Przejście z ryczałtu na zasady ogólne w trakcie roku podatkowego

Autopromocja

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Wybór i zmiana formy opodatkowania - standardowe zasady

Wybór formy opodatkowania to ważna kwestia przy prowadzeniu działalności, ponieważ to od niej zależą kwoty podatku dochodowego do zapłaty. Właściwy wybór formy opodatkowania powinien być ściśle powiązany zarówno z kwotą osiąganych przychodów, jak i z kwotą potencjalnych kosztów. Jedynie bowiem zasady ogólne i podatek liniowy pozwalają rozliczać koszty, tj. obniżać podstawę opodatkowania odejmując koszty od przychodu.

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Przedsiębiorcy mogą wybrać jedną z kilku form opodatkowania podatkiem dochodowym:

- skala podatkowa (zasady ogólne),

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

- podatek liniowy,

- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,

- karta podatkowa.

Zasady ogólne może stosować każdy przedsiębiorca - nie ma żadnych ograniczeń pod względem tej formy opodatkowania. Wszystkie pozostałe formy opodatkowania wymagają spełnienia warunków określonych w przepisach. W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, kryteria opierają się zwłaszcza na rodzaju prowadzonej działalności i stąd opisywana w tym artykule konieczność (czy też możliwość) zmiany w ciągu roku.

Nowe obowiązki pracodawców w związku z wydłużeniem urlopów macierzyńskich od 17 czerwca 2013 r.

Jak rozliczać przychody z najmu i podnajmu w ramach działalności gospodarczej

Standardowo, zmiana formy opodatkowania dokonywana jest przez złożenie odpowiednio wypełnionego formularza CEIDG-1 w urzędzie miasta lub gminy. Alternatywnie, można także zmienić formę opodatkowania składając oświadczenie do naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Termin przejścia to standardowo 20 stycznia danego roku podatkowego. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest przejście z ryczałtu na zasady ogólne.

Przymusowa zmiana z zasad ogólnych na ryczałt

Przyczyną przymusowej zmiany z ryczałtu na zasady ogólne są wyłączenia z opodatkowania ryczałtem zawarte w przepisach podatkowych. Utrata prawa do opodatkowania ryczałtem może nastąpić w wyniku rozszerzenia działalności gospodarczej - za takie rozszerzenie uznaje się nawet  jednorazowy przychód z działalności wykluczonej z ryczałtu. Przy czym nie mają tutaj znaczenia kody PKD, a jedynie faktyczne uzyskane przychody - w praktyce, wystawienie rachunku lub faktury. Co za tym idzie, przedsiębiorca może mieć wpisane w CEIDG kody PKD wykluczające ryczałt i rozliczać się ryczałtem, o ile jego faktyczne przychody dają takie prawo.

Jakie rodzaje działalności wykluczają ryczałt? Określa je ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a konkretnie załącznik nr 2. Z ryczałtu wyłączone są m.in. następujące formy działalności gospodarczych:

- prowadzenie apteki,

- handel dewizami,

- prowadzenie lombardu,

- sprzedaż akcesoriów i części do pojazdów mechanicznych,

- wykonywanie niektórych wolnych zawodów,

Zmiany w PKPiR oraz ewidencji przychodów

- najem lokali,

- usługi ubezpieczeniowe i finansowe,

- niektóre usługi budowlane,

- tłumaczenia i inne.

Przykład: Przedsiębiorca prowadzi działalność polegającą na drobnym handlu i rozlicza przychody niską stawką podatku ryczałtowego wynoszącą 3%. Jednocześnie, przedsiębiorca dysponuje w ramach działalności gospodarczej lokalem, który chce wynająć. Ponieważ najem w ramach działalności gospodarczej wyklucza ryczałt, przedsiębiorca musi przejść na zasady ogólne i założyć KPiR w dniu uzyskania pierwszego przychodu z najmu.

Kiedy warto korzystać z faktoringu - skutki bilansowe

Tutaj warto pamiętać, że zmiana z ryczałtu na zasady ogólne może być zarówno przymusowa, jak i celowa, tzn. wynikająca z opłacalności danej formy opodatkowania. Chodzi zwłaszcza o to, że zasady ogólne pozwalają rozliczać koszty uzyskania przychodu, a ryczałt nie daje takiej możliwości. Jeśli firma generuje wysokie i stałe koszty, wówczas nawet niska stawka ryczałtu może nie być opłacalna. Aby zmiana zaszła, wystarczy dowolna transakcja wykluczająca ryczałt.

Oprócz tego, opodatkowanie ryczałtem jest wykluczone także wówczas, gdy przedsiębiorca przekracza 150 000 euro przychodu z działalności gospodarczej. Gdy tak się stanie, zmiany na zasady ogólne lub podatek liniowy należy dokonać od kolejnego roku podatkowego.

Po dokonaniu zmiany, powrotu na ryczałt można dokonać dopiero w kolejnym roku podatkowym, przed 20 stycznia. Oczywiście, aby to było możliwe, niezbędne jest spełnianie warunków dla ryczałtu, czyli zaprzestanie sprzedaży wykluczającej tę formę opodatkowania oraz przychody w poprzednim roku wynoszące poniżej 150 000 euro.

Jakich formalności trzeba dopełnić zmieniając ryczałt na zasady ogólne?

Dzień uzyskania pierwszego przychodu z działalności wyłączonej z opodatkowania ryczałtem jest dniem, od którego przedsiębiorca przechodzi na zasady ogólne. W tym dniu powstaje obowiązek założenia KPiR i obliczania zaliczek według zasad ogólnych. O rozpoczęciu prowadzenia KPiR i przejściu na zasady ogólne, przedsiębiorca musi zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego.

W miesiącu, w którym nastąpiła zmiana zasad opodatkowania, przychody należy podzielić na dwie części. Transakcje przed zmianą są opodatkowane ryczałtem. Natomiast wszystkie przychody uzyskane od dnia zmiany są opodatkowane na zasadach ogólnych - niezależnie od tego, czy wykluczają ryczałt.

Po zakończeniu roku podatkowego przedsiębiorca, który przeszedł z ryczałtu na zasady ogólne jest zobowiązany do złożenia dwóch deklaracji podatkowych: PIT-28, która dotyczy przychodów opodatkowanych ryczałtem oraz PIT-36, dla przychodów uzyskanych po zmianie formy opodatkowania.

Co grozi za niedokonanie zmiany, mimo obowiązku? Przedsiębiorca, który nie rozpocznie prowadzenia KPiR i nie zmieni sposobu obliczania zaliczek na podatek dochodowy naraża się na konsekwencje karno-skarbowe. Nieprowadzenie odpowiednich ewidencji księgowych podlega karze grzywny, co opisuje Kodeks Karny Skarbowy. Oczywiście, kwoty zaliczek obliczanych przy zasadach ogólnych mogą być zupełnie inne, niż kwoty zaliczek wyliczane według zasad ryczałtu. Co ciekawe, w związku z tym mogą pojawić się zarówno odsetki, jak i nadpłata, gdyż ryczałt według ogólnej zasady nie pozwala na rozliczanie kosztów uzyskania przychodów.

Jak dokonać likwidacji części majątku firmowego?

Pod jakim adresem można zarejestrować działalność gospodarczą?

Jak wnieść sprzeciw wobec kontroli podatkowej w firmie

Obowiązki firmy wobec organizacji zarządzających prawami autorskimi

Sebastian Bobrowski

Dyrektor Finansowy inFakt