Ze względu na wejście w życie nowych przepisów RODO zmieniliśmy sposób
logowania do produktu i sklepu internetowego, w taki sposób aby chronić dane
osobowe zgodnie z najwyższymi standardami.
Prosimy o zmianę dotychczasowego loginu na taki, który będzie adresem
e-mail.
Choć podatnik ma prawo powoływać się na wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, nie oznacza to, że organ podatkowy uwzględni takie orzeczenie w swoim rozstrzygnięciu. Wyroki Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu (dalej ETS) mają ogromne znaczenie dla praktyki stosowania prawa UE, w tym prawa podatkowego. Na co dzień nie zdajemy sobie jednak sprawy z tego, że osiągnięcie rozwiązań w prawie podatkowym, przyjmowanych dziś jako coś naturalnego, w rzeczywistości jest efektem praktyki sądowej ETS.
Wynika to z pewnością z faktu, że znajdujemy się w Unii Europejskiej od niedawna.
Prawo wspólnotowe
Proces implementacji dorobku prawa wspólnotowego (który obejmuje również orzecznictwo sądowe ETS) rozpoczął się w Polsce już dawno, jednak nadal jest w tej sferze dużo do zrobienia. Nie możemy zapominać, iż ETS nie tworzy prawa, ale ułatwia jego stosowania (przedmiotem pytania prawnego, kierowanego przez sąd krajowy może być wykładnia prawa wspólnotowego albo kwestia ważności aktów instytucji wspólnotowych). Pamiętajmy też, że od 1 maja 2004 r. Polska podlega wszelkim normom prawa wspólnotowego, bez potrzeby ich wcielania do systemu prawnego. Prawo to stanowi część krajowego porządku prawnego, zaś w przypadku kolizji z ustawami państw członkowskich, zgodnie z zasadami: bezpośredniego skutku, pierwszeństwa i efektywności – regulacje prawne prawa wspólnotowego mają pierwszeństwo przed normami krajowymi, co wynika z art. 91 ust. 3 Konstytucji RP. Szczególnie ważna jest właśnie zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego nad prawem państw członkowskich, potwierdzona przez ETS w słynnej sprawie pomiędzy Costa a ENEL (16/64).
Stosowanie prawa unijnego
Literalna zgodność ustaw z prawem unijnym to nie wszystko. Najważniejsze jest prawidłowe stosowanie tego prawa. W tym celu warto zapoznać się z bogatym orzecznictwem ETS, zarówno tym wcześniejszym, jak i najnowszym. W równej mierze dotyczy to podatników, jak i pracowników organów podatkowych. W miarę wzrostu świadomości prawnej obydwu stron, łatwiej będzie się poruszać po meandrach prawa podatkowego. Przez podobny proces przechodziły państwa od dawna będące członkami Unii Europejskiej, jak np. Niemcy czy Holandia. Pożądany jest taki stan, w którym wyroki ETS śledzone są na bieżąco i w sposób oczywisty respektowane, i to już na poziomie organów podatkowych. Wyroki ETS publikowane są w Zbiorze Orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
PYTANIA PREJUDYCJALNE
Szczególnie istotne dla polskich podatników są te wyroki, które odnoszą się do stosowania Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących podatków obrotowych – np. pomiędzy Ursula Becker a Finanzamt Münster-Innenstadt (Niemcy, 8/81), pomiędzy Gerda Kloppenburg a Finanzamt Leer (Niemcy, 70/83).
Uprawnienie do zwrócenia się z pytaniem do ETS w trybie tzw. pytania prejudycjalnego przysługuje sądowi rozpatrującemu daną sprawę (jest to odpowiednik pytania prawnego w polskiej procedurze sądowej). Jeśli jest to sąd, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu (np. NSA), wówczas ma on obowiązek zwrócenia się z takim pytaniem. Nazwy poszczególnych spraw pochodzą od stron sporu na poziomie organu państwa (np. podatnik – organ podatkowy).
Wyroki Trybunału
Podatnik polski powinien powoływać się na wyroki ETS w postępowaniu przed organami podatkowymi – oczywiście, jeśli stan faktyczny w sprawie będzie odpowiadał temu, który rozpatrywał Trybunał. W niektórych sprawach może się okazać, że ta argumentacja zaważy na pozytywnym rozstrzygnięciu sprawy.
Warto przypomnieć, że polskie organy podatkowe są obowiązane działać na podstawie przepisów prawa. Wynika to zarówno z Konstytucji RP, jak i Ordynacji podatkowej. Ponieważ do źródeł prawa zaliczamy również prawo wspólnotowe wraz z jego dorobkiem, organy podatkowe mają obowiązek je stosować na równi z prawem krajowym. W przypadku jednak wyroków ETS, musimy pamiętać, iż wiążą one tylko sąd i to w danej sprawie, a także inne sądy rozpatrujące tę sprawę w wyniku wniesienia środków odwoławczych. Oznacza to, że jest możliwe powołanie się w sprawie przed organem podatkowym na treść rozstrzygnięcia ETS w innej sprawie, jednak organ podatkowy, co do zasady, nie jest związany takim rozstrzygnięciem.
Jedyny wyjątek przewidziano w Ordynacji podatkowej w odniesieniu do interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Organ podatkowy ma obowiązek z urzędu zmienić albo uchylić postanowienie zawierające taką interpretację, jeżeli narusza ono w sposób rażący orzecznictwo ETS, w tym także jeżeli niezgodność z prawem jest wynikiem zmiany przepisów.
POSTĘPOWANIE PRZED ETS
Procedura pisemna
1. Sąd krajowy wydaje wyrok lub postanowienie.
2. Wniosek o wydanie orzeczenia jest tłumaczony na wszystkie języki wspólnotowe i doręczany uczestnikom postępowania, państwom członkowskim i instytucjom wspólnotowym.
3. Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym jest publikowany w Dzienniku Urzędowym.
4. Państwa członkowskie, uczestnicy i instytucje wspólnotowe mogą zgłaszać pisemne uwagi.
Procedura ustna
1. Rozprawa
2. Wydanie opinii przez rzecznika generalnego
3. Narada Trybunału
4. Ogłoszenie wyroku
Wpływ na sądy polskie
Organy podatkowe są jednak związane wykładnią prawa dokonaną w danej sprawie przez NSA, a sąd ten sięga w uzasadnieniach wyroków do bogatego orzecznictwa ETS. Pośrednio więc organy podatkowe muszą często stosować się do wyroków ETS. Co prawda organy podatkowe nie mają również prawnego obowiązku uwzględniania w swoich decyzjach wyroków WSA czy NSA wydanych w innych sprawach, jednak czynią to z własnej inicjatywy lub na wniosek stron, ze względu na autorytet tych sądów. Pośrednio wynika to z rachunku opłacalności – jeśli już raz w podobnej sprawie wypowiedział się dany sąd (szczególnie jeśli chodzi o NSA), to istnieje duże prawdopodobieństwo, że rozstrzygnięcie sądu w danej sprawie będzie podobne.
WAŻNE
Podatnik może powołać się w swojej sprawie przed organem podatkowym na treść rozstrzygnięcia ETS w innej sprawie, jednak organ podatkowy nie jest związany takim rozstrzygnięciem.
Rafał Mikulski
Autor jest konsultantem w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji
kliknij tutaj.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
