REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy obejmować sprawozdaniem skonsolidowanym spółkę w likwidacji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Szczepankiewicz
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Nasza spółka z o.o. posiada 100% udziałów w innej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (spółka ABC). Spółka ta (ABC) obecnie znajduje się w likwidacji. Wspólnik (czyli nasza spółka) podjął notarialnie uchwałę o likwidacji po tym, jak sąd odrzucił wniosek o upadłość połączoną z likwidacją, ze względu na brak majątku (majątek obecnie nie wystarcza nawet na przeprowadzenie procesu likwidacji). Spółka ABC nie prowadzi już produkcji i nie zatrudnia pracowników. Maszyny obciążone są przewłaszczeniami, a nieruchomości hipotekami. Trwają egzekucje komornicze. Ponieważ ciąży na nas obowiązek sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego, to czy spółkę w likwidacji należy obejmować sprawozdaniem skonsolidowanym? Jeśli tak, to jaką metodą, skoro do tej pory konsolidowana była metodą pełną?

RADA

REKLAMA

Spółkę ABC w likwidacji należy wyłączyć z konsolidacji, ponieważ nastąpiła utrata kontroli nad tą jednostką (zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości). Fakt ten należy ujawnić we wprowadzeniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

UZASADNIENIE

Z informacji zawartych w pytaniu wynika, że spółka ABC, wskutek niepowodzeń gospodarczych, znalazła się w sytuacji, gdy posiadany majątek nie tylko nie wystarcza na spłatę zobowiązań, lecz także na przeprowadzenie procesu upadłości połączonej z likwidacją majątku. Ponadto należący do spółki ABC majątek nieruchomy obciążony jest hipotekami na rzecz wierzycieli i zostanie wkrótce sprzedany w drodze egzekucji komorniczej. Majątek trwały ruchomy (czyli maszyny produkcyjne) obciążony jest przewłaszczeniem na rzecz wierzycieli, którzy prawdopodobnie skorzystają ze swoich praw i zaspokoją roszczenia (a maszyny zostaną im wydane). Dodatkowo należy przypomnieć, że w okresie likwidacji nie można, nawet częściowo, wypłacać wspólnikom zysków ani dokonywać podziału majątku spółki przed spłaceniem wszystkich zobowiązań.

REKLAMA

Opisana sytuacja wskazuje, że występują nie tylko znaczne ograniczenia w dysponowaniu aktywami spółki ABC, lecz zupełna utrata kontroli nad jej majątkiem. Należy zauważyć, że stan ten nie jest przejściowy, lecz ma charakter stały. Spółka ABC nie wypracuje w przyszłości zysku netto. Celem dalszego działania spółki ABC jest jedynie zlikwidowanie majątku w celu zaspokojenia przerastających go zobowiązań. Następnie likwidator wystąpi o wykreślenie spółki ABC z Krajowego Rejestru Sądowego przedsiębiorców (co oznacza zakończenie istnienia spółki ABC).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wymienione powody wskazują, że Państwa spółka utraciła kontrolę nad spółką ABC. Zatem należy ją całkowicie wyłączyć spod konsolidacji. Fakt ten należy ujawnić we wprowadzeniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Utrata zdolności sprawowania kontroli

Sprawowanie kontroli nad inną jednostką oznacza zdolność jednostki do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki, w celu osiągania korzyści ekonomicznych z jej działalności (art. 3 ust. 1 pkt 34 ustawy o rachunkowości). Skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej oznacza sprawozdanie sporządzone dla jednostki dominującej wraz z jednostkami zależnymi i niebędącymi spółkami handlowymi jednostkami współzależnymi. Jednostką zależną jest spółka handlowa, kontrolowana przez jednostkę dominującą. Jednostka, w stosunku do której spółka dominująca utraciła zdolność sprawowania kontroli, w zamyśle przepisów o rachunkowości przestaje być jednostką zależną.

WAŻNE!

Jednostka, w stosunku do której spółka dominująca utraciła zdolność sprawowania kontroli, w myśl przepisów o rachunkowości przestaje być jednostką zależną.

W szczególności dotyczy to spółek znajdujących się w upadłości oraz spółek w likwidacji. Jednostek takich, w których nastąpiło ustanie kontroli, nie należy obejmować skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym.

Ograniczenie kontroli

REKLAMA

Przepisy prawa bilansowego rozróżniają pojęcia ustania kontroli i ograniczenia kontroli (przy czym ograniczenie kontroli może być trwałe bądź odwracalne). Ustanie kontroli oznacza utratę zdolności do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki, w celu osiągania korzyści ekonomicznych z jej działalności, natomiast ograniczenie kontroli to ograniczenie tej zdolności.

W przypadku ograniczenia kontroli, gdy istnieje prawdopodobieństwo jego przejściowego charakteru (zgodnie z § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych), udział jednostki podporządkowanej należy wycenić w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w kolejnych latach obrotowych w wartości wynikającej z zastosowania metody praw własności, o której mowa w art. 62 ustawy, na dzień wystąpienia tych ograniczeń. Jednak w przypadku gdy wartość udziału posiadanego w tej jednostce, stanowiąca część jej kapitału własnego, jest ujemna lub zerowa, a znaczący inwestor nie jest zobowiązany do pokrycia jej strat, udział w jednostce podporządkowanej należy wykazać w wartości zerowej (§ 18 pkt 7 ww. rozporządzenia).

Ustawa o rachunkowości wskazuje, że w przypadku gdy występują ograniczenia w sprawowaniu kontroli nad jednostką, które wyłączają swobodne dysponowanie jej aktywami, w tym wypracowanym przez tę jednostkę zyskiem netto, lub które wyłączają sprawowanie kontroli nad organami kierującymi tą jednostką, nie należy stosować metody praw własności (art. 57 ust. 1 pkt 3, art. 63a). Wówczas, tak jak w przypadku ustania kontroli, taką spółkę należy wyłączyć ze sprawozdania skonsolidowanego.

Utrata kontroli według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej

Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 27 „Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe” w punkcie 21 wyjaśnia, że:

jednostka dominująca traci kontrolę, kiedy traci możliwość kierowania polityką finansową i operacyjną jednostki gospodarczej w celu osiągania korzyści wynikających z jej działalności. Utrata kontroli może nastąpić w połączeniu ze zmianą lub bez zmiany wysokości udziału w danej jednostce gospodarczej. Może, na przykład, nastąpić, jeżeli jednostka zależna znajdzie się pod kontrolą rządu, sądu, administratora lub organu nadzoru. Może również nastąpić na skutek zawarcia odpowiedniej umowy.

Skonsolidowane sprawozdania finansowe spółek sporządzających swoje sprawozdania zgodnie z MSSF (dostępne w Internecie) dostarczają licznych przykładów spółek w likwidacji i spółek w upadłości połączonej z likwidacją, kiedy to wskutek utraty bądź ograniczenia kontroli przez jednostkę dominującą dane spółek, w których jednostka dominująca ma ponad 50% udziałów, nie są ujmowane w sprawozdaniu skonsolidowanym bądź są ujmowane metodą praw własności. Często jednak jako przyczyna wyłączeń podawany jest art. 58 ust. 1 ustawy o rachunkowości, wskazujący na nieistotność danych finansowych, a nie utrata czy ograniczenie kontroli (czyli art. 57 ust. 1).

PRZYKŁAD 1

Grupa Kapitałowa Optimus S.A. Wyciąg z raportu uzupełniającego opinię z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za okres obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2006 r.

Z powodu braku sprawowania kontroli przez jednostkę dominującą nie podlegały konsolidacji dane finansowe następujących jednostek zależnych:

• Megabis S.A. w likwidacji,

• Optimus Enterprise S.A. w upadłości,

• Optimus Koszyce,

• Przedsiębiorstwo Optimus Sp. z o.o.,

• Eon Sp. z o.o.

Wymienione wyżej spółki nie prowadziły działalności gospodarczej.

Ze względu na utratę znaczącego wpływu w przypadku niżej wymienionych spółek zaniechano stosowania metody praw własności:

• Optimus Holandia,

• SlovoOptimus,

• Optimus Szczecinek Sp. z o.o. w likwidacji,

• TB Inrach Sp. z o.o. w likwidacji.

PRZYKŁAD 2

Z działalności grupy kapitałowej Mostostal Zabrze za IV kwartał 2005 r.

Przy sporządzaniu danych według MSSF zastosowano przepisy MSSF1.

W sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej Mostostal Zabrze za IV kwartał 2005 r. nie objęto konsolidacją następujących spółek:

• EKO Sp. z o.o w likwidacji - była wyłączona z obowiązku konsolidacji w oparciu o MSR 27 pkt 21 (wielkości wykazane w sprawozdaniu są nieistotne z punktu widzenia jasności i rzetelności wykazania danych w sprawozdaniu).

• Hurtownia w Zabrzu w likwidacji - była wyłączona z obowiązku konsolidacji w oparciu o MSR 27 pkt 21 (wielkości wykazane w sprawozdaniu są nieistotne z punktu widzenia jasności i rzetelności wykazania danych w sprawozdaniu).

• Elektromontaż 3 Katowice S.A. - wyłączona z konsolidacji z uwagi na ogłoszoną w dniu 1 września 2004 r. upadłość obejmującą likwidację majątku spółki.

• PRInż - objęty konsolidacją metodą praw własności za okres 1.01.2005 - 30.09.2005 r., ze względu na ogłoszoną w dniu 28 października 2005 r. upadłość obejmującą likwidację majątku spółki.

PRZYKŁAD 3

Na podstawie pisma Departamentu Rachunkowości Ministerstwa Finansów z 25 lutego 2008 r., nr DR2/500/59/GC/08/341 (pismo udostępnione redakcji Mk przez spółkę):

Spółka pismem w dniu 18 lutego 2008 r. zwróciła się z prośbą o udzielenie informacji na temat interpretacji przepisów ustawy o rachunkowości. W szczególności poprosiła o informację dotyczącą obowiązku i metody sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej w odniesieniu do jednostki zależnej, znajdującej się w trakcie likwidacji od 1 stycznia 2008 r., której wniosek o upadłość z likwidacją majątku uprzednio został odrzucony, ze względu na niewystarczającą wielkość majątku do przeprowadzenia procesu upadłości połączonej z likwidacją. Spółka likwidowana posiada ujemne kapitały własne wskutek wieloletnich strat. Utraciła płynność finansową. Trwają liczne egzekucje komornicze dotyczące majątku. W sprawozdaniach skonsolidowanych do roku 2006 obejmowano tę jednostkę konsolidacją metodą pełną. Czy skoro występują znaczne ograniczenia w sprawowaniu kontroli nad jednostką, które wyłączają swobodne dysponowanie jej aktywami, to:

• zgodnie z art. 57 ustawy należy wyłączyć jednostkę w likwidacji z konsolidacji?

czy też

• zgodnie z § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych, ująć spółkę w sprawozdaniu skonsolidowanym za rok 2007 w wartości wynikającej z zastosowania metody praw własności, zgodnie z art. 62 ustawy, na dzień wystąpienia ograniczeń w sprawowaniu kontroli, i kontynuować tę metodę w kolejnych latach obrotowych, aż do wykreślenia spółki zkrajowegorejestrusądowego?

W odpowiedzi Departament Rachunkowości, przedstawiając swoje stanowisko w tej sprawie w piśmie nr DR2/500/59/GC/08/341 z 25 lutego 2008 r., zauważył, iż wniosek o upadłość obejmującą likwidację majątku został odrzucony, a spółka znajduje się obecnie w likwidacji. W wyniku powyższego jednostka dominująca utraciła kontrolę nad spółką, co zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości oznacza pominięcie jej danych w konsolidacji metodą pełną oraz podanie odpowiednich informacji we wprowadzeniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Dodatkowo wyjaśniono, że § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych ma zastosowanie w przypadku jednostek, wobec których nastąpiło wprawdzie ograniczenie sprawowania kontroli, lecz które będą kontynuowały działalność w dającej się przewidzieć przyszłości, oraz istnieje prawdopodobieństwo, że okoliczności ograniczające sprawowanie kontroli ustaną. Ponadto w opisanym przypadku zastosowanie wyceny metodą praw własności sprowadzałoby się co najwyżej do prezentacji wartości aktywów netto spółki w likwidacji w wartości zerowej.

• art. 3 ust. 1 pkt 34-47, art. 57, 58, 62 i 63a ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

• § 5 ust. 4, § 18 pkt 7 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych - Dz.U. Nr 76, poz. 694

Ewa Szczepankiewicz

główna księgowa w spółce z o.o.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Webinar: Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego” poprowadzi Tomasz Rzepa, doradca podatkowy, ekspert INFORAKADEMII. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i roczny nielimitowany dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi. Uczestnicy webinaru dowiedzą się, jak wygląda proces przekształcenia JDG w spółkę z perspektywy biura rachunkowego, ze wskazaniem kluczowych wyzwań, problemów oraz szans, jakie z tego faktu wynikają.

Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Kary umowne a koszty podatkowe – korzystny wyrok dla podatników

W wyroku z 6 maja 2025 r., sygn. II FSK 1012/22 Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się z stanowiskiem, że kary umowne mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli niewykonanie dostawy - nie wynikało z winy spółki. Niepewność w tej sprawie wynikała z wykładni art. 16 ust 1 pkt 22 ustawy o CIT, w którym określono jakie kary umowne i odszkodowania nie mogą być uznane za koszty podatkowe. W orzecznictwie przepis ten jest interpretowany literalnie, uznając że pozostałe rodzaje wypłat odszkodowawczych niż wskazane w przepisie mogą być uznane za koszt podatkowy.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

REKLAMA

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. upływa ważny termin dla przedsiębiorców. Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej tylko po złożeniu wniosku

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

ZUS odbiera zasiłki chorobowe za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

REKLAMA

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

REKLAMA