub świadczenie usług jakie były przedmiotem rzeczywistej transakcji,
• faktura może również być wystawiona w celu stwierdzenia transakcji w ogóle nie dokonanej i będzie to tzw. pusta faktura.

Takie rozróżnienie znajduje też potwierdzenie w wyrokach TSUE odnoszących się w szczególności do prawa do odliczenia podatku naliczonego, w których TSUE uznaje, w odniesieniu do tych dwóch pierwszych typów faktur, potrzebę badania świadomości podatnika co do tego, że transakcje te stanowią nadużycie (vide np. wyroki TSUE z 21 czerwca 2012 r. w sprawach połączonych C-80/11 i C-142/11 Mahagében kft oraz Péter Dávid).

Podsumowując:

• Pusta faktura – faktura, która dokumentuje transakcje jaka w rzeczywistości w ogóle nie miała miejsca.
• Nierzetelna faktura – nie dokumentuje rzeczywistego przebiegu transakcji, ponieważ np. dostawcą towaru nie jest podmiot który widnieje na fakturze.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Poprzednio obowiązujące sankcje podatkowe i karne skarbowe

Do 1 stycznia 2017 r. jedynymi sankcjami za wystawienie i posługiwanie się nierzetelnymi fakturami były:

• w przedmiocie odpowiedzialności podatkowej:
  • po stronie wystawcy nierzetelnej faktury – odpowiedzialność z art. 108 ustawy o VAT, sprowadzająca się do obowiązku zapłaty podatku VAT z wystawionej faktury;
  • po stronie posługującego się nierzetelną fakturą – pozbawienie prawa
    do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z nierzetelnej faktury na podstawie art. 88 ustawy o VAT;
• w przedmiocie odpowiedzialności karnej skarbowej zarówno po stronie wystawiającego nierzetelną fakturę, jak i posługującego się taką fakturą znajdował zastosowanie art. 62 §  2 KKS:

„Kto fakturę (…), wystawia w sposób nierzetelny albo takim dokumentem posługuje się, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych”.