Co się zmieni w VAT w 2011 roku

Uchwalone już zostały najważniejsze zmiany w VAT na 2011 rok. Niestety zmian tych nie znajdziemy w jednym akcie prawnym.

VAT 2011 - wszystkie zmiany w jednym miejscu

Część zmian jakie były zawarte w projekcie z 9 września 2010 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług autorstwa Ministerstwa Finansów zostały uchwalone w ustawie z 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej.

Inne zmiany znajdziemy w ustawie z 29 października 2010 r. o zmianie ustawy od towarów i usług.

Trzeba też pamiętać o nowelizacji ustawy o VAT w zakresie ograniczenia odliczania VAT od samochodów osobowych.

Prześledźmy najważniejsze nowości.

Stawki

Zasadniczą zmianą jest wzrost stawek VAT (z 22 do 23% i z 7 do 8%) w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r.

Jednocześnie obniżona została z 7 % do 5 % stawka VAT na podstawowe produkty żywnościowe (chodzi tu m.in. o pieczywo, nabiał, oleje jadalne, wędliny, kasze, mąki, makarony, przetwory owocowe i warzywne – np. soki, napoje i mrożonki).

Od stycznia 2011 r. na nieprzetworzoną żywność oraz książki i czasopisma specjalistyczne wprowadza się najniższą, dozwoloną prawem Unii Europejskiej stawkę VAT w wysokości 5 % (dotychczas było to odpowiednio 3% i 0%).

Ta preferencyjna stawka dotyczyć będzie również książek dostarczanych na wszystkich nośnikach fizycznych (w tym tzw. audioksiążek), czasopism specjalistycznych oraz nut.

Katalog towarów, do których zastosowanie będzie miała najniższa (5%) stawka VAT stanowić będzie od 2011 roku załącznik nr 10 do ustawy o VAT. 

Podwyższeniu do 4% (obecnie 3%) ulec ma też od 2011 roku stawka ryczałtowa, przewidziana w art. 114 ust. 1 ustawy o VAT dla podatników świadczących usługi taksówek osobowych, którzy wybrali opodatkowanie tych usług w formie ryczałtu.

Zwrot VAT za materiały budowlane 2011

Zmiany zawarte w art. 23 omawianej nowelizacji stanowią dostosowanie ustawy z dnia 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz. U. Nr 177, poz. 1468, z późn. zm.) do zmian zaproponowanych w nowelizacji.

Ustawa ta została skonstruowana w odniesieniu do 22% stawki podatku VAT na materiały budowlane. Zmiana tej stawki powoduje konieczność wprowadzenia regulacji dostosowawczych.

Z uwagi na fakt, iż wzrost stawki VAT spowoduje podniesienie ceny m² budynku mieszkalnego obliczanego dla celów wypłaty tzw. premii gwarancyjnej, w znowelizowanych przepisach wprowadza się także proporcjonalne zmniejszenie wskaźników, na podstawie których obliczana jest kwota zwrotu.

Zmiana tych wskaźników spowoduje utrzymanie na obecnym poziomie kwoty, jaką może otrzymać osoba ubiegająca się o zwrot części podatku VAT na materiały budowlane.

W ww. ustawie o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym wprowadzone zostały następujące zmiany:

1) w art. 3 w ust. 5 zdanie wstępne otrzymało brzmienie:
„Kwota zwrotu, o której mowa w ust. 4, jest równa, z zastrzeżeniem ust. 6 i art. 11a, 68,18 % kwoty podatku VAT wynikającej z faktur, nie więcej jednak niż 12,295 % kwoty stanowiącej iloczyn:”;

2) po art. 11 dodaje się art. 11a w brzmieniu:
„Art. 11a. 1. Ilekroć w ustawie jest mowa o podatku VAT, rozumie się przez to również podatek od towarów i usług o stawce wyższej niż 22 % obowiązującej na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
2. Kwota zwrotu określona w art. 3 ust. 5, równa 68,18 % kwoty podatku VAT wynikającej z faktur, ma zastosowanie wyłącznie dla stawki 22 %. W przypadku gdy stawka podatku VAT wynosi więcej niż 22 %, kwota zwrotu jest równa odpowiednio:
1) 65,22 % – dla stawki 23 %,
2) 62,50 % – dla stawki 24 %,
3) 60 % – dla stawki 25 %
– kwoty podatku VAT wynikającej z faktur.
3. Jeżeli pierwszy wniosek, o którym mowa w art. 5 ust. 1, zostanie złożony w okresie stosowania stawki wymienionej w:
1) ust. 2 pkt 1 – limit kwoty zwrotu, o którym mowa w art. 3 ust. 5, wynosi nie więcej niż 12,195 %,
2) ust. 2 pkt 2 – limit kwoty zwrotu, o którym mowa w art. 3 ust. 5, wynosi nie więcej niż 12,097 %,
3) ust. 2 pkt 3 – limit kwoty zwrotu, o którym mowa w art. 3 ust. 5, wynosi nie więcej niż 12 %
- kwoty stanowiącej odpowiedni iloczyn, o którym mowa w art. 3 ust. 5, dla okresu pięcioletniego liczonego od dnia złożenia tego wniosku.”.

Więcej: Zwrot VAT za materiały budowlane 2011 - limity zwrotu

Nowelizacja ustawy o VAT w zakresie ograniczenia odliczania VAT od samochodów osobowych

Zwolnienia przedmiotowe z VAT 2011

Znika z ustawy załącznik nr 4 a usługi znajdujące się w tym wykazie przechodzą do ustawy (art. 43 ust. 1 wy o VAT - nowe punkty od 17 do 41). Nie będzie też odwołań do klasyfikacji statystycznej w przypadku tych zwolnień.

Mimo, że co do zasady zmiany są tylko techniczne, to jednak w kilku przypadkach nastąpi ograniczenie zwolnień.

W przypadku usług ochrony zdrowia, które były dotąd całościowo zwolnione przedmiotowo z VAT (oprócz usług weterynaryjnych) - od 2011 roku korzystać ze zwolnienia będą:

- usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane przez zakłady opieki zdrowotnej.

- usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone przez:
a) lekarzy i lekarzy dentystów,
b) pielęgniarki i położne,
c) osoby wykonujące inne zawody medyczne, o których mowa w art. 18d ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn. zm.),
d) psychologów;
- usługi transportu sanitarnego.

Podobne ograniczenie zwolnienia dotyczy usług edukacyjnych. W miejsce ogólnego zwolnienia wszystkich usług edukacyjnych od 2011 roku zwolnienie dotyczyć będą:

26) usługi świadczone przez:
a) jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, w zakresie kształcenia i wychowania,
b) uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz jednostki badawczo-rozwojowe, w zakresie kształcenia na poziomie wyższym
– oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane;
27) usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, gimnazjalnym, ponadgimnazjalnym i wyższym, świadczone przez nauczycieli;
28) usługi nauczania języków obcych oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, inne niż wymienione w pkt 26, pkt 27 i pkt 29;
29) usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26:
a) prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub
b) świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty – wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub
c) finansowane w całości ze środków publicznych
- oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane;
30) usługi zakwaterowania:
a) w bursach i internatach świadczone na rzecz uczniów i wychowanków szkół prowadzących te bursy i internaty,
b) w domach studenckich świadczone na rzecz studentów i doktorantów uczelni prowadzących te domy studenckie,
c) świadczone na rzecz uczniów i wychowanków lub studentów i doktorantów przez podmioty inne niż wymienione w lit. a i b, pod warunkiem że szkoły lub uczelnie mają z tymi podmiotami zawarte umowy dotyczące zakwaterowania swoich uczniów i wychowanków lub studentów i doktorantów.

Inne ważniejsze zmiany

1. W art. 2 ustawy o VAT (nowy pkt 27f) dodano obszerną definicję czasopisma specjalistycznego, co związane jest z objęciem tego towaru 5% stawką VAT.

2. W art. 1 pkt 2 omawianego projektu proponuje się nadanie nowego brzmienia ust. 2 w art. 7 ustawy o VAT, zgodnie z którym wszelkie przekazania przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa bez wynagrodzenia (niezależnie czy są one realizowane na cele związane, czy niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem podatnika), podlegają opodatkowaniu, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Zdaniem MF proponowana zmiana art. 7 ust. 2 poprzez rezygnację z zapisu odnoszącego się do istnienia związku z prowadzoną działalnością gospodarczą dokonywanych nieodpłatnych przekazań, eliminuje wszelkie wątpliwości interpretacyjne związane z tym przepisem.

3. Proponowana jest też zmiana definicji odpłatnego świadczenia usług (art. 8 ust. 2 ustawy o VAT) w celu ściślejszego dostosowania do uregulowań tego zagadnienia zawartych w art. 26 dyrektywy 2006/112/WE.

Polecamy: Jak rozliczać koszty w czasie

4. Potwierdzenie wywozu towaru (art. 13 ust. 4 pkt 4 ustawy o VAT). Zgodnie z obecnym brzmieniem przepisu, przemieszczenia towarów przez podatnika, o którym mowa w art. 15, lub na jego rzecz nie uznaje się za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, w przypadku, gdy towary mają być przedmiotem eksportu towarów przez tego podatnika, pod warunkiem że posiada dokument celny potwierdzający rozpoczęcie procedury wywozu na terytorium kraju, jeżeli wywóz z terytorium Wspólnoty jest potwierdzany przez urząd celny określony w przepisach celnych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

Proponowana zmiana wykreśla obecnie obowiązujący warunek, aby potwierdzenie wywozu było dokonywane przez urząd celny zlokalizowany na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju. Zmiana ta dokonywana jest również w celu zachowania terminologii celnej i doprecyzowuje, iż chodzi o dokument potwierdzający objęcie towarów procedurą wywozu.
Zmiana ta wynika ze zmian w prawie celnym, zgodnie z którymi wywóz towarów z terytorium Wspólnoty, dla których rozpoczęto procedurę wywozu na terytorium kraju, może być potwierdzany przez „krajowe” urzędy celne.

5. Proponowane jest określenie w art. 15 ust. 8 ustawy o VAT szczegółowych warunków, jakie musi spełniać podmiot, aby zostać przedstawicielem podatkowym. Są to:
1) zarejestrowanie jako podatnik VAT czynny;
2) nieposiadanie przez ostatnie 24 miesiące zaległości we wpłatach poszczególnych podatków stanowiących dochód budżetu państwa, przekraczających odrębnie w każdym podatku, odpowiednio 3 % kwoty należnych zobowiązań podatkowych w poszczególnych podatkach; udział zaległości w kwocie podatku ustala się w stosunku do kwoty należnych wpłat za okres rozliczeniowy, którego dotyczy zaległość;
3) wymóg, aby przez ostatnie 24 miesiące – osoba fizyczna będąca podatnikiem, a w przypadku podmiotów niebędących osobami fizycznymi – osoba będąca wspólnikiem (w przypadku spółek osobowych), członkiem władz zarządzających, głównym księgowym nie podlegała odpowiedzialności na podstawie ustawy Kodeks karny skarbowy za popełnienie przestępstwa skarbowego;
4) uprawnienie do zawodowego wykonywania doradztwa podatkowego zgodnie z przepisami o doradztwie podatkowym lub do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami o rachunkowości.

Obecnie kwestie te uregulowane są przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 kwietnia 2004 r. w sprawie przedstawiciela podatkowego (Dz. U. Nr 66, poz. 609).

Wiążą się z tym też nowe przepisy (art. 15 ust. 8a i 8b ustawy o VAT), które mają umożliwić agencji celnej pełnienie funkcji przedstawiciela podatkowego i wykonywania niektórych czynności doradztwa podatkowego również w sytuacji, gdy agencja celna nie będzie uprawniona do zawodowego wykonywania doradztwa podatkowego lub do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Polecamy: Czy obiad z kontrahentem w restauracji to reprezentacja, czy koszt uzyskania przychodu

6. Proponowane są też nowe regulacje, których celem jest zmiana w systemie naliczania i odliczania VAT w obrocie surowcami wtórnymi – złomem oraz w handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych.

Zmiana ta polega w szczególności na przesunięciu, w przypadku gdy sprzedawca i nabywca są podatnikami, o których mowa w art. 15, obowiązku podatkowego rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu dostawy złomu oraz przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, ze sprzedawcy na nabywcę.

Jednocześnie nabywcom i usługobiorcom przysługiwałoby prawo do odliczenia podatku jako podatku naliczonego na ogólnych zasadach, który z tytułu dokonania na ich rzecz dostawy lub świadczenia usług byłyby u nich podatkiem należnym.

Zmiany mają na celu między innymi wyeliminowanie mechanizmów rozliczania VAT wykorzystywanych przez podatników nadużywających prawa do odliczenia podatku naliczonego za pomocą tzw. „słupów”, jak i wystawiania „pustych faktur”.

Analogiczne zmiany do tych wprowadzonych dla dostaw złomu (z wyjątkiem zmiany w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego) proponuje się wprowadzić do czynności w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.

---

ciąg dalszy ze strony 1

7. W art. 17 ust. 2 ustawy o VAT proponuje się, aby w przypadku, gdy świadczącym usługi lub dokonującym dostawy towarów na terytorium kraju jest podmiot nieposiadający siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju, podatnikiem z tytułu tych czynności był zawsze usługobiorca lub nabywca towarów.

Obecnie przepisy w takich przypadkach wskazują, że podatnikiem jest usługobiorca lub nabywca towarów, ale z wyjątkiem przypadków, gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów rozliczy należny podatek (od tego wyjątku są pewne odstępstwa np. dostawa gazu w systemie gazowym). Obecne uregulowania mogą prowadzić do nieporozumień, co do tego, kto i kiedy powinien (może) rozliczyć podatek.

Prostszym sposobem zarówno dla podatników, jak i administracji podatkowej jest wprowadzenie zasady, że w tego rodzaju transakcjach zawsze podatek rozlicza nabywca usługi lub towaru. Analogiczną regulacją należy również objąć przypadki dodawane w art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8 (dostawy złomu i przenoszenia uprawnień do emisji do powietrza gazów cieplarnianych). Konsekwencją zmiany w art. 17 ust. 2 są zmiany w art. 29 ust. 17, 18 i 18a oraz w art. 86 ust. 2 pkt 6 ustawy o VAT. Uchylenie ust. 19 w art. 29 wiąże się wyłącznie z przeniesieniem tej regulacji do właściwej tej części ustawy (Dział IX Rozdział 1 Odliczenie i zwrot podatku), w której określa się, co stanowi u podatnika podatek naliczony podlegający odliczeniu.

8. Proponowana jest też zmiana dot. art. 29 ust. 1 ustawy doprecyzowująca definicję podstawy opodatkowania i obrotu, która wskazuje (za dyrektywą 2006/112/WE), iż w kwocie należnej mieszczą się również świadczenia należne od osób trzecich.

9. Zmiany dot. rolników ryczałtowych. Dotychczasowe regulacje art. 43 ust. 3 i 4 ustawy o VAT, uzależniały możliwość przejścia tzw. rolnika ryczałtowego na system rozliczania wg zasad ogólnych od spełnienia określonych warunków w zakresie m.in. prowadzenia ewidencji obrotów oraz dokonania dostaw na poziomie przekraczającym 20.000 zł.

Regulacje te wprowadzono w momencie objęcia VAT-em rolnictwa i miały one na celu stworzenie pewnych ograniczeń dostępu do rozliczeń na zasadach ogólnych dla rolników, którzy mogliby nie spełnić obowiązków podatnika VAT w zakresie prowadzenia ewidencji. Na obecnym etapie regulacje te należy uznać za zbędne.

Po wykreśleniu postanowień art. 43 ust. 3 pkt 1 i 3 oraz ust. 4 ustawy rolnik ryczałtowy, w celu przejścia na ogólne zasady rozliczeń będzie musiał wyłącznie dokonać zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 i 2.

Zmiany te uproszczą procedury przejścia rolnika ryczałtowego na rozliczanie według zasad ogólnych. Jednocześnie nie ulegają zmianie zasady ponownego powrotu rolnika (podatnika) do szczególnej procedury dla rolników ryczałtowych. Zmiana ta powoduje konieczność zmiany zdania wstępnego w art. 117 ustawy o VAT (usunięcie przywołania do art. 43 ust. 4).

10. Proponuje się też rozszerzyć zakres stosowania stawki 0% VAT, do dostaw oraz importu środków transportu lotniczego używanych przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym, niezależnie od masy samolotu.
Propozycja zmiany przepisów pkt 7 i 8 w art. 83 w ust. 1 ustawy o VAT polega na zamianie wyrazów „przewoźników powietrznych oraz innych podmiotów” na wyrazy „przewoźników lotniczych”.
Zmiana wynika z dostosowania przepisów krajowych do przepisów dyrektywy 2006/112/WE. Aby rozstrzygnąć, czy będzie miała zastosowanie 0 % stawka podatku VAT, o której mowa w art. 83 ust.1 pkt 13, 16 i 18 ustawy o VAT, należy wziąć pod uwagę całość działalności danego przewoźnika lotniczego, a nie przewozy wykonywane określonym środkiem transportu lotniczego.

11. W art. 88 w ust. 3a ustawy o VAT proponuje się doprecyzować, że nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku od towarów i usług, w stosunku do czynności, dla których zgodnie z przepisami ustawy tej kwoty podatku nie wykazuje się.
Zmiana ta pozwoli, zdaniem MF, na jednoznaczną realizację celu projektodawcy wspólnotowego, aby konsekwencją nie wykazywania podatku w określonych przypadkach (między innymi w przypadku, o którym mowa w art. 120 ustawy, czy przy rozliczeniach „reverse charge”, w których obowiązek rozliczania podatku spoczywa na nabywcy) był brak możliwości odliczenia podatku w sytuacji, gdy błędnie ten podatek wykazano.

12. Zaproponowana zmiana w art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT polega na usunięciu zapisu, zgodnie z którym zwrot VAT dla podmiotów zagranicznych w trybie przewidzianym tym przepisem dotyczy wyłącznie podmiotów niezarejestrowanych na potrzeby podatku. Celem tej zmiany jest bardziej precyzyjne odzwierciedlenie przepisów dyrektywy Rady 2008/9/WE z dnia 12 lutego 2008 r., która to dyrektywa nie wiąże prawa do zwrotu z brakiem rejestracji podmiotu zagranicznego dla celów podatku w państwie członkowskim, w którym podmiot ten występuje o zwrot. W tym zakresie dyrektywa wskazuje na spełnienie warunku niedokonywania przez podmiot zagraniczny sprzedaży w tym państwie członkowskim.

13. Zmiany w art. 90 ust. 10 ustawy o VAT polegają na:

1) odejściu od zakazu odliczania podatku naliczonego jeżeli udział obrotów opodatkowanych w obrotach ogółem nie przekroczył w poprzednim roku 2 % oraz
2) uzupełnieniu przepisu zezwalającego na odliczenie podatku naliczonego w całości, jeżeli ww. proporcja przekroczyła 98 % oraz wprowadzenie maksymalnej kwoty podatku naliczonego (500 zł), która może być odliczona.

Wprowadza się jednocześnie przepis przejściowy, zgodnie z którym zmieniony przepis art. 91 ust. 1 ustawy o VAT będzie stosowany począwszy od korekt dokonywanych za 2011 r. Pozwoli to na uniknięcie wątpliwości, od jakiego okresu ma być on stosowany. Ponieważ co do zasady korekty dokonuje się za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku, za który dokonuje się korekty, nie wprowadzenie tego przepisu mogłoby być odbierane w ten sposób, iż do korekt za 2010 r. stosuje się przepis art. 91 ust. 1 w nowym brzmieniu, co jest sprzeczne z zasadą niedziałania prawa wstecz.

14. Proponuje się aby w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej również podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT UE nie mieli co do zasady obowiązku składania deklaracji podatkowych za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy (propozycja uchylenia w art. 99 ust. 7b pkt 1).
Rozwiązanie to odciąży podatników z konieczności wysyłania deklaracji podatkowych w sytuacji, gdy nie dokonali transakcji wewnątrzwspólnotowych, a urzędy skarbowe z obowiązków związanych z przyjęciem i przechowywaniem takich deklaracji. Konsekwencją tej zmiany jest zmiana brzmienia ust. 15 w art. 97 ustawy o VAT.

15. Projektowana zmiana art. 99 ust. 7 ustawy o VAT ma charakter doprecyzowujący, pozwoli na uniknięcie wątpliwości interpretacyjnych. W myśl art. 91 ust. 7 i 3, obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego i złożenia deklaracji podatkowej, dotyczy również podatników zwolnionych z podatku VAT (którzy wcześniej będąc podatnikami VAT czynnymi odliczyli podatek od nabytych towarów i usług).

Dla jasności proponuje się jednak również w art. 99 ust. 7 ustawy o VAT wyłączyć ze zwolnienia z obowiązku składania deklaracji przypadki, o których mowa w art. 91. Zmiana zaproponowana w art. 99 ust. 9 ustawy o VAT wynika z dostosowania przepisu do zaproponowanego w projekcie mechanizmu odwróconego obciążenia podatkiem w obrocie surowcami wtórnymi (złomem) oraz w handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych.

16. W wyniku projektowanej zmiany w art. 103 ust. 3 ustawy o VAT zmianie ulegnie termin płatności podatku z tytułu importu usług i z tytułu dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca. Obecnie płatność ta dokonywana jest w terminie 14 dni od powstania obowiązku podatkowego, natomiast zgodnie z projektowaną zmianą w takim przypadku znajdą zastosowanie zasady ogólne wynikające z ust. 1 tego artykułu, co oznacza, że podatnicy, o których mowa w art. 99 ust. 9 będą obowiązani do zapłaty podatku za okresy miesięczne, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Zmiana ta dotyczy podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni. Zmiana ta pozwoli na zachowanie spójności co do terminów, w których podatnik powinien dokonywać pewnych czynności związanych z rozliczaniem podatku od towarów i usług, co wpłynie na uproszczenie w stosowaniu tego podatku.

17. W art. 106 ustawy o VAT proponuje się dodanie ust. 1a, dotyczącego braku obowiązku wykazywania w fakturze stawki i kwoty podatku w przypadku, gdy obowiązanym do rozliczenia czynności dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju jest odpowiednio nabywca towarów lub usługobiorca.

Rozwiązanie to przenosi w części regulację zawartą obecnie w § 5 ust. 15 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337, z późn. zm.).

Zasada ta obejmować również będzie dostawy złomu i świadczenie usług w zakresie przeniesienia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, dla których obowiązek rozliczenia podatku spoczywa na ich nabywcy lub usługobiorcy. Zmiana w art. 106 ust. 7 jest konsekwencją wprowadzenia mechanizmu odwróconego obciążenia w handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych i określa, że w przypadku tych czynności wystawiane są faktury wewnętrzne.

18. Zmiany projektowane w art. 111 ustawy o VAT mają na celu wprowadzenie nowych procedur badań spełnienia przez kasy rejestrujące określonych przepisami funkcji, kryteriów i warunków technicznych, jak również wydawania potwierdzenia o spełnieniu tych wymagań.

Polecamy: Czy nieściągalne należności można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów

Dotychczas zadania te były przypisane Ministrowi Finansów.

Rozszerzenie zakresu stosowania kas, jak i dopuszczenie w tej dziedzinie nowych rozwiązań konstrukcyjnych m.in. kas z tzw. elektroniczną kopią paragonów spowodowały, iż zadania te powinny zostać przypisane specjalistycznemu organowi przystosowanemu w pełni do prowadzenia tego typu prac.

Organem przystosowanym do obsługi procesu badania, testowania i przeprowadzania kontroli sprawdzających parametry techniczne urządzeń kasowych zarówno pod względem wyposażenia technicznego, jak i dysponowania doświadczeniem w tego rodzaju działalności jest Prezes Głównego Urzędu Miar.

Zgodnie z projektem badania takie prowadziłby zatem ww. organ, który wydawałby również decyzję potwierdzającą spełnienie funkcji, kryteriów i warunków technicznych kas. Za przeprowadzone badania byłyby pobierane opłaty na zasadach zbliżonych do obecnie pobieranych opłat przez Prezesa GUM za badanie urządzeń pomiarowych.

Projekt przewiduje, iż minister właściwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określi w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe kryteria i warunki techniczne, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz sposób oznaczania pamięci fiskalnej kas rejestrujących niepowtarzalnymi oznaczeniami (numerami unikatowymi), oraz dokumenty, w które powinna być wyposażona kasa przy wprowadzaniu jej do obrotu;
2) dane, które powinien zawierać wniosek producenta krajowego, podmiotu dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia lub importu kas rejestrujących, o wydanie potwierdzenia, jak również rodzaje dokumentów, w tym oświadczeń, oraz kas wzorcowych do badań i innych urządzeń, które mają być przedstawione lub dostarczone wraz z wnioskiem;
3) okres, na który wydawane jest potwierdzenie.

Ponadto projekt zawiera quasi sankcję za niezorganizowanie serwisu skutkującą cofnięciem potwierdzeń wydanych dla producentów krajowych lub podmiotów dokonujących wewnątrz wspólnotowego nabycia lub importu kas rejestrujących.

Ma to zapobiec wprowadzaniu do obrotu urządzeń, które nie mają zapewnionej obsługi serwisowej. Projekt reguluje również problematykę odmowy wydania potwierdzenia w przypadku braku pozytywnych wyników z przeprowadzonych badań testowych kasy.

W projekcie zawarto również obowiązki Prezesa GUM w zakresie publikowania w Dzienniku Urzędowym GUM wykazu urządzeń, które uzyskały potwierdzenie, jak i wykazu urządzeń, którym potwierdzenie takie zostało cofnięte. Przedkładana regulacja zawiera także przepisy o charakterze sankcyjnym związane z wprowadzaniem do obrotu kas, które wbrew deklaracji nie spełniają funkcji, kryteriów i warunków technicznych lub nie załączaniem takiej deklaracji.

Projekt stanowi, że powyższe uchybienia są podstawą do nałożenia kary pieniężnej w wysokości 5000 zł przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego. W celu jednoznacznego i pełnego rozstrzygnięcia układu kompetencji przy wydawaniu decyzji potwierdzających spełnienie przez kasy kryteriów i warunków technicznych w okresie przejściowym, zawarto w art. 10 regulacje, że sprawy, których wszczęcie nastąpiło po dniu 31 grudnia 2010 r. i nie zostały zakończone przez Ministra Finansów do dnia 30 czerwca 2011 r. będą rozpatrywane na podstawie dotychczasowych przepisów przez Prezesa Głównego Urzędu Miar.

Oznacza to, że wszystkie wnioski o spełnienie kryteriów technicznych, które zostały złożone przed 31 grudnia 2010 r. będą musiały być rozpatrzone i zakończone wydaniem decyzji (potwierdzenia przez Ministra Finansów).

Aby zabezpieczyć racjonalny układ w zakresie przekazu akt dotyczących niezakończonych spraw, w projektowanych przepisach przyjęto również zasadę, iż przekazaniu do rozpatrzenia będą podlegały sprawy, które wpłynęły do Ministra Finansów przed 1 lipca 2011 r.

19. Zmiana w art. 115 ust. 2 ustawy o VAT polega na podwyższeniu stawki zryczałtowanego zwrotu podatku dla rolników ryczałtowych z 6 % do 6,5 % i jest związana z zakończeniem okresu przejściowego umożliwiającego stosowanie 3 % stawki podatku na niektóre produkty wykorzystywane w rolnictwie, a w konsekwencji opodatkowaniu tych produktów stawką podwyższoną.

Obowiązywanie stawki 3 %, wynikające z przyznanej Polsce derogacji (zapisanej w Traktacie Akcesyjnym z 2004 r. i przedłużonej w grudniu 2007 r. na dalsze trzy lata) wygasa z dniem 31 grudnia 2010 r. Z tego względu niektóre produkty wykorzystywane w rolnictwie opodatkowane będą stawką w wysokości 7 %.

Przewidziana w projekcie stawka zryczałtowanego zwrotu podatku została wyliczona w szczególności z uwzględnieniem podwyżki stawki podatku na pasze i zwierzęta żywe.

20. Zmiana w art. 127 ust. 5 ustawy o VAT polega na umożliwieniu dokonywania zwrotu VAT podróżnym nie tylko w gotówce lecz również na rachunek bankowy.

Dopuszczenie zwrotu podatku podróżnym w formie polecenia przelewu na rachunek bankowy podróżnego, jest konsekwencją postępu w zakresie rozliczeń finansowych i dostępności tej formy wypłaty dla podróżnych.

Ta forma zwrotu podatku jest znacznie wygodniejsza dla podróżnego, bowiem w przypadku przelewu kwoty podatku na rachunek bankowy podróżny otrzyma należny zwrot w narodowej walucie (po przeliczeniu ze złotych).

Zmiana art. 129 ust. 1 ustawy o VAT polega na wprowadzeniu obowiązku posiadania przez podatnika dokonującego dostawy towarów podróżnemu, potwierdzenia dokonania przelewu na rzecz podróżnego, w przypadku gdy zwrot podatku nastąpił w formie bezgotówkowej jako warunku umożliwiającego zastosowanie stawki podatku 0 % do tej dostawy.

Należy bowiem zauważyć, iż podatnik ma prawo do zastosowania stawki podatku 0 % jedynie do dostawy towarów, od których dokonano zwrotu podatku podróżnemu. Ze względu na to, iż zwrotu może dokonać nie tylko sprzedawca ale również podmiot zajmujący się dokonywaniem zwrotu podatku konieczne jest wprowadzenie warunku posiadania przez podatnika będącego sprzedawcą potwierdzenia dokonania zwrotu podatku podróżnemu w formie bezgotówkowej.

21. Proponowana zmiana art. 129 ust. 2 ustawy o VAT doprecyzowuje, iż korekty podatku należnego podatnik może dokonać w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym otrzymał dokument potwierdzający wywóz towarów poza Wspólnotę. Obecnie obowiązujące przepisy powodowały wątpliwości kiedy podatnik powinien dokonać korekty, tj. czy powinna być ona dokonana w rozliczeniu za okres w którym otrzymał stosowny dokument, czy też w rozliczeniu za okres w którym dokonano dostawy.

22. Projekt w swoim art. 6 zawiera zasadę, że w przypadku czynności podlegających opodatkowaniu VAT, które zostały wykonane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, dla których obowiązek podatkowy powstaje po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy – czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawek podatku obowiązujących dla tych czynności w momencie ich wykonania.

Warto też zapoznać się z nowelizacją ustawy o VAT z 29 października 2010 r., która wprowadza stosowanie w tej ustawie od 2011 roku klasyfikację statystyczną PKWiU 2008.