REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy obejmować sprawozdaniem skonsolidowanym spółkę w likwidacji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Szczepankiewicz
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Nasza spółka z o.o. posiada 100% udziałów w innej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (spółka ABC). Spółka ta (ABC) obecnie znajduje się w likwidacji. Wspólnik (czyli nasza spółka) podjął notarialnie uchwałę o likwidacji po tym, jak sąd odrzucił wniosek o upadłość połączoną z likwidacją, ze względu na brak majątku (majątek obecnie nie wystarcza nawet na przeprowadzenie procesu likwidacji). Spółka ABC nie prowadzi już produkcji i nie zatrudnia pracowników. Maszyny obciążone są przewłaszczeniami, a nieruchomości hipotekami. Trwają egzekucje komornicze. Ponieważ ciąży na nas obowiązek sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego, to czy spółkę w likwidacji należy obejmować sprawozdaniem skonsolidowanym? Jeśli tak, to jaką metodą, skoro do tej pory konsolidowana była metodą pełną?

RADA

REKLAMA

Spółkę ABC w likwidacji należy wyłączyć z konsolidacji, ponieważ nastąpiła utrata kontroli nad tą jednostką (zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości). Fakt ten należy ujawnić we wprowadzeniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

UZASADNIENIE

REKLAMA

Z informacji zawartych w pytaniu wynika, że spółka ABC, wskutek niepowodzeń gospodarczych, znalazła się w sytuacji, gdy posiadany majątek nie tylko nie wystarcza na spłatę zobowiązań, lecz także na przeprowadzenie procesu upadłości połączonej z likwidacją majątku. Ponadto należący do spółki ABC majątek nieruchomy obciążony jest hipotekami na rzecz wierzycieli i zostanie wkrótce sprzedany w drodze egzekucji komorniczej. Majątek trwały ruchomy (czyli maszyny produkcyjne) obciążony jest przewłaszczeniem na rzecz wierzycieli, którzy prawdopodobnie skorzystają ze swoich praw i zaspokoją roszczenia (a maszyny zostaną im wydane). Dodatkowo należy przypomnieć, że w okresie likwidacji nie można, nawet częściowo, wypłacać wspólnikom zysków ani dokonywać podziału majątku spółki przed spłaceniem wszystkich zobowiązań.

Opisana sytuacja wskazuje, że występują nie tylko znaczne ograniczenia w dysponowaniu aktywami spółki ABC, lecz zupełna utrata kontroli nad jej majątkiem. Należy zauważyć, że stan ten nie jest przejściowy, lecz ma charakter stały. Spółka ABC nie wypracuje w przyszłości zysku netto. Celem dalszego działania spółki ABC jest jedynie zlikwidowanie majątku w celu zaspokojenia przerastających go zobowiązań. Następnie likwidator wystąpi o wykreślenie spółki ABC z Krajowego Rejestru Sądowego przedsiębiorców (co oznacza zakończenie istnienia spółki ABC).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wymienione powody wskazują, że Państwa spółka utraciła kontrolę nad spółką ABC. Zatem należy ją całkowicie wyłączyć spod konsolidacji. Fakt ten należy ujawnić we wprowadzeniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Utrata zdolności sprawowania kontroli

Sprawowanie kontroli nad inną jednostką oznacza zdolność jednostki do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki, w celu osiągania korzyści ekonomicznych z jej działalności (art. 3 ust. 1 pkt 34 ustawy o rachunkowości). Skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej oznacza sprawozdanie sporządzone dla jednostki dominującej wraz z jednostkami zależnymi i niebędącymi spółkami handlowymi jednostkami współzależnymi. Jednostką zależną jest spółka handlowa, kontrolowana przez jednostkę dominującą. Jednostka, w stosunku do której spółka dominująca utraciła zdolność sprawowania kontroli, w zamyśle przepisów o rachunkowości przestaje być jednostką zależną.

WAŻNE!

Jednostka, w stosunku do której spółka dominująca utraciła zdolność sprawowania kontroli, w myśl przepisów o rachunkowości przestaje być jednostką zależną.

W szczególności dotyczy to spółek znajdujących się w upadłości oraz spółek w likwidacji. Jednostek takich, w których nastąpiło ustanie kontroli, nie należy obejmować skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym.

Ograniczenie kontroli

REKLAMA

Przepisy prawa bilansowego rozróżniają pojęcia ustania kontroli i ograniczenia kontroli (przy czym ograniczenie kontroli może być trwałe bądź odwracalne). Ustanie kontroli oznacza utratę zdolności do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki, w celu osiągania korzyści ekonomicznych z jej działalności, natomiast ograniczenie kontroli to ograniczenie tej zdolności.

W przypadku ograniczenia kontroli, gdy istnieje prawdopodobieństwo jego przejściowego charakteru (zgodnie z § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych), udział jednostki podporządkowanej należy wycenić w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w kolejnych latach obrotowych w wartości wynikającej z zastosowania metody praw własności, o której mowa w art. 62 ustawy, na dzień wystąpienia tych ograniczeń. Jednak w przypadku gdy wartość udziału posiadanego w tej jednostce, stanowiąca część jej kapitału własnego, jest ujemna lub zerowa, a znaczący inwestor nie jest zobowiązany do pokrycia jej strat, udział w jednostce podporządkowanej należy wykazać w wartości zerowej (§ 18 pkt 7 ww. rozporządzenia).

Ustawa o rachunkowości wskazuje, że w przypadku gdy występują ograniczenia w sprawowaniu kontroli nad jednostką, które wyłączają swobodne dysponowanie jej aktywami, w tym wypracowanym przez tę jednostkę zyskiem netto, lub które wyłączają sprawowanie kontroli nad organami kierującymi tą jednostką, nie należy stosować metody praw własności (art. 57 ust. 1 pkt 3, art. 63a). Wówczas, tak jak w przypadku ustania kontroli, taką spółkę należy wyłączyć ze sprawozdania skonsolidowanego.

Utrata kontroli według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej

Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 27 „Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe” w punkcie 21 wyjaśnia, że:

jednostka dominująca traci kontrolę, kiedy traci możliwość kierowania polityką finansową i operacyjną jednostki gospodarczej w celu osiągania korzyści wynikających z jej działalności. Utrata kontroli może nastąpić w połączeniu ze zmianą lub bez zmiany wysokości udziału w danej jednostce gospodarczej. Może, na przykład, nastąpić, jeżeli jednostka zależna znajdzie się pod kontrolą rządu, sądu, administratora lub organu nadzoru. Może również nastąpić na skutek zawarcia odpowiedniej umowy.

Skonsolidowane sprawozdania finansowe spółek sporządzających swoje sprawozdania zgodnie z MSSF (dostępne w Internecie) dostarczają licznych przykładów spółek w likwidacji i spółek w upadłości połączonej z likwidacją, kiedy to wskutek utraty bądź ograniczenia kontroli przez jednostkę dominującą dane spółek, w których jednostka dominująca ma ponad 50% udziałów, nie są ujmowane w sprawozdaniu skonsolidowanym bądź są ujmowane metodą praw własności. Często jednak jako przyczyna wyłączeń podawany jest art. 58 ust. 1 ustawy o rachunkowości, wskazujący na nieistotność danych finansowych, a nie utrata czy ograniczenie kontroli (czyli art. 57 ust. 1).

PRZYKŁAD 1

Grupa Kapitałowa Optimus S.A. Wyciąg z raportu uzupełniającego opinię z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za okres obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2006 r.

Z powodu braku sprawowania kontroli przez jednostkę dominującą nie podlegały konsolidacji dane finansowe następujących jednostek zależnych:

• Megabis S.A. w likwidacji,

• Optimus Enterprise S.A. w upadłości,

• Optimus Koszyce,

• Przedsiębiorstwo Optimus Sp. z o.o.,

• Eon Sp. z o.o.

Wymienione wyżej spółki nie prowadziły działalności gospodarczej.

Ze względu na utratę znaczącego wpływu w przypadku niżej wymienionych spółek zaniechano stosowania metody praw własności:

• Optimus Holandia,

• SlovoOptimus,

• Optimus Szczecinek Sp. z o.o. w likwidacji,

• TB Inrach Sp. z o.o. w likwidacji.

PRZYKŁAD 2

Z działalności grupy kapitałowej Mostostal Zabrze za IV kwartał 2005 r.

Przy sporządzaniu danych według MSSF zastosowano przepisy MSSF1.

W sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej Mostostal Zabrze za IV kwartał 2005 r. nie objęto konsolidacją następujących spółek:

• EKO Sp. z o.o w likwidacji - była wyłączona z obowiązku konsolidacji w oparciu o MSR 27 pkt 21 (wielkości wykazane w sprawozdaniu są nieistotne z punktu widzenia jasności i rzetelności wykazania danych w sprawozdaniu).

• Hurtownia w Zabrzu w likwidacji - była wyłączona z obowiązku konsolidacji w oparciu o MSR 27 pkt 21 (wielkości wykazane w sprawozdaniu są nieistotne z punktu widzenia jasności i rzetelności wykazania danych w sprawozdaniu).

• Elektromontaż 3 Katowice S.A. - wyłączona z konsolidacji z uwagi na ogłoszoną w dniu 1 września 2004 r. upadłość obejmującą likwidację majątku spółki.

• PRInż - objęty konsolidacją metodą praw własności za okres 1.01.2005 - 30.09.2005 r., ze względu na ogłoszoną w dniu 28 października 2005 r. upadłość obejmującą likwidację majątku spółki.

PRZYKŁAD 3

Na podstawie pisma Departamentu Rachunkowości Ministerstwa Finansów z 25 lutego 2008 r., nr DR2/500/59/GC/08/341 (pismo udostępnione redakcji Mk przez spółkę):

Spółka pismem w dniu 18 lutego 2008 r. zwróciła się z prośbą o udzielenie informacji na temat interpretacji przepisów ustawy o rachunkowości. W szczególności poprosiła o informację dotyczącą obowiązku i metody sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej w odniesieniu do jednostki zależnej, znajdującej się w trakcie likwidacji od 1 stycznia 2008 r., której wniosek o upadłość z likwidacją majątku uprzednio został odrzucony, ze względu na niewystarczającą wielkość majątku do przeprowadzenia procesu upadłości połączonej z likwidacją. Spółka likwidowana posiada ujemne kapitały własne wskutek wieloletnich strat. Utraciła płynność finansową. Trwają liczne egzekucje komornicze dotyczące majątku. W sprawozdaniach skonsolidowanych do roku 2006 obejmowano tę jednostkę konsolidacją metodą pełną. Czy skoro występują znaczne ograniczenia w sprawowaniu kontroli nad jednostką, które wyłączają swobodne dysponowanie jej aktywami, to:

• zgodnie z art. 57 ustawy należy wyłączyć jednostkę w likwidacji z konsolidacji?

czy też

• zgodnie z § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych, ująć spółkę w sprawozdaniu skonsolidowanym za rok 2007 w wartości wynikającej z zastosowania metody praw własności, zgodnie z art. 62 ustawy, na dzień wystąpienia ograniczeń w sprawowaniu kontroli, i kontynuować tę metodę w kolejnych latach obrotowych, aż do wykreślenia spółki zkrajowegorejestrusądowego?

W odpowiedzi Departament Rachunkowości, przedstawiając swoje stanowisko w tej sprawie w piśmie nr DR2/500/59/GC/08/341 z 25 lutego 2008 r., zauważył, iż wniosek o upadłość obejmującą likwidację majątku został odrzucony, a spółka znajduje się obecnie w likwidacji. W wyniku powyższego jednostka dominująca utraciła kontrolę nad spółką, co zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości oznacza pominięcie jej danych w konsolidacji metodą pełną oraz podanie odpowiednich informacji we wprowadzeniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Dodatkowo wyjaśniono, że § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych ma zastosowanie w przypadku jednostek, wobec których nastąpiło wprawdzie ograniczenie sprawowania kontroli, lecz które będą kontynuowały działalność w dającej się przewidzieć przyszłości, oraz istnieje prawdopodobieństwo, że okoliczności ograniczające sprawowanie kontroli ustaną. Ponadto w opisanym przypadku zastosowanie wyceny metodą praw własności sprowadzałoby się co najwyżej do prezentacji wartości aktywów netto spółki w likwidacji w wartości zerowej.

• art. 3 ust. 1 pkt 34-47, art. 57, 58, 62 i 63a ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

• § 5 ust. 4, § 18 pkt 7 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych - Dz.U. Nr 76, poz. 694

Ewa Szczepankiewicz

główna księgowa w spółce z o.o.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

REKLAMA

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

REKLAMA