REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak wykazać w księgach rachunkowych roczne premie wypłacane w następnym roku obrotowym

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Jak należy prawidłowo ująć w księgach rachunkowych premie roczne wraz z narzutami, które będą wypłacone w następnym roku obrotowym? Czy należy je wykazać jako bierne rozliczenie międzyokresowe kosztów, czy jako rezerwy celowe, tj. rezerwy na świadczenia pracownicze? Jakie skutki podatkowe rodzi ujęcie tych premii w księgach rachunkowych w jednym roku, a wypłaty w roku następnym? Jeżeli firma nie ma obowiązku tworzenia rezerw na odroczony podatek, to czy nadal może korzystać ze zwolnienia? Jak należy udokumentować te operacje?
RADA
Premie roczne wraz z narzutami, których wypłata nastąpi w następnym roku obrotowym, kwalifikuje się jako bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów. Z podatkowego punktu widzenia należy pamiętać o tym, że – zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – kosztami uzyskania przychodów są tylko wynagrodzenia rzeczywiście wypłacone. Z tego zaś wynika, że zarachowane premie roczne, wraz ze wszystkimi narzutami, staną się kosztem podatkowym dopiero w roku, w którym zostaną wypłacone. Co prawda, z tego tytułu powstają tzw. różnice przejściowe – jeżeli jednak nie zniekształca to rzetelnego i jasnego obrazu sytuacji majątkowej i finansowej jednostki, może ona nie tworzyć rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

UZASADNIENIE
Jednostka gospodarcza powinna ujmować w księgach rachunkowych przychody i koszty zgodnie z zasadami zawartymi w ustawie o rachunkowości.
Zasada memoriałowa określa, że w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami, dotyczące danego roku obrotowego – niezależnie od terminu ich zapłaty.
Oznacza to, że np. należne pracownikom premie za 2005 r. – mimo że mają być wypłacone w następnym roku (tj. w 2006 r.) – podlegają zarachowaniu do kosztów w roku, którego dotyczą.
Pochodną zasady memoriałowej jest zasada współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów, która stanowi, że w celu zapewnienia współmierności przychodów i kosztów, do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zalicza się koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione. W efekcie otrzymujemy rzeczywiste dane dotyczące określonego okresu sprawozdawczego (miesiąca, roku).
W pytaniu pojawiają się pojęcia: „bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów” oraz „rezerwy na zobowiązania”. Pojęcia te nie są tożsame. Ustawa o rachunkowości dokładnie określa, kiedy należy dokonać biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, a kiedy utworzyć rezerwę na przyszłe zobowiązania.
Rezerwy na zobowiązania tworzy się na pewne lub w dużym stopniu prawdopodobne przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować. Są to więc oszacowane zobowiązania, których wysokość i/lub termin zapłaty nie są pewne.
Natomiast biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dokonuje się w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy. Można ściśle – lub przynajmniej z dużą dokładnością – ustalić ich wysokość. Przy czym stopień prawdopodobieństwa wystąpienia przyszłych wydatków wynosi 100%.
UWAGA!
Jeśli koszty (w danym przypadku: wysokość premii) są znane co do rodzaju i kwoty oraz dotyczą określonego roku obrachunkowego, to bardziej zasadne jest odniesienie ich na konto biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości rezerwy wykazywane w pasywach bilansu w pozycji B.I.2 „Rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne” tworzy się na świadczenia emerytalne oraz m.in. na następujące krótkoterminowe świadczenia pracownicze:
• płatne urlopy wypoczynkowe,
• wypłaty i premie z zysku podlegające wypłacie w ciągu 12 miesięcy do końca okresu sprawozdawczego.

Przykład
Zakładając, że wysokość premii za 2005 r. jest znana oraz że dokument źródłowy (uchwała wspólników i/lub lista wypłat premii rocznych) wpłynie do jednostki w okresie umożliwiającym ujęcie kosztów w księgach roku, którego dotyczy, to obciążenie kosztów z tytułu premii może nastąpić w wyniku wystawienia dowodu wewnętrznego „PK” (polecenie księgowania):
1. Ewidencja w księgach 2005 r.
Utworzenie rezerwy na przewidywane koszty związane z roczną premią pracowników, łącznie ze składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane przez płatnika składek:
Wn konto „Rozliczenie kosztów” (wpływają na wynik finansowy 2005 r.),
Ma konto „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”,
– w analityce: „Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów – rezerwa na premie roczne pracowników oraz rezerwa na składki na ubezpieczenie społeczne”.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

2. Ewidencja w księgach 2006 r.
Zarachowanie rzeczywiście poniesionych kosztów wynikających z listy wypłat premii:
Wn konto „Koszty rodzajowe” (konto „Wynagrodzenie” i konto „Ubezpieczenie społeczne”),
Ma konto „Rozrachunki z pracownikami”,
Ma konto „Rozrachunki publicznoprawne”
– w analityce: „Rozrachunki z ZUS”.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Rozliczenie rezerwy:
Wn konto „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”,
– w analityce: „Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów – rezerwa na premie roczne pracowników oraz rezerwa na składki na ubezpieczenie społeczne”,
Ma konto „Rozliczenie kosztów”.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kwestię zaliczenia tych kosztów do poszczególnych okresów podatkowych regulują postanowienia art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Stosownie do tego przepisu koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. potrącalne są także koszty uzyskania przychodów poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, ale dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione.
Jednak na podstawie art. 16 ust. 57 i art. 16 ust. 57a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, warunkiem zaliczenia wydatków z tytułu premii oraz składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez płatnika składek, do kosztów uzyskania przychodów – jest ich faktyczna wypłata.
Wystąpi tu więc sytuacja, w której nie było możliwości zarachowania kwot dodatkowego wynagrodzenia oraz składek na ubezpieczenia społeczne do kosztów uzyskania przychodów danego roku podatkowego. Dlatego zgodnie z treścią art. 15 ust. 4 updop podatnik powinien roczne wynagrodzenie i składki na ubezpieczenia społeczne zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów tego roku, w którym zostały one faktycznie zapłacone (tj. do roku następnego).
Natomiast zasady ustalania odroczonego podatku są dość skomplikowane i zwiększają pracochłonność ewidencji księgowej.
UWAGA!
W myśl art. 37 ust. 10 ustawy o rachunkowości jednostki, których roczne sprawozdanie finansowe nie podlega obowiązkowi corocznego badania i ogłaszania, mogą odstąpić od ustalania aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku, jeżeli nie zniekształca to obrazu sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego jednostki.
W konsekwencji odstąpienie od ustalania aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku można uznać za zasadne, jeżeli różnica między wynikiem finansowym brutto a podstawą opodatkowania – po wyeliminowaniu tzw. trwałych różnic – jest nieznaczna.
Rezygnacja z ujmowania odroczonego podatku powinna być zapisana w dokumentacji zasad (polityki) rachunkowości, zatwierdzona przez kierownika jednostki i ujawniona we wprowadzeniu do sprawozdania.

Urszula Kucypera
główna księgowa

• art. 6 ust. 1–2, art. 35d ust. 1 pkt 1, art. 39 ust. 2, art. 37 ust. 4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252
• art. 15 ust. 4, art. 16 ust. 57 i 57a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 roku: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

W wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów, prowadzonym na stronach kancelarii premiera, została opublikowana informacja o pracach nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie (najprawdopodobniej) od 2026 roku.

REKLAMA

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

Czy prawo stoi po stronie wierzyciela? Termin 60 dni, odsetki, rekompensaty, windykacja na koszt dłużnika, sąd

Nieterminowe płatności potrafią sparaliżować każdą firmę. Jest to dokuczliwe szczególnie w branży TSL, gdzie koszty rosną z dnia na dzień, a marże są minimalne. Każdy dzień zwłoki to realne ryzyko utraty płynności. Pytanie brzmi: czy prawo faktycznie stoi po stronie wierzyciela, a jeśli tak – jak z niego skutecznie korzystać?

KSeF dla rolników – rewolucja, która zapuka do gospodarstw w 2026 roku

Cyfrowa rewolucja wkracza na wieś! Już w 2026 roku także rolnik będzie musiał zmierzyć się z KSeF – Krajowym Systemem e-Faktur. Czy jesteś gotowy na koniec papierowych faktur, łatwiejsze rozliczenia i nowe wyzwania technologiczne? Sprawdź, co dokładnie się zmienia i jak przygotować swoje gospodarstwo, żeby nie zostać w tyle.

REKLAMA

KSeF tuż za rogiem: 5 pułapek, które mogą sparaliżować Twoją firmę. Jak się przed nimi uchronić?

Do obowiązkowego KSeF zostało już niewiele czasu. Choć większość firm twierdzi, że jest gotowa, praktyka pokazuje coś zupełnie innego. Niespodziewane błędy w testach, odrzucane faktury czy awarie mogą sparaliżować sprzedaż. Sprawdź pięć najczęstszych pułapek i dowiedz się, jak ich uniknąć.

Mały ZUS 2026: Podwyżka może niewielka, ale składka zdrowotna znów boli

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dna 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej w 2026 r., minimalne wynagrodzenie w 2026 roku wyniesie 4806 zł, a minimalna stawka godzinowa 31,40 zł. Minimalne wynagrodzenie wpłynie również na wysokość preferencyjnych składek ZUS, tzw. mały ZUS oraz limit dla działalności nierejestrowanej. Znaczny wzrost też nastąpi w składce zdrowotnej.

REKLAMA