REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak prowadzić ewidencję programu komputerowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Weronika Chmielewska

REKLAMA

Definicja wartości niematerialnych i prawnych nie precyzuje, że odnosi się ona do programów komputerowych. Jednak do wartości takich zalicza się autorskie prawa majątkowe, które stanowią również programy komputerowe.


Przedmiotem prawa autorskiego jest utwór. Utworem natomiast jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Mogą nim być programy komputerowe.

Autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego obejmują prawo do:

- trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie, w zakresie, w którym dla wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania i przechowywania programu komputerowego niezbędne jest jego zwielokrotnienie, czynności te wymagają zgody uprawnionego,

- tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała,

- rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu, programu komputerowego lub jego kopii.


Zakup programu


Ewidencji zakupu lub nieodpłatnego otrzymania programów komputerowych należy dokonywać na koncie „Wartości niematerialne i prawne”. Konto to służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych. Po stronie Wn konta ujmuje się wszelkie zwiększenia, a na stronie Ma - wszelkie zmniejszenia stanu wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych, z wyjątkiem umorzenia.

Autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego przechodzą na jednostkę na podstawie umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowy o korzystanie z utworu (licencji).

W ewidencji księgowej nakłady poniesione na nabycie prawa lub licencji na korzystanie z programu komputerowego, jeśli spełniają warunki określone dla wartości niematerialnych i prawnych, są przenoszone w ciężar wartości niematerialnych i prawnych, zapisem księgowym:

- Wn konto „Wartości niematerialne i prawne” (w analityce konto: „Autorskie prawo majątkowe do programu komputerowego” lub „Licencja na korzystanie z programu komputerowego”)/Ma konto „Rozliczenie zakupu”, „Pozostałe rozrachunki” lub „Rachunek bieżący”.

W przypadku gdy nabyte prawa lub licencje nie spełniają warunków określonych dla wartości niematerialnych i prawnych, koszty nabycia odnosi się bezpośrednio w ciężar kosztów działalności operacyjnej zapisem księgowym:

- Wn konto „Koszty według rodzajów”/Ma konto „Rozliczenie zakupu”, „Pozostałe rozrachunki” lub konto „Rachunek bieżący”.


Amortyzacja prawa


Od wartości początkowej programu komputerowego dokonuje się odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych na zasadach ogólnych, tzn. drogą systematycznego, planowego rozłożenia wartości początkowej nabytego prawa lub licencji na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu prawa lub licencji do używania. Zakończenie amortyzacji następuje nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową prawa (licencji) lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru.

Uwzględnić należy okres ekonomicznej użyteczności programu komputerowego, na określenie którego wpływają w szczególności tempo postępu techniczno-ekonomicznego oraz prawne lub inne ograniczenia czasu używania programu, aby ustalić okres amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej dla celów rachunkowych. Dla celów podatkowych okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz od praw autorskich nie może być krótszy niż 24 miesiące.

Wycofanie z używania czy też wygaśnięcie licencji lub prawa autorskiego do korzystania z programu powodują trwałą utratę wartości programu komputerowego i wiążą się z obowiązkiem wyksięgowania takiego tytułu z ewidencji.


Aktualizacja programu


W przepisach prawa bilansowego nie funkcjonuje pojęcie ulepszenia wartości niematerialnych i prawnych. Ustawa o rachunkowości przewiduje zwiększenie wartości początkowej o koszty ulepszenia wyłącznie w odniesieniu do środków trwałych. Koszty poniesione na aktualizację wcześniej nabytego programu komputerowego nie zwiększą jego wartości początkowej ujętej na koncie „Wartości niematerialne i prawne”. Przy ewidencji księgowej koszty aktualizacji jednostka może:

a) potraktować jako wydatek poniesiony na nową wersję programu, ustalając nową wartość niematerialną i prawną - jeżeli poniesione nakłady przekraczają ustaloną przez jednostkę kwotę graniczną (np. 3,5 tys. zł), powyżej której dany składnik jest zaliczany do aktywów trwałych:

- Wn konto „Wartości niematerialne i prawne”/Ma konto „Rozliczenie zakupu”, „Pozostałe rozrachunki” lub „Rachunek bieżący”,

b) odnieść bezpośrednio w ciężar kosztów działalności operacyjnej - jeżeli wartość aktualizacji nie przekracza kwoty granicznej ustalonej dla aktywów trwałych:

- Wn konto „Koszty według rodzajów”/Ma konto „Rozliczenie zakupu”, „Pozostałe rozrachunki” „Rachunek bieżący”.


Ponoszenie opłat


Opłaty ponoszone w trakcie korzystania z programu komputerowego mogą zostać zarachowane bezpośrednio w ciężar kosztów bieżącej działalności operacyjnej jednostki - w pełnej kwocie netto w dacie poniesienia kosztu, zapisem:

- Wn konto „Koszty według rodzajów”/Ma konto „Pozostałe rozrachunki” lub „Rachunek bieżący”.

Nie powinny podlegać zaliczeniu do wartości początkowej opłaty ponoszone w trakcie posiadania praw majątkowych, takie jak: okresowe opłaty licencyjne, patentowe, roczna subskrypcja, pozwalające na właściwe i pełne korzystanie z posiadanego programu komputerowego w okresie obowiązywania umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowy licencyjnej. Wymienione opłaty mogą również podlegać rozliczaniu w koszty za pośrednictwem konta „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” - jeżeli taką zasadę ujęto w dokumentacji opisującej przyjęte przez jednostkę zasady rachunkowości.


TRZY MOŻLIWOŚCI ZALICZENIA W KOSZTY

Dla praw lub licencji do korzystania z programu komputerowego o niskiej jednostkowej wartości początkowej (np. nieprzekraczającej określonej w przepisach podatkowych kwoty 3,5 tys. zł) jednostka może:

- ustalić odpis amortyzacyjny w sposób uproszczony, zaliczając prawo lub licencję do wartości niematerialnych i jednorazowo odpisując całą wartość w koszty pod datą oddania do używania,

- zaliczyć prawo lub licencję do wartości niematerialnych i dokonywać odpisów amortyzacyjnych na zasadach ogólnych określonych dla wartości niematerialnych i prawnych,

- nie zaliczyć nabytego prawa lub licencji do wartości niematerialnych i prawnych, a wydatki poniesione na nabycie odnieść bezpośrednio w koszty działalności operacyjnej.


PRZYKŁAD Jak zaewidencjonować w księgach program komputerowy

Spółka Abba nabyła prawa autorskie do programu komputerowego. Zakup potwierdza faktura VAT: cena zakupu netto - 8 tys. zł, VAT naliczony - 1760 zł, łączna kwota zobowiązania - 9760 zł. Okres amortyzacji prawa autorskiego spółka ustaliła na trzy lata.

Ewidencja powinna przebiegać następująco:

1) Faktura VAT przedstawiająca zakup prawa do programu komputerowego

a) wartość w cenie zakupu - 8 tys. zł

- Wn konto „Rozliczenie zakupu”,

b) VAT naliczony podlegający odliczeniu - 1760 zł

- Wn konto „VAT naliczony i jego rozliczenie”,

c) łączna kwota zobowiązania

- Ma konto „Pozostałe rozrachunki”.

2) Wprowadzenie prawa do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych - 8 tys. zł

- Wn konto „Wartości niematerialne i prawne” (w analityce: konto: „Prawo autorskie do programu komputerowego”)/Ma konto „Rozliczenie zakupu”.

3) Miesięczny odpis amortyzacyjny - 222 zł

- Wn konto „Koszty według rodzajów” (w analityce konto „Amortyzacja”)/Ma konto „Odpisy umorzeniowe wartości niematerialnych i prawnych”.


PRZYKŁAD Jak ująć aktualizację licencji do nowej wersji

Spółka Omega nabyła licencję do nowej wersji programu komputerowego. Program komputerowy użytkowany był dotychczas w jednostce przez dwa lata. Cena zakupu licencji uprawniającej do korzystania z nowej wersji programu komputerowego - 5,5 tys. zł, dodatkowo spółka poniosła koszty instalacji - 950 zł, natomiast miesięczny odpis amortyzacyjny wyniósł - 269 zł, czyli (5,5 tys. + 950) : 24 miesiące.

Ewidencja powinna wyglądać następująco:

1) Przyjęcie licencji uprawniającej do korzystania z nowej wersji programu komputerowego według ceny nabycia - 6450 zł (5,5 tys. zł + 950 zł)

- Wn konto „Wartości niematerialne i prawne” (w analityce konto: „Licencja na korzystanie z nowej wersji programu komputerowego”)/Ma konto „Rozliczenie zakupu”.

2) Miesięczny odpis amortyzacyjny - 269 zł

- Wn konto „Koszty według rodzajów” (w analityce konto: „Amortyzacja”)/Ma konto „Odpisy umorzeniowe wartości niematerialnych i prawnych”.


PODSTAWA PRAWNA

- Art. 39 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

Weronika Chmielewska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

REKLAMA

Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

Ubezpieczenie zdrowotne przy delegowaniu pracownika do Niemiec – formularz A1, EKUZ i kasy chorych

Delegowanie pracowników do Niemiec wiąże się z szeregiem obowiązków administracyjnych. Jednym z kluczowych aspektów, często niedocenianym przez pracodawców, jest właściwe zabezpieczenie zdrowotne osoby delegowanej. W praktyce powtarzają się pytania: czy wystarczy formularz A1? Czy EKUZ chroni pracownika w Niemczech w razie wypadku? Co pokrywa niemiecka AOK? I czy warto wykupić prywatne ubezpieczenie? W tym artykule odpowiemy na te i inne pytania, wyjaśnimy czym jest formularz A1, co zapewnia karta EKUZ w Niemczech oraz czy trzeba zgłaszać się do niemieckiej kasy chorych?

Kryzys na rynku księgowych? Specjaliści są przemęczeni, a chętnych i wykwalifikowanych kandydatów do pracy brakuje

Co drugi pracownik obszaru księgowości uważa, że branża boryka się z niedoborem wykwalifikowanych specjalistów – wynika z badania SaldeoSMART. Wśród głównych powodów luki kompetencyjnej respondenci wymieniają trudność w nadążaniu za zmieniającymi się przepisami (64%) oraz wypalenie zawodowe (53%). Siedmiu na dziesięciu ankietowanych przyznaje, że w ostatnim kwartale często lub bardzo często odczuwało przeciążenie obowiązkami zawodowymi. Jednocześnie 44% upatruje w sztucznej inteligencji szansy na odciążenie pracowników i zwiększenie ich efektywności.

REKLAMA

3 poprawki Senatu do ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF

Ustawa wprowadzająca Krajowy System e-Faktur została uchwalona przez Sejm 25 lipca 2025 roku i trafiła do Senatu. Na posiedzeniu w dniu 30 lipca 2025 r. Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała jedynie 3 poprawki redakcyjne do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, nie wprowadzając innych zmian.

ZUS wdraża nowe funkcje aplikacji mobilnej mZUS. Zaświadczenia dot. emerytur, rent i zasiłków. Odwołania, wycofania, załączniki i inne możliwości

Ponad 800 tys. osób ma już aplikację mobilną mZUS. To bardzo prosty i wygodny sposób kontaktu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Można w niej sprawdzić stan swojego konta w ZUS, wysłać wnioski o świadczenia dla rodzin i wyliczyć prognozowaną emeryturę. Aplikacja wciąż jest wzbogacana o nowe funkcje i ma coraz więcej użytkowników.

REKLAMA