Odliczanie VAT od artykułów spożywczych nabytych dla celów charytatywnych

Podatnikowi przysługuje prawo do odliczania podatku naliczonego przy nabywaniu tych artykułów, nawet gdy ich przekazanie korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy. Organy podatkowe zajmują w tym przypadku odmienne stanowisko, gdy podatnik kupuje artykuły z zamiarem przekazania.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Przepisy ustawy o VAT uznają za dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT).

Stosowanie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT budzi jednak wątpliwości, jeżeli już w momencie nabycia towarów podatnik wie, że zostaną one przekazane nieodpłatnie. Należy przyjąć, że w takich przypadkach podatnikom przysługuje prawo wyboru, tj. mogą:

• uznać, że przysługuje im prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabywaniu towarów i usług przeznaczonych do ich nieodpłatnego przekazania, a następnie opodatkowywać ich nieodpłatne przekazywanie, lub

• traktować przekazanie tych towarów jako czynności niepodlegające opodatkowaniu.

Polecamy: Biuletyn VAT

Odmiennego zdania są organy podatkowe, które uważają, że w takich przypadkach podatnikom nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jednocześnie dokonywane przez nich darowizny nie podlegają opodatkowaniu VAT. Jako przykład można wskazać interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 29 sierpnia 2011 r. (sygn. IBPP1/443-1329/11/AW) czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 lutego 2014 r. (sygn. IPPP2/443-1279/13-4/KG). W drugiej z nich czytamy, że:

(...) jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, Wnioskodawca przekazuje w formie darowizny towary nabywane z zamiarem przekazania ich w formie darowizny. Zatem już w momencie zakupu, Wnioskodawca wie, że towar ten zostanie od razu przeznaczony w celu darowania go instytucji, na podstawie umowy darowizny. Oznacza to, że towary te nie zostają zakupione na cele związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą. Zatem, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, przy zakupie towarów mających być przedmiotem darowizny, Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, gdyż towary te były zakupywane w innym celu niż wykonywanie opodatkowanej działalności produkcyjnej, będącej przedmiotem działalności Wnioskodawcy. Tym samym, na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, darowizna tych towarów na rzecz Stowarzyszeń, Szpitali i innych organizacji nie stanowi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Stanowisko to jest błędne, gdy podatnik może zastosować zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy. W takich przypadkach istnieje przepis wprost przyznający podatnikom prawo do odliczania podatku naliczonego – art. 86 ust. 8 pkt 3 ustawy o VAT. Przekazanie należy więc rozliczyć jako zwolnione z VAT. Niestety, takie samo stanowisko zajmują organy podatkowe, gdy przekazanie następuje na cele charytatywne, i nie przyznają prawa do odliczenia VAT (patrz: pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 15 lipca 2014 r., sygn. IPPP1/443-648/14-2/MPe).

Warunki stosowania zwolnienia z VAT do nieodpłatnego przekazania artykułów spożywczych na cele charytatywne

Zatem odpowiedź na pytanie zależy od tego, czy podatnik stosuje się do stanowiska MF, czy nie. Jeżeli nie, to przysługuje mu prawo do odliczania podatku naliczonego przy nabywaniu tych artykułów spożywczych. Jednocześnie nieodpłatne przekazywanie przez niego artykułów spożywczych na cele charytatywne (art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy) jest zwolnione z tego podatku. Jeśli natomiast podatnik stosuje się do stanowiska organów podatkowych, nie przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jednocześnie nieodpłatne przekazywanie przez niego artykułów spożywczych nie podlega opodatkowaniu VAT.

VAT 2017

Od 1 stycznia 2017 r. nie zmienią się zasady rozliczania zakupu i przekazania towarów na cele charytatywne.

Podstawa prawna:

• art. 7 ust. 2, art. 43 ust. 1 pkt 16, art. 43 ust. 12 i 12a, art. 86 ust. 1 oraz art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 710; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1228

Tomasz Krywan, doradca podatkowy