REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy obejmować sprawozdaniem skonsolidowanym spółkę w likwidacji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Szczepankiewicz
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Nasza spółka z o.o. posiada 100% udziałów w innej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (spółka ABC). Spółka ta (ABC) obecnie znajduje się w likwidacji. Wspólnik (czyli nasza spółka) podjął notarialnie uchwałę o likwidacji po tym, jak sąd odrzucił wniosek o upadłość połączoną z likwidacją, ze względu na brak majątku (majątek obecnie nie wystarcza nawet na przeprowadzenie procesu likwidacji). Spółka ABC nie prowadzi już produkcji i nie zatrudnia pracowników. Maszyny obciążone są przewłaszczeniami, a nieruchomości hipotekami. Trwają egzekucje komornicze. Ponieważ ciąży na nas obowiązek sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego, to czy spółkę w likwidacji należy obejmować sprawozdaniem skonsolidowanym? Jeśli tak, to jaką metodą, skoro do tej pory konsolidowana była metodą pełną?

RADA

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Spółkę ABC w likwidacji należy wyłączyć z konsolidacji, ponieważ nastąpiła utrata kontroli nad tą jednostką (zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości). Fakt ten należy ujawnić we wprowadzeniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

UZASADNIENIE

Z informacji zawartych w pytaniu wynika, że spółka ABC, wskutek niepowodzeń gospodarczych, znalazła się w sytuacji, gdy posiadany majątek nie tylko nie wystarcza na spłatę zobowiązań, lecz także na przeprowadzenie procesu upadłości połączonej z likwidacją majątku. Ponadto należący do spółki ABC majątek nieruchomy obciążony jest hipotekami na rzecz wierzycieli i zostanie wkrótce sprzedany w drodze egzekucji komorniczej. Majątek trwały ruchomy (czyli maszyny produkcyjne) obciążony jest przewłaszczeniem na rzecz wierzycieli, którzy prawdopodobnie skorzystają ze swoich praw i zaspokoją roszczenia (a maszyny zostaną im wydane). Dodatkowo należy przypomnieć, że w okresie likwidacji nie można, nawet częściowo, wypłacać wspólnikom zysków ani dokonywać podziału majątku spółki przed spłaceniem wszystkich zobowiązań.

REKLAMA

Opisana sytuacja wskazuje, że występują nie tylko znaczne ograniczenia w dysponowaniu aktywami spółki ABC, lecz zupełna utrata kontroli nad jej majątkiem. Należy zauważyć, że stan ten nie jest przejściowy, lecz ma charakter stały. Spółka ABC nie wypracuje w przyszłości zysku netto. Celem dalszego działania spółki ABC jest jedynie zlikwidowanie majątku w celu zaspokojenia przerastających go zobowiązań. Następnie likwidator wystąpi o wykreślenie spółki ABC z Krajowego Rejestru Sądowego przedsiębiorców (co oznacza zakończenie istnienia spółki ABC).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wymienione powody wskazują, że Państwa spółka utraciła kontrolę nad spółką ABC. Zatem należy ją całkowicie wyłączyć spod konsolidacji. Fakt ten należy ujawnić we wprowadzeniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Utrata zdolności sprawowania kontroli

Sprawowanie kontroli nad inną jednostką oznacza zdolność jednostki do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki, w celu osiągania korzyści ekonomicznych z jej działalności (art. 3 ust. 1 pkt 34 ustawy o rachunkowości). Skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej oznacza sprawozdanie sporządzone dla jednostki dominującej wraz z jednostkami zależnymi i niebędącymi spółkami handlowymi jednostkami współzależnymi. Jednostką zależną jest spółka handlowa, kontrolowana przez jednostkę dominującą. Jednostka, w stosunku do której spółka dominująca utraciła zdolność sprawowania kontroli, w zamyśle przepisów o rachunkowości przestaje być jednostką zależną.

WAŻNE!

Jednostka, w stosunku do której spółka dominująca utraciła zdolność sprawowania kontroli, w myśl przepisów o rachunkowości przestaje być jednostką zależną.

W szczególności dotyczy to spółek znajdujących się w upadłości oraz spółek w likwidacji. Jednostek takich, w których nastąpiło ustanie kontroli, nie należy obejmować skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym.

Ograniczenie kontroli

Przepisy prawa bilansowego rozróżniają pojęcia ustania kontroli i ograniczenia kontroli (przy czym ograniczenie kontroli może być trwałe bądź odwracalne). Ustanie kontroli oznacza utratę zdolności do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki, w celu osiągania korzyści ekonomicznych z jej działalności, natomiast ograniczenie kontroli to ograniczenie tej zdolności.

W przypadku ograniczenia kontroli, gdy istnieje prawdopodobieństwo jego przejściowego charakteru (zgodnie z § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych), udział jednostki podporządkowanej należy wycenić w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w kolejnych latach obrotowych w wartości wynikającej z zastosowania metody praw własności, o której mowa w art. 62 ustawy, na dzień wystąpienia tych ograniczeń. Jednak w przypadku gdy wartość udziału posiadanego w tej jednostce, stanowiąca część jej kapitału własnego, jest ujemna lub zerowa, a znaczący inwestor nie jest zobowiązany do pokrycia jej strat, udział w jednostce podporządkowanej należy wykazać w wartości zerowej (§ 18 pkt 7 ww. rozporządzenia).

Ustawa o rachunkowości wskazuje, że w przypadku gdy występują ograniczenia w sprawowaniu kontroli nad jednostką, które wyłączają swobodne dysponowanie jej aktywami, w tym wypracowanym przez tę jednostkę zyskiem netto, lub które wyłączają sprawowanie kontroli nad organami kierującymi tą jednostką, nie należy stosować metody praw własności (art. 57 ust. 1 pkt 3, art. 63a). Wówczas, tak jak w przypadku ustania kontroli, taką spółkę należy wyłączyć ze sprawozdania skonsolidowanego.

Utrata kontroli według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej

Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 27 „Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe” w punkcie 21 wyjaśnia, że:

jednostka dominująca traci kontrolę, kiedy traci możliwość kierowania polityką finansową i operacyjną jednostki gospodarczej w celu osiągania korzyści wynikających z jej działalności. Utrata kontroli może nastąpić w połączeniu ze zmianą lub bez zmiany wysokości udziału w danej jednostce gospodarczej. Może, na przykład, nastąpić, jeżeli jednostka zależna znajdzie się pod kontrolą rządu, sądu, administratora lub organu nadzoru. Może również nastąpić na skutek zawarcia odpowiedniej umowy.

Skonsolidowane sprawozdania finansowe spółek sporządzających swoje sprawozdania zgodnie z MSSF (dostępne w Internecie) dostarczają licznych przykładów spółek w likwidacji i spółek w upadłości połączonej z likwidacją, kiedy to wskutek utraty bądź ograniczenia kontroli przez jednostkę dominującą dane spółek, w których jednostka dominująca ma ponad 50% udziałów, nie są ujmowane w sprawozdaniu skonsolidowanym bądź są ujmowane metodą praw własności. Często jednak jako przyczyna wyłączeń podawany jest art. 58 ust. 1 ustawy o rachunkowości, wskazujący na nieistotność danych finansowych, a nie utrata czy ograniczenie kontroli (czyli art. 57 ust. 1).

PRZYKŁAD 1

Grupa Kapitałowa Optimus S.A. Wyciąg z raportu uzupełniającego opinię z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za okres obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2006 r.

Z powodu braku sprawowania kontroli przez jednostkę dominującą nie podlegały konsolidacji dane finansowe następujących jednostek zależnych:

• Megabis S.A. w likwidacji,

• Optimus Enterprise S.A. w upadłości,

• Optimus Koszyce,

• Przedsiębiorstwo Optimus Sp. z o.o.,

• Eon Sp. z o.o.

Wymienione wyżej spółki nie prowadziły działalności gospodarczej.

Ze względu na utratę znaczącego wpływu w przypadku niżej wymienionych spółek zaniechano stosowania metody praw własności:

• Optimus Holandia,

• SlovoOptimus,

• Optimus Szczecinek Sp. z o.o. w likwidacji,

• TB Inrach Sp. z o.o. w likwidacji.

PRZYKŁAD 2

Z działalności grupy kapitałowej Mostostal Zabrze za IV kwartał 2005 r.

Przy sporządzaniu danych według MSSF zastosowano przepisy MSSF1.

W sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej Mostostal Zabrze za IV kwartał 2005 r. nie objęto konsolidacją następujących spółek:

• EKO Sp. z o.o w likwidacji - była wyłączona z obowiązku konsolidacji w oparciu o MSR 27 pkt 21 (wielkości wykazane w sprawozdaniu są nieistotne z punktu widzenia jasności i rzetelności wykazania danych w sprawozdaniu).

• Hurtownia w Zabrzu w likwidacji - była wyłączona z obowiązku konsolidacji w oparciu o MSR 27 pkt 21 (wielkości wykazane w sprawozdaniu są nieistotne z punktu widzenia jasności i rzetelności wykazania danych w sprawozdaniu).

• Elektromontaż 3 Katowice S.A. - wyłączona z konsolidacji z uwagi na ogłoszoną w dniu 1 września 2004 r. upadłość obejmującą likwidację majątku spółki.

• PRInż - objęty konsolidacją metodą praw własności za okres 1.01.2005 - 30.09.2005 r., ze względu na ogłoszoną w dniu 28 października 2005 r. upadłość obejmującą likwidację majątku spółki.

PRZYKŁAD 3

Na podstawie pisma Departamentu Rachunkowości Ministerstwa Finansów z 25 lutego 2008 r., nr DR2/500/59/GC/08/341 (pismo udostępnione redakcji Mk przez spółkę):

Spółka pismem w dniu 18 lutego 2008 r. zwróciła się z prośbą o udzielenie informacji na temat interpretacji przepisów ustawy o rachunkowości. W szczególności poprosiła o informację dotyczącą obowiązku i metody sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej w odniesieniu do jednostki zależnej, znajdującej się w trakcie likwidacji od 1 stycznia 2008 r., której wniosek o upadłość z likwidacją majątku uprzednio został odrzucony, ze względu na niewystarczającą wielkość majątku do przeprowadzenia procesu upadłości połączonej z likwidacją. Spółka likwidowana posiada ujemne kapitały własne wskutek wieloletnich strat. Utraciła płynność finansową. Trwają liczne egzekucje komornicze dotyczące majątku. W sprawozdaniach skonsolidowanych do roku 2006 obejmowano tę jednostkę konsolidacją metodą pełną. Czy skoro występują znaczne ograniczenia w sprawowaniu kontroli nad jednostką, które wyłączają swobodne dysponowanie jej aktywami, to:

• zgodnie z art. 57 ustawy należy wyłączyć jednostkę w likwidacji z konsolidacji?

czy też

• zgodnie z § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych, ująć spółkę w sprawozdaniu skonsolidowanym za rok 2007 w wartości wynikającej z zastosowania metody praw własności, zgodnie z art. 62 ustawy, na dzień wystąpienia ograniczeń w sprawowaniu kontroli, i kontynuować tę metodę w kolejnych latach obrotowych, aż do wykreślenia spółki zkrajowegorejestrusądowego?

W odpowiedzi Departament Rachunkowości, przedstawiając swoje stanowisko w tej sprawie w piśmie nr DR2/500/59/GC/08/341 z 25 lutego 2008 r., zauważył, iż wniosek o upadłość obejmującą likwidację majątku został odrzucony, a spółka znajduje się obecnie w likwidacji. W wyniku powyższego jednostka dominująca utraciła kontrolę nad spółką, co zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości oznacza pominięcie jej danych w konsolidacji metodą pełną oraz podanie odpowiednich informacji we wprowadzeniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Dodatkowo wyjaśniono, że § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych ma zastosowanie w przypadku jednostek, wobec których nastąpiło wprawdzie ograniczenie sprawowania kontroli, lecz które będą kontynuowały działalność w dającej się przewidzieć przyszłości, oraz istnieje prawdopodobieństwo, że okoliczności ograniczające sprawowanie kontroli ustaną. Ponadto w opisanym przypadku zastosowanie wyceny metodą praw własności sprowadzałoby się co najwyżej do prezentacji wartości aktywów netto spółki w likwidacji w wartości zerowej.

• art. 3 ust. 1 pkt 34-47, art. 57, 58, 62 i 63a ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

• § 5 ust. 4, § 18 pkt 7 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych - Dz.U. Nr 76, poz. 694

Ewa Szczepankiewicz

główna księgowa w spółce z o.o.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Paradoks: Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły. Co będzie dalej?

Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły, na przekór narracji płynącej z rynku złota i innych metali szlachetnych, których rajd miałby być wyrazem spadającego zaufania do dolara, obligacji i całego systemu fiducjarnego. Czy można pogodzić dwa trendy o przeciwnym charakterze? Na to pytanie, w cotygodniowym komentarzu Catalyst odpowiada Emil Szweda (Obligacje.pl).

Skarbówka wchodzi na nasze konta i sprawdza transakcje bez nakazu jak się fiskusowi tylko podoba: STIR, DAC7 – warto wiedzieć, co to jest i jak działa

Fiskus ma prawo do prowadzenia kontroli kont bankowych. Dotyczy to osób prywatnych oraz przedsiębiorców i firm. Dla sprawdzenia historii transakcji na koncie bankowym nie musi być prowadzone przeciwko nam żadne postępowanie ani wszczęta kontrola. Skarbówce wystarczy samo podejrzenie popełnienia wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, aby sięgnąć do banku po informacje o dokonywanych przez nas transakcjach. Poza tym zautomatyzowane systemy same badają na bieżąco historię bankową naszych kont i wyłapują transakcje podejrzane.

Firmowe to firmowe. Dlaczego warto oddzielić finanse prywatne od firmowych. Cztery konta, które dają przedsiębiorcy spokój

Właściciele małych firm często powtarzają: „to przecież wszystko moje pieniądze”. I rzeczywiście – formalnie tak jest. Ale kiedy pieniądze są wspólne, problemy finansowe też robią się wspólne. Dopóki na koncie jest płynność, granica między finansami firmowymi a prywatnymi wydaje się niewidoczna. Ale wystarczy większy wydatek, spadek sprzedaży albo poślizg w płatnościach od klientów – i zaczyna się chaos. Nie w dokumentach – w codziennym zarządzaniu.

Dwie ważne nowości w podatku od spadków i darowizn. Przywrócenie terminu do zwolnienia i zmiana przepisów dot. obowiązku podatkowego i złożenia zeznania

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła i przesłała do Sejmu RP projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przewiduje w szczególności ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, nowe przepisy przewidują możliwość przywrócenia terminu, który będzie miał zastosowanie do wszystkich tytułów nabycia majątku podlegającego podatkowi od spadków i darowizn. Ponadto przywrócenie terminu dotyczyć będzie poza zwolnieniem dla najbliższej rodziny, także zwolnienia nabycia przedsiębiorstw zmarłej osoby fizycznej, gdzie warunkiem zwolnienia jest również konieczność terminowego złożenia zgłoszenia. Dodatkowo nowe przepisy doprecyzują moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku i obowiązku złożenia zeznania podatkowego. Jest możliwe, że zmiany przepisów wejdą w życie jeszcze w 2025 roku.

REKLAMA

API KSeF 2.0 - Ministerstwo Finansów udostępniło demo interfejsu programistycznego

W dniu 15 października 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępniło środowisko przedprodukcyjne (Demo) interfejsu programistycznego API KSeF 2.0.Środowisko daje możliwość sprawdzenia systemów finansowo-księgowych z wykorzystaniem rzeczywistych metod uwierzytelniania. Resort finansów zapewnia wsparcie techniczne dla użytkowników środowiska przedprodukcyjnego (Demo) pod adresem: podatki.gov.pl/formularz. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że integracja ze środowiskiem API KSeF 2.0 jest konieczna, aby zapewnić kompatybilność systemów finansowo-księgowych z obligatoryjną wersją systemu KSeF 2.0.

Od 2026 r. zmiany w księgowości podatników PIT. Nowe pliki JPK i rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 16 października 2025 r., że od 2026 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się w ramach podatku PIT. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą podlegające podatkowi PIT, które co miesiąc przekazują ewidencję JPK_V7M, będą zobowiązane do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ewidencji przychodów. Ministerstwo Finansów udostępni bezpłatne narzędzia pozwalające na realizację obowiązków w zakresie przesyłania nowych obligatoryjnych plików JPK.

Rachunki nie będą trafiały do KSeF. Czy to oznacza, że wrócą do łask?

Już od 2026 roku podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). System obejmie faktury ustrukturyzowane, natomiast nie dotyczy innych dokumentów, takich jak rachunki. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż zwolnioną z VAT mogą wystawiać rachunki poza KSeF.

Darowizna samochodu żonie po wycofaniu z firmy. Czy to na pewno bezpieczne podatkowo? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Czy przekazanie żonie samochodu wycofanego z działalności gospodarczej może sprowadzić na przedsiębiorcę problemy z fiskusem? Najnowsza interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości. Urząd jasno wskazał, że darowizna auta po wycofaniu z firmy nie powoduje powstania przychodu w PIT, o ile spełnione są określone warunki. To ważna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zastanawiają się, jak bezpiecznie przekazać majątek firmowy do majątku prywatnego.

REKLAMA

Opodatkowanie donejtów dla twórców internetowych (PIT, VAT). Czy to naprawdę darowizna?

Przez lata środowisko twórców internetowych – streamerów, youtuberów czy użytkowników Patronite – żyło w przekonaniu, że donate’y (czyli dobrowolne wpłaty od widzów) to darowizny, a więc – do określonego limitu – nieopodatkowane. Takie podejście miało swoje źródło w języku – słowo „donate” pochodzi przecież od angielskiego „donation”, czyli darowizna.

KSeF 2.0. Co ważniejsze – prawo podatkowe, czy podręczniki Ministerstwa Finansów? Faktura ustrukturyzowana istnieje tylko wirtualnie

Opublikowany przez resort finansów, liczący kilkaset stron (!) dokument pod nazwą „Podręcznik KSeF 2.0.” (w 4. częściach), jest w wielu miejscach nie tylko sprzeczny z projektowanymi przepisami, lecz również z uchwaloną już nowelizacją ustawy o VAT – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA