REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy nieściągalne wierzytelności są kosztem podatkowym

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Spółka prowadzi działalność handlową na terenie całego kraju. Wielu z jej kontrahentów zalega z zapłatą umówionych kwot. Wszystkie wierzytelności są kierowane na drogę sądową, a następnie do egzekucji. Czy nieściągnięte w egzekucji kwoty są dla spółki kosztem podatkowym?
W jednym przypadku spółka otrzymała postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z uwagi na to, że z egzekucji nie zostanie uzyskana suma wyższa od kosztów egzekucyjnych. Czy jest to postanowienie o nieściągalności, o którym mówią przepisy?
Zdarza się, że spółka występuje przeciwko dłużnikowi z powództwem o zapłatę tylko części wierzytelności. Czy, posiadając w takiej sytuacji postanowienie o umorzeniu postępowania w odniesieniu do części należności, może zaliczyć do kosztów również tę część wierzytelności, w stosunku do której, z uwagi na oszczędność kosztów, nie prowadzono postępowania egzekucyjnego?

RADA

Wierzytelności nieściągalne będą kosztem uzyskania przychodów spółki tylko pod warunkiem ich uprzedniego zaliczenia do przychodów należnych oraz właściwego udokumentowania ich nieściągalności. Postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, z uwagi na fakt, że jest oczywiste, iż z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych, jest postanowieniem o nieściągalności w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dowodem do uznania całej wierzytelności za nieściągalną będzie postanowienie o nieściągalności części wierzytelności wydane przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego. Szczegóły w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Kosztów podatkowych nie stanowią wierzytelności odpisane jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które zostały uprzednio zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana zgodnie z art. 16 ust. 2 updop. Z powyższych uregulowań wynika, że zaliczenie nieściągalnej wierzytelności w ciężar kosztów uzyskania przychodów możliwe jest tylko wtedy, gdy zostaną spełnione łącznie dwa warunki:
• wierzytelności te musiały być wcześniej zaliczone do przychodów należnych,
• nieściągalność tych wierzytelności zostanie odpowiednio udokumentowana.

Co istotne, ze względu na brak podstaw prawnych do zaliczenia podatku od towarów i usług, jako przychodu należnego, do kosztów podatkowych zaliczymy wierzytelność spełniającą powyższe warunki w kwocie netto.

Z kolei wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana, to takie wierzytelności, których nieściągalność została potwierdzona:
1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2) postanowieniem sądu o:
  a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek masy niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego, lub
  b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a), lub
  c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3) protokołem sporządzonym przez podatnka, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem przewidywanej wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Z wymienionych przepisów jednoznacznie wynika, że aby zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalne, podatnik musi ich nieściągalność udokumentować w jednej z wymienionych form. Jest to katalog zamknięty i niedopuszczalne jest zaliczanie do kosztów takich wierzytelności, których nieściągalność została udowodniona w inny sposób.

Postanowienie o nieściągalności
Termin „postanowienie o nieściągalności” jest terminem prawa podatkowego, nie zaś terminem ustanowionym przez przepisy regulujące problematykę postępowania egzekucyjnego. Nie jest zatem konieczne, by zwrot ten znalazł się w dosłownym brzmieniu w sentencji lub też samym tytule postanowienia. Każde postanowienie organu postępowania egzekucyjnego, stwierdzające nieistnienie majątku, z którego może być zaspokojona egzekwowana wierzytelność (lub jego istnienie, w sytuacji gdy jego wartość nie przewyższa kosztów postępowania egzekucyjnego), jest postanowieniem o nieściągalności w znaczeniu przepisów prawa podatkowego. Tezę tę potwierdza m.in. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Skierniewicach. W postanowieniu z 28 lutego 2006 r. w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego, nr US.I.1-415/13/05/EB, stwierdza, że: normujący postępowanie egzekucyjne Kodeks postępowania cywilnego nie zna – jako odrębnego typu kategorii – postanowień o nieściągalności. Należy jednak przyjąć, że postanowienie o nieściągalności, w rozumieniu przepisów podatkowych, to takie postanowienie, z którego treści w sposób jednoznaczny wynika, że dłużnik nie ma majątku, z którego mogłaby być egzekwowana wierzytelność.

WAŻNE!
Każde postanowienie organu postępowania egzekucyjnego, stwierdzające nieistnienie majątku, z którego może być zaspokojona egzekwowana wierzytelność, jest postanowieniem o nieściągalności w znaczeniu przepisów prawa podatkowego.

Bezskuteczność egzekucji wobec części wierzytelności
Orzeczenie o bezskuteczności egzekucji względem części wierzytelności jest wystarczające do stwierdzenia, że cała wierzytelność jest nieściągalna. Postanowienie takie stwierdza niewypłacalność dłużnika, co dla wierzyciela oznacza nieściągalność pozostałej części wierzytelności.

Stanowisko to potwierdza treść pisma Ministra Finansów z 3 listopada 1999 r., nr PB3-2099-IP-722-314/99. W piśmie stwierdzono, że gdy podatnik wystąpi do organu postępowania egzekucyjnego o egzekucję jedynie części ustalonej wierzytelności, postanowienie o nieściągalności tej części powoduje, że całą wierzytelność można uznać za nieściągalną. Dowodem do uznania całej wierzytelności za koszty uzyskania przychodów będzie zatem postanowienie o nieściągalności części wierzytelności wydane przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego.

Należy także pamiętać, że zgodnie z wyjaśnieniem zawartym w piśmie Ministerstwa Finansów z 30 listopada 1995 r., nr PO 4/AS-722-837/95, podstawą do zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnej nie może być postanowienie o umorzeniu postępowania, jak i inne postanowienia organów egzekucyjnych, z treści których nie wynika jednoznacznie, iż podstawą nieściągalności wierzytelności był brak majątku dłużnika.

PRZYKŁAD
Do przychodów 2005 r. spółka zaliczyła przysługującą jej wobec kontrahenta wierzytelność w wysokości 120 000 zł. Wobec odmowy zapłaty przez kontrahenta tej sumy wierzytelność została skierowana na drogę sądową, a następnie do postępowania egzekucyjnego. Spółka nie złożyła jednak w wymaganym czasie odpowiednich dokumentów, wobec czego postępowanie egzekucyjne zostało umorzone z mocy prawa. Jednocześnie inny kontrahent zalegał wobec spółki z zapłatą sumy 20 000 zł. Spółka, przewidując trudności ze ściągnięciem wierzytelności, nie zaliczyła jej do przychodów należnych 2005 r. W toku postępowania egzekucyjnego wierzytelność ta nie została zaspokojona, zaś postępowanie egzekucyjne zostało umorzone z powodu braku majątku dłużnika. Spółka uzyskała postanowienie o nieściągalności wierzytelności, które zostało uznane przez nią jako odpowiadające stanowi faktycznemu.

Spółka nie ma prawa zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów żadnej z powyższych niezaspokojonych wierzytelności. W pierwszym przypadku nieściągalność wierzytelności nie została uprawdopodobniona w wymagany sposób (postępowanie egzekucyjne zostało umorzone, jednak nie z powodu braku majątku dłużnika), w związku z czym spółce nie przysługuje prawo do zaliczenia jej do kosztów podatkowych, nawet pomimo faktu wcześniejszego zaliczenia jej do przychodów należnych. W drugim przypadku nieściągalność wierzytelności została, co prawda, uprawdopodobniona we właściwy sposób, jednak spółka nie spełniła wymogu uprzedniego zaliczenia wierzytelności do przychodów należnych.

• art. 16 ust. 1 pkt 25 i ust. 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 183, poz. 1353
• art. 824 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego – j.t. Dz.U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 104, poz. 711

Marcin Gawlik
konsultant podatkowy
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Faktura handlowa nie będzie jednocześnie fakturą ustrukturyzowaną. Dodatkowe obowiązki podatników VAT

Po wejściu w życie zmian w ustawie o VAT wdrażających model obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) wielu podatników może mieć problem (i dodatkowe obowiązki) wynikające z faktu, że faktura ustrukturyzowana nie może pełnić funkcji faktury handlowej – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Co powinni zrobić podatnicy VAT, którzy zdecydują się na wystawianie faktur handlowych nie będących fakturami VAT?

System kaucyjny a VAT: Objaśnienia MF dotyczące rozliczeń podatników i płatników w związku z nowymi zasadami obrotu opakowaniami

Objaśnienia MF mają na celu pokazanie, jak w praktyce stosować przepisy ustawy o VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez podatników i płatników uczestniczących w systemie kaucyjnym. Nowe reguły prawne wynikają z wprowadzenia obowiązku pobierania kaucji przy sprzedaży wybranych opakowań jednorazowych i wielokrotnego użytku. System ten umożliwia konsumentom zwrot opakowań lub odpadów opakowaniowych w dowolnym punkcie zbiórki, bez konieczności przedstawiania dowodu zakupu.

Błąd w fakturze w KSeF? Ministerstwo Finansów ostrzega: tak tego nie poprawisz!

Wystawienie faktury na błędnego nabywcę może mieć poważne konsekwencje – i nie da się tego naprawić zwykłą korektą NIP. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w KSeF konieczne jest wystawienie faktury korygującej do zera oraz zupełnie nowej faktury z prawidłowymi danymi. Inaczej dokument trafi do... zupełnie obcej firmy.

Ustawa o KSeF opublikowana w Dzienniku Ustaw. Ważne zmiany i nowe funkcjonalności dla przedsiębiorców!

W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację wprowadzającą Krajowy System e-Faktur (KSeF). Przedsiębiorców czekają ważne zmiany – nowe terminy wdrożenia, dodatkowe funkcjonalności systemu, a także skrócony czas zwrotu VAT. Sprawdź, co dokładnie przewiduje ustawa i jak przygotować się do obowiązkowego KSeF!

REKLAMA

„Towar w drodze mimo kontroli” – kiedy urząd celny może zwolnić przesyłkę wcześniej?

W obrocie towarowym czas to pieniądz. Dlatego przedsiębiorcy chętnie korzystają z możliwości, jakie daje art. 194 ust. 1 Unijnego Kodeksu Celnego (UKC) – przepis pozwalający zwolnić towar do obrotu, nawet jeśli weryfikacja w urzędzie celno-skarbowym wciąż trwa. Brzmi jak wyjątek od reguły? Tak jest, ale w praktyce może być to realne ułatwienie, pod warunkiem, że spełnione są ściśle określone warunki i złożony wniosek do UCS.

KSeF 2.0 coraz bliżej: Ministerstwo Finansów ujawnia plan wdrożenia. Oto najważniejsze terminy!

KSeF 2.0 od 30 września zastąpi obecną wersję środowiska testowego KSeF 1.0 - informuje Ministerstwo Finansów. Dotychczasowi użytkownicy wersji produkcyjnej KSeF 1.0 nadal mogą z niej korzystać, aż do 26 stycznia 2026. To jest kolejny krok do wprowadzenia obligatoryjnego Krajowego Systemu e-Faktur.

Wydatki marketingowe dealerów a koszty podatkowe - spór rozstrzygnięty na korzyść podatników

Rozliczenie kosztów działań marketingowych przez dealerów samochodowych może stanowić problem na gruncie prawa podatkowego. Szczególne wątpliwości budzą wydatki poniesione w ramach programów motywacyjnych dystrybutorów, które mają na celu uzyskanie bonusów jakościowych. Kluczowym problemem interpretacyjnym jest rozgraniczenie między kosztami uzyskania przychodów, a wydatkami na reprezentację, które zgodnie z przepisami ustawy o CIT nie mogą być zaliczane do kosztów podatkowych. Orzecznictwo sądów administracyjnych pokazuje jednak, że organy podatkowe często błędnie kwalifikują tego typu wydatki, nie uwzględniając ich rzeczywistego celu gospodarczego i związku z osiąganymi przychodami.

Każda faktura VAT w 2026 r. obowiązkowo wystawiana aż w sześciu formach. Będzie ryzyko powstania wielu oryginałów tej samej faktury

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2025 r. nowelizująca ustawę o VAT w zakresie obowiązkowego modelu KSeF została już podpisana przez Prezydenta RP i musimy jeszcze poczekać na rozporządzenia wykonawcze, gdzie m.in. uregulowane będą szczegóły informatyczne (kody, certyfikaty). Ale to nie koniec – musi się jeszcze pojawić oprogramowanie interfejsowe, a zwłaszcza jego „specyfikacja”. Ile będziemy na to czekać? Nie wiadomo. Ale czas płynie. Wiemy dziś, że obok dwóch faktur w postaci tradycyjnej (papierowe lub elektroniczne), pojawiają się w tych przepisach aż cztery nowe formy - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Self-billing w KSeF jako nowe możliwości dla zagranicznych podmiotów

Wprowadzenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) budzi wiele pytań wśród polskich podatników, ale coraz częściej także wśród podmiotów zagranicznych działających w Polsce i rozliczających tu VAT. Jednym z kluczowych zagadnień – rzadko poruszanych publicznie – jest możliwość wystawiania faktur ustrukturyzowanych w formule self-billingu przez podmioty nieposiadające siedziby w Polsce. Czy KSeF przewiduje taką opcję? Jakie warunki muszą zostać spełnione i z jakimi wyzwaniami trzeba się liczyć?

Certyfikaty KSeF – ostatni dzwonek dla firm! Bez nich fiskus zablokuje faktury

Od listopada 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli wnioskować o certyfikaty KSeF. Brak tego dokumentu od 2026 r. może oznaczać paraliż wystawiania faktur. A od 2027 r. system nie uzna już żadnej innej metody logowania.

REKLAMA