REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zastosowanie MSRF w Polsce będzie korzystne dla jakości usług

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
MSRF zastosujemy w Polsce z korzyścią dla jakości usług /Fotolia
MSRF zastosujemy w Polsce z korzyścią dla jakości usług /Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgoda na przyjęcie do polskiego prawa Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej może być przełomem dla biegłych rewidentów. Na pewno rozpocznie istotne zmiany na polskim rynku audytorskim.

Komisja Nadzoru Audytowego (dalej: KNA) 1 kwietnia 2015 r. zatwierdziła odpowiednie uchwały Krajowej Rady Biegłych Rewidentów i sfinalizowała tym samym proces przyjęcia do polskiego porządku prawnego Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej (MSRF).

REKLAMA

Autopromocja

Do stosowania przez biegłych rewidentów i podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych w Polsce zatwierdzono następujące standardy międzynarodowe, wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej i Usług Atestacyjnych (International Auditing and Assurance Standards Board, w skrócie IAASB):

● Międzynarodowe Standardy Badania,

● Międzynarodowe Standardy Usług Przeglądu,

● Międzynarodowe Standardy Usług Atestacyjnych Innych niż Badania i Przeglądy Historycznych Informacji Finansowych,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

● Międzynarodowy Standard Kontroli Jakości 1 (MSKJ 1).

Polecamy: Samochód w firmie 2015 - multipakiet

Decyzja ta musiała zostać podjęta, gdyż związana jest z koniecznością dostosowania polskiego prawodawstwa do wymogów Unii Europejskiej. Może okazać się przełomowa dla zawodu biegłego rewidenta w Polsce i z pewnością zainicjuje istotne zmiany na polskim rynku audytorskim.

Czas na dostosowanie

W przypadku podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, które wykonują badania i przeglądy sprawozdań finansowych jednostek zainteresowania publicznego (JZP), międzynarodowe standardy dotyczące badań i przeglądów muszą być stosowane do badań i przeglądów sprawozdań finansowych sporządzonych za okresy kończące się 31 grudnia 2016 r. i później. Pozostałe podmioty mają dłuższy czas na implementację standardów i powinny je stosować do badań i przeglądów sprawozdań finansowych za okresy kończące się 31 grudnia 2017 r. i później.

W kwestii usług atestacyjnych innych niż badania i przeglądy standardy międzynarodowe należy stosować dla usług rozpoczętych 1 stycznia 2017 r. i później.

Niezgodność sprawozdań finansowych z wymogami MSSF

Podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych są również zobowiązane dostosować swoją działalność i systemy kontroli jakości do wymogów zawartych w Międzynarodowym Standardzie Kontroli Jakości 1. W przypadku jednostek wykonujących badania i przeglądy JZP za okresy kończące się między 31 grudnia 2016 r. a 31 grudnia 2017 r. powinno to nastąpić do 1 stycznia 2016 r. W pozostałych jednostkach termin wdrożenia dostosowania jest o rok dłuższy.

Wyzwania związane z wdrożeniem

REKLAMA

Implementacja decyzji zatwierdzającej do stosowania nowe standardy wykonywania zawodu stanowi duże wyzwanie nie tylko dla samych biegłych rewidentów i podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, lecz także dla instytucji, które są odpowiedzialne za tworzenie i aktualizację norm zawodowych oraz dla organów zajmujących się kontrolowaniem jakości usług audytorskich.

Obecnie w Polsce wykonywanie zawodu biegłego rewidenta jest regulowane Krajowymi Standardami Rewizji Finansowej nr 1, 2 i 3. W odniesieniu do organizacji środowiska kontroli jakości w firmie audytorskiej obowiązuje uchwała Krajowej Rady Biegłych Rewidentów (KRBR) „Zasady wewnętrznej kontroli jakości podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych” z 13 października 2009 r. MSRF to 36 standardów szczegółowo regulujących etapy badania sprawozdania finansowego oraz istotne z punktu widzenia badania zagadnienia. Dodatkowo istnieją odrębne uregulowania dotyczące usług przeglądu i innych usług atestacyjnych. Również Międzynarodowy Standard Kontroli Jakości jest znacznie bardziej szczegółowy niż lokalna uchwała KRBR.

Sama liczba i obszerność międzynarodowych uregulowań w porównaniu do norm lokalnych pokazuje ogrom pracy, jaka czeka biegłych rewidentów, podmioty uprawnione do badania oraz Krajową Izbę Biegłych Rewidentów i jej organy.

Jakie dokumenty sprawdza biegły rewident podczas badania sprawozdania

Wielkie wyzwanie stoi także przed organami Krajowej Izby Biegłych Rewidentów, na których spoczywa odpowiedzialność za wsparcie biegłych rewidentów i podmioty uprawnione do badania w implementacji nowych standardów. To organy samorządu zawodowego biegłych rewidentów będą musiały opracować system wpierający wdrożenie międzynarodowych standardów badania i innych usług rewizyjnych, jak również zapewnić mechanizm bieżącego wprowadzania zmian wynikających z tego, że same standardy będą ulegać modyfikacjom. Przedstawiciele samorządu powinni również włączyć się w proces przyjmowania i aktualizacji standardów zawodowych na poziomie międzynarodowym.

WAŻNE

Przewidziana została możliwość dobrowolnego wcześniejszego zastosowania nowych standardów

REKLAMA

Złożoność procesu wdrożenia MSRF sprawia, że współpraca między Krajową Radą Biegłych Rewidentów a KNA jest bardzo ważna. KNA powinna wspierać organy samorządowe w określeniu działań związanych z implementacją i upowszechnianiem MSRF w taki sposób, aby zasady wykonywania zawodu biegłego rewidenta były jasno i precyzyjnie określone i wszyscy biegli rewidenci mieli dostęp do informacji niezbędnych do wykonywania swojej profesji.

Oczywiście najtrudniejsze zadanie czeka samych biegłych rewidentów, którzy muszą się nauczyć stosować nowe standardy w taki sposób, aby móc przeprowadzać badania nie tylko skutecznie, ale również efektywnie i rentownie.

Jak prawidłowo dokonać wyboru biegłego rewidenta

MSRF promują mocno szczegółowe i rygorystyczne podejście do badania sprawozdania finansowego, jednocześnie jednak strony zostawiają sporo przestrzeni na profesjonalny osąd. Badanie zgodnie z MSRF nie ma polegać na mechanicznej realizacji standardowej listy procedur, ale na indywidualnym podejściu do procesu badania i dostosowaniu rodzaju i zakresu wykonywanych procedur do konkretnej sytuacji badanego podmiotu. Bardzo ważne jest stosowanie w toku badania profesjonalnego osądu i wykazywanie się podczas analizy istotnych zagadnień wystarczającym zawodowym sceptycyzmem. W praktyce oznacza to, że biegły rewident poznając jednostkę, powinien dostosować sposób badania do jej specyfiki, a zebrane dowody badania oceniać w sposób obiektywny, ale krytyczny.

Gotowość rynku audytorskiego

Jako kraj członkowski Unii Europejskiej byliśmy zobowiązani prędzej czy później przyjąć do stosowania MSRF. Decyzja KNA była więc nieuchronna i musiała zostać podjęta.

Krajowa Rada Biegłych Rewidentów już w czerwcu 2011 roku podjęła uchwałę o wprowadzeniu MSRF, które miały mieć zastosowanie do badania sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2012 r. i później. Uchwała ta jednak nie została zatwierdzona przez KNA. Powody tej decyzji były złożone, a jednym z nich z pewnością był brak przygotowania środowiska biegłych rewidentów do tak rewolucyjnej zmiany.

Czy po blisko czterech latach biegli rewidenci są wystarczająco przygotowani do stosowania standardów międzynarodowych?

W najlepszej sytuacji znajdują się na pewno duże sieciowe firmy audytorskie, które od lat stosują standardy międzynarodowe. Dla tych jednostek decyzja KNA nie wiąże się z koniecznością wprowadzenia jakichkolwiek zmian organizacyjnych i w systemach kontroli wewnętrznej, gdyż od dawna przeprowadzają one badania zgodnie z MSRF, a ich systemy kontroli spełniają wymagania MSKJ 1.

Współpraca biegłego rewidenta z biurem rachunkowym

Jednostki takie dysponują również globalnymi narzędziami informatycznymi wspierającymi przeprowadzanie badań i przeglądów oraz świadczenie innych usług zapewniające ich zgodność z nowymi standardami.

Kontrolerzy przeprowadzający z ramienia Krajowej Komisji Nadzoru inspekcje w podmiotach uprawnionych badających JZP już w poprzednim roku dokumentowali przeprowadzone kontrole równolegle przy pomocy dwóch list kontrolnych sprawdzających zgodność dokumentacji z badania zarówno z krajowymi, jak i z międzynarodowymi standardami badania. Można więc uznać, że oni również są przygotowani do nowej sytuacji.

W najgorszym położeniu znajdują się małe i średnie firmy audytorskie, które nie mają globalnego zaplecza i mogą liczyć głównie na wsparcie KIBR. Wciąż postrzegają one MSRF jako nieodpowiednie do stosowania przy badaniu swoich klientów, którymi są najczęściej jednostki z sektora małych i średnich przedsiębiorstw.

Biegli rewidenci nie do końca rozumieją zapisy MSRF, gdyż oficjalne tłumaczenie dostępne na stronie internetowej KIBR i wydane w postaci publikacji jest w wielu miejscach nieprecyzyjne i niezrozumiałe. Na stronie KIBR w ogóle nie umieszczono tłumaczenia Międzynarodowych Standardów Usług Przeglądu. Brakuje również zrozumienia problematyki skalowalności MSRF i MSKJ 1.

To właśnie najmniejsze jednostki potrzebują największej pomocy ze strony organów samorządowych w przygotowaniu się do stosowania nowych standardów.

Oczywiście KIBR podejmuje wiele działań, takich jak organizacja szkoleń, konferencji i warsztatów, nadal jednak jest wiele do zrobienia, szczególnie w obszarze tłumaczenia standardów międzynarodowych na język polski i wsparcia rozwoju dobrych praktyk w zakresie badania małych jednostek przy zastosowaniu MSRF.

Zapewnienie proporcjonalności

Przy rozważaniach dotyczących wdrożenia MSRF szczególnie w małych i średnich firmach audytorskich, nie można pominąć zagadnienia proporcjonalności.

Słowo to budzi wiele emocji i dyskusji. Chodzi o zapewnienie, aby po implementacji MSRF również badania małych jednostek mogły być przeprowadzane skutecznie, efektywnie i rentownie.

Dyrektywa 2006/43/WE w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych nakłada wymóg wdrożenia MSRF, ale jednocześnie wyraźnie mówi o zapewnieniu proporcjonalności stosowania standardów badania. Stosowanie zasady proporcjonalności w praktyce oznacza, że w przypadku jednostek, których skala i złożoność jest mniejsza, również badanie powinno być mniej złożone, zakres wykonanych procedur mniejszy, a dokumentacja z badania mniej rozbudowana.

Proporcjonalność nie oznacza oczywiście, że można ignorować wybrane standardy i ich nie stosować, jednak nie wszystkie standardy i nie wszystkie zapisy w standardach będą adekwatne do wszystkich badań sprawozdań finansowych.

Również i w tym obszarze najlepiej odnajdują się duże sieciowe firmy audytorskie. Najczęściej posiadają one skalowalne narzędzia wspierające proces badania, z pomocą których można skutecznie przeprowadzić badanie zarówno wielkich grup kapitałowych, jak i średnich, małych, a nawet bardzo małych jednostek.

Małym podmiotom uprawnionym do badania pomóc powinny organy samorządowe, organizując odpowiednie szkolenia i warsztaty na temat skalowalności MSRF i propagując ideę proporcjonalnego podejścia do audytu. KIBR może również wspierać małe i średnie firmy audytorskie, prezentując odpowiednie rozwiązania informatyczne wspomagające przeprowadzanie badań i przeglądów.

Nie do końca jest możliwe zastosowanie w tym obszarze sztywnych rozwiązań systemowych. Organy samorządowe mogą dostarczać wiedzę i budzić świadomość, jednak to od biegłych rewidentów zależy, czy kierując się profesjonalnym osądem, a jednocześnie przestrzegając norm wykonywania zawodu, będą potrafili dostarczyć klientowi audyt szyty na miarę.

Proces złożony i długofalowy

Implementacji MSRF do polskiego systemu prawnego nie można postrzegać jako jednorazowego przedsięwzięcia. Jest to złożony i długofalowy proces, w który powinny być zaangażowane organy samorządowe, organy nadzoru, podmioty uprawnione do badania i biegli rewidenci.

Najlepiej przygotowane do zmian są z pewnością duże sieciowe firmy audytorskie, które od dawna stosują standardy międzynarodowe i mają mocne globalne wsparcie w tym zakresie.

Ogromne wyzwanie stoi przed małymi lokalnymi podmiotami obsługującymi głównie małe i średnie podmioty, które muszą się odnaleźć w nowej rzeczywistości. Wbrew ich obawom MSRF są skalowalne, jest w nich zawarte wiele odniesień do małych i średnich przedsiębiorstw, co powinno pomóc w skutecznym i rentownym przeprowadzaniu audytu mniejszych jednostek.

KIBR powinna zapewnić biegłym rewidentom dostęp do wszystkich międzynarodowych standardów rzetelnie i zrozumiale przetłumaczonych na język polski, na bieżąco je aktualizować i informować o wszystkich zmianach i nowościach. Jej zadaniem powinno być również promowanie wiedzy o MSRF, a w szczególności o roli profesjonalnego osądu, zawodowego sceptycyzmu, jak również ukazywanie korzyści płynących z proporcjonalnego podejścia do audytu.

Cel zaostrzenia wymagań

Państwa członkowskie Unii Europejskiej postanowiły postawić biegłym rewidentom i firmom audytorskim wymóg prowadzenia badań ustawowych, zgodnie z międzynarodowymi standardami badania zatwierdzonymi przez Komisję Europejską, aby zapewnić odpowiednią, wysoką jakość badań sprawozdań finansowych, co ma w konsekwencji na celu zwiększenie nadszarpniętego przez kryzys finansowy zaufania do profesji biegłego rewidenta.

Taki sam cel przyświecał również Komisji Nadzoru Audytowego, która zatwierdzając Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej, uznała swoją decyzję za znaczący krok dla wzmocnienia jakości i jednolitości wykonywania zawodu biegłego rewidenta w Polsce i budowania zaufania do sprawozdawczości i rewizji finansowej.

Niewątpliwie MSRF są dużo bardziej rygorystyczne niż większość norm lokalnych, więc wprowadzenie obowiązku ich stosowania wydaje się być właściwą reakcją na oczekiwania i obawy regulatorów na całym świecie w związku z sytuacją na światowych rynkach finansowych.

infoRgrafika

Edyta Kalińska

audit partner w BDO, biuro w Poznaniu

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

REKLAMA

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA