Jak odzyskać zwrot nadpłaconego podatku

 

Nadpłata jest w istocie nienależnym świadczeniem podatkowym spełnionym na rzecz fiskusa. Nadpłatę podatku stanowi zarówno kwota podatku nadpłaconego, jak również nienależnie zapłaconego oraz kwota podatku nienależnie pobranego przez płatnika lub pobranego przez niego w kwocie wyższej od należnej. Za nadpłatę uznaje się także zobowiązanie płatnika lub inkasenta oraz osoby trzeciej i spadkobiercy określone nienależnie w decyzji organu podatkowego o ich odpowiedzialności lub w wysokości wyższej od należnej. Nadpłata może mieć zatem różne przyczyny. Przede wszystkim powstaje w przypadku nienależnie uiszczonych podatków, gdy zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na podatniku nie ciążył obowiązek podatkowy. W takich wypadkach nadpłata spowodowana jest zwykle błędnym działaniem organu podatkowego, podatnika lub płatnika, ale podatek nadpłacony bardzo często wynika również z reguł normujących dany podatek i zasady jego rozliczania. Przykładowo w podatku dochodowym nadpłatą są kwoty wynikające z różnicy pomiędzy wysokością zapłaconych w trakcie zaliczek podatkowych a należnością podatkową wynikającą z ustalenia podatku w rocznym zeznaniu. Przyczyną powstania nadpłaty w takiej sytuacji często jest korzystanie przez podatników z różnych preferencji podatkowych, a zatem ulg i zwolnień. Nadpłata może powstać także np. w efekcie zawyżenia przez podatnika kwoty przychodów do opodatkowania.

Wysokość nadpłaty

Stwierdzenie nadpłaty następuje według zasad określonych w Ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 74a ustawy regułą jest, że wysokość nadpłaty stwierdza organ podatkowym na podstawie złożonego przez podatnika wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Przepis ten przewiduje jednak dwa wyjątki. Pierwszy dotyczy przypadku, gdy nadpłata jest wynikiem konstrukcji podatku. Chodzi tu przede wszystkim o wspomnianą powyżej nadpłatę powstającą u podatników podatku dochodowego wykazaną w zeznaniu rocznych, a ponadto: nadpłatę powstającą z dniem złożenia deklaracji podatku akcyzowego oraz w deklaracji o wpłatach z zysku za rok obrotowy (art. 73 par. 2). Drugi wyjątek dotyczy sytuacji, gdy nadpłata powstała w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. W tym wypadku wielkość nadpłaty określa podatnik we wniosku o zwrot nadpłaty.

Określenie wysokości nadpłaty przez podatnika będzie miało również miejsce w każdym przypadku, gdy wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatnik zobowiązany jest do złożenia korekty zeznania (deklaracji), pod warunkiem że prawidłowość korekty nie budzi wątpliwości. W takim wypadku organ podatkowy zwraca nadpłatę bez wydawania decyzji stwierdzającej nadpłatę (art. 75 par. 3 i 4). Warto pamiętać, że nadpłata, która w zeznaniu lub w deklaracji została wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy dokonał jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych bądź bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych, traktowana jest na równi z zaległością podatkową (art. 52 par. 1 pkt 1).

Organ podatkowy określa wysokość nadpłaty w wyniku postępowania prowadzonego z urzędu lub na wniosek podatnika o stwierdzenie nadpłaty podatku. Określenie nadpłaty przez organ podatkowy z urzędu zwykle ma miejsce w ramach postępowania kontrolującego prawidłowość samoobliczenia podatku przez podatnika. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego w prawidłowej wysokości (art. 21 par. 3). W przypadku gdy organ podatkowy stwierdzi zawyżenie podatku przez podatnika, obok wysokości zobowiązania podatkowego powinien określić wysokość nadpłaty (art. 74a).

Wysokość nadpłaty określana jest na wniosek podatnika przez organ podatkowy, w przypadkach określonych w art. 75 Ordynacji podatkowej, gdy podatnik występuje z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty. Podatnik może wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty zarówno w przypadku, gdy nadpłata powstała na skutek popełnionego przez niego błędu, jak i w wyniku działań płatnika. W tym drugim przypadku wystarczy sam fakt poboru nienależnej kwoty podatku, niezależnie od tego, czy płatnik dokonał jej wpłaty na konto urzędu skarbowego.

Korekta deklaracji

Podatnik, którego zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa wiąże powstanie tego zobowiązania, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty, przede wszystkim w sytuacji, gdy w zeznaniu podatku dochodowego, deklaracji podatku akcyzowego lub deklaracji o wpłatach z zysku za rok obrotowy wykazał zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości wyższej od należnej albo wykazał nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej. Uprawnienie do wystąpienia o stwierdzenie nadpłaty ma również podatnik, który nie będąc zobowiązanym do składania zeznań dokonał wpłaty podatku nienależnego lub w wysokości wyższej od należnej. Ponadto podatnik może wystąpić o stwierdzenie nadpłaty, jeżeli kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku.

 

W przypadku gdy podatnik wystąpi z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty wykazanej w zeznaniu podatkowym lub deklaracji, równocześnie z wnioskiem zobowiązany jest do złożenia skorygowanego zeznania (deklaracji). W tej sytuacji organ podatkowy sprawdzi zasadność wniosku oraz poprawność korekty. Jeżeli prawidłowość skorygowanego zeznania (deklaracji) nie budzi wątpliwości, organ podatkowy zwraca nadpłatę bez wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę. Decyzję w sprawie stwierdzenia nadpłaty w innej wysokości niż wnioskowana przez podatnika lub w sprawie odmowy stwierdzenia nadpłaty zostaje wydana bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a w sprawach szczególnie skomplikowanych, nie później niż w ciągu dwóch miesięcy.

WAŻNE!

W przypadku gdy podatnik złożył zeznanie podatkowe, w którym wykazał wyższy podatek, wraz z korektą zeznania powinien złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty

PRZYKŁAD

KOREKTA ZEZNANIA

Podatniczka złożyła 30 kwietnia 2008 r. zeznanie PIT-37 w urzędzie skarbowym. Miesiąc później dowiedziała się, że przysługiwała jej ulga prorodzinna na dorosłego, pełnoletniego syna, której nie odliczyła. Uwzględnienie ulgi spowodowałoby powstanie nadpłaty podatku. Aby odzyskać nadpłacony podatek, podatniczka powinna złożyć korektę zeznania. W tym celu musi jeszcze raz wypełnić druk PIT-37 (zaznaczając w poz. 8, że jest to korekta zeznania) odliczając tym razem od podatku ulgę na syna. Podatniczka powinna również pamiętać o wypełnieniu załącznika PIT/O do zeznania, w którym wykazuje dokonane odliczenie od podatku. Do korekty zeznania wraz z załącznikiem musi dołączyć pisemne uzasadnienie korekty.

JAKIE DOKUMENTY NALEŻY ZŁOŻYĆ WYSTĘPUJĄC O STWIERDZENIE NADPŁATY W PODATKU DOCHODOWYM

Pisemny wniosek, zawierający:

- dane wnioskodawcy: imię i nazwisko/nazwa podatnika, płatnika, inkasenta, adres zamieszkania/siedziby,

- numer NIP,

- datę sporządzenia wniosku,

- wskazanie adresata (np. naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa-Bemowo),

- wskazanie przyczyn, z powodu których sporządzono korektę zeznania (deklaracji),

- podpis wnioskodawcy.

Do wniosku należy dołączyć:

- skorygowane zeznanie (deklarację).

MAGDALENA MAJKOWSKA

magdalena.majkowska@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

- Art. 72-80 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).