Firma kupuje w krajach UE do dalszej sprzedaży rusztowania i nie jest to towar pełnowartościowy. Jak przeprowadzić inwentaryzację i sporządzić protokół złomowania zniszczonych elementów? Czy należy do protokołu załączyć fakturę sprzedaży na złomowisko elementów zniszczonych? Jak te operacje zaksięgować w pkpir?
RADA
Rusztowania, które utraciły swoją wartość użytkową i zostały uznane za braki, powinny zostać ujęte w spisie z natury. Jeśli te zniszczone towary zostaną przekazane na złomowisko, to faktura za sprzedaż zniszczonych elementów powinna zostać ujęta w kolumnie 7 pkpir. Ponadto do celów dowodowych warto sporządzić protokół zniszczenia tych towarów. W związku z tym, że część towarów stała się stratą, wartość zakupionych towarów, które podatnik „utracił”, powinna zostać wyksięgowana (ze znakiem minus albo na czerwono) z kolumny 10 i zaksięgowana w kolumnie 14 księgi.
UZASADNIENIE
Część rusztowań, które zostały uznane za towary pełnowartościowe, powinna być traktowana ze względu na swoje przeznaczenie jak towar handlowy, natomiast te elementy rusztowań, które utraciły wartość użytkową – za braki.
WAŻNE!
Za braki należy uznać m.in. towary handlowe, które na skutek uszkodzenia lub zniszczenia w czasie transportu lub magazynowania utraciły częściowo swą pierwotną wartość.
Oba rodzaje składników majątkowych podlegają ujęciu w spisie z natury na koniec roku podatkowego. Towary handlowe wycenia się według cen zakupu albo nabycia, a jeżeli są one niższe od cen rynkowych, to towary należy wycenić według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu. Niestety, przepisy wyraźnie nie wskazują na to, jak należy wycenić braki inne niż dotyczące własnej produkcji. Mamy tu bowiem do czynienia z brakami w towarach handlowych. Nie powinno być jednak błędem przyjęcie wyceny według cen rynkowych uwzględniających przydatność do dalszego użytkowania. Jeżeli są to elementy nadające się wyłącznie do złomowania, to właściwym odniesieniem mogą być ceny przyjęte dla tego typu przedmiotów na złomowiskach.
WAŻNE!
Jeżeli w trakcie roku podatkowego uszkodzone towary handlowe lub ich części zostaną zniszczone i przekazane na złomowisko, to faktura za sprzedaż zniszczonych elementów powinna zostać ujęta w kolumnie 7 przeznaczonej do ujmowania przychodów ze sprzedaży szeroko rozumianych towarów.
Przepisy podatkowe nie wymagają sporządzania protokołu zniszczenia uszkodzonych towarów. Warto go jednak przygotować do celów dowodowych. Podatnik sprzedał towary po cenach niższych, przewidzianych dla złomu, powinien zatem dysponować dokumentem potwierdzającym niepełną wartość tych towarów. W związku z tym, że przepisy nie narzucają wzoru takiego dokumentu, podatnik może go sporządzić w dowolnej formie.
Ponadto zdarzenie polegające na zniszczeniu niepełnowartościowych towarów i zakwalifikowaniu ich do kategorii „braków” podlega ujęciu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Wynika to z tego, że pierwotnie zakupione towary zostały ujęte w kolumnie 10 jako zakup towarów handlowych. Jeżeli część z tych towarów uległa uszkodzeniu w taki sposób, że nie mają one żadnej wartości albo wartość ta uległa obniżeniu, to podatnik poniósł stratę. Część kosztów zakupionych towarów stała się faktycznie stratą. Wobec tego wartość zakupionych towarów, które podatnik „utracił”, powinna zostać wyksięgowana (ze znakiem minus albo na czerwono) z kolumny 10 i zaksięgowana w kolumnie 14 księgi. Podstawą ujęcia tej operacji może być protokół zniszczenia, z którego powinno wynikać, jakie były ceny zakupu zniszczonych towarów. Operacja ta nie ma wpływu na zwiększenie kosztów, polega tylko na zmianie ich kwalifikacji.
Przy tym należy wziąć pod uwagę to, że nie w każdym przypadku straty w towarach są uznawane za koszty uzyskania przychodów. W takiej sytuacji wartość zakupionych, a następnie utraconych przez podatnika towarów powinna zostać w ogóle wyłączona z kosztów uzyskania przychodów. Protokół zniszczenia byłby w tym przypadku podstawą do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów przez wyksięgowanie (zapis ze znakiem minus albo na czerwono) wartości utraconych towarów z kolumny 10.
Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa NSA oraz interpretacji organów skarbowych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w towarach, które zostały spowodowane z winy podatnika lub są skutkiem jego nieracjonalnego działania, brakiem odpowiedniego zabezpieczenia towarów. W wyroku z 7 sierpnia 2001 r., sygn. akt III SA 2041/00, NSA stwierdził, że:
Kosztem uzyskania przychodów są tylko takie straty, których występowanie w
toku działalności danego rodzaju jest nieuniknione. Innymi słowy, chodzi o straty, które są normalnym, chociaż niechcianym, następstwem działania w danej branży.
Takie straty mogą powstać np. na skutek zdarzeń losowych.
Przykład
Podatnik zajmuje się sprzedażą urządzeń sanitarnych. Na skutek długiego magazynowania część towarów, która nie cieszyła się popularnością klientów, uległa korozji i nie nadaje się już do sprzedaży. W związku z tym podatnik sporządził zestawienie tych towarów i oddał na złomowisko. Czynności te zostały udokumentowane zestawieniem uszkodzonych towarów, zawierającym ich wycenę według cen zakupu, i fakturą za sprzedaż złomu. Zdarzenia zostały ujęte w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w następujący sposób:
• § 3 pkt 1 lit. a) i lit. f), § 27 pkt 1, § 29 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów – Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 282, poz. 2807
• art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
