Kompensata

Począwszy od 1 listopada 2019 r. stosuje się przepisy dotyczące obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności (split payment) przy regulowaniu należności z faktury, w której wartość sprzedaży przekracza 15.000 zł i faktura ta obejmuje swym zakresem towary lub usługi wskazane w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Konstrukcja mechanizmu podzielonej płatności niejednokrotnie wzbudza wątpliwości podatników. W niniejszym artykule zostanie omówiona kwestia stosowania obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności do regulowania należności za pośrednictwem wewnątrzgrupowego systemu nettingu.

Wydatki na zakup towarów lub usług objętych obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności (split payment), w wysokości w jakiej do ich uregulowania doszło w drodze umownego potrącenia (kompensaty), nie są objęte dyspozycją art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT i mogą stanowić koszt uzyskania przychodów.

Przedsiębiorca dokonujący płatność na rzecz innego przedsiębiorcy, w przypadku gdy wartość transakcji przekracza 15 000 zł, jest obowiązany dokonywać tej płatności za pośrednictwem rachunku bankowego. Niezastosowanie się do tej zasady powoduje konsekwencje w zakresie kosztów uzyskania przychodu.

Często stosowaną przez przedsiębiorców formą zapłaty jest kompensata wzajemnych należności i zobowiązań. Może ona być dokonana na podstawie przepisów odnoszących się do potrąceń zawartych w Kodeksie cywilnym, o ile kontrahenci nie zawarli umowy kompensaty wzajemnych rozrachunków (tzw. kompensaty umownej, potrącenia umownego).

Kompensata wzajemnych wierzytelności nie wyklucza ubiegania się przez podatnika o zwrot podatku w terminie 25 dni. Tym samym, warunek otrzymania przyspieszonego zwrotu nadwyżki podatku, należy uznać za spełniony także wtedy, gdy w miejsce zapłaty należności z faktury, podatnik i wystawca faktury dokonają wzajemnego potrącenia przysługujących im wierzytelności, gdyż kompensata należności jest dopuszczalną prawnie formą rozliczeń.

Jakie skutki wystąpią w podatku dochodowym od osób prawnych oraz w podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego w spółce z o.o. za pomocą kompensaty?