Czy aport wierzytelności własnych jest korzystny podatkowo

Dzięki takiemu działaniu mogą uporządkować sobie księgi rachunkowe, bo zamiast należności od podmiotów trzecich, pojawia się u nich majątek w postaci akcji lub udziałów w innej spółce.

Rachunkowo może to i dobrze wygląda, ale biorąc pod uwagę kwestie podatkowe już tak różowo nie jest...

Dlaczego?

Weźmy jako przykład aport taki dokonywany przez jedną spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością do drugiej spółki z o.o. Poza sporem pozostaje, że wniesienie wkładu niepieniężnego (zamiast gotówki) do spółki kapitałowej powoduje powstanie po stronie wspólnika wnoszącego wkład przychodu podatkowego odpowiadającego wartości nominalnej wydanych akcji lub udziałów (art. 12 ust. 1 pkt. 7 u.p.d.p.). Na razie zatem sytuacja jest jasna.

Problem pojawia się na etapie ustalania kosztu uzyskania przychodów - nikt nie jest bowiem chętny żeby płacić podatki.

Ustawa podatkowa jest skonstruowana tak, że koszt ten jest zależny od tego co w rzeczywistości zostało wniesione jako aport.

Jak wykazać w księgach wniesienie wkładu niepieniężnego

Ubezpieczenie OC członków zarządu spółek kapitałowych

Zasady opodatkowania przychodu uzyskanego ze zbycia akcji

Wydawać by się mogło racjonalnie i logicznie, że w przypadku wierzytelności własnych, które co do zasady musiały podlegać ujawnieniu i opodatkowaniu w spółce jako przychody należne (co dotyczy np. typowych wierzytelności z tytułu sprzedaży towarów deklarowanych do podatku dochodowego na zasadzie memoriału w związku z wystawieniem faktury), kosztem takim powinna być ich wartość nominalna.

Tymczasem analiza ustawy podatkowej po dokonaniu weryfikacji negatywnej przepisów wskazuje, że w tym przypadku mógłby znaleźć zastosowanie co najwyżej art. 15 ust. 1j pkt. 3) u.p.d.p. Przepis ten mówi, iż "ustala się koszt uzyskania przychodu, (...) w wysokości: (...) 3) faktycznie poniesionych, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, wydatków na nabycie innych niż wymienione w pkt 1 i 2 składników majątku podatnika - jeżeli przedmiotem wkładu są te inne składniki". Wierzytelność wnoszona jako wkład niepieniężny jest niewątpliwie składnikiem majątku podatnika, ale jest to wierzytelność własna - a nie nabyta jak wymaga tego przepis.

W konsekwencji organy podatkowe oraz sądy administracyjne wychodzą tutaj z założenia, że z braku regulacji prawnej, nie ma możliwości pomniejszenia przychodu z tytułu wniesienia aportu o jakikolwiek koszt uzyskania.