REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zastosowanie MSRF w Polsce będzie korzystne dla jakości usług

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
MSRF zastosujemy w Polsce z korzyścią dla jakości usług /Fotolia
MSRF zastosujemy w Polsce z korzyścią dla jakości usług /Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgoda na przyjęcie do polskiego prawa Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej może być przełomem dla biegłych rewidentów. Na pewno rozpocznie istotne zmiany na polskim rynku audytorskim.

Komisja Nadzoru Audytowego (dalej: KNA) 1 kwietnia 2015 r. zatwierdziła odpowiednie uchwały Krajowej Rady Biegłych Rewidentów i sfinalizowała tym samym proces przyjęcia do polskiego porządku prawnego Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej (MSRF).

REKLAMA

Autopromocja

Do stosowania przez biegłych rewidentów i podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych w Polsce zatwierdzono następujące standardy międzynarodowe, wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej i Usług Atestacyjnych (International Auditing and Assurance Standards Board, w skrócie IAASB):

● Międzynarodowe Standardy Badania,

● Międzynarodowe Standardy Usług Przeglądu,

● Międzynarodowe Standardy Usług Atestacyjnych Innych niż Badania i Przeglądy Historycznych Informacji Finansowych,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

● Międzynarodowy Standard Kontroli Jakości 1 (MSKJ 1).

Polecamy: Samochód w firmie 2015 - multipakiet

Decyzja ta musiała zostać podjęta, gdyż związana jest z koniecznością dostosowania polskiego prawodawstwa do wymogów Unii Europejskiej. Może okazać się przełomowa dla zawodu biegłego rewidenta w Polsce i z pewnością zainicjuje istotne zmiany na polskim rynku audytorskim.

Czas na dostosowanie

W przypadku podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, które wykonują badania i przeglądy sprawozdań finansowych jednostek zainteresowania publicznego (JZP), międzynarodowe standardy dotyczące badań i przeglądów muszą być stosowane do badań i przeglądów sprawozdań finansowych sporządzonych za okresy kończące się 31 grudnia 2016 r. i później. Pozostałe podmioty mają dłuższy czas na implementację standardów i powinny je stosować do badań i przeglądów sprawozdań finansowych za okresy kończące się 31 grudnia 2017 r. i później.

W kwestii usług atestacyjnych innych niż badania i przeglądy standardy międzynarodowe należy stosować dla usług rozpoczętych 1 stycznia 2017 r. i później.

Niezgodność sprawozdań finansowych z wymogami MSSF

Podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych są również zobowiązane dostosować swoją działalność i systemy kontroli jakości do wymogów zawartych w Międzynarodowym Standardzie Kontroli Jakości 1. W przypadku jednostek wykonujących badania i przeglądy JZP za okresy kończące się między 31 grudnia 2016 r. a 31 grudnia 2017 r. powinno to nastąpić do 1 stycznia 2016 r. W pozostałych jednostkach termin wdrożenia dostosowania jest o rok dłuższy.

Wyzwania związane z wdrożeniem

REKLAMA

Implementacja decyzji zatwierdzającej do stosowania nowe standardy wykonywania zawodu stanowi duże wyzwanie nie tylko dla samych biegłych rewidentów i podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, lecz także dla instytucji, które są odpowiedzialne za tworzenie i aktualizację norm zawodowych oraz dla organów zajmujących się kontrolowaniem jakości usług audytorskich.

Obecnie w Polsce wykonywanie zawodu biegłego rewidenta jest regulowane Krajowymi Standardami Rewizji Finansowej nr 1, 2 i 3. W odniesieniu do organizacji środowiska kontroli jakości w firmie audytorskiej obowiązuje uchwała Krajowej Rady Biegłych Rewidentów (KRBR) „Zasady wewnętrznej kontroli jakości podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych” z 13 października 2009 r. MSRF to 36 standardów szczegółowo regulujących etapy badania sprawozdania finansowego oraz istotne z punktu widzenia badania zagadnienia. Dodatkowo istnieją odrębne uregulowania dotyczące usług przeglądu i innych usług atestacyjnych. Również Międzynarodowy Standard Kontroli Jakości jest znacznie bardziej szczegółowy niż lokalna uchwała KRBR.

Sama liczba i obszerność międzynarodowych uregulowań w porównaniu do norm lokalnych pokazuje ogrom pracy, jaka czeka biegłych rewidentów, podmioty uprawnione do badania oraz Krajową Izbę Biegłych Rewidentów i jej organy.

Jakie dokumenty sprawdza biegły rewident podczas badania sprawozdania

Wielkie wyzwanie stoi także przed organami Krajowej Izby Biegłych Rewidentów, na których spoczywa odpowiedzialność za wsparcie biegłych rewidentów i podmioty uprawnione do badania w implementacji nowych standardów. To organy samorządu zawodowego biegłych rewidentów będą musiały opracować system wpierający wdrożenie międzynarodowych standardów badania i innych usług rewizyjnych, jak również zapewnić mechanizm bieżącego wprowadzania zmian wynikających z tego, że same standardy będą ulegać modyfikacjom. Przedstawiciele samorządu powinni również włączyć się w proces przyjmowania i aktualizacji standardów zawodowych na poziomie międzynarodowym.

WAŻNE

Przewidziana została możliwość dobrowolnego wcześniejszego zastosowania nowych standardów

REKLAMA

Złożoność procesu wdrożenia MSRF sprawia, że współpraca między Krajową Radą Biegłych Rewidentów a KNA jest bardzo ważna. KNA powinna wspierać organy samorządowe w określeniu działań związanych z implementacją i upowszechnianiem MSRF w taki sposób, aby zasady wykonywania zawodu biegłego rewidenta były jasno i precyzyjnie określone i wszyscy biegli rewidenci mieli dostęp do informacji niezbędnych do wykonywania swojej profesji.

Oczywiście najtrudniejsze zadanie czeka samych biegłych rewidentów, którzy muszą się nauczyć stosować nowe standardy w taki sposób, aby móc przeprowadzać badania nie tylko skutecznie, ale również efektywnie i rentownie.

Jak prawidłowo dokonać wyboru biegłego rewidenta

MSRF promują mocno szczegółowe i rygorystyczne podejście do badania sprawozdania finansowego, jednocześnie jednak strony zostawiają sporo przestrzeni na profesjonalny osąd. Badanie zgodnie z MSRF nie ma polegać na mechanicznej realizacji standardowej listy procedur, ale na indywidualnym podejściu do procesu badania i dostosowaniu rodzaju i zakresu wykonywanych procedur do konkretnej sytuacji badanego podmiotu. Bardzo ważne jest stosowanie w toku badania profesjonalnego osądu i wykazywanie się podczas analizy istotnych zagadnień wystarczającym zawodowym sceptycyzmem. W praktyce oznacza to, że biegły rewident poznając jednostkę, powinien dostosować sposób badania do jej specyfiki, a zebrane dowody badania oceniać w sposób obiektywny, ale krytyczny.

Gotowość rynku audytorskiego

Jako kraj członkowski Unii Europejskiej byliśmy zobowiązani prędzej czy później przyjąć do stosowania MSRF. Decyzja KNA była więc nieuchronna i musiała zostać podjęta.

Krajowa Rada Biegłych Rewidentów już w czerwcu 2011 roku podjęła uchwałę o wprowadzeniu MSRF, które miały mieć zastosowanie do badania sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2012 r. i później. Uchwała ta jednak nie została zatwierdzona przez KNA. Powody tej decyzji były złożone, a jednym z nich z pewnością był brak przygotowania środowiska biegłych rewidentów do tak rewolucyjnej zmiany.

Czy po blisko czterech latach biegli rewidenci są wystarczająco przygotowani do stosowania standardów międzynarodowych?

W najlepszej sytuacji znajdują się na pewno duże sieciowe firmy audytorskie, które od lat stosują standardy międzynarodowe. Dla tych jednostek decyzja KNA nie wiąże się z koniecznością wprowadzenia jakichkolwiek zmian organizacyjnych i w systemach kontroli wewnętrznej, gdyż od dawna przeprowadzają one badania zgodnie z MSRF, a ich systemy kontroli spełniają wymagania MSKJ 1.

Współpraca biegłego rewidenta z biurem rachunkowym

Jednostki takie dysponują również globalnymi narzędziami informatycznymi wspierającymi przeprowadzanie badań i przeglądów oraz świadczenie innych usług zapewniające ich zgodność z nowymi standardami.

Kontrolerzy przeprowadzający z ramienia Krajowej Komisji Nadzoru inspekcje w podmiotach uprawnionych badających JZP już w poprzednim roku dokumentowali przeprowadzone kontrole równolegle przy pomocy dwóch list kontrolnych sprawdzających zgodność dokumentacji z badania zarówno z krajowymi, jak i z międzynarodowymi standardami badania. Można więc uznać, że oni również są przygotowani do nowej sytuacji.

W najgorszym położeniu znajdują się małe i średnie firmy audytorskie, które nie mają globalnego zaplecza i mogą liczyć głównie na wsparcie KIBR. Wciąż postrzegają one MSRF jako nieodpowiednie do stosowania przy badaniu swoich klientów, którymi są najczęściej jednostki z sektora małych i średnich przedsiębiorstw.

Biegli rewidenci nie do końca rozumieją zapisy MSRF, gdyż oficjalne tłumaczenie dostępne na stronie internetowej KIBR i wydane w postaci publikacji jest w wielu miejscach nieprecyzyjne i niezrozumiałe. Na stronie KIBR w ogóle nie umieszczono tłumaczenia Międzynarodowych Standardów Usług Przeglądu. Brakuje również zrozumienia problematyki skalowalności MSRF i MSKJ 1.

To właśnie najmniejsze jednostki potrzebują największej pomocy ze strony organów samorządowych w przygotowaniu się do stosowania nowych standardów.

Oczywiście KIBR podejmuje wiele działań, takich jak organizacja szkoleń, konferencji i warsztatów, nadal jednak jest wiele do zrobienia, szczególnie w obszarze tłumaczenia standardów międzynarodowych na język polski i wsparcia rozwoju dobrych praktyk w zakresie badania małych jednostek przy zastosowaniu MSRF.

Zapewnienie proporcjonalności

Przy rozważaniach dotyczących wdrożenia MSRF szczególnie w małych i średnich firmach audytorskich, nie można pominąć zagadnienia proporcjonalności.

Słowo to budzi wiele emocji i dyskusji. Chodzi o zapewnienie, aby po implementacji MSRF również badania małych jednostek mogły być przeprowadzane skutecznie, efektywnie i rentownie.

Dyrektywa 2006/43/WE w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych nakłada wymóg wdrożenia MSRF, ale jednocześnie wyraźnie mówi o zapewnieniu proporcjonalności stosowania standardów badania. Stosowanie zasady proporcjonalności w praktyce oznacza, że w przypadku jednostek, których skala i złożoność jest mniejsza, również badanie powinno być mniej złożone, zakres wykonanych procedur mniejszy, a dokumentacja z badania mniej rozbudowana.

Proporcjonalność nie oznacza oczywiście, że można ignorować wybrane standardy i ich nie stosować, jednak nie wszystkie standardy i nie wszystkie zapisy w standardach będą adekwatne do wszystkich badań sprawozdań finansowych.

Również i w tym obszarze najlepiej odnajdują się duże sieciowe firmy audytorskie. Najczęściej posiadają one skalowalne narzędzia wspierające proces badania, z pomocą których można skutecznie przeprowadzić badanie zarówno wielkich grup kapitałowych, jak i średnich, małych, a nawet bardzo małych jednostek.

Małym podmiotom uprawnionym do badania pomóc powinny organy samorządowe, organizując odpowiednie szkolenia i warsztaty na temat skalowalności MSRF i propagując ideę proporcjonalnego podejścia do audytu. KIBR może również wspierać małe i średnie firmy audytorskie, prezentując odpowiednie rozwiązania informatyczne wspomagające przeprowadzanie badań i przeglądów.

Nie do końca jest możliwe zastosowanie w tym obszarze sztywnych rozwiązań systemowych. Organy samorządowe mogą dostarczać wiedzę i budzić świadomość, jednak to od biegłych rewidentów zależy, czy kierując się profesjonalnym osądem, a jednocześnie przestrzegając norm wykonywania zawodu, będą potrafili dostarczyć klientowi audyt szyty na miarę.

Proces złożony i długofalowy

Implementacji MSRF do polskiego systemu prawnego nie można postrzegać jako jednorazowego przedsięwzięcia. Jest to złożony i długofalowy proces, w który powinny być zaangażowane organy samorządowe, organy nadzoru, podmioty uprawnione do badania i biegli rewidenci.

Najlepiej przygotowane do zmian są z pewnością duże sieciowe firmy audytorskie, które od dawna stosują standardy międzynarodowe i mają mocne globalne wsparcie w tym zakresie.

Ogromne wyzwanie stoi przed małymi lokalnymi podmiotami obsługującymi głównie małe i średnie podmioty, które muszą się odnaleźć w nowej rzeczywistości. Wbrew ich obawom MSRF są skalowalne, jest w nich zawarte wiele odniesień do małych i średnich przedsiębiorstw, co powinno pomóc w skutecznym i rentownym przeprowadzaniu audytu mniejszych jednostek.

KIBR powinna zapewnić biegłym rewidentom dostęp do wszystkich międzynarodowych standardów rzetelnie i zrozumiale przetłumaczonych na język polski, na bieżąco je aktualizować i informować o wszystkich zmianach i nowościach. Jej zadaniem powinno być również promowanie wiedzy o MSRF, a w szczególności o roli profesjonalnego osądu, zawodowego sceptycyzmu, jak również ukazywanie korzyści płynących z proporcjonalnego podejścia do audytu.

Cel zaostrzenia wymagań

Państwa członkowskie Unii Europejskiej postanowiły postawić biegłym rewidentom i firmom audytorskim wymóg prowadzenia badań ustawowych, zgodnie z międzynarodowymi standardami badania zatwierdzonymi przez Komisję Europejską, aby zapewnić odpowiednią, wysoką jakość badań sprawozdań finansowych, co ma w konsekwencji na celu zwiększenie nadszarpniętego przez kryzys finansowy zaufania do profesji biegłego rewidenta.

Taki sam cel przyświecał również Komisji Nadzoru Audytowego, która zatwierdzając Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej, uznała swoją decyzję za znaczący krok dla wzmocnienia jakości i jednolitości wykonywania zawodu biegłego rewidenta w Polsce i budowania zaufania do sprawozdawczości i rewizji finansowej.

Niewątpliwie MSRF są dużo bardziej rygorystyczne niż większość norm lokalnych, więc wprowadzenie obowiązku ich stosowania wydaje się być właściwą reakcją na oczekiwania i obawy regulatorów na całym świecie w związku z sytuacją na światowych rynkach finansowych.

infoRgrafika

Edyta Kalińska

audit partner w BDO, biuro w Poznaniu

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kapitał zakładowy spółki z o.o. w 2025 r. okiem adwokata - praktyka. Wymogi prawne, pułapki, podatki, księgowość, odpowiedzialność zarządu i wspólników

Wyobraź sobie, że chcesz wystartować z nową firmą albo przekształcić jednoosobową działalność w spółkę z o.o. Formalności nie brakuje, ale jedna kwestia wraca jak bumerang: kapitał zakładowy. To pierwszy, obowiązkowy „wkład własny”, bez którego sąd nie zarejestruje spółki. Jego ustawowe minimum – 5 000 zł – może wydawać się symboliczne, jednak od sposobu, w jaki je wnosisz i później „pilnujesz”, zależy wiarygodność Twojej firmy, a czasem nawet osobista odpowiedzialność zarządu. Poniżej znajdziesz najświeższe przepisy, praktyczne podpowiedzi i pułapki, na które trzeba uważać od pierwszego przelewu aż po ewentualne obniżenie kapitału lata później.

Najniższa krajowa w 2026 r. i minimalna stawka godzinowa - jest oficjalna propozycja rządu

W dniu 12 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2026 r.

Sejm przyjął ważną zmianę dla przedsiębiorców – korekta deklaracji podatkowej po kontroli celno-skarbowej coraz bliżej

W środę, 11 czerwca 2025 roku, Sejm zdecydował o skierowaniu do trzeciego czytania projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o VAT. To istotna zmiana dla przedsiębiorców – umożliwia bowiem korektę deklaracji podatkowej po zakończeniu kontroli celno-skarbowej.

Nowelizacja ustawy o VAT: możliwe podniesienie limitu zwolnienia z 200 tys. zł do nawet 300 tys. zł

Trwają prace nad ustawą, która może przynieść realne ulgi podatkowe najmniejszym przedsiębiorcom. Ostateczna decyzja – czy limit zwolnienia z VAT wyniesie 240 tys. zł, czy aż 300 tys. zł – zależy od dalszych prac sejmowych komisji.

REKLAMA

Nowe ułatwienia dla przedsiębiorców: dane z wykazu VAT dostępne na biznes.gov.pl od 1 października 2025 r.

Jest projekt ustawy, który zakłada wprowadzenie nowych regulacji umożliwiających przedsiębiorcom łatwiejszy dostęp do wykazu podatników VAT za pośrednictwem portalu biznes.gov.pl. Zmiany mają uprościć weryfikację kontrahentów, zwiększyć bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i ograniczyć formalności papierowe.

Kupujesz rzeczy przez internet? Za te towary musisz zapłacić podatek w ciągu 14 dni

Polacy chętnie kupują różne rzeczy przez internet, ale nie wiedzą, że niektóre transakcje rządzą się swoimi prawami. Fiskus ma coraz więcej możliwości, żeby sprawdzić, kto nie zapłacił podatku PCC. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl, wyjaśnia, kiedy zachować szczególną czujność i jak uniknąć ewentualnych problemów ze skarbówką.

Można znaleźć 50 mld zł na podwyżkę kwoty wolnej w PIT do 60 tys. zł. Prof. Modzelewski podpowiada rządowi D. Tuska, gdzie szukać pieniędzy

Można domyślać się, że politycznym „być albo nie być” obecnego rządu jest „dowiezienie” (jak to się mówi) swoich obietnic z 2023 roku. Wśród nich najważniejszą (obiektywnie) jest podwyższenie do 60 tys. kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych. Jest to dziś nierealne, bo w tym roku w budżecie państwa z tego podatku pojawiła się kwota minus 22 mld złotych (tak, po raz pierwszy w historii mamy ujemne dochody budżetowe), a miało być za cały rok 31 mld zł (czyli o 60 mld zł mniej niż w roku 2024).

Obowiązkowy KSeF - podatnicy zagraniczni z większymi przywilejami niż polscy. Sprostowanie i wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

W wyjaśnieniach przesłanych 9 czerwca 2025 r.do naszej redakcji, Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w decyzji derogacyjnej dot. obowiązkowego modelu KSeF, Polska została upoważniona – w przypadku podatników mających siedzibę na jej terytorium – do akceptowania wyłącznie tych faktur, które zostały wystawione w postaci dokumentów lub not w formie elektronicznej. Ponadto została upoważniona do wprowadzenia przepisów zakładających, że stosowanie faktur elektronicznych wystawianych na terytorium Polski nie jest uzależnione od akceptacji odbiorcy. Jak wskazuje Ministerstwo, Komisja Europejska zastrzegła (co zostało potwierdzone przez Radę UE), że przyznane Polsce upoważnienie dotyczące wprowadzenia obowiązkowego fakturowania elektronicznego nie powinno naruszać prawa klientów do otrzymywania faktur papierowych w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych.

REKLAMA

Efektywny controlling w biznesie – czyli jaki? Jakie procesy w firmie można zauważalnie usprawnić dzięki wdrożeniu controllingu?

Controlling to znacznie więcej niż tylko kontrola kosztów czy tworzenie raportów. To kompleksowe podejście do zarządzania przedsiębiorstwem, które dostarcza informacji niezbędnych do podejmowania trafnych decyzji. Efektywny controlling staje się dziś jednym z kluczowych elementów przewagi konkurencyjnej, szczególnie w czasach dynamicznych zmian, rosnącej złożoności i presji na efektywność. Ale które obszary działalności firmy najbardziej zyskują na wdrożeniu nowoczesnego controllingu?

Firmy chcą zatrudniać księgowych, ale… nie mają kogo! Brakuje ekspertów z doświadczeniem

Mimo stabilnej sytuacji kadrowej i rosnących wynagrodzeń, aż 84% księgowych przyznaje: znalezienie doświadczonego specjalisty to dziś prawdziwe wyzwanie. Barometr nastrojów 2025 pokazuje, że firmy częściej planują rekrutację niż redukcje – ale idealny kandydat musi dziś mieć znacznie więcej niż tylko znajomość Excela.

REKLAMA