REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak prowadzić ewidencję programu komputerowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Weronika Chmielewska

REKLAMA

Definicja wartości niematerialnych i prawnych nie precyzuje, że odnosi się ona do programów komputerowych. Jednak do wartości takich zalicza się autorskie prawa majątkowe, które stanowią również programy komputerowe.


Przedmiotem prawa autorskiego jest utwór. Utworem natomiast jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Mogą nim być programy komputerowe.

Autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego obejmują prawo do:

- trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie, w zakresie, w którym dla wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania i przechowywania programu komputerowego niezbędne jest jego zwielokrotnienie, czynności te wymagają zgody uprawnionego,

- tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała,

- rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu, programu komputerowego lub jego kopii.


Zakup programu


Ewidencji zakupu lub nieodpłatnego otrzymania programów komputerowych należy dokonywać na koncie „Wartości niematerialne i prawne”. Konto to służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych. Po stronie Wn konta ujmuje się wszelkie zwiększenia, a na stronie Ma - wszelkie zmniejszenia stanu wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych, z wyjątkiem umorzenia.

Autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego przechodzą na jednostkę na podstawie umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowy o korzystanie z utworu (licencji).

W ewidencji księgowej nakłady poniesione na nabycie prawa lub licencji na korzystanie z programu komputerowego, jeśli spełniają warunki określone dla wartości niematerialnych i prawnych, są przenoszone w ciężar wartości niematerialnych i prawnych, zapisem księgowym:

- Wn konto „Wartości niematerialne i prawne” (w analityce konto: „Autorskie prawo majątkowe do programu komputerowego” lub „Licencja na korzystanie z programu komputerowego”)/Ma konto „Rozliczenie zakupu”, „Pozostałe rozrachunki” lub „Rachunek bieżący”.

W przypadku gdy nabyte prawa lub licencje nie spełniają warunków określonych dla wartości niematerialnych i prawnych, koszty nabycia odnosi się bezpośrednio w ciężar kosztów działalności operacyjnej zapisem księgowym:

- Wn konto „Koszty według rodzajów”/Ma konto „Rozliczenie zakupu”, „Pozostałe rozrachunki” lub konto „Rachunek bieżący”.


Amortyzacja prawa


Od wartości początkowej programu komputerowego dokonuje się odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych na zasadach ogólnych, tzn. drogą systematycznego, planowego rozłożenia wartości początkowej nabytego prawa lub licencji na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu prawa lub licencji do używania. Zakończenie amortyzacji następuje nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową prawa (licencji) lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru.

Uwzględnić należy okres ekonomicznej użyteczności programu komputerowego, na określenie którego wpływają w szczególności tempo postępu techniczno-ekonomicznego oraz prawne lub inne ograniczenia czasu używania programu, aby ustalić okres amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej dla celów rachunkowych. Dla celów podatkowych okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz od praw autorskich nie może być krótszy niż 24 miesiące.

Wycofanie z używania czy też wygaśnięcie licencji lub prawa autorskiego do korzystania z programu powodują trwałą utratę wartości programu komputerowego i wiążą się z obowiązkiem wyksięgowania takiego tytułu z ewidencji.


Aktualizacja programu


W przepisach prawa bilansowego nie funkcjonuje pojęcie ulepszenia wartości niematerialnych i prawnych. Ustawa o rachunkowości przewiduje zwiększenie wartości początkowej o koszty ulepszenia wyłącznie w odniesieniu do środków trwałych. Koszty poniesione na aktualizację wcześniej nabytego programu komputerowego nie zwiększą jego wartości początkowej ujętej na koncie „Wartości niematerialne i prawne”. Przy ewidencji księgowej koszty aktualizacji jednostka może:

a) potraktować jako wydatek poniesiony na nową wersję programu, ustalając nową wartość niematerialną i prawną - jeżeli poniesione nakłady przekraczają ustaloną przez jednostkę kwotę graniczną (np. 3,5 tys. zł), powyżej której dany składnik jest zaliczany do aktywów trwałych:

- Wn konto „Wartości niematerialne i prawne”/Ma konto „Rozliczenie zakupu”, „Pozostałe rozrachunki” lub „Rachunek bieżący”,

b) odnieść bezpośrednio w ciężar kosztów działalności operacyjnej - jeżeli wartość aktualizacji nie przekracza kwoty granicznej ustalonej dla aktywów trwałych:

- Wn konto „Koszty według rodzajów”/Ma konto „Rozliczenie zakupu”, „Pozostałe rozrachunki” „Rachunek bieżący”.


Ponoszenie opłat


Opłaty ponoszone w trakcie korzystania z programu komputerowego mogą zostać zarachowane bezpośrednio w ciężar kosztów bieżącej działalności operacyjnej jednostki - w pełnej kwocie netto w dacie poniesienia kosztu, zapisem:

- Wn konto „Koszty według rodzajów”/Ma konto „Pozostałe rozrachunki” lub „Rachunek bieżący”.

Nie powinny podlegać zaliczeniu do wartości początkowej opłaty ponoszone w trakcie posiadania praw majątkowych, takie jak: okresowe opłaty licencyjne, patentowe, roczna subskrypcja, pozwalające na właściwe i pełne korzystanie z posiadanego programu komputerowego w okresie obowiązywania umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowy licencyjnej. Wymienione opłaty mogą również podlegać rozliczaniu w koszty za pośrednictwem konta „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” - jeżeli taką zasadę ujęto w dokumentacji opisującej przyjęte przez jednostkę zasady rachunkowości.


TRZY MOŻLIWOŚCI ZALICZENIA W KOSZTY

Dla praw lub licencji do korzystania z programu komputerowego o niskiej jednostkowej wartości początkowej (np. nieprzekraczającej określonej w przepisach podatkowych kwoty 3,5 tys. zł) jednostka może:

- ustalić odpis amortyzacyjny w sposób uproszczony, zaliczając prawo lub licencję do wartości niematerialnych i jednorazowo odpisując całą wartość w koszty pod datą oddania do używania,

- zaliczyć prawo lub licencję do wartości niematerialnych i dokonywać odpisów amortyzacyjnych na zasadach ogólnych określonych dla wartości niematerialnych i prawnych,

- nie zaliczyć nabytego prawa lub licencji do wartości niematerialnych i prawnych, a wydatki poniesione na nabycie odnieść bezpośrednio w koszty działalności operacyjnej.


PRZYKŁAD Jak zaewidencjonować w księgach program komputerowy

Spółka Abba nabyła prawa autorskie do programu komputerowego. Zakup potwierdza faktura VAT: cena zakupu netto - 8 tys. zł, VAT naliczony - 1760 zł, łączna kwota zobowiązania - 9760 zł. Okres amortyzacji prawa autorskiego spółka ustaliła na trzy lata.

Ewidencja powinna przebiegać następująco:

1) Faktura VAT przedstawiająca zakup prawa do programu komputerowego

a) wartość w cenie zakupu - 8 tys. zł

- Wn konto „Rozliczenie zakupu”,

b) VAT naliczony podlegający odliczeniu - 1760 zł

- Wn konto „VAT naliczony i jego rozliczenie”,

c) łączna kwota zobowiązania

- Ma konto „Pozostałe rozrachunki”.

2) Wprowadzenie prawa do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych - 8 tys. zł

- Wn konto „Wartości niematerialne i prawne” (w analityce: konto: „Prawo autorskie do programu komputerowego”)/Ma konto „Rozliczenie zakupu”.

3) Miesięczny odpis amortyzacyjny - 222 zł

- Wn konto „Koszty według rodzajów” (w analityce konto „Amortyzacja”)/Ma konto „Odpisy umorzeniowe wartości niematerialnych i prawnych”.


PRZYKŁAD Jak ująć aktualizację licencji do nowej wersji

Spółka Omega nabyła licencję do nowej wersji programu komputerowego. Program komputerowy użytkowany był dotychczas w jednostce przez dwa lata. Cena zakupu licencji uprawniającej do korzystania z nowej wersji programu komputerowego - 5,5 tys. zł, dodatkowo spółka poniosła koszty instalacji - 950 zł, natomiast miesięczny odpis amortyzacyjny wyniósł - 269 zł, czyli (5,5 tys. + 950) : 24 miesiące.

Ewidencja powinna wyglądać następująco:

1) Przyjęcie licencji uprawniającej do korzystania z nowej wersji programu komputerowego według ceny nabycia - 6450 zł (5,5 tys. zł + 950 zł)

- Wn konto „Wartości niematerialne i prawne” (w analityce konto: „Licencja na korzystanie z nowej wersji programu komputerowego”)/Ma konto „Rozliczenie zakupu”.

2) Miesięczny odpis amortyzacyjny - 269 zł

- Wn konto „Koszty według rodzajów” (w analityce konto: „Amortyzacja”)/Ma konto „Odpisy umorzeniowe wartości niematerialnych i prawnych”.


PODSTAWA PRAWNA

- Art. 39 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

Weronika Chmielewska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

REKLAMA

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak wystawiać faktury w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

REKLAMA