Ujednolicenie stawki VAT na artykuły żywnościowe i owoce od 1 stycznia 2018 r.

Chodzi o poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, który trafił do Sejmu w dniu 29 listopada 2017 r. Natomiast 7 grudnia skierowany został do konsultacji. Zmiany przewidziane w projekcie miałby wejść w życie z dniem 1 stycznia 2018 r.

Stawka VAT na artykuły żywnościowe i owoce

Propozycja zakłada ujednolicenie stawki podatku VAT na szeroko rozumiane artykuły żywnościowe i owoce.

W obecnym stanie prawnym dla tego rodzaju artykułów stosowane są trzy stawki podatku na te wyroby tj. 5%, 7% i 22% (zgodnie z art. 146a ustawy o VAT tymczasowo, do dnia 31 grudnia 2018 r. podniesione w dwóch ostatnich przypadkach odpowiednio do 8% i 23%).

Zgodnie z projektem miałoby miejsce ujednolicenie stawki podatku VAT do 5% na wszystkie artykuły żywnościowe objęte obecnie stawką 7% (do 31 grudnia 2018 r. stawka 8%) oraz wyroby spożywcze objęte stawką podatku 22% a do 31 grudnia 2018 r. stawką 23% (np. kawa, herbata, wyroby cukiernicze, czekolada).

Zróżnicowane stawki podatku VAT

Zdaniem projektodawców wprowadzenie ujednoliconej stawki VAT na artykuły żywnościowe przyczyniłoby się m.in. do uproszczenia systemu podatkowego i ograniczenia nadużyć związanych z tzw. wyłudzeniem VAT-u, a także zapewniłoby lepszą ochronę najuboższych.

Zróżnicowane stawki podatku VAT na artykuły żywnościowe, jak czytamy w uzasadnieniu do projektu, stanowią bowiem zbędną barierę o charakterze administracyjnym dla przedsiębiorców działających w branży spożywczej. Zróżnicowane stawki stanowią również pole do nadużyć związanych  z wyłudzeniami tego podatku, jako podatku o charakterze pośrednim.

W związku z powyższym, w ocenie posłów, ujednolicenie stawek podatku VAT zmniejszyłoby ryzyko nadużyć, w tym także wyłudzeń zwrotu podatku VAT.

Różnica pomiędzy obecnym a projektowanym stanem prawnym

Aktualnie ustawa o VAT przewiduje różne stawki na artykuły żywnościowe na poziomie 5%, 7% i 22% (zgodnie z art. 146a ustawy tymczasowo, do dnia 31 grudnia 2018 r. podniesione w dwóch ostatnich przypadkach odpowiednio do 8% i 23%).

Natomiast w wyniku wejścia w życie projektowanych zmian miałoby miejsce ujednolicenie stawki podatku dla wyrobów spożywczych, tj. takich produktów jak owoce, przyprawy, skrobia, kawa, herbata, czekolada, wyroby cukiernicze, sosy, zupy czy pieczywo.

Przy konstrukcji zapisów zmian w projekcie ustawy dotyczących obniżenia stawki podatku na produkty spożywcze ze stawki 8% (7% po 31 grudnia 2018 r.) przyjęto zasady, według których obecnie są skonstruowane załącznik nr 3 (towary opodatkowane stawką 7%, 8% do 31 grudnia 2018 r.) i załącznik nr 10 (towary opodatkowane stawką 5%).

Polecamy: Pakiet żółtych książek - Podatki 2018

Wobec czego, zgodnie z projektem, w ustawie o VAT, w załączniku nr 10 Wykaz towarów opodatkowanych stawką podatku w wysokości 5%:

1) po pozycji 2 dodaje się pozycje 2a i 2b w brzmieniu: 

2a	01.22	Owoce tropikalne i podzwrotnikowe
2b	01.23.1	Owoce cytrusowe

2) pozycja 4 otrzymuje brzmienie:

4

ex 01.25

Pozostałe krzewy i drzewa owocowe oraz orzechy, z wyłączeniem nasion chleba świętojańskiego innych niż niełuszczone, niekruszone ani niemielone

3) pozycje 5 – 8 skreśla się,

4) pozycja 9 otrzymuje brzmienie:

9

01.26

Owoce oleiste

5) po pozycji 9 dodaje się pozycję 9a w brzmieniu:

9a

01.27

Rośliny wykorzystywane do produkcji napojów

6) pozycja 10 otrzymuje brzmienie:

10

01.28.1

Rośliny przyprawowe i aromatyczne nieprzetworzone

7) pozycje 11 – 12 skreśla się,

---

8) pozycja 13 otrzymuje brzmienie:

13

01.30.10.0

Rośliny żywe, cebulki, bulwy i korzenie, sadzonki i szczepy; grzybnia

9) po pozycji 22 dodaje się pozycję 22a  w brzmieniu:

22a

10.62

Skrobia i wyroby skrobiowe

10) pozycja 23 otrzymuje brzmienie:

23

ex 10.71

Pieczywo; świeże wyroby ciastkarskie i ciastka, z wyłączeniem PKWiU 10.71.9 Usługi podwykonawców związane z produkcją pieczywa oraz wyrobów cukierniczych i ciastek

11)  pozycja 24 otrzymuje brzmienie:

24

ex 10.72

Suchary i herbatniki; konserwowane wyroby ciastkarskie i ciastka, z wyłączeniem PKWiU 10.72.9 Usługi podwykonawców związane z produkcją sucharów i herbatników oraz konserwowanych wyrobów ciastkarskich i ciastek

12) skreśla się pozycję 25,

13) po pozycji 27 dodaje się pozycje 27a, 27b, 27c i 27d w brzmieniu:

27a	ex 10.81	Cukier, z wyłączeniem cukru i syropu klonowego, zawierającego dodatek środków aromatyzujących lub barwiących (PKWiU ex 10.81.13.0)
27b	10.82.2	Czekolada i wyroby cukiernicze
27c	ex 10.83	Kawa i herbata przetworzone, z wyłączeniem PKWiU 10.83.9 - Usługi podwykonawców związane z produkcją kawy i herbaty
27d	ex 10.84.	Przyprawy, z wyłączeniem PKWiU 10.84.9 Usługi podwykonawców związane z produkcją przypraw

14) po pozycji 28 dodaje się pozycje 28a w brzmieniu:

28a

10.86.10.0

Przetwory homogenizowane oraz żywność dietetyczna

15)  pozycja 29 otrzymuje brzmienie:

29

ex 10.89

Pozostałe artykuły spożywcze, gdzie indziej niesklasyfikowane, z wyłączeniem PKWi 10.89.9 Usługi podwykonawców związane z produkcją pozostałych artykułów spożywczych, gdzie indziej niesklasyfikowanych. U

16) pozycję 30 skreśla się.

Skutki proponowanych zmian

Zasadniczym celem projektu jest ujednolicenie systemu podatkowego w zakresie obrotu artykułami spożywczymi.

Wyliczono, że koszt dla budżetu wprowadzenia stawki VAT 5% dla artykułów spożywczych bez napojów bezalkoholowych to około  1,2 mld zł- 1,6 mld zł.

Ponieważ projekt dotyczy artykułów żywnościowych, obniżenie stawki podatku ma również znaczenie społeczne. Obniżenie to powinno przełożyć się na koszty zakupu tych towarów. Będzie to miało pozytywne znaczenie szczególnie dla najuboższych grup konsumentów, co jest szczególnie istotne przy rosnącej inflacji i wzroście cen wielu produktów spożywczych. 

Proponowane rozwiązania poza skutkami o charakterze społecznym, będą miały szczególne znaczenie dla małych i średnich przedsiębiorstw, dla których koszty administracyjne związane z dużym zróżnicowaniem stawek jest szczególnie uciążliwe. Wiąże się to bowiem z komplikacją systemu księgowego u podatnika, wymaga dodatkowego nadzoru i kontroli, prowadzi do problemów klasyfikacyjnych, co w efekcie pociąga za sobą dodatkowe koszty oraz naraża podatników na popełnienie błędów w rozliczeniu podatku.

Zobacz: Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług