System monitorowania przewozu towarów a nadużycia w VAT

System SENT

Ustawą z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów został wprowadzony system monitorowania transportu drogowego i kolejowego niektórych towarów wskazanych w ustawowym katalogu zgodnie z pozycjami CN (tzw. system SENT).

Z definicji podmiotów zobowiązanych, uczestniczących w systemie monitorowania wynika już pośrednio, jakie czynności podlegają monitorowaniu w ramach systemu. Są to:

- przemieszczenia dokonywane w związku z dostawami krajowymi;

- przemieszczenia dokonywane w związku z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów oraz eksportem, rozpoczynające się na terytorium kraju;

- przemieszczenia dokonywane w związku z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów oraz importem, rozpoczynające się odpowiednio na terytorium kraju członkowskiego UE bądź państwa trzeciego;

- przemieszczenia przez terytorium kraju, czyli przemieszczenia zaczynające się w jednym państwie członkowskim UE a kończące się w innym państwie członkowskim lub trzecim.

Przepisy ustawy przewozowej wskazują, jakiego rodzaju towary podlegają monitorowaniu. Towary objęte monitorowaniem są wskazane w ustawie przewozowej poprzez ich kod CN. Dodatkowo przepisy określają, jaką masę lub objętość powinna przekraczać przesyłka z towarem, aby powstał wobec niej obowiązek zgłoszenia w systemie monitorowania.

Zgodnie z ustawą przewozową monitorowaniu podlega również alkohol całkowicie skażony (zgodnie z regulacjami UE), w tym alkohol zawarty w wyrobach nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, jeżeli objętość przesyłki wynosi powyżej 500 litrów. Z monitorowania wyłączony jest natomiast przewóz tego towaru, jeżeli dokonywany jest w przesyłkach poniżej 5 litrów. Monitorowaniem objęty jest również susz tytoniowy nieoznaczony znakami akcyzy, bez względu na jego ilość w przesyłce oraz produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne (przeznaczone do wywozu poza granice RP).

Należy wskazać, że zgodnie z art. 3 ust. 11 ustawy przewozowej istnieje możliwość rozszerzenia ww. katalogu rodzaju towarów podlegających monitorowaniu w drodze rozporządzenia Ministerstwa Finansów. Rozporządzenie z 20 lipca 2018 r. w tym zakresie zakłada wprowadzenie monitorowania przewozu olejów roślinnych i tłuszczy oraz bibułki papierosowej i taśm formujących.

Przede wszystkim, ocena tego, czy przewóz danego towaru podlega monitorowaniu, czy nie powinna być dokonana z punktu widzenia przesyłki zdefiniowanej jako określona ilość towarów tego samego rodzaju, przewożonych od jednego nadawcy towaru do jednego odbiorcy towaru, do jednego miejsca dostarczenia towaru, jednym środkiem transportu. To właśnie dla tak rozumianej przesyłki należy określić, czy masa lub objętość przewożonego w jej ramach rodzaju towaru podlega monitorowaniu.

Poprzez rodzaj towaru należy rozumieć towary należące do tej samej czterocyfrowej pozycji CN (np. CN 2710). W konsekwencji, jeżeli w ramach jednego transportu od jednego nadawcy do jednego odbiorcy i do jednego miejsca dostarczenia towaru, jednym środkiem transportu przewożonych jest kilka towarów o różnych nazwach handlowych, ale o tej samej pozycji CN na poziomie czterech cyfr, dla celów stwierdzenia, czy ten transport powinien podlegać monitorowaniu, należy określić sumę masy i objętości wszystkich transportowanych towarów należących do tej samej czterocyfrowej pozycji CN.

Ustawa przewozowa przewiduje przypadki, w których przewóz nie podlega monitorowaniu, nawet wtedy, gdy przesyłka zawiera towary, które zgodnie z ich pozycją CN/podkategorią PKWiU oraz masą/objętością powinny podlegać systemowi.

Zgodnie z art. 3 ust. 6 ustawy przewozowej systemowi monitorowania nie podlega przewóz towarów:

- przewożonych przez operatorów pocztowych w paczkach pocztowych;

- objętych procedurą celną tranzytu, składowania, odprawy czasowej, przetwarzania lub wywozu, powrotnym wywozem;

- przemieszczanych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy z zastosowaniem systemu EMCS.

Natomiast w myśl art. 3 ust. 7 ustawy przewozowej z systemu monitorowania wyłączony jest również przewóz towarów, który nie jest związany z wykonaniem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli przewozowi towarów towarzyszy dokument potwierdzający przesunięcie międzymagazynowe, wystawiony przez nadawcę towarów. Dokument ten powinien zawierać następujące dane: dane nadawcy towaru i jego NIP, dane dotyczące towaru – rodzaj, ilość, masa brutto lub objętość, kod CN lub pozycja PKWiU, dane adresowe miejsca magazynowania – wysyłki, dane adresowe miejsca magazynowania – przyjęcia.

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

Systemowi monitorowania przewozu towarów nie podlega także przewóz towarów dokonywany środkami transportu, używanymi przez określone organy państwowe m.in. Policję, Straż Graniczną, ABW.

Kontrole przewozu towarów

Wypełnianie obowiązków w zakresie monitorowania przewozu, w tym przede wszystkim składanie stosownych zgłoszeń, ma być kontrolowane przez organy kontrolne. Kontrola może odbywać się m.in. na drodze, w trakcie transportu. Mogą jej dokonywać funkcjonariusze:

a) Służby Celno-Skarbowej,

b) Policji,

c) Straży Granicznej,

d) Inspekcji Transportu Drogowego.