Większe odliczenie VAT to czasem wyższy podatek dochodowy

Analogiczna sytuacja dotyczy wszelkiego rodzaju korekt w wycenie amortyzowanych składników majątku, przyjętych do użytkowania i zawartych w ewidencji środków trwałych, w przypadku których zwiększenie lub zmniejszenie ich wartości może spowodować zmianę podlegającej odliczeniu wartości VAT naliczonego.

Autopromocja

Wtedy też niezbędnym jest dokonanie korekty podatku VAT w następnych okresach rozliczeniowych, w zależności od rodzaju związanego z tym środka trwałego.

Prawo do odliczenia VAT naliczonego

Podatnikom nabywającym towary bądź usługi przysługuje prawo do odliczenia kwoty VAT naliczonego, ale tylko w zakresie, w jakim są one wykorzystywane w związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.

Warto przy tym zaznaczyć, że w sytuacji, gdy transakcja zakupu podlega zwolnieniu z VAT, prawo to podatnikowi nie przysługuje (choć są wyjątki, jak przy nieodpłatnym przekazaniu artykułów spożywczych przez producentów).

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Darowizna żywności dokonana przez producentów bez VAT

Ponadto ustawa o VAT zawiera kilka ograniczeń w zakresie możliwości odliczenia (jak np. przy nabyciu samochodu osobowego).

Transakcje mieszane, czyli częściowo podlegające opodatkowaniu VAT

Jednakże to nie wszystko. Nie należą bowiem do rzadkości  sytuacje, w których towary i usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

W takiej sytuacji podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jeżeli nie jest możliwe takie wyodrębnienie, przedsiębiorca może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia VAT.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Warto przy tym pamiętać, że przyjęty wskaźnik, używany w danym roku podatkowym, ustala się na podstawie poprzedzającego okresu rozliczeniowego.

Wartość VAT naliczonego, która na podstawie ustalonego wskaźnika nie podlega odliczeniu zalicza się z reguły do kosztów podatkowych, pod warunkiem, że nie zwiększa wartości środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.

Prawo do odliczenia VAT naliczonego, gdy dostawca uczestniczył w procederze firmanctwa

Jak rozliczyć faktury korygujące in minus w podatku VAT naliczonym

Korekta na skutek zmiany wskaźnika obrotów

Oszacowany wskaźnik wstępny może w rzeczywistości odbiegać od bieżącej struktury obrotu upoważniającego w bieżącym okresie rozliczeniowym do odliczenia stosownych kwot podatku naliczonego. 

W konsekwencji skutkuje to koniecznością dokonania rocznej korekty podatku VAT, zawartej w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy następnego roku podatkowego, a więc:

- w  deklaracji za styczeń – przy miesięcznym rozliczeniu podatku od towarów i usług,

- w deklaracji za I kwartał – w przypadku kwartalnego rozliczenia podatku VAT.

Natomiast przedsiębiorcy kończący działalność gospodarczą dokonują korekty w deklaracji za ostatni okres rozliczeniowy.

Konsekwencje korekty podatku VAT na gruncie  regulacji dotyczących PIT

W zależności od charakteru dokonanej korekty konsekwencje z tytułu podatku dochodowego, 
różnią się od siebie. 

W myśl regulacji zawartych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych,  w przypadku obniżenia lub zwrotu podatku od towarów i usług wartość podatku VAT naliczonego, w części, w której podatek uprzednio został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, jak również kwota podatku, która nie została uwzględniona w wartości początkowej amortyzowanych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,  ze względu na  objętą korektą:

- in plus – zaliczana jest do wartości uzyskanych przychodów, co w konsekwencji oznacza obowiązek objęcia podatkiem dochodowym,

- in minus – zaliczana jest  do kosztów uzyskania przychodów.

Elżbieta Węcławik,

Małgorzata Jawińska