REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Naruszenie dyscypliny finansów publicznych w procesie inwestowania

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Andrzej Waryszak
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy regulujące obszar finansów publicznych ogromny nacisk kładą na tzw. dyscyplinę finansów publicznych.

Przez wiele lat zagadnieniu dyscypliny finansów publicznych poświęcony był dział V uofp. Od 2005 r. regulacje dotyczące dyscypliny zawarte są w odrębnej ustawie z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (dalej: ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny).

REKLAMA

Autopromocja

ORZECZNICTWO

(...) Dyscyplina finansów publicznych to przestrzeganie prawnie wyznaczonych reguł ustalania, poboru i egzekucji należności stanowiących środki publiczne oraz gospodarowania nimi w skali mikroekonomicznej, czyli w jednostkach sektora finansów publicznych. Pod względem przedmiotowym w pojęciu tym mieszczą się te wymagania, których nieprzestrzeganie jest przez ustawodawcę traktowane jako popełnienie czynu stanowiącego naruszenie dyscypliny finansów publicznych. (...)

Orzeczenie GKO z 11 grudnia 2000 r. DF/GKO/Odw. -163/287/2000

Katalog czynów stanowiących naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest zamknięty. Szczegółowe wskazanie czynów, których popełnienie stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych, zawiera dział II ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny. Ustawodawca zawarł powody naruszenia dyscypliny finansów publicznych w 15 artykułach. W uproszczeniu można je pogrupować w sposób wskazany w tabeli X.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Wymieniony w ustawie katalog czynów stanowiących naruszenie dyscypliny nie odnosi się wprawdzie bezpośrednio do finansowania inwestycji, jednak większość z nich może dotyczyć również procesów związanych z prowadzeniem inwestycji, począwszy od udzielenia zamówienia publicznego niezgodnie z przepisami, wydatkowania środków niezgodnie z ich przeznaczeniem, dopuszczenia do zapłacenia kar wskutek zwłoki w opłaceniu należności, aż do niewłaściwego zinwentaryzowania środków trwałych w budowie czy też wykazania w sprawozdaniu budżetowym nierzetelnych danych.

Niezwykle istotną dla procesu finansowania inwestycji problematykę postępowania w sprawie udzielania zamówień publicznych, związaną z dyscypliną finansów publicznych, omówiono w odrębnej części opracowania.

Od 20 lutego 2009 r. obowiązuje nowy art. 17a ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny. Wprowadzenie tego przepisu spowodowane było wejściem w życie ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi.

POZNAJ NOWE PRZEPISY

Art. 17a. 1. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zawarcie umowy koncesji:

1) z koncesjonariuszem, który nie został wybrany zgodnie z przepisami o koncesji na roboty budowlane lub usługi;

2) z naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi dotyczących obowiązku przekazania lub zamieszczenia ogłoszenia w postępowaniu o zawarcie umowy koncesji;

3) której przedmiot lub warunki zostały określone w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji;

4) z innym, niż wymienione w pkt 1-3, naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi, jeżeli naruszenie to miało wpływ na wynik postępowania o zawarcie umowy koncesji.

2. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zawarcie umowy koncesji:

1) bez zachowania formy pisemnej;

2) z pominięciem terminu, w jakim może ona być zawarta, z wyłączeniem przypadków dopuszczonych w przepisach o koncesji na roboty budowlane lub usługi;

3) na czas dłuższy niż określony w przepisach o koncesji na roboty budowlane lub usługi, z wyłączeniem przypadków dopuszczonych w przepisach o koncesji na roboty budowlane lub usługi;

4) przed ogłoszeniem orzeczenia przez wojewódzki sąd administracyjny w sprawie skargi na czynność wyboru oferty najkorzystniejszej z wyłączeniem przypadku dopuszczonego w przepisach o koncesji na roboty budowlane lub usługi.

 

3. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest odwołanie postępowania o zawarcie umowy koncesji z naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi.

4. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zmiana umowy koncesji z naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi.

REKLAMA

5. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do popełnienia naruszenia dyscypliny finansów publicznych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 i 3, wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli finansowej.

Należy jednak zaznaczyć, że nie zawsze popełnienie jednego z czynów wymienionych wcześniej skutkować będzie dochodzeniem odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych naruszeniem dyscypliny finansów publicznych.

Zapamiętaj!

Nie dochodzi się odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w przypadku działania lub zaniechania podjętego wyłącznie w celu ograniczenia skutków zdarzenia losowego.

Zdarzeniem losowym jest zdarzenie wywołane przez czynniki zewnętrzne, którego nie można przewidzieć z pewnością, w szczególności zagrażające bezpośrednio życiu lub zdrowiu ludzi lub grożące powstaniem szkody niewspółmiernie większej niż spowodowana działaniem lub zaniechaniem naruszającym dyscyplinę finansów publicznych.

Zapamiętaj!

Nie dochodzi się również odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, którego stopień szkodliwości dla finansów publicznych jest znikomy.

Przy ocenie stopnia szkodliwości naruszenia dyscypliny finansów publicznych dla finansów publicznych uwzględnia się wagę naruszonych obowiązków, sposób i okoliczności ich naruszenia, a także skutki naruszenia, biorąc pod uwagę w szczególności:

• wysokość uszczuplonych środków publicznych,

• kwotę środków publicznych niewpłaconych lub niezwróconych na właściwy rachunek budżetu państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych,

• kwotę środków publicznych wydatkowanych bez upoważnienia lub z jego przekroczeniem albo niezgodnie z przeznaczeniem,

• wysokość zobowiązań zaciągniętych bez upoważnienia lub z jego przekroczeniem,

• kwotę odsetek, kar i opłat zapłaconych wskutek zwłoki w opłaceniu należności.

Naruszenie dyscypliny finansów publicznych zagrożone jest następującymi karami:

• upomnienie,

• nagana,

• kara pieniężna,

• zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi.

Ustawa określa także szczegółowe zakresy kar, okoliczności wpływające na wymiar oraz termin zatarcia.

Każde naruszenie dyscypliny finansów publicznych ma charakter indywidualny. Trudno jest uogólnić, z czego wynikają poszczególne wypadki. Powodem może być brak lub niewystarczająca wiedza kierownika jednostki, głównego księgowego, pracowników, niewłaściwy nadzór lub też po prostu błędy i zaniedbania. Z drugiej strony dochodzi też do umyślnego naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Kary są wtedy oczywiście surowsze.

Wymierzenie kary łagodniejszego rodzaju, a nawet odstąpienie od jej wymierzenia jest możliwe w przypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie po wzięciu pod uwagę rodzaju i okoliczności naruszenia dyscypliny finansów publicznych lub właściwości i warunki osobiste sprawcy naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Jako okoliczności łagodzące można uwzględnić w szczególności:

• działanie lub zaniechanie ze szczególnych pobudek lub w szczególnych warunkach, zasługujących na uwzględnienie, w tym w celu zapobieżenia szkodzie w mieniu publicznym,

• wyróżnianie się przed popełnieniem naruszenia dyscypliny finansów publicznych wzorowym spełnianiem obowiązków zawodowych,

• przyczynienie się do usunięcia szkodliwych następstw naruszenia dyscypliny finansów publicznych lub podjęcie o to starań.

Odstąpienia od wymierzenia kary nie stosuje się wobec sprawcy naruszenia dyscypliny finansów publicznych popełnionego w czasie, gdy nie uległo zatarciu ukaranie prawomocnie orzeczone za inne naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

PRZYKŁAD

Jednostka otrzymała dotację na zakup aparatury medycznej. Część dotacji dyrektor jednostki wykorzystała nabywając aparaturę 3 grudnia z 30-dniowym terminem płatności. Tak też została opłacona faktura, tj. 2 stycznia następnego roku. W efekcie ta część dotacji nie została wykorzystana w danym roku budżetowym i powinna zostać zwrócona.

Komisja orzekająca uznała dyrektor jednostki winną nieumyślnego naruszenia dyscypliny finansów publicznych poprzez przekroczenie zakresu upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych, poprzez wydatkowanie środków z dotacji celowej na zakupy inwestycyjne po upływie roku budżetowego, tj. z naruszeniem art. 157 uofp. Czyn ten stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych, określone w art. 11 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Dyrektor jednostki, odwołując się od tego orzeczenia, wskazał, że nie jest winą jednostki, że przepisy uofp i uor kolidują ze sobą w części środków pieniężnych otrzymanych i wydatkowanych oraz naruszają zasady wolności umów w obrocie gospodarczym. Z zasady memoriału, określonej w art. 6 ust. 1 uor, wynika, że w księgach rachunkowych i wyniku finansowym jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.

Główna Komisja Orzekająca po rozpatrzeniu odwołania stwierdziła, że przekroczeniem zakresu upoważnienia do dokonywania wydatku jest wykorzystanie dotacji celowej ze środków publicznych po upływie wyznaczonego terminu. Dotacja celowa jest przeznaczona na zrealizowanie wydatku na określony cel i w wyznaczonym terminie. Jej wykorzystanie jest wydatkiem ze środków publicznych, a zatem granicę upoważnienia do jego dokonania stanowi zakreślony termin i cel wykorzystania dotacji. Po upływie wyznaczonego terminu nie ma podstaw do dokonania z dotacji określonego wydatku, ponieważ środki publiczne stanowiące dotację celową nie pozostają już w dyspozycji jednostki, która ją otrzymała. Dokonanie go z takich środków jest przekroczeniem upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych i w konsekwencji wyczerpuje znamiona czynu określonego w art. 11 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Jednocześnie komisja biorąc pod uwagę bardzo dobrą opinię o wykonywaniu przez dyrektor jednostki obowiązków służbowych oraz to, że nie była karana za naruszenie dyscypliny finansów publicznych i że w wyniku naruszenia nie nastąpił uszczerbek dochodów jednostki sektora finansów publicznych lub szkoda, odstąpiła od wymierzenia kary, obciążając obwinioną kosztami postępowania.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Poradnik Rachunkowości Budżetowej

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA