REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady ujmowania kosztów zakupu

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
W polityce rachunkowości trzeba określić zasady ujmowania kosztów zakupu
W polityce rachunkowości trzeba określić zasady ujmowania kosztów zakupu
/
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Do faktury za zakupione materiały dostawca zgodnie z umową doliczył wartość kosztów transportu i ubezpieczenia. W jaki sposób należy zaewidencjonować powyższe koszty zakupu? W jakiej wartości należy wykazać materiały w bilansie?

Ustawa o rachunkowości w art. 28 ust. 11 pkt 1 nakazuje zapasy zakupionych rzeczowych składników aktywów obrotowych na dzień nabycia lub powstania ująć w księgach rachunkowych według cen nabycia lub kosztów wytworzenia. Zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 6 tej ustawy rzeczowe składniki aktywów obrotowych wyceniamy na dzień bilansowy w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, ale nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy.

REKLAMA

Autopromocja

Pojęcie ceny nabycia zostało zdefiniowane w art. 28 ust. 2 tej ustawy. Zgodnie z nim cena nabycia obejmuje:

● cenę zakupu, tj. kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększoną o obciążenia o charakterze publicznoprawnym, oraz

● koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu.

Kaucję gwarancyjną w bilansie zalicza się do aktywów obrotowych

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Cena zakupu jest obniżana o rabaty, upusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.

Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia składnika aktywów, a w szczególności przyjętego nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu.

Wybór stosowanego sposobu

Z pytania wynika, że sprzedający na fakturze za zakupione materiały ujął również koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, w tym w szczególności koszty transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania i koszty ubezpieczenia materiałów. Koszty zakupu powiększają wartość materiałów, które w dniu ujęcia w ewidencji księgowej muszą być wykazane w cenie nabycia.

W polityce rachunkowości należy wskazać sposób ewidencji i rozliczenia kosztów zakupu. Ustawa o rachunkowości zawiera stosowne rozwiązania w kwestii ujęcia początkowego materiałów w ewidencji. W polityce rachunkowości spółka może zapisać rozwiązanie:

● zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 6 ustawy rzeczowe składniki aktywów obrotowych (w tym materiały i towary) wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy według cen nabycia (tj. według cen zakupu powiększonych o koszty zakupu), nie wyższych od cen ich sprzedaży netto,

● zgodnie z art. 34 ust. 1 pkt 1 ustawy wyceny zapasów materiałów i towarów dokonuje się według cen zakupu (zamiast cen nabycia), jeżeli nie zniekształca to aktywów oraz wyniku finansowego.

Dofinansowanie do wypoczynku w księgach rachunkowych

W zależności od przyjętego w polityce rozwiązania wskazanego powyżej spółka w różny sposób będzie rozliczała koszty zakupu:

● przy wyborze rozwiązania zgodnego z art. 28 ust. 1 pkt 6 koszty zakupu będą rozliczane w czasie równomiernie na stan końcowy materiałów i towarów oraz na ich zużycie (sprzedaż),

● przy wyborze rozwiązania zgodnego z art. 34 ust. 1 pkt 1 koszty zakupu będą rozliczane w całości na zużyte materiały czy towary i nie będą aktywowane w wartości zapasu materiałów. W drugim przypadku rezygnuje się z pozostawienia odpowiedniej części kosztów zakupu.

Wskazanie kont

W następnym etapie spółka musi określić, jakie będzie stosowała zasady ewidencji kosztów zakupu i ich rozliczenia, w szczególności wskazując konta księgowe służące do rozliczania kosztów zakupu materiałów.

Spółka może stosować:

● ujęcie kosztów zakupu od razu w cenie nabycia i wykazanie w dokumencie PZ powiększonej ceny,

● ujęcie kosztów zakupu na koncie 641 „Rozliczenie międzyokresowe kosztów zakupu”, lub stosować ewidencję analityczną do konta głównego „Rozliczenie międzyokresowe kosztów”,

● ujęcie kosztów zakupu na koncie zespołu 5, np. 520 „Koszty zakupu”, na którym wykażemy całe poniesione w okresie sprawozdawczym koszty zakupu podlegające rozliczeniu wprost w ciężar kosztów.


Dokonując wyboru ewidencji materiałów lub towarów w rzeczywistych cenach zakupu, spółka musi wskazać sposób rozliczenia kosztów zakupu:

● jednorazowo – w miesiącu poniesienia,

● stopniowo, za pośrednictwem konta 640 (641).

Różnicę w ujęciu kosztów zakupu i ich wpływ na wartość zapasu materiałów i kosztów ilustruje przykład. ©?

Koszty zakupu

Wśród kosztów zakupu wyróżniamy:

● koszty transportu obejmujące koszty przewoźników, spedytorów,

● koszty składowania, załadunków, przeładunków, wyładunków itp.,

● koszty przewozów wykonanych we własnym zakresie przy użyciu własnych środków transportu,

wynagrodzenia wraz z narzutem kosztów związanych z ubezpieczeniem społecznym, Funduszem Pracy i Funduszem Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wypłacane za czynności sortowania, załadunek, przeładunek, wyładunek zakupionych materiałów,

Błędy w księgach nie muszą oznaczać umyślności

● koszty paliwa, opakowań, opłat za opakowania wypożyczone itp.,

● koszty badań i ekspertyz wykonanych na nabywanych składnikach (materiałach, towarach itp.),

● koszty związane z ich ubezpieczeniem w transporcie itp.,

● inne pozycje kosztów.

Tabela. Zestawienie wartości po zaksięgowaniu wariantów

Pozycja

Wariant 1

Wariant 2

Wariant 3

Stan końcowy konta 310 Materiały

232 000

200 000

200 000

Stan końcowy kosztów zakupu

0,00

0,00

32 000

Wartość bilansowa materiałów

232 000

200 000

232 000

Wartość kosztów działalności podstawowej

174 000

190 000

174 000

Wartość kosztów zarządu

58 000

63 333

58 000

Wartość sprzedanych materiałów w cenie nabycia

116 000

126 667

116 000

PRZYKŁAD

Materiały

Spółka w grudniu 2015 r. zakupiła materiały podstawowe. Dodatkowo poniosła koszty związane z transportem zakupionych materiałów i ich ubezpieczeniem. W grudniu spółka część zakupionych materiałów przekazała do zużycia w wydziale podstawowym i zarządzie. Część materiałów sprzedała odbiorcy zewnętrznemu. Rozchód materiałów dokonywany jest metodą FiFo. Dla uproszczenia w grudniu stan początkowy materiałów wynosi 0 zł. Stan rachunku bankowego wynosi 200 000 zł. Ewidencja kosztów prowadzona jest w układzie rodzajowym i według typów działalności.

Spółka może wybrać warianty ewidencji kosztów zakupu:

Wariant 1 – materiały są przyjmowane do magazynu w rzeczywistej cenie nabycia,

Wariant 2 – materiały są przyjmowane do magazynu w rzeczywistej cenie zakupu, a koszty zakupu będą rozliczane w całości na zużyte materiały (art. 34 ust. 1 pkt 1),

Wariant 3 – materiały są przyjmowane do magazynu w rzeczywistej cenie zakupu, a koszty zakupu będą rozliczane w czasie równomiernie na stan końcowy materiałów i towarów oraz na ich zużycie (sprzedaż) (art. 28 ust. 1 pkt 6).

Operacje gospodarcze wspólne dla wszystkich wariantów:

1. Faktura za zakupione materiały w cenie zakupu:

a) kwota netto – 10 000 szt. x 50 zł = 500 000 zł;

b) kwota VAT – 115 000 zł;

c) kwota brutto – 615 000 zł.

2. Faktura za transport zakupionych materiałów:

a) kwota netto – 60 000 zł;

b) kwota VAT – 13 800 zł;

c) kwota brutto – 73 800 zł.

3. WB – opłacenie polisy za ubezpieczenie materiałów w transporcie – 20 000 zł.


WARIANT 1

Materiały są przyjmowane do magazynu w rzeczywistej cenie nabycia lub...

Operacje gospodarcze cd.:

4. PZ – przyjęcie materiałów do magazynu w cenie nabycia 10 000 szt. x 58 zł = 580 000 zł.

5. RW – rozchód materiałów do zużycia w komórkach:

a) działalności podstawowej – 3000 szt. x 58 zł = 174 000 zł;

b) zarządu – 1000 szt. x 58 zł = 58 000 zł.

6. WZ – wydanie sprzedanych materiałów – 2000 szt. x 58 zł = 116 000 zł.

7. Faktura za sprzedane materiały:

a) netto – 2000 szt. x 60 zł = 120 000 zł;

b) VAT – 27 600 zł;

c) brutto – 147 600 zł.

Księgowanie 1

infoRgrafika

Księgowanie 2

infoRgrafika

Obliczenia do operacji 9: rozliczenie kosztów zakupu w całości na zużyte i sprzedane materiały

WN kz = (KZ p + KZo) : ?Mri

WN kz = 80 000 zł : 300 000 = 0,2666666

KZri = WN kz x Mri

KZ zużyte materiały w działalności podstawowej = 150 000 x 0,2666666 =40 000

KZ zużyte materiały w zarządzie = 50 000 x 0,26667 = 13 333

KZ sprzedane materiały = 100 000 x 0,266666 = 26 666,66 zaokrąglamy do 26 667

Objaśnienia do symboli:

WN kz – wskaźnik narzutu na koszty zakupu

KZ p – stan początkowy kosztów zakupu

KZo – wartość kosztów zakupu poniesionych w okresie

?Mri – suma i-tych rozchodów materiałów

KZri – Koszty zakupu przypadające na i-ty rozchód materiałów

Wartość bilansowa materiałów 500 000 zł – 200 000 zł– 100 000 zł = 200 000 zł.


WARIANT 3

Materiały są przyjmowane do magazynu w rzeczywistej cenie zakupu, a koszty zakupu będą rozliczane w czasie równomiernie na stan końcowy materiałów i towarów oraz na ich zużycie (art. 28 ust. 1 pkt 6)

4. PZ – przyjęcie materiałów do magazynu w cenie w cenie zakupu 10 000 szt. x 50 zł = 500 000 zł.

5. PK przeniesienie kosztów zakupu:

a) transportu – 60 000 zł;

b) ubezpieczenia – 20 000 zł.

6. RW – rozchód materiałów do zużycia w komórkach:

a) działalności podstawowej - 3000 szt. x 50 zł = 150 000 zł;

b) zarządu – 1000 szt. x 50 zł = 50 000 zł.

7. WZ wydanie sprzedanych materiałów – 2000 szt.

8. Faktura za sprzedane materiały:

a) kwota netto – 2000 szt. x 60 zł = 120 000 zł;

b) kwota VAT – 27 600 zł;

c) kwota brutto – 147 600 zł.

9. Rozliczenie kosztów zakupu w części na zużyte i sprzedane materiały, a w części na zapas materiałów:

a) na produkcję;

b) na zarząd;

c) na materiały sprzedane.

Księgowanie 3

infoRgrafika

Obliczenia do operacji 9: rozliczenie kosztów zakupu w całości na zużyte i sprzedane materiały

WN kz = (KZ p + KZo) : (Mzk + ?Mri)

WN kz = 80 000 zł / (200 000 + 300 000) = 0,16

KZri = WN kz x Mri

KZ zużyte materiały w działalności podstawowej = 150 000 x 0,16 = 24 000

KZ zużyte materiały w zarządzie = 50 000 x 0,16 = 8000

KZ sprzedane materiały = 100 000 x 0,16 = 16 000

Objaśnienia do symboli:

WN kz – wskaźnik narzutu na koszty zakupu

KZ p – stan początkowy kosztów zakupu

KZo – wartość kosztów zakupu poniesionych w okresie

Mzk – wartość zapasu materiałów

?Mri – suma i-tych rozchodów materiałów

KZri – Koszty zakupu przypadające na i-ty rozchód materiałów

Wartość bilansowa materiałów 500 000 zł – 200 000 zł – 100 000 zł + 32 000 zł = 232 000 zł.

WARIANT 2

...są przyjmowane w rzeczywistej cenie zakupu, a koszty zakupu będą rozliczane w całości na zużyte materiały (art. 34 ust. 1 pkt 1)

Operacje gospodarcze cd.:

4. PZ – przyjęcie materiałów do magazynu w cenie w cenie zakupu 10 000 szt. x 50 zł = 500 000 zł.

5. PK – przeniesienie kosztów zakupu:

a) transportu – 60 000 zł;

b) ubezpieczenia – 20 000 zł.

6. RW – rozchód materiałów do zużycia w komórkach:

a) działalności podstawowej – 3000 szt. x 50 zł = 150 000 zł;

b) zarządu – 1000 szt. x 50 zł = 50 000 zł.

7. WZ – wydanie sprzedanych materiałów – 2000 szt. x 50 zł = 100 000 zł.

8. Faktura za sprzedane materiały:

a) kwota netto – 2000 szt. x 60 zł = 120 000 zł;

b) kwota VAT – 27 600 zł;

c) kwota brutto – 147 600 zł.

9. Rozliczenie kosztów zakupu w całości na zużyte i sprzedane materiały:

a) na produkcje;

b) na zarząd;

c) na materiały sprzedane.

Celina Rzeźnicka

specjalistka z zakresu rachunkowości

Podstawa prawna:

- Art. 28 ust. 11 pkt 1, art. 28 ust. 2, art. 34 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

PKPiR 2026: lista 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

REKLAMA

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

REKLAMA

Będą zmiany w L4, pracy na chorobowym i pensjach na zwolnieniach lekarskich. Przedsiębiorcy: Jesteśmy zwolennikami deregulacji i elastyczności, ale też jasnych zasad

Zasiłek chorobowy powinien być wypłacany pracownikowi już od pierwszego dnia absencji – Północna Izba Gospodarcza w Szczecinie popiera projekt przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, apelując jednocześnie o to, by ustawa w tej sprawie była przyjęta możliwie szybko. Przedsiębiorcy jednocześnie oczekują dalszego dialogu z Ministerstwem na temat np. „Zmian w L4”, które w opinii niektórych przedsiębiorców mogą budzić kontrowersje. – Jesteśmy zwolennikami tego, by pracownicy i pracodawcy mogli regulować swoje relacje w możliwie elastyczny sposób. Z jednej strony więc jesteśmy zwolennikami tego, by zwolnienie lekarskie nie blokowało w stu procentach możliwości wykonywania innych zobowiązań jeżeli to jest możliwe, ale z drugiej widzimy przestrzeń, gdzie zwolnienie lekarskie może być wykorzystywane do nadrabiania obowiązków w jednej pracy, przy jednoczesnym spowolnianiu działania w drugiej firmie – mówi Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie.

Youtuberzy mogą się cieszyć. Jest pozytywny wyrok NSA w sprawie kosztów podatkowych

Naczelny Sąd Administracyjny potwierdza, że wydatki youtuberów związane z produkcją filmów, takie jak bilety lotnicze, noclegi czy sprzęt filmowy, mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Wyrok jest istotny dla twórców internetowych, którzy ponoszą wysokie koszty związane z tworzeniem treści na YouTube.

REKLAMA