REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak prowadzić ewidencję programu komputerowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Weronika Chmielewska

REKLAMA

Definicja wartości niematerialnych i prawnych nie precyzuje, że odnosi się ona do programów komputerowych. Jednak do wartości takich zalicza się autorskie prawa majątkowe, które stanowią również programy komputerowe.


Przedmiotem prawa autorskiego jest utwór. Utworem natomiast jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Mogą nim być programy komputerowe.

Autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego obejmują prawo do:

- trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie, w zakresie, w którym dla wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania i przechowywania programu komputerowego niezbędne jest jego zwielokrotnienie, czynności te wymagają zgody uprawnionego,

- tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała,

- rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu, programu komputerowego lub jego kopii.


Zakup programu


Ewidencji zakupu lub nieodpłatnego otrzymania programów komputerowych należy dokonywać na koncie „Wartości niematerialne i prawne”. Konto to służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych. Po stronie Wn konta ujmuje się wszelkie zwiększenia, a na stronie Ma - wszelkie zmniejszenia stanu wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych, z wyjątkiem umorzenia.

Autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego przechodzą na jednostkę na podstawie umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowy o korzystanie z utworu (licencji).

W ewidencji księgowej nakłady poniesione na nabycie prawa lub licencji na korzystanie z programu komputerowego, jeśli spełniają warunki określone dla wartości niematerialnych i prawnych, są przenoszone w ciężar wartości niematerialnych i prawnych, zapisem księgowym:

- Wn konto „Wartości niematerialne i prawne” (w analityce konto: „Autorskie prawo majątkowe do programu komputerowego” lub „Licencja na korzystanie z programu komputerowego”)/Ma konto „Rozliczenie zakupu”, „Pozostałe rozrachunki” lub „Rachunek bieżący”.

W przypadku gdy nabyte prawa lub licencje nie spełniają warunków określonych dla wartości niematerialnych i prawnych, koszty nabycia odnosi się bezpośrednio w ciężar kosztów działalności operacyjnej zapisem księgowym:

- Wn konto „Koszty według rodzajów”/Ma konto „Rozliczenie zakupu”, „Pozostałe rozrachunki” lub konto „Rachunek bieżący”.


Amortyzacja prawa


Od wartości początkowej programu komputerowego dokonuje się odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych na zasadach ogólnych, tzn. drogą systematycznego, planowego rozłożenia wartości początkowej nabytego prawa lub licencji na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu prawa lub licencji do używania. Zakończenie amortyzacji następuje nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową prawa (licencji) lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru.

Uwzględnić należy okres ekonomicznej użyteczności programu komputerowego, na określenie którego wpływają w szczególności tempo postępu techniczno-ekonomicznego oraz prawne lub inne ograniczenia czasu używania programu, aby ustalić okres amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej dla celów rachunkowych. Dla celów podatkowych okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz od praw autorskich nie może być krótszy niż 24 miesiące.

Wycofanie z używania czy też wygaśnięcie licencji lub prawa autorskiego do korzystania z programu powodują trwałą utratę wartości programu komputerowego i wiążą się z obowiązkiem wyksięgowania takiego tytułu z ewidencji.


Aktualizacja programu


W przepisach prawa bilansowego nie funkcjonuje pojęcie ulepszenia wartości niematerialnych i prawnych. Ustawa o rachunkowości przewiduje zwiększenie wartości początkowej o koszty ulepszenia wyłącznie w odniesieniu do środków trwałych. Koszty poniesione na aktualizację wcześniej nabytego programu komputerowego nie zwiększą jego wartości początkowej ujętej na koncie „Wartości niematerialne i prawne”. Przy ewidencji księgowej koszty aktualizacji jednostka może:

a) potraktować jako wydatek poniesiony na nową wersję programu, ustalając nową wartość niematerialną i prawną - jeżeli poniesione nakłady przekraczają ustaloną przez jednostkę kwotę graniczną (np. 3,5 tys. zł), powyżej której dany składnik jest zaliczany do aktywów trwałych:

- Wn konto „Wartości niematerialne i prawne”/Ma konto „Rozliczenie zakupu”, „Pozostałe rozrachunki” lub „Rachunek bieżący”,

b) odnieść bezpośrednio w ciężar kosztów działalności operacyjnej - jeżeli wartość aktualizacji nie przekracza kwoty granicznej ustalonej dla aktywów trwałych:

- Wn konto „Koszty według rodzajów”/Ma konto „Rozliczenie zakupu”, „Pozostałe rozrachunki” „Rachunek bieżący”.


Ponoszenie opłat


Opłaty ponoszone w trakcie korzystania z programu komputerowego mogą zostać zarachowane bezpośrednio w ciężar kosztów bieżącej działalności operacyjnej jednostki - w pełnej kwocie netto w dacie poniesienia kosztu, zapisem:

- Wn konto „Koszty według rodzajów”/Ma konto „Pozostałe rozrachunki” lub „Rachunek bieżący”.

Nie powinny podlegać zaliczeniu do wartości początkowej opłaty ponoszone w trakcie posiadania praw majątkowych, takie jak: okresowe opłaty licencyjne, patentowe, roczna subskrypcja, pozwalające na właściwe i pełne korzystanie z posiadanego programu komputerowego w okresie obowiązywania umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowy licencyjnej. Wymienione opłaty mogą również podlegać rozliczaniu w koszty za pośrednictwem konta „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” - jeżeli taką zasadę ujęto w dokumentacji opisującej przyjęte przez jednostkę zasady rachunkowości.


TRZY MOŻLIWOŚCI ZALICZENIA W KOSZTY

Dla praw lub licencji do korzystania z programu komputerowego o niskiej jednostkowej wartości początkowej (np. nieprzekraczającej określonej w przepisach podatkowych kwoty 3,5 tys. zł) jednostka może:

- ustalić odpis amortyzacyjny w sposób uproszczony, zaliczając prawo lub licencję do wartości niematerialnych i jednorazowo odpisując całą wartość w koszty pod datą oddania do używania,

- zaliczyć prawo lub licencję do wartości niematerialnych i dokonywać odpisów amortyzacyjnych na zasadach ogólnych określonych dla wartości niematerialnych i prawnych,

- nie zaliczyć nabytego prawa lub licencji do wartości niematerialnych i prawnych, a wydatki poniesione na nabycie odnieść bezpośrednio w koszty działalności operacyjnej.


PRZYKŁAD Jak zaewidencjonować w księgach program komputerowy

Spółka Abba nabyła prawa autorskie do programu komputerowego. Zakup potwierdza faktura VAT: cena zakupu netto - 8 tys. zł, VAT naliczony - 1760 zł, łączna kwota zobowiązania - 9760 zł. Okres amortyzacji prawa autorskiego spółka ustaliła na trzy lata.

Ewidencja powinna przebiegać następująco:

1) Faktura VAT przedstawiająca zakup prawa do programu komputerowego

a) wartość w cenie zakupu - 8 tys. zł

- Wn konto „Rozliczenie zakupu”,

b) VAT naliczony podlegający odliczeniu - 1760 zł

- Wn konto „VAT naliczony i jego rozliczenie”,

c) łączna kwota zobowiązania

- Ma konto „Pozostałe rozrachunki”.

2) Wprowadzenie prawa do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych - 8 tys. zł

- Wn konto „Wartości niematerialne i prawne” (w analityce: konto: „Prawo autorskie do programu komputerowego”)/Ma konto „Rozliczenie zakupu”.

3) Miesięczny odpis amortyzacyjny - 222 zł

- Wn konto „Koszty według rodzajów” (w analityce konto „Amortyzacja”)/Ma konto „Odpisy umorzeniowe wartości niematerialnych i prawnych”.


PRZYKŁAD Jak ująć aktualizację licencji do nowej wersji

Spółka Omega nabyła licencję do nowej wersji programu komputerowego. Program komputerowy użytkowany był dotychczas w jednostce przez dwa lata. Cena zakupu licencji uprawniającej do korzystania z nowej wersji programu komputerowego - 5,5 tys. zł, dodatkowo spółka poniosła koszty instalacji - 950 zł, natomiast miesięczny odpis amortyzacyjny wyniósł - 269 zł, czyli (5,5 tys. + 950) : 24 miesiące.

Ewidencja powinna wyglądać następująco:

1) Przyjęcie licencji uprawniającej do korzystania z nowej wersji programu komputerowego według ceny nabycia - 6450 zł (5,5 tys. zł + 950 zł)

- Wn konto „Wartości niematerialne i prawne” (w analityce konto: „Licencja na korzystanie z nowej wersji programu komputerowego”)/Ma konto „Rozliczenie zakupu”.

2) Miesięczny odpis amortyzacyjny - 269 zł

- Wn konto „Koszty według rodzajów” (w analityce konto: „Amortyzacja”)/Ma konto „Odpisy umorzeniowe wartości niematerialnych i prawnych”.


PODSTAWA PRAWNA

- Art. 39 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

Weronika Chmielewska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2026 - Jeszcze można uniknąć katastrofy. Prof. Modzelewski polemizuje z Ministerstwem Finansów

Niniejsza publikacja jest polemiką prof. Witolda Modzelewskiego z tezami i argumentacją resortu finansów zaprezentowanymi w artykule: „Wystawianie faktur w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów”. Śródtytuły pochodzą od redakcji portalu infor.pl.

Rolnicy i rybacy muszą szykować się na zmiany – nowe przepisy o pomocy de minimis już w drodze!

Rolnicy i rybacy w całej Polsce powinni przygotować się na nadchodzące zmiany w systemie wsparcia publicznego. Rządowy projekt rozporządzenia wprowadza nowe obowiązki dotyczące informacji, które trzeba będzie składać, ubiegając się o pomoc de minimis. Nowe przepisy mają ujednolicić formularze, zwiększyć przejrzystość oraz zapewnić pełną kontrolę nad dotychczas otrzymanym wsparciem.

Wystawienie faktury VAT (ustrukturyzowanej) w KSeF może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową

Czy wystawienie faktury ustrukturyzowanej może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową? Na to pytanie odpowiada na prof. dr hab. Witold Modzelewski.

TSUE: Sąd ma ocenić, czy klauzula WIBOR szkodzi konsumentowi ale nie może oceniać samego wskaźnika

Sąd krajowy ma obowiązek dokonania oceny, czy warunek umowny dotyczący zmiennej stopy oprocentowania opartej o WIBOR, powoduje znaczącą nierównowagę ze szkodą dla konsumenta - oceniła Rzeczniczka Generalna TSUE w opinii opublikowanej 11 września 2025 r. (sprawa C‑471/24 - J.J. przeciwko PKO BP S.A.) Dodała, że ocena ta nie może jednak odnosić się do wskaźnika WIBOR jako takiego ani do metody jego ustalania.

REKLAMA

Kiedy ZUS może przejąć wypłatę świadczeń od przedsiębiorcy? Konieczny wniosek od płatnika lub ubezpieczonego

Brak płynności finansowej płatnika składek, zatrudniającego powyżej 20 osób, może utrudniać mu regulowanie świadczeń na rzecz pracowników, takich jak zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński czy świadczenie rehabilitacyjne. ZUS może pomóc w takiej sytuacji i przejąć wypłatę świadczeń. Potrzebny jest jednak wniosek płatnika lub ubezpieczonego.

W 2026 roku 2,8 mln firm musi zmienić sposób fakturowania. Im szybciej się przygotują, tym większą przewagę zyskają nad konkurencją

W 2026 roku ponad 2,8 mln przedsiębiorstw w Polsce zostanie objętych obowiązkiem korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Dla wielu z nich będzie to największa zmiana technologiczna od czasu cyfryzacji JPK. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada tę transformację jako krok ku nowoczesności, dla MŚP może oznaczać konieczność głębokiej reorganizacji sposobu działania. Eksperci radzą przedsiębiorcom: czas wdrożenia KSeF potraktujcie jako inwestycję.

Środowisko testowe KSeF 2.0 (dot. API) od 30 września, Moduł Certyfikatów i Uprawnień do KSeF 2.0 od 1 listopada 2025 r. MF: API KSeF 1.0 nie jest kompatybilne z API KSeF 2.0

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 10 września 2025 r., że wprowadzone zostały nowe funkcjonalności wcześniej niedostępne w API KSeF1.0 (m.in. FA(3) z węzłem Zalacznik, tryby offline24 czy certyfikaty KSeF). W związku z wprowadzonymi zmianami konieczna jest integracja ze środowiskiem testowym KSeF 2.0., które zostanie udostępnione 30 września.

KSeF 2.0 już nadchodzi: Wszystko, co musisz wiedzieć o rewolucji w e-fakturowaniu

Już od 1 lutego 2026 r. w Polsce zacznie obowiązywać nowy, obligatoryjny KSeF 2.0. Ministerstwo Finansów ogłosiło, że wersja produkcyjna KSeF 1.0 zostaje „zamrożona” i nie będzie dalej rozwijana, a przedsiębiorcy muszą przygotować się do pełnej migracji. Ważne terminy nadchodzą szybko – środowisko testowe wystartuje 30 września 2025 r., a od 1 listopada ruszy Moduł Certyfikatów i Uprawnień. To oznacza prawdziwą rewolucję w e-fakturowaniu, której nie można przespać.

REKLAMA

Te czynności w księgowości można wykonać automatycznie. Czy księgowi powinni się bać utraty pracy?

Automatyzacja procesów księgowych to kolejny krok w rozwoju tej branży. Dzięki możliwościom systemów, księgowi mogą pracować szybciej i wydajniej. Era ręcznego wprowadzania danych dobiega końca, a digitalizacja pracy biur rachunkowych i konieczność dostosowania oferty do potrzeb XXI wieku to konsekwencje cyfrowej rewolucji, której jesteśmy świadkami. Czy zmiany te niosą wyłącznie korzyści, czy również pewne zagrożenia?

4 mln zł zaległego podatku. Skarbówka wykryła nieprawidłowości: spółka zawyżyła koszty uzyskania przychodów o 186 mln zł

Firma musi zapłacić aż 4 mln zł zaległego podatku CIT. Funkcjonariusze podlaskiej skarbówki wykryli nieprawidłowości w stosowaniu cen transferowych przez jedną ze spółek.

REKLAMA