REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Komisja Europejska chce zmieniać i ujednolicać VAT

Małopolski Instytut Studiów Podatkowych
Doradztwo podatkowe, rachunkowość, audyt, obsługa i pomoc w trakcie postępowań z organami podatkowymi, ceny transferowe
Komisja Europejska chce zmieniać i ujednolicać VAT
Komisja Europejska chce zmieniać i ujednolicać VAT

REKLAMA

REKLAMA

W Komisji Europejskiej trwają prace koncepcyjne dotyczące zmian unijnych regulacji w zakresie VAT. Prawdopodobnie do końca marca 2016 roku Komisja Europejska przedstawi szczegółowy plan działania w tym zakresie. To jednak dopiero początek debaty nad przedmiotowym zagadnieniem – od przedstawienia propozycji reformy do faktycznej zmiany regulacji prawnych może upłynąć kilka lat.

Podatek od wartości dodanej stanowi obecnie jedno z najważniejszych źródeł przychodów podatkowych dla państw Unii Europejskiej. W 2012 roku z tytułu VAT państwa wspólnoty europejskiej pozyskały łącznie ponad 900 miliardów euro. Wzrastające znaczenie wskazanej daniny publicznej oraz dynamicznie zmieniająca się sytuacja na unijnym rynku rodzi jednak potrzebę ciągłego aktualizowania regulacji podatkowych, które w szybkim tempie stają się przestarzałe i problematyczne.

REKLAMA

Autopromocja

Ze względu na powyższą zależność, Komisja Europejska w dniu 1 lutego 2015 roku przedstawiła Parlamentowi Europejskiemu szeroko zakrojony plan działania, mający na celu przystosowania regulacji unijnych zakresie opodatkowania wartości dodanej do aktualnych warunków jednolitego rynku wspólnotowego. Do końca marca 2016 r. Komisja Europejska ma przedstawić szczegółowy plan działania w zakresie przedstawionych propozycji.

500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)

Jednolity mechanizm VAT w UE nadal w planach

W okresie wprowadzania podatku od wartości dodanej do systemu podatkowego wspólnot europejskich, unijny prawodawca planował utworzenie jednolitego mechanizmu, który miał obowiązywać na terytoriach wszystkich państw członkowskich w podobnym zakresie. Zabieg ten wiązałby się z koniecznością dokonania rozlicznych reform, na mocy których prawo państw narodowych zostałoby przystosowane do wspólnotowych regulacji podatku VAT. Konieczność zachowania funkcjonalności takiego systemu wymuszałaby niejako na państwach członkowskich nawiązanie ścisłej współpracy w zakresie wymiany informacyjnej między organami podatkowymi, a także wyrażenie zgody na przeprowadzenie daleko posuniętej harmonizacji krajowych przepisów o podatku o wartości dodanej w zakresie stawek i zwolnień.

Ze względu jednak na trudności techniczne i polityczne, jakie istniały w owym czasie, pierwotna koncepcja systemu opodatkowania wartości dodanej musiała zostać czasowo porzucona. Przyjęto zatem wówczas przejściowe uregulowania dotyczące międzynarodowego obrotu w kontekście VAT, wiążące się z zachowaniem dużego poziomu niezależności poszczególnych państw członkowskich w zakresie stanowienia zasad opodatkowania. Początkowo przepisy dotyczące wewnątrzwspólnotowej dostawy i nabycia towarów miały obowiązywać przez określony czas (4 lata), w zasadniczo niezmienionej formie funkcjonują one jednak do dzisiaj.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Komisja Europejska w przedmiotowym planie działania wskazała na negatywny aspekt rozwiązań funkcjonujących obecnie na płaszczyźnie dyrektywy VAT. Instytucje, które planowo obowiązywać miały przez okres kilku lat, aktualnie całkowicie nie dopasowują się do warunków nowoczesnej wymiany handlowej. Zasady, na których opiera się opodatkowanie wewnątrzwspólnotowego obrotu (na skutek transakcji wewnątrzwspólnotowych towar w jednym państwie faktycznie nie podlega opodatkowaniu) sprzyjają także rozwojowi przestępczości podatkowej. Komisja zauważyła również, iż konieczność przestrzegania odmiennych dla każdego kraju regulacji dotyczących podatku VAT stanowi poważne obciążenie dla wewnątrzwspólnotowych przedsiębiorców, nawiązujących stosunki handlowe z kontrahentami z innych państw UE.

Mając na uwadze powyższe ogólne zastrzeżenia, Komisja wskazała na konkretne problemy, wiążące się z obecną formą systemu opodatkowania wartości dodanej.

REKLAMA

W pierwszej kolejności zauważono, iż przeciętne koszty podatników działających na rynku wspólnotowym, jakie wiążą się z koniecznością przestrzegania zagranicznych regulacji VAT, są o ok. 11% wyższe od wydatków wiążących się z dostosowaniem działalności do zasad opodatkowania w ramach obrotu krajowego.

Negatywne skutki w tym zakresie powoduje także wysoki poziom zagrożenia przestępczością podatkową, która zasadniczo bazuje na instrumentach podatkowych wiążących się z wewnątrzwspólnotowym obrotem towarami. Przedsiębiorca, który nieświadomie weźmie udział w transakcjach naznaczonych przez działalność przestępczą może ponieść z tego tytułu bardzo dotkliwe konsekwencje. Nawet nieświadoma współpraca z oszustami może zakończyć się dla niego zakwestionowaniem przez organ podatkowy prawa do odliczeń, a co za tym idzie, koniecznością obciążenia podatkiem własnego budżetu. Komisja wskazała także, iż straty w przychodach z podatku VAT powodowane podatkową działalnością przestępczą wynoszą obecnie około 45-53 miliardów euro rocznie.

Biuletyn VAT

Stawki VAT w UE

Kolejnym zagadnieniem, kluczowym z perspektywy funkcjonalności systemu VAT, jest kwestia stawek podatkowych. Wprawdzie przepisy wspólnotowe wpływają w określony sposób na kształt stosowanych w poszczególnych państwach stawek, jednakże ich ostateczna wysokość zależy w ogromnej mierze od decyzji poszczególnych państw członkowskich.

Ze względu na problemy, jakie sytuacja taka powoduje w praktyce, Komisja w ramach planowanych zmian zamierza poddać analizie również aktualne zasady dotyczące określania stawek opodatkowania. Rozważania dotyczyć będą także kwestii związanych ze sposobem opodatkowania niektórych usług elektronicznych (takich jak dostarczanie książek elektroniczne, czy dokonywanie publikacji online).

Skomplikowane transakcje wewnątrzwspólnotowe

Poważne trudności w praktycznym stosowaniu przepisów VAT wynikają z wysokiego poziomu skomplikowania regulacji unijnych dotyczących transakcji wewnątrzwspólnotowych. Okoliczność ta zasadniczo może zniechęcać przedsiębiorców do podejmowania współpracy z unijnymi kontrahentami. Według Komisji, uproszczenie przepisów regulujących opodatkowanie wartości dodanej powinno wpłynąć nie tylko na redukcję wysokości kosztów ponoszonych przez przedsiębiorców wspólnotowych, ale także zmniejszenie skali błędów popełnianych przy stosowaniu regulacji wspólnotowych. Uproszczenia mają zachęcić także przedsiębiorców do uczciwego rozliczania podatku (co wpłynie na zmniejszenie rozmiarów problemu unikania i uchylania się od opodatkowania VAT).

Komisja planuje podjąć działania mające na celu upodobnienie aktualnie funkcjonującego systemu VAT do koncepcji pierwotnie przewidywanej przez ustawodawcę unijnego. Reforma regulacji dotyczących podatku od towarów i usług ma doprowadzić przede wszystkim do zniesienia administracyjnych barier, które stanowią poważne utrudnienie dla przedsiębiorców dokonujących transakcji wewnątrzwspólnotowych. Docelowo funkcjonowanie na jednolitym rynku wspólnotowym ma generować u podatników koszty o wysokości odpowiadającej wydatkom, jakie każdy przedsiębiorca musi ponosić w ramach opodatkowania działalności wewnątrzkrajowej.

Ważnym zadaniem Komisji, w kontekście planowanych reform, będzie również zainicjowanie debaty międzynarodowej, która dotyczyć będzie zakresu i harmonizacji przepisów odnoszących się do wysokości stawek VAT. W omawianym planie działania wskazano m. in., iż wartą rozważenia jest zmiana podstawowych zasad rozliczania podatku VAT w przypadku wewnątrzwspólnotowych dostaw, która może wpłynąć na zaistnienie nowych możliwości w zakresie ustalania wysokości stawek podatku. Powyższe nie musi wiązać się jednak z koniecznością wprowadzenia jednolitych stawek dla wszystkich państw unijnych. Kluczowe dla planów reformatorskich będzie również zlokalizowanie obszarów gospodarczych, których specyfika wymaga dodatkowego uproszczenia podatkowych procedur.

W ramach prowadzonych prac Komisja zamierza także stworzyć mechanizmy wzmacniające wspólnotowy system opodatkowania VAT, które miałyby przyczynić się do lepszego zabezpieczenia przychodów podatkowych państw członkowskich. W omawianym planie działania postuluje się m. in. zwiększenie poziomu współpracy pomiędzy organami podatkowymi poszczególnych państw członkowskich oraz utworzenie odpowiednich konstrukcji na płaszczyźnie wspólnotowej, które miałyby na celu zwalczanie przestępczości podatkowej. Dotychczas podejmowane działania na szczeblu krajowym, które wymierzone były w walkę z nadużyciami finansowymi, finalnie nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Zdaniem Komisji, jedynie inicjatywa walki z przestępczością podatkową podjęta przez instytucje unijne może przynieść spodziewane rezultaty.

Planowane zmiany mają przyczynić się do uwolnienia ekonomicznego potencjału jednolitego rynku wspólnotowego, a także wpłynąć na zmniejszenie skali nadużyć podatkowych, jakie wiążą się z opodatkowaniem wartości dodanej. Zaproponowany przez Komisję plan działania stanowić ma niejako dalszy ciąg podejmowanych w poprzednich latach przez Komisję inicjatyw dotyczących zmian systemu VAT, które sukcesywnie wprowadzane były w życie.

Monitor Księgowego

Początek debaty, formułowanie konkretnych propozycji zmian

Podsumowując dotychczasowe działania w zakresie naprawy systemu opodatkowania wartości dodanej, Komisja wyznacza jednocześnie w omawianym planie nowe kierunki zmian. Podkreślić należy jednak, iż rzeczony dokument nie zakreśla dokładnych czasookresów, w których postulowane zmiany miałyby zostać wprowadzone w życie – zawiera on w sobie jedynie swojego rodzaju sugestie, których realizacja następować będzie poprzez podejmowanie merytorycznych inicjatyw przez organy Unii Europejskiej.

Konkretne deklaracje związane z uruchomieniem procedury zmian prawnych, które będą wpływać na kształt krajowych regulacji w zakresie podatku od towarów i usług, będą pojawiały się zatem w przyszłości.

W tym kontekście warto wspomnieć o mającej miejsce pod koniec lutego 2016 r. debacie orientacyjnej komisarzy europejskich. Podczas posiedzenia wystosowano konkretne propozycje dotyczące zmian w systemie VAT – wskazano między innymi na koncepcje, w myśl której w przypadku dostaw wewnątrzwspólnotowych, miejscem opodatkowania tego typu transakcji miałoby być państwo, do którego sprzedawany towar jest przeznaczany, poborem podatku miałyby zająć się natomiast organy państwa, w którym rozpoczyna się transport.

Przykładowo, w przypadku, gdy kontrahent z Niemiec zakupi towar od polskiego producenta, zgodnie z powyższym pomysłem podatek VAT należał będzie się niemieckiemu Skarbowi Państwa, jednak to polski fiskus będzie odpowiedzialny za jego pobranie i przekazanie zagranicznym jednostkom. Podczas przedmiotowego posiedzenia Komisarze rozważali również możliwość upowszechnienia metody odwrotnego opodatkowania transakcji podlegających VAT.

Warto zauważyć jednak, iż pomysły przedstawione przez Komisje stanowią jedynie początek debaty nad przedmiotowym zagadnieniem – od złożenia propozycji reformy do faktycznej zmiany regulacji prawnych może upłynąć kilka lat. Zgodnie z doniesieniami prasowymi, Komisja Europejska ma przedstawić szczegółowy plan działania w zakresie przedstawionych propozycji do końca marca 2016 roku.


Uproszczenia - tak, ustalanie stawek VAT na szczeblu unijnym - nie

Deklaracje Komisji Europejskiej, wiążące się z uproszczeniem wspólnotowego systemu opodatkowania wartości dodanej, ocenić należy pozytywnie. Wysoki poziom skompilowania aktualnych procedur znajduje bowiem swoje przełożenie na sytuację przedsiębiorców prowadzących działalność na jednolitym rynku europejskim. Zawiłość regulacji dotyczących transakcji wewnątrzwspólnotowych przyczynia się również do ogromnej opłacalności podejmowania działań przestępczych w zakresie wyłudzania zwrotów VAT. To właśnie bowiem na niejasnych regulacjach i dużym rozwarstwieniu wysokości stawek stosowanych w  ramach wewnątrzwspólnotowych dostaw bazują oszuści podatkowi, którzy na tej podstawie konstruują coraz bardziej przemyślane struktury karuzel podatkowych.

Przedstawiony przez Komisję plan działania może budzić jednak pewne wątpliwości w zakresie problematyki stawek podatkowych. Przeprowadzenie reform ograniczających swobodę państw w ustalaniu wysokości stawek VAT może zostać odebrane jako naruszenie ich niezależności. Podatek od towarów i usług generuje bowiem przychody przede wszystkim poszczególnych krajów Unii Europejskiej, stanowić on może także swojego rodzaju instrument kreowania określonych stosunków społecznych, wiążących się z obrotem gospodarczym.

Przekazanie kompetencji zasadniczego określania zakresu wysokości stawek podatkowych instytucjom  unijnym mogłoby przyczynić się zatem do utraty przez państwa członkowskie narzędzia pozwalającego im na kreowanie odrębnych polityk finansowych i społecznych.

Mateusz Oleksy

Justyna Zając –Wysocka

Departament Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie

Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Skarbówka zabrała, sądy oddały: Przedsiębiorcy odzyskali 2,8 mld zł w sprawach o faktury

Tysiące firm niesłusznie oskarżonych o udział w oszustwach VAT w końcu wygrało walkę z fiskusem. W ciągu trzech lat sądy i organy odwoławcze uchyliły decyzje skarbówki na astronomiczną kwotę 2,8 mld zł! Czy to początek końca urzędniczej samowoli wobec przedsiębiorców?

Choroba lub wypadek przy pracy zleceniobiorcy – jakie świadczenia przysługują. Czy obowiązuje okres wyczekiwania?

Umowa zlecenie to popularna forma zatrudnienia na rynku pracy. Chętnie korzystają z niej osoby, chcące skorzystać z dodatkowej formy „dorywczego” zatrudnienia i dorobić do podstawowej pensji czy studenci, którzy szukają większej swobody i elastyczności formy świadczenia pracy, aby móc pogodzić ją ze studiami. Dla niektórych umowa zlecenia jest jednak jedyną podstawą świadczenia pracy a tym samym jedynym tytułem podlegania pod ubezpieczenia. Wszystkie wymienione wyżej grupy różnią się przede wszystkim całościowym lub częściowym obowiązkiem oskładkowania przychodów uzyskiwanych z tego tytułu bądź brakiem takiego wymogu. Kwestia oskładkowania umów zlecenia implikuje natomiast ewentualne prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Czy w takim razie zleceniobiorca, który np. w pierwszym dniu świadczenia usług ulega wypadkowi podczas wykonywania zlecenia, może liczyć na wypłatę zasiłku z tego tytułu?

Mechanizm podzielonej płatności w VAT - kiedy jest obowiązkowy?

Przedsiębiorcy będący podatnikami VAT-u muszą w niektórych przypadkach liczyć się z dodatkowymi obowiązkami związanymi z tym podatkiem. Jednym z nich jest mechanizm podzielonej płatności (MPP), który można stosować dobrowolnie lub obligatoryjnie. Podpowiadamy, dla kogo MPP jest obowiązkowy, w jakich transakcjach się go stosuje i których towarów dotyczy.

Likwidacja sp. z o.o. – jak to zrobić zgodnie z prawem, krok po kroku

Jakie są kluczowe etapy procesu likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością? Choć założenie spółki z o.o. jest stosunkowo proste, zakończenie jej działalności wymaga przejścia przez szereg formalności, które warto dokładnie poznać przed podjęciem decyzji o likwidacji. Przyczyn i podstaw likwidacji może być wiele, w poniższym tekście opisaliśmy sytuację, w której podstawą likwidacji będzie uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki.

REKLAMA

Integracja z KSeF - jak zdążyć przed 2026 rokiem? 5 głównych problemów i rad, jak je rozwiązać. Dlaczego warto przystąpić do systemu jeszcze w okresie fakultatywnym

Przesunięcia terminu obowiązkowego przystąpienia do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) na 2026 rok sprawiły, że wiele firm odłożyło przygotowania na później. Zdaniem Moniki Zaród, Head of Innovation & Software Products w NTT DATA Business Solutions, to ostatni moment, aby wrócić do prac, zanim presja czasu i kumulacja obowiązków zaczną utrudniać wdrożenie. Tym bardziej, że przedsiębiorcy mogą mierzyć się z kilkoma kluczowymi wyzwaniami, wśród których wymień można: rotację kadr, konieczność dostosowania się do innych zmian prawnych, uzyskanie zgody central w przypadku zagranicznych firm, konieczność ręcznego zbierania danych przed wdrożeniem automatyzacji oraz ryzyko awarii systemu. Oto 5 kroków, które ułatwią firmom skuteczne przygotowanie się do KSeF i uniknąć problemów.

Cyberbezpieczeństwo: ile kosztuje zabezpieczenie danych w firmie. Przykłady: firma mała, średnia, duża

W obliczu rosnącego ryzyka cyberataków każda firma, niezależnie od wielkości, musi inwestować w odpowiednią ochronę danych i systemów informatycznych. Zagrożenia cybernetyczne stają się coraz bardziej zaawansowane, a ich skutki mogą być katastrofalne dla stabilności przedsiębiorstwa, zarówno w kontekście finansowym, jak i reputacyjnym. Bez odpowiednich zabezpieczeń, firmy są narażone na straty wynikające z utraty danych, złośliwego oprogramowania czy ataków ransomware. Eksperci z DNR Group pokazują na przykładach ile kosztuje w Polsce zabezpieczenie danych IT firm produkcyjnych.

Teraz kontrolerzy ZUS szczególnie upatrzyli sobie firmy z jednej branży, praktycznie żadna nie uniknie kontroli w najbliższym czasie. Co sprawdzają i dlaczego

W ciągu ostatniego roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wziął pod lupę polskie firmy transportowe i rozpoczął szczegółowe kontrole, które są odczuwalne przez branżę. Dla ekspertów nie jest to zaskoczeniem, bo to efekt rozpoznania przez ZUS trików stosowanych w firmach tej branży.

Rząd szuka pieniędzy. Podatek cyfrowy coraz bliżej?

Ministerstwo Cyfryzacji pracuje nad nowym podatkiem, który miałby objąć duże korporacje technologiczne działające w Polsce. Wicepremier Krzysztof Gawkowski zapowiada, że koncepcja podatku cyfrowego zostanie przedstawiona w ciągu kilku miesięcy, a wpływy z niego mogą sięgnąć miliardów złotych. Pomysł budzi jednak kontrowersje.

REKLAMA

Wspólne rozliczenie PIT małżonków w 2025 r. za 2024 rok – kto i jak może to zrobić. Korzyści, warunki, jaki formularz wypełnić

Wspólne rozliczenie rocznego zeznania podatkowego PIT przez małżonków jest ważną preferencją podatkową w podatku dochodowym od osób fizycznych, dostępną dla podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej. Rozliczenie wspólne jest korzystne zwłaszcza dla małżonków, których dochody roczne znacznie się różnią (znajdują się w różnych progach podatkowych), w tym w szczególności jeżeli jeden z małżonków nie osiągnął dochodu w danym roku. Kiedy małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie? Na czym polega wspólne rozliczenie PIT małżonków? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem, po rozwodzie i w separacji? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie małżonków w przypadku uzyskiwania przychodów z najmu prywatnego, działalności rolniczej, kapitałów pieniężnych, działalności nierejestrowanej? Jakie formy opodatkowania wykluczają wspólne rozliczenie małżonków? Odpowiadamy na te wszystkie pytania.

Będzie rewolucja w raportowaniu ESG po zmianach w dyrektywie CSRD? Obowiązki tylko dla największych firm. Pakiet Omnibus I Komisji Europejskiej

W lutym 2025 roku Komisja Europejska ogłosiła przełomowe zmiany w unijnym systemie raportowania zrównoważonego rozwoju, wywołując gorącą debatę wśród przedsiębiorców, prawników i ekspertów ESG. Propozycje zawarte w pakiecie Omnibus, obejmujące m.in. modyfikacje dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) i CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive), zdaniem wielu komentatorów stanowią próbę znalezienia równowagi między ambicjami klimatycznymi UE a realiami gospodarczymi. Wspólnie z dr Anną Partyką-Opielą, partnerką kancelarii Rymarz Zdort Maruta i laureatką rankingu Top 25 Women Lawyers in Business by Forbes 2024, analizujemy konsekwencje tych zmian dla europejskiego biznesu.

REKLAMA