PKPiR 2013 - zmiany zasad prowadzenia

Nowości przynosi rozporządzenie Ministra Finansów z 30 kwietnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (PKPiR) - Dz.U. z 10 maja 2013 poz. 551.

Autopromocja

Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są co do zasady obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe (zgodnie z ustawą o rachunkowości) w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych.

Rozszerzony katalog dowodów księgowych

Zgodnie z poszerzonym katalogiem dowodów księgowych, podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są: 

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

1) faktury, faktury VAT RR, rachunki oraz dokumenty celne, zwane dalej „fakturami”, wystawione zgodnie z odrębnymi przepisami, lub 

2) dokumenty określające zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów (zwiększenie przychodów) na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym (dowody zmniejszenia kosztów/zwiększenia przychodów), zawierające co najmniej: 

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

b) wskazanie faktury (rachunku), a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury (rachunku) - wskazanie umowy albo innego dokumentu, stanowiących podstawę do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów (zwiększenia przychodów) zgodnie z nowym art. 24d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, 

c) wskazanie kwoty, o którą podatnik zmniejsza koszty uzyskania przychodów (zwiększa przychody), 

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

d) podpis osoby sporządzającej dokument, lub 

3) dokumenty określające zwiększenie kosztów uzyskania przychodów na podstawie ww. art. 24d ustawy o podatku dochodowym (dowody zwiększenia kosztów), zawierające co najmniej: 

Jak wpisać do pkpir odsetki od kredytu obrotowego

Prowadzenie PKPiR powierzyć biuru rachunkowemu?

4) inne dowody, wymienione w § 13 i 14 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej: 

a) wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, 

b) datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty, 

c) przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych, 

d) podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych 

- oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie. 

Zapisy w PKPiR dotyczące zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów

Nowy przepis wskazuje też sposób dokonywania korekty kosztów. Według niego, zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów, o którym mowa w art. 24d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dokonuje się poprzez wpisanie kwoty zmniejszenia ze znakiem minus (-) lub kolorem czerwonym. 

Zapraszamy na forum Księgowość

Ponadto, zgodnie z dodanymi przepisami, zapisy w księdze dotyczące zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów (zwiększenia przychodów) oraz zwiększenia kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym, są dokonywane na podstawie dowodów, o których mowa w powyższych punktach 2 i 3, w terminach określonych w przepisach art. 24d ustawy o podatku dochodowym. Zapisów w PKPiR dotyczących zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów (zwiększenia przychodów) na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym można dokonywać na koniec każdego miesiąca, w terminie do 20 dnia kolejnego miesiąca, na podstawie danych wynikających z miesięcznych zestawień dokumentów wskazanych w ww. punkcie 2. Zestawienie takie powinno zawierać: numer kolejny wpisu, numery i daty dokumentów wskazanych w ww. punkcie 2 i wynikającą z tych dokumentów łączną wartość zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów (zwiększenia przychodów).

Zapisów w księdze dotyczących zwiększenia kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym można zaś dokonywać na koniec każdego miesiąca, w terminie do 20 dnia kolejnego miesiąca, na podstawie danych wynikających z miesięcznych zestawień dokumentów, o których mowa w powyższym punkcie 3. Zestawienie takie powinno zawierać: numer kolejny wpisu, numery i daty dokumentów, o których mowa w ww. punkcie 3, oraz wynikającą z tych dokumentów łączną wartość zwiększenia kosztów uzyskania przychodów. 

Księgowania dotyczące ewidencjonowania obrotów przy zastosowaniu kas rejestrujących

Zmodyfikowano zasady księgowania dotyczące podmiotów stosujących kasy fiskalne. Zgodnie ze zmienionymi regulacjami, podatnicy, którzy ewidencjonują obrót przy zastosowaniu kas rejestrujących, dokonują zapisów w księdze na podstawie danych wynikających z raportów dobowych, skorygowanych o kwoty mające wpływ na wysokość przychodu. Podatnicy ci mogą dokonywać zapisów w księdze na koniec każdego miesiąca, w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, na podstawie danych wynikających z raportów miesięcznych skorygowanych o kwoty mające wpływ na wysokość przychodu. 

Podatnicy stosujący kasy fiskalne nie wpisują do księgi kwot wynikających z faktur dokumentujących dokonanie sprzedaży uprzednio zarejestrowanej przy zastosowaniu kas rejestrujących, natomiast są obowiązani do połączenia w sposób trwały zwróconych oryginałów paragonów fiskalnych z kopiami wystawionych faktur.

Korygowania danych wynikających z raportów dobowych lub raportów miesięcznych, o którym mowa wyżej, dokonuje się na podstawie odrębnych ewidencji. Korekty, które nie podlegają ujęciu w odrębnych ewidencjach, podatnik opisuje na odwrocie raportu dobowego lub miesięcznego. 

Jak zaewidencjonować w pkpir fakturę za leasing

Przepisy dotyczące karty przychodów

Podatnicy wypłacający pracownikom należności ze stosunku pracy są obowiązani prowadzić indywidualne (imienne) karty przychodów pracowników. Zgodnie zaś ze zmienionymi przepisami, takie karty przychodów powinny zawierać co najmniej następujące dane: imię i nazwisko pracownika, identyfikator podatkowy (numer identyfikacji podatkowej (NIP) albo numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL)), miesiąc, w którym nastąpiła wypłata, sumę osiągniętych w danym miesiącu przychodów brutto (w gotówce i w naturze), koszty uzyskania przychodu, składkę na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe), podstawę obliczenia zaliczki w danym miesiącu, razem dochód narastająco od początku roku, kwotę należnej zaliczki na podatek dochodowy obliczonej zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym, składkę na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, należną zaliczkę na podatek dochodowy, datę przekazania zaliczki na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje właściwy naczelnik urzędu skarbowego. 

Nowe zasad sporządzania spisu z natury

Zmiany dotyczą także zasad sporządzania spisu z natury. Wykreślono przepis, zgodnie z którym w razie zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji działalności, spisem z natury należało objąć również wyposażenie. Usunięto także postanowienie stanowiące, że podatnik jest obowiązany dokonać wyceny, w tym wyposażenia objętego spisem z natury, sporządzonym na dzień likwidacji działalności, według cen zakupu.

Poszerzono zaś zakres danych podawanych w spisie. Według znowelizowanego przepisu, spis z natury powinien zawierać co najmniej następujące dane: imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy), datę sporządzenia spisu, numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury, szczegółowe określenie towaru handlowego, materiału (surowca) podstawowego i pomocniczego, półwyrobu, produkcji w toku, wyrobu gotowego, braku czy odpadu, jednostkę miary, ilość stwierdzoną w czasie spisu, cenę w złotych i groszach za jednostkę miary, wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową, łączną wartość spisu z natury, wartość pomniejszenia o kwotę, o którą podatnik zmniejszył koszty uzyskania przychodów (zwiększył przychody) na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym, ze wskazaniem pozycji spisu z natury i pozycji w księdze, z którymi związane jest pomniejszenie, oraz klauzulę „Spis zakończono na pozycji...”, podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników), z tym że przy prowadzeniu: 

1) księgarń i antykwariatów księgarskich - spisem z natury można obejmować jedną pozycją wydawnictwa o tej samej cenie, bez względu na nazwę i nazwisko autora, z podziałem na książki, broszury, albumy i inne; 

2) działalności kantorowej - spisem z natury należy objąć niesprzedane wartości dewizowe; 

3) działalności polegającej na udzielaniu pożyczek pod zastaw - spisem z natury należy objąć rzeczy zastawione pod udzielone pożyczki; 

4) działów specjalnych produkcji rolnej - spisem z natury należy objąć niezużyte w toku produkcji materiały i surowce oraz ilość zwierząt według gatunków z podziałem na grupy. 

Nowe uregulowania wskazują ponadto, iż wartość wycenionego spisu z natury pomniejsza się o kwotę, o którą podatnik zmniejszył koszty uzyskania przychodów (zwiększył przychody) na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym, jeżeli zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów (zwiększenie przychodów) związane było z zaliczeniem do kosztów uzyskania przychodów wydatków dotyczących towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, objętych tym spisem. Pomniejszenia dokonuje się o tę część kwoty zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów (zwiększenia przychodów), która przypada na towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, produkcję w toku, wyroby gotowe, braki i odpady, objęte tym spisem. 

Jeśli zaś do wyceny towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, objętych spisem z natury, zastosowano zamiast ceny zakupu lub nabycia albo kosztu wytworzenia inne zasady wyceny, przewidziane w § 29 ust. 1-4 i 7 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, to kwota pomniejszenia nie może być wyższa niż wartość tej wyceny. 

Powyższego pomniejszenia nie stosuje się, jeżeli przed sporządzeniem spisu z natury podatnik zwiększył koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 24d ustawy o podatku dochodowym. 

Na koniec w objaśnieniach do podatkowej księgi przychodów i rozchodów wskazano, że wydatki z tytułu używania niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych samochodu osobowego, w tym także stanowiącego własność osoby prowadzącej działalność gospodarczą, dla potrzeb działalności gospodarczej podatnika należy wpisywać w tej kolumnie po zakończeniu miesiąca na podstawie miesięcznego zestawienia poniesionych wydatków (pomijając zapis, iż wydatki te powinny wynikać z faktur zawierających numer rejestracyjny tego pojazdu.).

Rozporządzenie Ministra Finansów z 30 kwietnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - Dz.U. z 10 maja 2013 poz. 551.

A.J.

Zespół Doradców Podatkowych Jacek Czernecki Spółka z o. o.
ul. Zagrody 20a, 30-318 Kraków
tel.: 12 260 98 10, e-mail: doradcy@doradcy.pl, www.doradcy.pl
Usługi księgowe i doradztwo podatkowe,
pomoc prawno-podatkowa oraz reprezentacja
Klienta przed aparatem skarbowym.