REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ująć w księgach rachunkowych zaliczkę w walucie obcej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Jak ująć w księgach rachunkowych zaliczkę w walucie obcej /Fot. Fotolia
Jak ująć w księgach rachunkowych zaliczkę w walucie obcej /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Firma zapłaciła kontrahentowi krajowemu zaliczkę w walucie obcej na poczet dostawy towarów, na którą otrzymała fakturę zaliczkową. Jak prawidłowo powinna ująć w księgach rachunkowych taką zaliczkę?

REKLAMA

Co do zasady otrzymanie przez podatnika całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy towaru czy wykonaniem usługi powoduje powstanie obowiązku podatkowego oraz konieczność wystawienia na tę okoliczność faktury (dokumentującej otrzymaną wpłatę). Postępowanie to powiela się przy każdej następnej wpłacie. Jeżeli faktura zaliczkowa (bądź faktury zaliczkowe) nie obejmuje całej należności za daną czynność, to dostawca (bądź usługodawca) po dostawie towaru lub wykonaniu usługi winien wystawić fakturę końcową (zwaną również rozliczeniową). Na takim dokumencie należy pomniejszyć sumę wartości towarów lub usług o kwotę otrzymanych części zapłaty, a tym samym pomniejszyć kwotę podatku o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących otrzymanie części zapłaty.

REKLAMA

Faktura zaliczkowa wystawiana jest nie wcześniej niż 30. dnia przed otrzymaniem całości lub części zapłaty oraz nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu otrzymania płatności.

Warto pamiętać, że dla powstania obowiązku podatkowego od otrzymanej zaliczki nie ma znaczenia, czy fakt ten zostanie potwierdzony fakturą, czy też nie.

Przychody z tytułu dywidendy w księgach rachunkowych

W praktyce często występuje sytuacja, że podatnik przed dokonaniem dostawy towaru czy wykonaniem usługi otrzymuje kilka zapłat, w związku z którymi wystawia więcej niż jedną fakturę zaliczkową. W takich sytuacjach warto pamiętać, że kolejne faktury zaliczkowe nie muszą już zawierać informacji o fakturach zaliczkowych wystawionych wcześniej do danego zamówienia/umowy (aczkolwiek podawanie takich informacji nie jest zabronione, a niejednokrotnie także ułatwi rozliczenia między kontrahentami). Niemniej jednak jeżeli otrzymane zaliczki czy przedpłaty pokryją całą wartość transakcji, należy pamiętać, aby ostatnia z nich zawierała numery poprzednich faktur zaliczkowych. Co ważne, w takim przypadku nie ma obowiązku wystawiania faktury końcowej/rozliczeniowej po dokonaniu dostawy towaru czy wykonaniu usługi.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Średni kurs

REKLAMA

Otrzymanie zaliczki w walucie obcej stwarza obowiązek przeliczenia jej na złotówki według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień otrzymania danej kwoty. W wyniku tego mogą powstać różnice kursowe, jednak ustala się je dopiero wtedy, gdy zostanie uzyskany przychód z transakcji, której dotyczy dana zaliczka. Podatkowe różnice kursowe powstaną, kiedy kwota przychodu będzie się różnić od kwoty zapłaconej przez drugą stronę transakcji. Składa się na nią kwota zaliczki oraz zapłata pozostałej części należności.

W sytuacji gdy podatnik wystawi fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, zastosowanie znajdzie zasada przeliczenia na złote według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury (i odpowiednio ostatni kurs wymiany opublikowany przez EBC na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia faktury).

Polecamy: Ściągi księgowego – PDF

Na gruncie obu ustaw o podatku dochodowym sam fakt dokonania wpłaty zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów/wykonania usługi czy otrzymanie faktury zaliczkowej (zarówno w złotówkach, jak i w walucie obcej) nie uprawnia podatnika do ujęcia w kosztach podatkowych kwoty wpłaconej zaliczki. Kosztem uzyskania przychodów może być bowiem taki wydatek, który jest definitywny. Tymczasem zaliczka nie ma definitywnego charakteru, może być ona bowiem zwrócona wpłacającemu.

Gdy zaliczka wpłacana jest w walucie obcej, to na rozrachunkach ze sprzedawcą mogą powstać różnice kursowe, przy czym powstaną one dopiero w momencie, w którym wydatek, którego zaliczka dotyczy, zostanie zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

Różnice

Zasady ustalania różnic kursowych metodą podatkową zawarte zostały w ustawie o CIT i ustawie o PIT. Z przepisów tych wynika, że różnice kursowe powstają m.in. wówczas, gdy wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP:

– jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia – powstaną dodatnie różnice kursowe zwiększające przychody,

– jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia – powstaną ujemne różnice kursowe.

W metodzie podatkowej różnice kursowe ustalane są wyłącznie od kwoty netto zobowiązania (należności). Różnice dotyczące kwoty VAT są obojętne podatkowo (pomijamy tu różnice kursowe powstałe na rachunku walutowym od własnych środków pieniężnych).

Odwrotne obciążenie w księgach rachunkowych

Również dla celów bilansowych wartość kosztu wyrażonego w walucie obcej przelicza się na złote według średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury końcowej. Ponieważ jednak w momencie otrzymania faktury zaliczkowej właściwy kurs do przeliczenia kosztu nie jest znany, do ujęcia faktury zaliczkowej w księgach rachunkowych można przyjąć kurs z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury zaliczkowej, a potem odpowiednio skorygować wycenę, przyjmując kurs z waluty końcowej.

Rozchód waluty obcej z rachunku walutowego z tytułu wpłaconej zaliczki wycenia się po średnim kursie NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego zapłatę zaliczki.

Na kontach

Ewidencja powinna przebiegać następująco.

Po pierwsze księgujemy rozchód waluty obcej z rachunku walutowego tytułem zaliczki: strona Wn konta „Rozrachunki z dostawcami”, strona Ma konta „Rachunek walutowy”.

Po drugie trzeba ująć fakturę zaliczkową:

a) kwota brutto: strona Ma konta „Rozrachunki z dostawcami”;

b) kwota VAT podlegająca odliczeniu (wykazana na fakturze): strona Wn konta „VAT naliczony”;

c) wartość netto: strona Wn konta „Rozliczenie zakupu”.

Po trzecie księguje się fakturę końcową:

a) kwota brutto: strona Ma konta „Rozrachunki z dostawcami”;

b) kwota VAT podlegająca odliczeniu (wykazana na fakturze): strona Wn konta „VAT naliczony”;

c) wartość netto: strona Wn konta „Rozliczenie zakupu”.

Trzeba jeszcze zaksięgować wykonaną usługę do kosztów: strona Wn konta „Usługi obce”, strona Ma konta „Rozliczenie zakupu”.

Ponadto zapłacić za pozostałą część zobowiązania: strona Wn konta „Rozrachunki z dostawcami”, strona Ma konta „Rachunek walutowy”. Do zaewidencjonowania pozostają jeszcze ewentualne różnice kursowe.

PRZYKŁAD

Z rachunku

Spółka 18 marca 2015 r. zapłaciła kontrahentowi krajowemu z rachunku walutowego zaliczkę w walucie obcej na poczet przyszłej dostawy w kwocie 2460 euro (w tym VAT 460 euro), co stanowiło 50 proc. wartości usługi. Następnie spółka 20 marca otrzymała fakturę zaliczkową. Usługa została wykonana 25 marca i w tym samym dniu kontrahent wystawił fakturę końcową na kwotę 2460 euro (w tym VAT 460 euro). Zobowiązanie z faktury końcowej zostało uregulowane przelewem z rachunku walutowego 3 kwietnia 2015 r.

infoRgrafika

Objaśnienia do schematu:

1. WB – przelew zaliczki z rachunku walutowego kwota 2460 euro (2460 zł x 4,1397 zł/euro – kurs waluty z 17 marca 2015 r.), tj. 10 183,66 zł: strona Wn konta „Rozrachunki z dostawcami” oraz strona Ma konta „Rachunek walutowy”;

2. Faktura zaliczkowa:

a) kwota brutto 2460 euro (10 183,66 zł): strona Ma konta „Rozrachunki z dostawcami”;

b) kwota netto 2000 euro (2000 euro x 4,1397 zł/euro = 8279,40 zł): strona Wn konta „Rozliczenie zakupu”;

c) kwota VAT wykazana na fakturze 1904,26 zł: strona Wn konta „VAT naliczony”;

3. Zarachowanie faktury końcowej:

a) kwota brutto 2460 euro (2460 euro x 4,1090 zł/euro – kurs z 24 marca 2015 r.), tj. 10 108,14 zł: strona Ma konta „Rozrachunki z dostawcami”;

b) kwota netto 2000 euro (2000 euro x 4,1090 zł/euro = 8218 zł): strona Wn konta „Rozliczenie zakupu”;

c) kwota VAT wykazana na fakturze 1890,14 zł: strona Wn konta „VAT naliczony”;

4. Zarachowanie w koszty wykonanej usługi kwoty 4000 euro (4000 euro x 4,1090 zł/euro), tj. 16 436 zł: strona Wn konta „Usługi obce” oraz strona Ma konta „Rozliczenie zakupu”;

5. WB – zapłata faktury końcowej kwota 2460 euro (2460 euro x 4,0640 zł/euro – kurs waluty z 2 kwietnia 2015 r.), tj. 9997,44 zł: strona Wn konta „Rozrachunki z dostawcami” oraz strona Ma konta „Rachunek walutowy”.

6. PK – rozliczenie różnicy kursowej:

a) powstała na koncie „Rozliczenie zakupu”: [(8279,40 zł + 8218 zł) – 16 436 zł] = – 61,40 zł: strona Wn konta „Koszty finansowe” oraz strona Ma konta „Rozliczenie zakupu”;

b) dotycząca faktury końcowej [2460 zł x (4,1090 zł/euro – 4,0640 zł/euro)] = 110,70 zł: strona Wn konta „Rozrachunki z dostawcami” oraz strona Ma konta „Przychody finansowe”.

Dla celów podatkowych powstanie różnica kursowa stanowiąca przychód w wysokości 28,60 zł, tj. [2000 euro x (4,1090 zł/euro – 4,1397 zł/euro)] + [2000 euro x (4,1090 zł/euro – 4,0640 zł/euro)] = 28,60 zł.

infoRgrafika

Halina Zabrocka

specjalistka z zakresu rachunkowości

Podstawa prawna:

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.). Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA