Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpisy aktualizujące zwiększające wartość środków trwałych - dozwolone tylko w MSR nr 16

Anna Bagieńska
inforCMS
Często okazuje się, że wartość bilansowa posiadanych, regularnie amortyzowanych środków trwałych jest dużo niższa niż ich aktualna wartość rynkowa. Dlatego szczególnie przy wycenie bilansowej spółki zastanawiają się, czy mogą dokonać aktualizacji wyceny tych środków, korzystając z przepisów art. 10 ust. 3.

Ustawa o rachunkowości zezwala na dokonanie przeszacowania (aktualizacji) środków trwałych tylko na podstawie odrębnych przepisów. Zgodnie z art. 31 ust. 3 wartość początkowa i dotychczas dokonane od środków trwałych odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe mogą, na podstawie odrębnych przepisów, ulegać aktualizacji wyceny. Ustalona w wyniku aktualizacji wyceny wartość księgowa netto środka trwałego nie powinna być wyższa od wartości godziwej, której odpisanie w przewidywanym okresie jego użyteczności jest ekonomicznie uzasadnione.

Przez „odrębne przepisy” dla aktualizacji środków trwałych ustawa o rachunkowości rozumie ustawy podatkowe. Przepisy te stanowią delegację dla Ministra Finansów do określenia w drodze rozporządzenia trybu i terminów aktualizacji wyceny środków trwałych. Ostatnia aktualizacja miała miejsce w 1995 r. Od tego czasu nie wydano takiego rozporządzenia.

Wynika z tego, że zgodnie z ustawą nie można przeprowadzać aktualizacji wyceny środków trwałych, nawet gdyby wartość rynkowa była dużo wyższa niż wartość księgowa. Szczególnie dotyczy to środków trwałych w dużej mierze zamortyzowanych, których ceny rynkowe znacznie rosną, czy środków trwałych, których elementy wymieniono, ale nie można było uznać tej czynności za ulepszenie.

Zasady określenia wartości godziwej

Wartość godziwa to kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami.

Również w MSR-ach pokreślono, że wartość godziwa to wartość ustalona na warunkach transakcji rynkowej.

Inaczej to zagadnienie reguluje MSR nr 16 - „Rzeczowe aktywa trwałe”. W myśl standardu jednostka powinna dokonać wyboru zasady (polityki) rachunkowości dotyczącej sposobu wyceny opartego albo na koszcie historycznym, albo na wartości przeszacowanej. Wybraną zasadę stosuje się do całej grupy rzeczowych aktywów trwałych.

Model oparty na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia

Przy stosowaniu modelu opartego na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia po początkowym ujęciu składnika rzeczowych aktywów trwałych należy wykazywać go według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonego o zakumulowaną amortyzację oraz o zakumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.

Model oparty na wartości przeszacowanej

Jeżeli jednostka decyduje się na stosowanie modelu opartego na wartości przeszacowanej, wówczas po początkowym ujęciu składnika rzeczowych aktywów trwałych, których wartość godziwą można wiarygodnie ustalić, wykazuje się go w wartości przeszacowanej. Wartość ta stanowi wartość godziwą na dzień przeszacowania, pomniejszoną o kwotę późniejszej zakumulowanej amortyzacji i późniejszych zakumulowanych odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości. Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 16 wymaga, aby przeszacowania były przeprowadzane na tyle regularnie, aby wartość bilansowa nie różniła się w sposób istotny od wartości, która zostałaby ustalona z zastosowaniem wartości godziwej na dzień bilansowy.

Ujęcie skutków wyceny w wartości godziwej w księgach

Ujęcie różnicy wyceny zostało podobnie uregulowane przez ustawę i MSR nr 16.

Zgodnie z ustawą powstałą na skutek aktualizacji wyceny różnicę wartości netto środków trwałych, o której mowa w ust. 3, odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny. Różnica ta nie może być przeznaczona do podziału. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny podlega zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny uprzednio zaktualizowanych zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych. Różnica ta wpływa na kapitał (fundusz) zapasowy lub inny o podobnym charakterze, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

Według regulacji MSR nr 16, jeżeli wartość bilansowa składnika aktywów wzrosła na skutek przeszacowania, zwiększenie należy zaliczyć bezpośrednio do kapitału własnego jako nadwyżkę z przeszacowania. Jednak zwiększenie wartości wynikające z przeszacowania zostanie ujęte jako przychód w takim zakresie, w jakim odwraca ono zmniejszenie wartości z tytułu przeszacowania tego samego składnika aktywów, które poprzednio ujęto jako koszt.

UWAGA!

W projekcie zmiany ustawy o rachunkowości do art. 8 dodaje się nowy ustęp dotyczący zaprzestania stosowania MSR, tj. powrót do ponownego stosowania ustawy. Ten przepis będzie miał zastosowanie m.in. w przypadku odwrócenia przeszacowania środków trwałych - zgodnie z MSR nr 16.

„W przypadku zmian zasad (polityki) rachunkowości, spowodowanych zaprzestaniem stosowania MSR przy sporządzaniu sprawozdań finansowych przez jednostki, o których mowa w art. 45 ust. 1a i 1b, skutki finansowe przejścia na zasady (politykę) rachunkowości określone w ustawie odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako zysk (stratę) z lat ubiegłych, a jeżeli skutki przeszacowania aktywów dokonanego zgodnie z MSR rozliczono z kapitałem (funduszem) z aktualizacji wyceny - jako zmianę stanu tego kapitału (funduszu)”.

Przykład

Wartość początkowa środka trwałego wynosi 10 000 zł, a dotychczasowe umorzenie to 4000 zł. Współczynnik aktualizacji - 1,6. Wartość godziwą na podstawie ekspertyzy rzeczoznawcy ustalono na 9900 zł.

Wariant I

Ponieważ nie było rozporządzenia MF nakazującego przeszacowanie, w tym przypadku - zgodnie z ustawą o rachunkowości - nie można zwiększyć wartości środka trwałego.

Jego wartość bilansowa wyniesie: 10 000 zł - 4000 zł = 6000 zł.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Bilans

Aktywa

A. Aktywa trwałe

II. Rzeczowe aktywa trwałe 6 000

Wariant II

Zgodnie z rozporządzeniem MF może nastąpić aktualizacja. Współczynnik aktualizacji ustalono na 1,6.

aktualizacja wartości początkowej: 10 000 zł x 1,6 = 16 000 zł,

aktualizacja dotychczasowego umorzenia: 4000 zł x 1,6 = 6400 zł.

W tym przypadku należy podnieść wartość początkową środka trwałego o 6000 zł, umorzenie o 2400 zł i utworzyć kapitał z aktualizacji wyceny w wysokości 3600 zł. Wartość bilansowa tego środka trwałego wyniesie: 16 000 zł - 6400 zł = 9600 zł.

Ewidencja księgowa

1. Zwiększenie wartości początkowej do 16 000 zł:

Wn „Środki trwałe” 6 000

2. Zwiększenie umorzenia o 2400 zł (6400 zł - 4000 zł):

Ma „Umorzenie środków trwałych” 2 400

3. Zwiększenie wartości netto o: 6000 zł - 2400 zł = 3600 zł:

Ma „Kapitał z aktualizacji wyceny” 3 600

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Bilans

Aktywa

A. Aktywa trwałe

II. Rzeczowe aktywa trwałe 9 600

Pasywa

B. Kapitały własne

V. Kapitał z aktualizacji wyceny 3 600

Wariant III - rozwiązanie według MSR nr 16

Model oparty na cenie nabycia

W tym przypadku należy wycenić środek trwały według ceny nabycia pomniejszonej o zakumulowaną amortyzację. Ten model nie przewiduje zwiększenia wartości środka trwałego.

Wartość bilansowa wynosi: 10 000 zł - 4000 zł = 6000 zł.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Bilans

Aktywa

A. Aktywa trwałe

II. Rzeczowe aktywa trwałe 6 000

Wariant IV - rozwiązanie według MSR nr 16

Model oparty na wartości przeszacowanej

W tym przypadku trzeba podnieść wartość środka trwałego do wartości godziwej ustalonej na 9900 zł. Zwiększa się zarówno wartość początkowa, jak i dotychczasowe umorzenie.

Obliczenie następuje zgodnie z wzorem:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Współczynnik aktualizacji = 9900 zł : (10 000 zł - 4000 zł) = 9900 zł : 6000 zł = 1,65

aktualizacja wartości początkowej: 10 000 zł × 1,65 = 16 500 zł,

aktualizacja dotychczasowego umorzenia: 4000 zł × 1,65 = 6600 zł.

W tym przypadku należy podnieść wartość początkową środka trwałego o 6500 zł, umorzenie o 2600 zł i utworzyć kapitał z aktualizacji wyceny w wysokości 3900 zł. Wartość bilansowa tego środka trwałego wyniesie: 16 500 zł - 6600 zł = 9900 zł.

Ewidencja księgowa

1. Zwiększenie wartości początkowej do 16 500 zł:

Wn „Środki trwałe” 6 500

2. Zwiększenie umorzenia o 2600 zł (6600 zł - 4000 zł):

Ma „Umorzenie środków trwałych” 2 600

3. Zwiększenie wartości netto o: 6500 zł - 2600 zł = 3900 zł

Ma „Kapitał z aktualizacji wyceny” 3 900

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Bilans

Aktywa

A. Aktywa trwałe

II. Rzeczowe aktywa trwałe 9 900

Pasywa

B. Kapitały własne

V. Kapitał z aktualizacji wyceny 3 900

- art. 28 ust. 6, art. 31 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

- § 29-42 MSR nr 16 - „Rzeczowe aktywa trwałe”

dr Anna Bagieńska

adiunkt w Katedrze Finansów i Rachunkowości Politechniki Białostockiej

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Biuletyn Rachunkowości
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Informacje z urzędu skarbowego przez telefon lub e-Urząd Skarbowy. Co się zmieni od 15 czerwca 2023 r.?

    Od 15 czerwca 2023 r. podatnicy i płatnicy podatków będą mogli uzyskać od każdego z naczelników urzędów skarbowych (niezależnie od terytorialnej właściwości działania tych organów) dane i informacje o swojej indywidualnej sytuacji podatkowo-prawnej (w tym objęte tajemnicą skarbową) telefonicznie lub za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.

    Trybunał każe ścigać oszustów i pozorantów VAT na podstawie przepisów unijnych, a nie krajowych

    Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał 25 maja 2023 r. wyrok w polskiej sprawie (C-114/22) dotyczącej kwestionowania prawa do odliczenia VAT na podstawie pozorności czynności. Sprawa dotyczyła transakcji sprzedaży znaków towarowych i odliczenia podatku naliczonego w tym zakresie. 

    Aktualny rachunek bankowy trzeba zgłosić do urzędu skarbowego. Termin mija 30 czerwca 2023 r.

    Ministerstwo Finansów przypomina, że organizacje pożytku publicznego (OPP), które chcą otrzymać 1,5% podatku PIT, powinny do 30 czerwca 2023 r. zgłosić do urzędu skarbowego aktualny rachunek bankowy. Zgłoszenie nie jest konieczne jeżeli rachunek został zgłoszony w ubiegłych latach i jest nadal aktualny.

    Nabywca zwraca zakupiony towar. Jak i kiedy rozliczyć VAT?

    Jak prawidłowo rozliczyć VAT w przypadku zwrotu zakupionych towarów przez nabywcę? Wyjaśniamy na poniższym przykładzie. 

    Inwestycja w SAFE – co musisz wiedzieć, żeby nie stracić

    Inwestycje amerykańskich spółek na polskim rynku widoczne są na każdym kroku. Wbrew pozorom, ruch kapitału odbywa się jednak również w przeciwnym kierunku. Polscy inwestorzy co raz częściej lokują kapitał w zagraniczne start-up’y, w tym w innowacyjne projekty z Ameryki Północnej. Jedną z możliwości prowadzenia tego typu działań są umowy SAFE.

    Samochód wycofany z działalności rolniczej. Czy jego sprzedaż podlega VAT?

    Rolnik ryczałtowy sprzedaje samochód, który wykorzystywał w działalności rolniczej. Samochód ten został przed sprzedażą wycofany z działalności rolniczej, co zostało potwierdzone sporządzonym na tę okoliczność protokołem. Czy sprzedaż taka podlega opodatkowaniu VAT? Czy byłoby inaczej, gdyby przed sprzedażą samochód nie został wycofany z działalności rolniczej?

    Wycofanie nieruchomości z działalności gospodarczej i wynajem prywatny. Czy trzeba korygować odliczony VAT?

    Prowadzę działalność gospodarczą w zakresie usług architektonicznych. Zamierzam wycofać z działalności gospodarczej do majątku prywatnego nieruchomość - dom, w którym dotychczas mieściła się siedziba mojej firmy. Nieruchomość stanowi środek trwały, od nabycia którego odliczyłem VAT. Po wycofaniu z działalności do majątku prywatnego dom będzie wynajmowany innej firmie, w której będzie ona prowadziła działalność gospodarczą. Zatem najem będzie podlegał opodatkowaniu stawką 23%. Czy powinienem dokonać korekty podatku odliczonego w związku z wycofaniem nieruchomości do majątku prywatnego w celu jej dalszego wynajmu?

    Rola odbiorców energii w transformacji energetycznej. Bezpłatne webinarium 15 czerwca

    Już 15 czerwca 2023 r. odbędzie się bezpłatne webinarium „Rola odbiorców energii w transformacji energetycznej”. Zapraszamy!

    Sprzedaż praw do projektu farmy (elektrowni) fotowoltaicznej - stawka VAT

    Sprzedaż praw do projektu elektrowni (farmy) fotowoltaicznej to świadczenie kompleksowe, dla którego właściwą stawką VAT jest 23 proc. Tak wynika z wyroku WSA w Olsztynie z lutego 2023 r.

    Open banking ułatwi obsługę KSeF?

    Jeszcze w tym roku Komisja Europejska ma przedstawić projekt trzeciej wersji dyrektywy PSD (Payment Service Directive). Nowe przepisy dotyczące otwartej bankowości mogą ułatwić m.in. płatność zobowiązań podatkowych oraz obsługę państwowych systemów faktur elektronicznych - m.in. powstającego w Polsce KSeF.

    MF: szerokie zmiany w egzekucji podatków

    Planowane zmiany w egzekucji administracyjnej poruszono podczas konferencji „Egzekucja administracyjna należności podatkowych” zorganizowanej przez Centrum Dokumentacji i Studiów Podatkowych Uniwersytetu Łódzkiego. Zmiany mają dotyczyć sposobu negocjacji pomiędzy dłużnikiem a organem egzekucyjnym.

    Oszustwo na "zdalny pulpit" (aplikacja AnyDesk). Na czym polega? Jak uniknąć wyłudzenia danych i pieniędzy?

    Co to jest oszustwo na "zdalny pulpit"? Dlaczego oprogramowanie AnyDesk jest groźne? uniknąć wyłudzenia danych i straty pieniędzy?

    Oprocentowanie lokat bankowych i kont oszczędnościowych 2023 - koniec maja, początek czerwca. Tabela

    Jakie oprocentowanie lokat terminowych i kont oszczędnościowych oferują banki pod koniec maja 2023 r.?

    Abonament rtv 2024 - stawki takie same jak w 2023 roku

    W 2024 roku będą obowiązywać takie same stawki abonamentu rtv jak w 2023 roku. Tak wynika z rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z 10 maja 2023 r. w sprawie wysokości opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych oraz zniżek za ich uiszczanie z góry za okres dłuższy niż jeden miesiąc w 2024 r., opublikowanego w Dzienniku Ustaw z 18 maja 2023 r., poz. 943. Rozporządzenie to wejdzie w życie 2 czerwca 2023 r.

    Obowiązkowy KSeF od lipca 2024 roku - projekt ustawy skierowany do Komisji Finansów Publicznych

    W dniu 26 maja 2023 r. odbyło się pierwsze czytanie projektu nowelizacji ustawy o VAT, której celem jest wprowadzenie obowiązkowego e-fakturowania przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur. Sejm opowiedział się za przesłaniem projektu do dalszych prac w Komisji Finansów Publicznych.

    Diety przedsiębiorcy w transporcie międzynarodowym mogą być kosztem

    Dyrektor KIS potwierdził, że zmiana przepisów dotyczących czasu pracy kierowców nie wpłynęła na możliwość odliczania diety przez kierowców prowadzących działalność gospodarczą. Diety te mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w części nieprzekraczającej wysokości określonej przez ministra pracy, zarówno w przypadku krajowych, jak i zagranicznych podróży służbowych.

    Co zrobić, gdy źle przelejesz pieniądze?

    Nieprawidłowe dane w przelewie to nie powód do paniki. Pieniądze wciąż można odzyskać. Jeżeli zdarzy się pomyłka, nie należy czekać. Natychmiast skontaktuj się ze swoim bankiem i dowiedz się, co powinieneś zrobić.

    Szansa na obniżkę stóp procentowych w czwartym kwartale tego roku

    Jeżeli nie zajdą jakieś absolutnie nadzwyczajne okoliczności, jak kolejny wielki kryzys energetyczny, to inflacja będzie spadała do końca roku i jest nadzieja na obniżkę stóp procentowych jeszcze w czwartym kwartale tego roku - powiedział premier

    Czy wynagrodzenie za funkcje kierownicze i nadzorcze w pracach B+R stanowi koszt kwalifikowany?

    Ulga badawczo-rozwojowa jest coraz częściej wykorzystywaną przez przedsiębiorców preferencją podatkową. Wskazuje na to nie tylko liczba wydawanych interpretacji podatkowych w tym zakresie, która podawana jest już w tysiącach, lecz także dane ministerstwa finansów - kwoty odliczeń mierzone są w miliardach złotych. 

    Kwota zwrotów podatkowych za 2022 - ok. 24 mld zł

    Zwroty podatkowe za rok 2022 to kwota ok. 24 mld złotych, a najwyższy zwrot podatku wyniósł 8,6 tys. zł – poinformował w czwartek wiceminister finansów Artur Soboń. Dla 239,5 tys. podatników korzystne okazało się rozliczenie na warunkach sprzed 1 lipca 2022 r. - dodał.

    Ponad milion złotych! Tyle wyniosła dopłata do składki zdrowotnej pewnego przedsiębiorcy

    22 maja upłynął termin rozliczania się przedsiębiorców z rocznej składki zdrowotnej za 2022 rok. Według danych ZUS-u rekordzista musiał dopłacić z tego tytułu aż 1,06 mln złotych. Z kolei najwyższa kwota zwrotu, o którą wnioskował podatnik, wyniosła 4,41 mln złotych.

    Bank ogłasza upadłość. Na co mogą liczyć jego klienci? Co gwarantuje BFG?

    Pensje, emerytury, renty czy stypendia spływają zwykle na nasze rachunki w bankach, gdzie przechowujemy także oszczędności na lokatach lub kontach. Czy w razie upadłości banku pieniądze przepadają bezpowrotnie? Na szczęście nie. Nad pokrzywdzonymi czuwa bowiem Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG).

    Półprofesjonalny przywóz wyrobów akcyzowych z UE – e-SAD - zmiany w 2023 roku. Dokumentacja, obowiązek podatkowy i inne nowości

    Jakie zmiany przepisów weszły w życie w 2023 roku w zakresie półprofesjonalnego przywozu wyrobów akcyzowych do Polski z innych państw Unii Europejskiej? Co wynika z tych zmian dla praktyki obrotu towarowego? Wyjaśnia Mirosław Siwiński, radca prawny i doradca podatkowy, partner w Advicero Nexia.

    Gdzie najchętniej korzystamy z płatności odroczonych?

    Według Juniper Research, aktualna liczba ponad 360 milionów użytkowników płatności odroczonych na świecie, wzrośnie do ponad 900 milionów do 2027 roku. Płatności odroczone, które kojarzą się z zakupami w sieci, coraz mocniej zdobywają także offline, zwłaszcza na rynku usług zdrowotnych. 

    Webinarium „Krajowy System e-Faktur (KSeF) – jak się przygotować do wersji obowiązkowej?” + certyfikat gwarantowany

    Zapraszamy na praktyczne webinarium „Krajowy System e-Faktur (KSeF) – jak się przygotować do wersji obowiązkowej?” z gwarantowanym imiennym certyfikatem, które odbędzie się 15 czerwca 2023 roku. Polecamy!