Odmowa przyjęcia faktury korygującej a odliczenie VAT

Kontrahent odmawia przyjęcia faktury korygującej

W kwietniu br. wystawiliśmy fakturę dokumentującą świadczenie usług, które na podstawie art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług podlegają zwolnieniu z VAT. Sporządzając fakturę, pomyłkowo zastosowaliśmy jednak stawkę podatku w wysokości 23%. Po dostrzeżeniu błędu, jeszcze w tym samym miesiącu, wystawiliśmy fakturę korygującą i przesłaliśmy ją nabywcy, prosząc o potwierdzenie jednego egzemplarza i zwrotne odesłanie. Nasz kontrahent, czynny podatnik VAT, odebrał przesyłkę również w kwietniu br., jednak nie zgodził się ze sporządzoną korektą. Wysłał nam odpowiedź, w której odmówił przyjęcia korekty. Zwrócił jednocześnie oba niepodpisane egzemplarze faktury korygującej. Czy w takiej sytuacji mamy prawo do obniżenia podatku należnego na podstawie wystawionej faktury korygującej?

Tak, mają Państwo prawo do obniżenia podatku należnego na podstawie sporządzonej korekty w rozliczeniu za kwiecień. Nabywca niewątpliwie bowiem otrzymał fakturę korygującą i zapoznał się z jej treścią. Oczywiście podstawowym warunkiem korekty jest zasadność zastosowania zwolnienia z VAT.

Zasady odliczania podatku naliczonego

W przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, podatnik jest uprawniony do obniżenia podstawy opodatkowania zgodnie ze sporządzoną korektą faktury, pod warunkiem posiadania potwierdzenia jej otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego fakturę wystawiono (art. 29a ust. 13 ustawy o VAT). Obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje się w rozliczeniu za okres, w którym nabywca otrzymał korektę, jednak pod warunkiem uzyskania potwierdzenia odbioru jeszcze przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten okres.

Późniejsze uzyskanie potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty w rozliczeniu za okres, w którym potwierdzenie to uzyskano. Przedstawione zasady stosuje się również w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia korekty faktury do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna.

Na podstawie art. 29a ust. 15 pkt 4 ustawy o VAT warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się w przypadku, gdy:

- podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej, a

- z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, iż transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej.

W takich sytuacjach obniżenie podstawy opodatkowania następuje jednak nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostały łącznie spełnione wskazane przesłanki (art. 29a ust. 16).

Forma potwierdzenia odbioru faktury korygującej

Potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez nabywcę może być dokonane w dowolnej formie, przykładowo: podpisem na fakturze korygującej, pocztą elektroniczną, za pośrednictwem faksu czy przez potwierdzenie odbioru przesyłki pocztowej poleconej. Znajduje to swoje odzwierciedlenie w licznych interpretacjach podatkowych, aktualnych również w obecnym stanie prawnym. I tak, w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 25 kwietnia 2012 r. (sygn. IPTPP2/443-92/12-4/JN) stwierdzono, że:

(...) ustawodawca nie sprecyzował, w jakiej formie nabywca ma dokonać potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Potwierdzenie faktu otrzymania przez nabywcę towarów i usług faktury korygującej, może być dokonane w dowolnej formie, np. poprzez zwrotne potwierdzenie odbioru wysłanej pocztą – w formie listu poleconego – przesyłki zawierającej fakturę korygującą, może to być odrębne pisemne potwierdzenie faktu otrzymania faktury korygującej, również w formie elektronicznej lub przesłana zwrotnie kopia podpisanej faktury korygującej.

Oznacza to, że wystawca faktury korygującej może w dowolny sposób starać się udokumentować fakt jej otrzymania przez nabywcę.

Nowe przepisy już wprost przewidują możliwość obniżenia VAT, nawet jeżeli bezpośredniego potwierdzenia podatnik nie uzyska. Musi jednak dochować należytej staranności w tym zakresie i dysponować innymi dowodami potwierdzającymi, że kontrahent zapoznał się z treścią faktury korygującej. Wtedy nabędzie prawo do obniżenia podstawy opodatkowania zgodnie z korektą (art. 29 ust. 5 pkt 4 ustawy). Wykazanie w jakiejkolwiek formie, że nabywca zapoznał się z treścią faktury korygującej odzwierciedlającej rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych, jest jednak warunkiem koniecznym. Potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez nabywcę nie powinno być bowiem uznawane za wymóg wyłącznie formalny. Ma ono przede wszystkim służyć powiązaniu prawa do obniżenia podatku należnego, przysługującego wystawiającemu korektę, z korespondującym z nim obowiązkiem obniżenia podatku naliczonego przez nabywcę.

Możliwości wykazania faktu zapoznania się przez kontrahenta z treścią faktury korygującej są bardzo szerokie. Potwierdzeniem takim mogą być wszelkie dostępne dokumenty, na podstawie których można wnioskować, że nabywca zapoznał się z treścią korekty. Oprócz standardowo stosowanych potwierdzeń mogą to być również rozliczenia finansowe między kontrahentami czy korespondencja, w tym także przesyłana drogą elektroniczną.

Polecamy: Samochód po zmianach od 1 kwietnia 2014 - multipakiet

Zapisz się na nasz newsletter

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

W Państwa przypadku doszło jednak do doręczenia faktury korygującej, więc nie ma potrzeby stosowania nowych regulacji wyłączających obowiązek posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej.

Można tym samym potwierdzić zasadność obniżenia podatku należnego na podstawie faktury korygującej zwróconej przez nabywcę. Otrzymana od kontrahenta odpowiedź, w której odmawia on przyjęcia korekty, jednocześnie zwracając przesłaną fakturę, jest bowiem bezspornym dowodem potwierdzającym fakt doręczenia faktury korygującej.

Na potwierdzenie prezentowanych tez można przytoczyć orzeczenie WSA w Gorzowie Wielkopolskim. Wyrok z 27 marca 2013 r. (sygn. akt I SA/Go 82/13) dotyczył wprawdzie dostawy budynków oraz prawa użytkowania wieczystego gruntu, ale mechanizm działania był taki sam. Nabywca zwrócił fakturę korygującą, informując wystawcę o pozostawieniu jej bez księgowania. W tej sytuacji sąd uznał, że:

(...) organy podatkowe obu instancji pod pojęciem „otrzymania” korekty faktury rozumieją sytuację, w której kontrahent fakturę nie tylko otrzyma, ale także „przyjmie”, tj. zaakceptuje jej treść oraz zatrzyma. Z poglądem tym nie można się zgodzić. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 października 2010 r., sygn. akt I FSK 1483/09, nie można uznać, że niejako elementem składowym doręczenia dokumentu jest zajęcie jakiegokolwiek stanowiska wobec jego treści przez adresata. Faktury zostają doręczone i tym samym wprowadzone do obrotu prawnego, niezależnie od tego, jakie czynności w związku z tym doręczeniem podejmuje wobec tych faktur kontrahent. (...) Nie ulega bowiem wątpliwości, że skarżący był i jest w posiadaniu pism pełnomocnika nabywcy z dnia (...) marca 2012 r. oraz z dnia (...) marca 2012 r. odsyłających przedmiotową fakturę korygującą. Z treści tych pism wynika, że Przedsiębiorstwo „A” M.P. otrzymało fakturę korygującą nr (...) z dnia (...) lutego 2012 r. Pisma te stanowią wystarczający dowód na spełnienie warunku wskazanego w ww. przepisie. Ustawodawca nie sprecyzował bowiem jaką formą musi przyjąć dokument potwierdzający otrzymanie faktury. W takiej sytuacji należy przyjąć, że może mieć on formę dowolną a z pewnością może mieć formę oświadczenia kontrahenta, co ma miejsce w niniejszej sprawie.

Termin rozliczenia faktury korygującej

Drugą kwestią poruszoną w Państwa pytaniu jest termin obniżenia podatku należnego na podstawie wystawionej faktury korygującej. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że nabywca odebrał przesyłkę z korektą w kwietniu br. Będzie to zatem miesiąc otrzymania faktury korygującej przez nabywcę. Pismo kontrahenta, w którym odmówił on przyjęcia korekty, dotarło do Państwa również w kwietniu br., tj. niewątpliwie jeszcze przed terminem złożenia deklaracji VAT-7 za ten miesiąc. Dlatego faktura korygująca powinna być ujęta w rozliczeniu za kwiecień br.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 29a ust. 13–15 pkt 4 i ust. 16 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312.

Tomasz Olejarz

praktyk, autor licznych publikacji z zakresu podatku od towarów i usług