Jak ustalić stawkę VAT na fakturze?

Sebastian Bobrowski, Dyrektor Finansowy inFakt

Jakie stawki VAT są dostępne?

Każda wystawiana przez przedsiębiorcę faktura musi zawierać określone dane. Należą do nich m.in. oznaczenie sprzedawcy i nabywcy, nazwa towaru lub usługi, cena, a także stawka i kwota VAT. Prawidłowe określenie stawki VAT to obowiązek, który zawsze leży po stronie wystawiającego fakturę, czyli sprzedawcy (z wyjątkiem tzw. samofakturowania, w którym fakturę wystawia nabywca).

Obecnie na fakturach w pozycji dotyczącej VAT-u mogą pojawić się takie stawki:

• 23% - stawka podstawowa, którą stosuje się niejako domyślnie – zawsze, gdy przepisy podatkowe nie przewidują innej stawki podatku dla danego towaru lub usługi,
• 8% - stawka obniżona, którą stosuje się przy sprzedaży m.in. gazet i czasopism, leków i produktów farmaceutycznych oraz usług niektórych twórców i artystów,
• 5% - stawka obniżona, którą obecnie objęte są głównie produkty spożywcze i książki,
• 0% - stawka przewidziana m.in. dla eksportu towarów i Wewnątrzwspólnotowej Dostawy Towarów (czyli niektórych transakcji dokonywanych z innymi firmami z Unii).

Ponadto dla określonych transakcji w miejscu stawki VAT pojawiają się jeszcze dwa inne oznaczenia.

• zw (zwolnienie z VAT) – to oznaczenie stosują zarówno przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia na podstawie kwoty limitu, jak i przedsiębiorcy stosujący zwolnienie według branży (np. usługi lekarza);
• np (nie podlega opodatkowaniu) – to oznaczenie stosuje się najczęściej w przypadku sprzedaży usług poza Polskę, kiedy VAT płaci nabywca.

Warto wiedzieć, że te dwa oznaczenia nie są niezbędne na fakturach (nie figurują w przepisach). Są jednak bardzo często stosowane, ponieważ przekazują ważną informację dotyczącą VAT – zarówno dla stron transakcji, jak i dla fiskusa.

Błędna stawka VAT - skutki

Stawka 0% a oznaczenie zw – łatwo o pomyłkę

Częstym błędem, który popełniają przedsiębiorcy jest wpisywanie na fakturze stawki 0% w sytuacji, gdy dana sprzedaż jest zwolniona z VAT (i na fakturze powinna znaleźć się adnotacja „zw”). Wbrew pozorom „zw” i 0% znaczą co innego.

Co prawda ani przy stawce 0%, ani przy sprzedaży zwolnionej na fakturze nie pojawia się kwota VAT, jednakże stosowanie stawki zerowej to nadal sprzedaż opodatkowana (a nie zwolniona). Sprzedaż opodatkowana pozwala przedsiębiorcy odliczać VAT od zakupów, które jej dotyczą, w przeciwieństwie do sprzedaży zwolnionej.