REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ujmować ulepszenie w obcych środkach trwałych w księgach rachunkowych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Ulepszenie w obcych środkach trwałych obejmuje ogół kosztów poniesionych przez jednostkę na przystosowanie niebędącego jej własnością środka trwałego do używania na potrzeby działalności statutowej.


Środki trwałe nie podlegają całkowitemu zużyciu w trakcie jednego cyklu produkcyjnego, ale stopniowo przenoszą swą wartość na wytwarzane przy ich pomocy produkty.


Wartość początkowa środka trwałego


Ustawa o rachunkowości informuje nas, że do środków trwałych zalicza się również ulepszenia w obcych środkach trwałych. Prace wykonywane w obcych środkach trwałych są szczególnym rodzajem ulepszenia, ponieważ ulepsza się nie własny, lecz cudzy obiekt, używany na podstawie stosownej umowy za zgodą właściciela (np. najmu, dzierżawy). Koszty tych ulepszeń w obcych środkach trwałych nie zwiększą dotychczasowej wartości początkowej środka trwałego, ponieważ figuruje on w księgach właściciela, a nie użytkownika. Ulepszenia te stanowią w księgach rachunkowych jednostki odrębne obiekty inwentarzowe i klasyfikowane są w odpowiednich grupach zgodnie z klasyfikacją środków trwałych, w zależności od środka trwałego, którego dotyczą.

Wprowadzenie tego składnika do ewidencji bilansowej środków trwałych wymaga udokumentowania według analogicznych zasad, jak własnych środków trwałych w budowie. Dodatkowo jednostka będąca najemcą, dzierżawcą lub użytkownikiem na warunkach umowy o leasingu operacyjnym powinna posiadać zgodę właściciela wyrażoną na piśmie na przystosowanie środka trwałego do potrzeb prowadzonej przez siebie działalności.


Księgowanie wydatków na ulepszenie


Wydatki poniesione na ulepszenie obcego środka trwałego księguje się wstępnie (w momencie ich poniesienia) - na koncie „Środki trwałe w budowie”, zapisem:

Wn konto „Środki trwałe w budowie”/Ma konto „Rozliczenie zakupu”, lub „Kasa” „Pozostałe rozrachunki”, „Rachunek bieżący”, „Koszty działalności pomocniczej”.

Po zakończeniu ulepszenia sumę nakładów zgromadzonych na koncie „Środki trwałe w budowie” wprowadza się do ewidencji środków trwałych (np. na podstawie dowodu wewnętrznego OT) jako odrębny środek trwały o nazwie „ulepszenie w obcym środku trwałym”. Księgowanie tego zdarzenia powinno wyglądać następująco:

Wn konto „Środki trwałe” (w analityce: „Ulepszenie w obcym środku trwałym”)/Ma konto „Środki trwałe w budowie”.

Od tak ustalonej wartości początkowej środka trwałego o nazwie „ulepszenie w obcych środkach trwałych” dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, na zasadach ogólnych określonych dla środków trwałych, tzn. drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Ewidencja księgowa przebiega następująco:

Wn konto „Koszty według rodzajów” (w analityce: „Amortyzacja”)/Ma konto „Odpisy umorzeniowe środków trwałych” (w analityce: „Odpisy umorzeniowe ulepszenia w obcym środku trwałym”.


Amortyzacja ustalona dla celów księgowych


Trzeba zwrócić szczególną uwagę na to, że stawki amortyzacyjne będące podstawą dokonywania odpisów amortyzacyjnych jednostka ustala we własnym zakresie, uwzględniając okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego.

Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie nie później niż z chwilą zrównania sumy odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową tego środka trwałego lub rozwiązania umowy, np. najmu.

Jeżeli dokonamy zakupu środka trwałego, w którym jednostka uprzednio przeprowadziła prace adaptacyjne, wówczas cenę jego nabycia zwiększa się o wartość netto ulepszenia w obcym środku trwałym. Jednocześnie wyksięgowuje się z ewidencji analitycznej do konta „Środki trwałe” obiekt o nazwie „ulepszenia w obcym środku trwałym”, zapisem księgowym:

a) wartość początkowa środka trwałego

Ma konto „Środki trwałe” (w analityce: „Ulepszenie w obcym środku trwałym”)

b) dotychczasowe odpisy amortyzacyjne

Wn konto „Odpisy umorzeniowe środków trwałych” (w analityce: „Odpisy umorzeniowe ulepszenia w obcym środku trwałym”)

c) nadwyżka wartości początkowej nad dotychczasowym umorzeniem, zwiększająca wartość początkową nabytego środka trwałego

Wn konto „Środki trwałe” (w analityce: „Lokal użytkowy”).

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Zwrot prawowitemu właścicielowi


Po okresie używania, jeżeli środek trwały jako ulepszenie w obcym obiekcie jest całkowicie zamortyzowany - jego zwrot prawowitemu właścicielowi (na warunkach określonych w umowie) powinno się zaksięgować:

Wn konto „Odpisy umorzeniowe środków trwałych” (w analityce: „Odpisy umorzeniowe ulepszenia w obcym środku trwałym”)/Ma konto „Środki trwałe” (w analityce: Ulepszenia w obcym środku trwałym).

Gdy zwrot środka trwałego następuje wcześniej niż określono w umowie i w związku z tym właściciel obiektu (zgodnie z zawartą umową) pokrywa część nakładów, wówczas kwotę obciążającą właściciela księguje się po stronie Wn konta „Pozostałe rozrachunki”.

Natomiast w przypadku gdy otrzymany zwrot nakładów przewyższa część nieumorzoną ulepszenia w obcym środku trwałym, różnicę zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych i księguje na konto „Pozostałe przychody operacyjne”. W sytuacji odwrotnej część nieumorzoną ulepszenia w obcym środku trwałym zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych i należy zaksięgować zapisem:

Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne”/Ma konto „Środki trwałe”.


PRZYKŁAD: KSIĘGOWANIE ULEPSZENIA

Firma w styczniu 2006 r. wynajęła pomieszczenie, które wymagało przystosowania do potrzeb prowadzonej przez nią działalności. Wydatki poniesione na przystosowanie warsztatu wyniosły: 25 tys. zł. W lutym 2006 r. zakończono prace oraz wprowadzono do ewidencji środków trwałych ulepszenie w obcym środku trwałym. Stawka amortyzacyjna przyjęta przez jednostkę wynosiła 15 proc. Rozpoczęcie amortyzacji nastąpiło w marcu 2006 r. W grudniu 2006 r. spółka nabyła budynek, w którym mieścił się ten warsztat. Faktura VAT dokumentująca zakup tego budynku przedstawia: wartość w cenie zakupu 50 zł, VAT naliczony według stawki 22 proc. 11 tys. zł, a łączna kwota tego zobowiązania 61 tys. zł.

Ewidencja księgowa przedstawia się następująco:

1. Rozliczenie zakupu (zarachowanie nakładów poniesionych na ulepszenie obcego środka trwałego) - 25 tys. zł

Wn konto „Środki trwałe w budowie”/Ma konto „Rozliczenie zakupu”

2. Przyjęcie do używania ulepszenia w obcym środku trwałym (OT) - 25 tys. zł

Wn konto „Środki trwałe” (w analityce: „Ulepszenia w obcym środku trwałym)/Ma konto „Środki trwałe w budowie”

3. Odpisy amortyzacyjne (dla uproszczenia łączna kwota odpisów amortyzacyjnych za 10 miesięcy wynosi: (25 tys. x 15 proc.) = (3750: 12 m-cy) = (312,5 x 10 m-cy) = 3125 zł

Wn konto „Koszty według rodzajów” (w analityce: „Amortyzacja”)/Ma konto: Odpisy umorzeniowe środków trwałych) (w analityce: „Odpisy umorzeniowe ulepszenia w obcym środku trwałym”)

4. Przyjęcie zakupionego budynku na stan środków trwałych (OT) - 50 tys. zł

Wn konto „Środki trwałe” (w analityce: „Budynek”)/Ma konto „Rozliczenie zakupu”

5. Wyksięgowanie z ewidencji środków trwałych ulepszenia w obcym środku trwałym oraz zaliczenia nieumorzonej wartości na zwiększenie ceny nabycia zakupionego budynku

a) wartość początkowa środka trwałego - 25 tys. zł

Ma konto „Środki trwałe” (w analityce: „Ulepszenia w obcym środku trwałym”)

b) dotychczasowe odpisy amortyzacyjne - 3125 zł

Wn konto „Odpisy umorzeniowe środków trwałych” (w analityce: „Ulepszenia w obcym środku trwałym”)

c) nadwyżka wartości początkowej nad amortyzacją - 21 875 zł

Wn konto „Środki trwałe” (w analityce: „Budynek”).

Amortyzacja, gdy przeprowadzimy wszystkie wyżej wymienione księgowania, będzie liczona od kwoty 71 875 zł (50 tys. zł + 21 875 zł), według ogólnych zasad określonych w art. 32 ustawy o rachunkowości. Środki trwałe w tej postaci wykazuje się w aktywach bilansu, w wierszu A.II.1e, według wartości początkowej obejmującej koszty związane z jego ulepszeniem, pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne.


ENCYKLOPEDIA PRAWA

Środki trwałe to rzeczowe aktywa trwałe, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok. Ponadto muszą być kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

- nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

- maszyny, urządzenia i środki transportu,

- ulepszenia w obcych środkach trwałych,

- inwentarz żywy.

Podstawa prawna:

- Art. 3 ust. 1 pkt 15 lit. c) oraz art. 32 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).


Weronika Chmielewska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF w 2026 r. Jak powinny być wystawiane?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

REKLAMA

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Zmiany w stażu pracy od 2026 r. Potrzebne zaświadczenia z ZUS – wnioski będzie można składać już od stycznia

Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy. Nowe przepisy rozszerzą katalog okresów wliczanych do stażu pracy dla celów nabywania prawa do świadczeń i uprawnień pracowniczych. Obejmą one m.in. umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy pracę zarobkową za granicą. Potwierdzeniem tych okresów będą zaświadczenia z ZUS, wydawane od nowego roku na podstawie wniosku składanego w PUE/eZUS.

JPK VAT dostosowany do KSeF – co w praktyce oznaczają nowe oznaczenia i obowiązek korekty?

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia dostosowującego przepisy w zakresie JPK_VAT do zmian wynikających z wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur. Nowe regulacje mają na celu ujednolicenie sposobu raportowania faktur, w tym tych wystawianych poza KSeF – zarówno w trybie awaryjnym, jak i offline24. Projekt określa również zasady rozliczeń VAT od pobranej i niezwróconej kaucji za opakowania objęte systemem kaucyjnym.

REKLAMA

KSeF 2.0 a obieg dokumentów. Rewolucja w księgowości i przedsiębiorstwach już niedługo

Od chwili wejścia w życie obowiązkowego KSeF jedyną prawnie skuteczną formą faktury będzie dokument ustrukturyzowany przesłany do systemu Ministerstwa Finansów, a jej wystawienie poza KSeF nie będzie uznane za fakturę w rozumieniu przepisów prawa. Oznacza to, że dla milionów firm zmieni się sposób dokumentowania sprzedaży i zakupu – a wraz z tym całe procesy księgowe.

Czy przed 2026 r. można wystawiać część faktur w KSeF, a część poza tym systemem?

Spółka (podatnik VAT) chciałaby od października lub listopada 2025 r. pilotażowo wystawiać niektórym swoim odbiorcom faktury przy użyciu KSeF. Czy jest to możliwe, tj. czy w okresie przejściowym można wystawiać część faktur przy użyciu KSeF, część zaś w tradycyjny sposób? Czy w okresie tym spółka może niekiedy wystawiać „zwykłe” faktury nabywcom, którzy wyrazili zgodę na otrzymywanie faktur przy użyciu KSeF?

REKLAMA