SLIM VAT 3 i sankcja 20% VAT - zmiany w VAT od 2023 roku

SLIM VAT 3  - najważniejsze zmiany

Podwyższenie limitu sprzedaży małego podatnika do 2 000 000 euro

Zgodnie z art. 167a dyrektywy VAT, państwa członkowskie mogą postanowić, że prawo do odliczenia przysługujące podatnikowi, zostaje odroczone do czasu zapłacenia VAT od dostarczonych mu towarów lub wykonanych usług (tzw. metoda kasowa). Możliwość zastosowania powyższego dotyczy wyłącznie podatników, którzy nie przekroczą ustalonego progu. Przy czym próg ten nie może przekroczyć 2 000 000 EUR lub równowartości tej kwoty w walucie krajowej.
Aktualnie uprawnieni do stosowania metody kasowej są podatnicy, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej 1 200 000 euro. Nowelizacja ta wykorzystuje  zatem możliwość przewidzianą dyrektywą VAT i podnosi próg z 1 200 000 euro do 2 000 000 euro.
Planowane podwyższenie limitu spowoduje zatem zwiększenie liczby podatników uprawnionych do stosowania metody kasowej oraz kwartalnego rozliczenia w VAT.

Doprecyzowanie zasad stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących w przypadku gdy faktura została wystawiona w walucie obcej

Dotychczas kwestia kursu przeliczeniowego na fakturach korygujących nie była objęta regulacją ustawy o VAT. Stosowanie w praktyce gospodarczej zasady zostały wypracowane w orzecznictwie. Przyjęte rozwiązania zasadniczo  utrzymuje dotychczasową praktykę organów i podatników w zakresie przeliczania kursów walut w przypadku wystawienia faktur korygujących.

Nowelizacja przewiduje następujące rozwiązania:

a) zgodnie z generalną zasadą, kurs przyjmowany do przeliczenia kwoty korekty podstawy opodatkowania (in plus oraz in minus) na fakturze korygującej będzie powieleniem kursu przyjmowanego dla pierwotnego rozliczenia. Powyższe nie znajdzie zastosowania w przypadku korekt dokonywanych przez podatników stosujących przeliczenie z podatku dochodowego ( art. 31a ust. 2a-2d ustawy o VAT). Podatnik stosujący zasady z podatku dochodowego powinien stosować je również w przypadku ustalenie kursu do przeliczenia stosowanego przy korekcie;

b) W przypadku wystawienia zbiorczej faktury korygującej z tytułu opustu lub obniżki ceny, nie będzie konieczności stosowania pierwotnego kursu zastosowanego do każdej z korygowanych transakcji. Przeliczenia w takiej sytuacji należy dokonać według kursu na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej. W takim przypadku stosowany będzie jeden zbiorczy kurs do wszystkich korygowanych transakcji. Przepisy te znajdą również zastosowanie w przypadku importu usług i WNT.

Doprecyzowanie okresu, za który deklarowana jest WDT, w przypadku gdy podatnik otrzymuje dokumenty potwierdzające WDT po okresie 3 miesięcy

Zgodnie z obecnymi regulacjami, jeżeli podatnik w określonym czasie nie posiada wymaganych dokumentów potwierdzających WDT, obowiązany jest wykazać w ewidencji taką transakcję jako dostawę krajową. Jednakże po otrzymaniu dokumentów potwierdzających dokonanie WDT, podatnik ma prawo do odpowiedniego skorygowania tej transakcji i zastosowania stawki 0% przy WDT w rozliczeniu za okres, w którym dostawa została dokonana.

Odniesienie się do momentu dokonania dostawy powodowało wątpliwości co do faktycznego momentu rozpoznania WDT po otrzymaniu dokumentów. Zgodnie z proponowaną zmianą, dana transakcja byłaby deklarowana za okres rozliczeniowy, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Zmiany w Wiążących Informacjach Stawkowych (WIS)

Omawiany projekt przewiduje wiele zmian w zakresie WIS. Część z nich ma charakter wyłącznie porządkujący, inne zaś istotnie w wpływają na instytucję WIS. Poniżej omówiono wybrane zagadnienia ze zmian dotyczących WIS.

a) Zróżnicowanie elementów WIS w zależności od celu wniosku

W przypadku gdy wniosek o wydanie WIS będzie zawierać żądanie inne niż dotyczące określenia stawki podatku, to WIS nie będzie zawierał informacji o stawce VAT. Tym samym zmiana polega na zróżnicowaniu obligatoryjnych elementów WIS w zależności od celu, dla jakiego złożono wniosek o jej wydanie.

b) rozszerzenie katalogu podmiotów mogących ubiegać się o wydanie WIS

O WIS będą mogły wystąpić dodatkowo:

• podmioty publiczne w rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o partnerstwie publiczno-prywatnym – w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia wynagrodzenia w związku z zawieraną umową o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz
• zamawiający w rozumieniu ustawy z dnia 21 października 2016 roku o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi – w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia wynagrodzenia koncesjonariusza wraz z ewentualną płatnością od zamawiającego w związku z zawieraną umową koncesji na roboty budowlane lub usługi.

c) likwidacja opłaty za wydanie WIS

Projektowane przepisy mają na celu likwidację opłaty należnej od wniosku o wydanie WIS w wysokości 40 zł. Należy jednak wskazać, że w toku wydawania WIS wnioskodawcy w dalszych ciągu będą zobligowani do wnoszenia opłat z tytułu przeprowadzanych badań lub analiz, jeżeli rozpatrzenie wniosku o wydanie WIS wymaga przeprowadzenia takich działań.

d) Uprawnienia organu do wezwania do uzupełnienia wniosku o wydanie WIS o dodatkowe dokumenty

Obecnie obowiązujące przepisy ustawy o VAT nie regulują wprost kwestii uzupełnienia dokumentacji, co rodziło problemy interpretacyjne w kontekście odpowiedniego zastosowania przepisów Ordynacji podatkowej. Zgodnie z projektowaną zmianą, organ będzie mógł wezwać wnioskodawcę do dostarczenia dodatkowych dokumentów. W przypadku niedostarczenia wymaganych dokumentów w określonym terminie (7 dni od dnia doręczenia wezwania) organ wydający WIS wyda postanowienie o pozostawieniu wniosku o wydanie WIS bez rozpatrzenia, na które służy wnioskodawcy zażalenie.

e) Doprecyzowania mocy wiążącej WIS oraz przysługującej podatnikom ochrony prawnej

W związku z wprowadzeniem od 1 stycznia 2021 roku 5-letniego okresu ważności WIS pojawiły się wątpliwości, co do faktycznego okresu obowiązywania mocy wiążącej WIS. Zgodnie z proponowaną treścią przepisów, WIS wiąże organy podatkowe oraz podatnika, dla którego wydano WIS, w odniesieniu do dostawy, importu i WNT oraz świadczenia usług dokonanych w okresie od dnia następnego po dniu doręczenia WIS odpowiednio do dnia:

• doręczenia decyzji o zmianie WIS albo decyzji o uchyleniu WIS,
• upływu okresu ważności WIS,
• poprzedzającego dzień, w którym WIS wygasła z mocy prawa (wskutek zmiany przepisów prawa), jeśli to wygaśnięcie nastąpiło przed upływem okresu ważności WIS.

Zasady te znajdą odpowiednie zastosowanie w odniesieniu do mocy wiążącej decyzji o zmianie WIS.

Jak już wskazano powyżej, WIS wiąże organy podatkowe i podatników, dla których została wydana i w odniesieniu do konkretnego towaru albo usługi, których dotyczy. Oznacza to, że organ podatkowy nie ma możliwości kwestionowania np. wysokości stawki podatku VAT. Również podatnik nie ma możliwości zastosowania stawki podatku VAT innej niż wynikająca z otrzymanej WIS.

Projektowane przepisy modyfikują obowiązujące w tym zakresie zasady  i przewidują „wyłączenie” mocy wiążącej WIS i zastąpienie jej ochroną, o której mowa w art. 14k-14m Ordynacji podatkowej.

Takie rozwiązanie dotyczy następujących przypadków:

• zmiany WIS z powodu zmian dotyczących Nomenklatury scalonej - w takim przypadku podatnik będzie mógł się zastosować do decyzji o zmianie WIS „wstecz” (moc wiążąca zostanie „wyłączona”), jednakże tylko od dnia wystąpienia przesłanek, będących istotą decyzji o zmianie WIS;
• zmiany WIS z powodu błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego - w takim przypadku podatnik będzie mógł się zastosować do decyzji o zmianie WIS „wstecz” (moc wiążąca zostanie „wyłączona”), jednakże tylko od dnia następnego po dniu doręczenia WIS.

W celu skorzystania z ochrony we wskazanych przypadkach nie będzie wymagany formalny wniosek, wystarczające będzie zastosowanie przez podatnika w praktyce stawki VAT wskazanej w decyzji o zmianie WIS. W tych przypadkach znajdą odpowiednie zastosowanie przepisy Ordynacji podatkowej w zakresie zasady nieszkodzenia (art. 14k Ordynacji podatkowej).

f) Konsolidacja wydawania wiążących informacji

W obowiązującym stanie prawnym, występuje duże rozproszenie organów załatwiających sprawy dotyczące wiążących informacji. Na chwilę obecną Krajowa Administracja Skarbowa umożliwia uzyskanie wiążącej informacji w czterech różnych organach:

• Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu – właściwego w sprawach WIA (I instancja);
• Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie – właściwego w sprawach WIP i WIT (I instancja) oraz WIA (II instancja);
• Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej – właściwego w sprawach WIS (I i II instancja);
• Szefa Krajowej Administracji Skarbowej – właściwego w sprawach WIP i WIT (II instancja).

Przedsiębiorcy mogą mieć zatem problemy z ustaleniem, który z organów jest właściwy do wydania danej wiążącej informacji, który jest właściwy do rozpoznania odwołania/zażalenia.

W związku z tym proponuje się konsolidacje wydawania wiążących informacji, poprzez wyznaczenie dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej jako organu właściwego do wydawania:

• WIT, WIP i WIA w ramach I instancji oraz
• rozpatrywania spraw odwoławczych w ramach II instancji.

Rozszerzenie zwolnienia w zakresie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi

Obecnie zwolnieniu od VAT podlegają usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi określonymi w ustawie o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Tak określony zakres podmiotowy zwolnienia oznacza, że w praktyce zwolnione od VAT są wyłącznie usługi zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce.

Projektowana zmiana, będzie skutkować rozszerzeniem zwolnienia z podatku na usługi zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, którymi zarządzanie podlega zwolnieniu od podatku od wartości dodanej w państwach członkowskich innych niż Polska.

Rezygnacja z formalnego wymogu posiadania faktury dotyczącej WNT przy odliczaniu podatku naliczonego z tego tytułu

Zgodnie z obecnym stanem prawnym, prawo do odliczenia VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) powstaje pod warunkiem, że podatnik otrzyma fakturę dokumentującą taką transakcję w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. W przypadku niedotrzymania powyższego terminu, podatnik jest obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin.

Projektowane zmiany zakładają rezygnację z wymogu posiadania faktury dotyczącej WNT przy odliczaniu podatku naliczonego z tego tytułu. Zatem po zmianie faktura nie będzie formalnym warunkiem odliczenia podatku. W konsekwencji zmiana zlikwiduje konieczność monitorowania czy termin 3 miesięcy na otrzymanie faktury został przekroczony.

Liberalizacja warunków szybszego zwrotu VAT dla tzw. podatników bezgotówkowych oraz wzmocnienie ram proceduralnych tego zwrotu

Przepisy dotyczące zwrotu podatku VAT dla tzw. podatników bezgotówkowych zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2022 roku. Ich podstawowym założeniem była popularyzacja obrotu bezgotówkowego w Polsce poprzez stworzenie zachęty podatkowej adresowanej do podatnika bezgotówkowego przyjmującego w zdecydowanej większości płatności bezgotówkowe.

Zgodnie z tymi rozwiązaniami preferencja podatkowa oznacza możliwość uzyskania zwrotu podatku VAT w terminie 15 dni. Możliwość ta jest jednak obwarowana szeregiem ściśle określonych i restrykcyjnych warunków.

Projekt ustawy przewiduje dwie formy wskazanej liberalizacji warunków zwrotu: stałą oraz czasową.

a) liberalizacja stała

Proponowane zmiany polegają na obniżeniu z 12 miesięcy do 6 miesięcy okresu, który wymagany dla ustalania warunku:

• osiągania przez podatnika łącznej wartości sprzedaży wraz z podatkiem, zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kas rejestrujących online lub wirtualnych, za każdy okres rozliczeniowy nie niższej niż 50 tys. zł (po zmianie nie niższej niż 40 tys. zł), oraz
• prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu wyłącznie kas rejestrujących, które umożliwiają połączenie i przesyłanie danych między kasą rejestrującą a Centralnym Repozytorium Kas (tzw. kasy online lub wirtualne).

b) liberalizacja czasowa

Proponuje się wprowadzenie  nowelizacji do przepisów przejściowych umożliwiających podatnikom korzystanie z preferencji szybszego zwrotu VAT po spełnieniu warunków zwrotu.

Zgodnie ze zmianami, w okresie od dnia 1 stycznia 2023 roku do dnia 31 grudnia 2024 roku podatnik ma możliwość skorzystania z preferencyjnych warunków zwrotu VAT pod warunkiem, że:

• udział procentowy łącznej wartości sprzedaży wraz z podatkiem zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kas rejestrujących (online lub wirtualnych), w danym okresie rozliczeniowym w całkowitej wartości sprzedaży wraz z podatkiem dokonanej przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym, był nie niższy niż 70 proc. (po okresie dwóch lat warunek wzrośnie do 80 proc.),
• udział procentowy otrzymanych płatności zrealizowanych z wykorzystaniem instrumentów płatniczych, w tym również przy użyciu usługi polecenia przelewu z tytułu sprzedaży wraz z podatkiem, zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kas rejestrujących (online lub wirtualnych), dokumentowanej paragonami z oznaczeniem, z którego wynika, że płatność została dokonana przy użyciu karty płatniczej, przez wykonanie płatności mobilnej lub usługi polecenia przelewu, zgodnym z formą otrzymanej płatności, w stosunku do łącznej wartości sprzedaży wraz z podatkiem zaewidencjonowanej przy zastosowaniu tych kas w danym okresie rozliczeniowym, był nie niższy niż 55 proc. (po okresie dwóch lat warunek wzrośnie do 80 proc.).

Zmiany mają charakter czasowy i dają podatnikom czas m.in. na zwiększenie poziomu płatności bezgotówkowych, rejestrowanych przy użyciu kas online lub wirtualnych w całości sprzedaży osiąganej przez podatników. Po okresie przejściowym czasowe progi powrócą do wartości założonych w przepisach art. 87 ust. 6e ustawy o VAT (tj. 80 proc).

Stosowanie proporcji i preproporcji

Słowem wstępu, podatnicy którym nie przysługuje pełne odliczenie podatku naliczonego, podlegają obowiązkom związanym ze stosowaniem prawa do odliczenia VAT na zasadach odliczenia proporcjonalnego. Przykładami takich obowiązków i ograniczeń są:

• wymóg dla określonych podatników, obowiązanych do stosowania współczynnika i prewspółczynnika,
• uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu, proporcji do odliczenia podatku naliczonego,
• brak możliwości odliczenia 100 proc. podatku VAT u podatników, u których proporcja przekroczyła 98% a kwota VAT z tytułu dokonanych zakupów, która nie może zostać odliczona w skali roku wyniosła 500 zł lub więcej,
• wymóg dokonywania korekty rocznej odliczonego podatku, nawet jeżeli różnica między proporcją wstępną a ostateczną jest bardzo niewielka.

Zaproponowane w projekcie zmiany w obszarze uproszczeń w stosowaniu proporcji i preproporcji mają na celu eliminowanie uciążliwych obowiązków dla wskazanych powyżej sytuacji.

a) likwidacja obowiązku uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu proporcji  i prognozy prewspółczynnika

Aktualnie wymóg uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego prognozy w formie protokołu w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego do odliczenia funkcjonuje na gruncie art. 86 ust. 2e ustawy o VAT (tzw. prewspółczynnik) oraz na gruncie art. 90 ust. 8 ustawy o VAT (proporcja odliczenia).

Proponowane rozwiązanie polega na likwidacji wymogu uzgadniania prognozy proporcji lub prognozy prewspółczynnika i sporządzania protokołu przez naczelnika urzędu skarbowego. W to miejsce zostanie wprowadzone zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o przyjętych przez podatnika proporcji lub prewspółczynniku.

b) zwiększenie kwoty pozwalającej na uznanie, że proporcja określona przez podatnika wynosi 100%, w sytuacji gdy proporcja ta przekroczyła u niego 98%

Obecnie obowiązujące przepisy pozwalają uznać, że proporcja określona przez podatnika wynosi 100%, pod warunkiem że proporcja przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku była mniejsza niż 500 zł.

Proponowana zmiana polega na zwiększeniu kwoty pozwalającej na uznanie, że proporcja określona przez podatnika wynosi 100%, w sytuacji gdy proporcja ta przekroczyła u niego 98 proc., z obecnych 500 zł do 10 000 zł.

c) wprowadzenie opcji rezygnacji z dokonania korekty, jeżeli różnica pomiędzy proporcją wstępną a ostateczną nie przekracza 2 punktów procentowych oraz w przypadku gdy proporcja ostateczna jest mniejsza niż proporcja wstępna, a podatek naliczony niepodlegający odliczeniu wynikający z różnicy między tymi proporcjami oraz tzw. korekty wieloletniej nie przekracza 10 000 zł

W obecnym kształcie przepisów, każda (nawet wynosząca 1 p.p.) różnica między proporcją wstępną podatku naliczonego do odliczenia, a proporcją ostateczną dotyczącą tego odliczenia, obliguje podatnika do przeprowadzenia korekty rocznej odliczonego podatku.

Zgodnie z proponowanym rozwiązaniem, podatnicy zyskają opcję rezygnacji z dokonania  korekty, jeżeli różnica nie przekracza 2 punktów procentowych oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu nie przekraczałaby 10 000 zł. Warto wskazać, że drugi warunek (limit 10 000 zł) dotyczy wyłącznie przypadku, gdy rzeczywisty wskaźnik proporcji jest mniejszy od wskaźnika prognozowanego.

Nowe rozwiązanie ma być stosowane, począwszy od korekt dokonywanych za 2022 roku (tj. dokonywanych w pierwszym okresie rozliczeniowym 2023 roku).

Wprowadzenie możliwości rezygnacji z obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej w przypadku, gdy obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki i dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług powstaje w tym samym okresie rozliczeniowym

Zgodnie z obecnym stanem prawnym podatnik jest obowiązany wystawić fakturę zaliczkową w przypadku otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności.

Proponowany przepis  wprowadza fakultatywne rozwiązanie pozwalające na odstąpienie od obowiązku wystawiania  faktury zaliczkowej, jeżeli podatnik otrzyma całość lub część zapłaty z tytułu tej czynności, w tym samym miesiącu, w którym dokonał tej czynności. Zmiana ta ma na celu uproszczenie obowiązków dokumentacyjnych podatników.

Należy zaznaczyć, że proponowana regulacja dotyczy przypadków otrzymania zaliczki w tym samym miesiącu, w którym dokonano czynności związanych z tą zapłatą, jeśli termin wystawienia faktury jest określany na ogólnych zasadach tj.: nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym dokonano czynności (otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy).

W nowelizacji wprost wykluczono zastosowanie proponowanego uproszczenia w przypadkach wynikających z regulacji zawartych w art. 106i ust. 3–8  ustawy o VAT, tj. w sytuacjach dotyczących szczególnego terminu wystawiania faktur.

Wprowadzenie nowej  możliwości uwolnienia się od odpowiedzialności solidarnej w sytuacji zmiany faktora

Obecnie uwolnienie się od odpowiedzialności solidarnej przez „osoby trzecie” jest możliwe poprzez dokonanie płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy lub przez zwrot otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymano płatność. Proponuje się dodanie kolejnego sposobu uwolnienia , który byłby stosowany w sytuacji zmiany przez podatnika faktora.

W praktyce dość często ma miejsce sytuacja, gdy dostawca (klient) korzystający już z faktoringu na podstawie umowy z faktorem, dąży do zmiany tego faktora na inny podmiot świadczący te same usługi. Wówczas, na podstawie porozumienia (umowy) między faktorami a klientem, dochodzi do zmiany wierzyciela wierzytelności wynikających z umów dostaw towarów lub świadczenia usług objętych umową faktoringową.

Należy mieć jednakże na względzie, że w okresie pomiędzy zawarciem takiego porozumienia, a otrzymaniem przez odbiorców zawiadomienia o cesji i powzięciem przez odbiorców informacji o zmianie wierzyciela (faktora), odbiorcy zasadniczo wciąż dokonują płatności wierzytelności wynikających z faktur  przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności na rzecz pierwszego faktora. Zatem u pierwszego faktora powstaje z tego tytułu odpowiedzialność solidarna.

W opisanej sytuacji, w zasadzie jedyną stosowaną metodą na uwolnienie się dotychczasowego faktora od odpowiedzialności jest przesłanie kwoty odpowiadającej kwocie VAT na rachunek VAT dostawcy lub usługodawcy, który następnie przekazuje ten VAT na rachunek VAT nowego faktora. Drugi sposób, czyli zwrot otrzymanej płatności do nabywcy, nie jest stosowany z uwagi na obawę, że nabywca może ponownie nie dokonać płatności na rachunek nowego faktora.

Mając na uwadze powyższe Ministerstwo Finansów zaproponowało dodanie nowej możliwości, polegającej na tym, że dotychczasowy faktor uwalniałby się od odpowiedzialności poprzez przekazanie kwot VAT bezpośrednio na rachunek VAT nowego faktora. Dostawca nie byłby angażowany w ten proces.

Wprowadzenie możliwości rezygnacji z obowiązku drukowania dokumentów fiskalnych wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zgodnie z obecnym stanem prawnym podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani dokonać wydruku dokumentów fiskalnych wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących, z wyjątkiem paragonów fiskalnych, jak również faktur, które za zgodą nabywcy, są przesyłane w sposób z nim uzgodniony w postaci elektronicznej, w przypadku kas rejestrujących on-line.

W ramach uproszczenia proponuje się zniesienie obowiązku drukowania dokumentów wystawionych przy zastosowaniu kas rejestrujących, tj. raportów fiskalnych i dokumentów niefiskalnych wystawionych przez podatników prowadzących ewidencję sprzedaży przy ich zastosowaniu.

Rozwiązanie to będzie dedykowane tylko w zakresie kas rejestrujących online, w tym kas mających postać oprogramowania tzw. wirtualnych.

Zgodnie z obecnym stanem prawnym podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani dokonać wydruku dokumentów fiskalnych wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących, z wyjątkiem paragonów fiskalnych, jak również faktur, które za zgodą nabywcy, są przesyłane w sposób z nim uzgodniony w postaci elektronicznej, w przypadku kas rejestrujących on-line.

Rozszerzenie katalogu podatków i należności jakie mogą być regulowane środkami z rachunku VAT

Proponuje się rozszerzenie katalogu podatków i należności jakie mogą być regulowane środkami z rachunku VAT, tj.:

• podatku od wydobycia niektórych kopalin oraz odsetek za zwłokę w tym podatku,
• podatku od sprzedaży detalicznej oraz odsetek za zwłokę w tym podatku,
• opłaty od środków spożywczych oraz odsetek za zwłokę od tej opłaty,
• zryczałtowanego podatku od wartości sprzedanej produkcji oraz odsetek za zwłokę w tym podatku,
• podatku tonażowego oraz odsetek za zwłokę w tym podatku oraz
• opłaty, o której mowa w art. 9² ust. 11 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2021 roku poz. 1119, z późn. zm.) wraz z odsetkami za zwłokę od tej opłaty (tzw. podatku od małpek).

SLIM VAT 3 - komentarz Rödl & Partner:

Pakiet SLIM VAT 3 obfituje w wiele rozwiązań. Część z nich ma charakter porządkujący i wynika z potrzeby uregulowania wprost w ustawie o VAT zasad, które wynikają wyłącznie z linii interpretacyjnej, co z kolei będzie skutkować zwiększeniem pewności prawa. Inne zaś zapewnić mają pełniejszą zgodność krajowych regulacji z prawem UE.

Na szczególną uwagę zasługują tutaj dwie nowelizacje. Pierwszą z nich jest nowelizacja przepisów wyłączających obowiązek posiadania faktury jako warunku do odliczenia VAT przy WNT.

Zgodnie z wyrokiem TSUE w sprawie C-895/19 (A) prawo do odliczenia podlega wykonaniu, co do zasady w tym samym okresie, w którym powstało, tj. z chwilą, gdy podatek stał się wymagalny. Oznacza to, że podatnikowi przysługuje zasadniczo prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu WNT w okresie rozliczeniowym, w którym zadeklarował podatek należny z tytułu WNT. W opinii TSUE, państwa członkowskie mogą na podstawie art. 273 dyrektywy VAT wdrożyć środki w celu zapewnienia prawidłowego poboru podatku i zapobiegania oszustwom podatkowym. Jednakże środki te nie mogą podważać neutralności VAT i wykraczać poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia tych celów. 

Tym samym nowelizacja ma na celu pełniejsze urzeczywistnienie unijnej zasady neutralności VAT, jak również stanowić będzie istotne uproszczenie i postępującą liberalizacje przepisów w zakresie prawa do odliczenia przy WNT.

Druga zaś dotyczy zmian w zakresie stosowania proporcji i preproporcji. Zdecydowanie pozytywnie należy ocenić aktualizację kwoty pozwalającej na uznanie, że proporcja określona przez podatnika wynosi 100 proc., w sytuacji gdy proporcja ta przekroczyła u niego 98 proc. - z 500 zł do 10 000 zł. Wskazana kwota ograniczenia weszła w życie 1 kwietnia 2011 roku Wprowadzony w tamtym czasie próg wynoszący 500 zł obowiązuje do dnia dzisiejszego w niezmienionej wysokości.

Podobnie ocenić należy zmianę w zakresie możliwości decydowania o rezygnacji z dokonania korekty rocznej. Aktualnie podatnicy są zobligowani do dokonywania korekty nawet jeżeli różnica między proporcją wstępną, a ostateczną jest bardzo niewielka. Wprowadzenie opcji rezygnacji z dokonania korekty powinno eliminować uciążliwe obowiązki podatników i stanowić istotne uproszczenie rozliczeń.

Podsumowując projekt pakietu SLIM VAT 3 usuwa wiele zbędnych już obowiązków spoczywających na podatnikach. Wprowadza przy tym uproszczenia, które znajdą zastosowanie zarówno u szerszego grona podatników (np. zmiany warunków odliczenia VAT przy WNT) jak również tego węższego (np. podniesienie progu dla małego podatnika oraz stosowania proporcji i preproporcji). Pakiet ten powinien zostać przyjęty w większości pozytywnie i nie powinien wprowadzić podobnych wątpliwości jak SLIM VAT 1 przy okazji nowych zasad ujmowania faktur korygujących.

Implementacja wyroku TSUE z dnia 15 kwietnia 2021 roku w sprawie C-935/19 dotyczącego możliwości nakładania przez organy podatkowe 20 proc. sankcji VAT

Oprócz zmian mających na celu m. in. poprawę płynności finansowej firm, zmniejszenie formalności związanych z VAT w obrocie międzynarodowym, rozszerzenie zakresu zwolnień oraz uproszczenie rozliczeń VAT, projekt omawianej nowelizacji ma na celu także realizację wyroku TSUE z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie C-935/19.

W przedmiotowym orzeczeniu Trybunał uznał polskie przepisy dotyczące możliwości nakładania przez organy podatkowe 20 proc. sankcji w podatku od towarów i usług za niezgodnie z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE w zakresie, w jakim nie ma możliwości różnicowania wysokości sankcji od okoliczności sprawy i intencji podatnika.

Obecnie obowiązujące regulacje wymuszają automatyczne stosowanie sankcji. Organy podatkowe nie mają ustawowych narzędzi do indywidualizowania nałożonej sankcji.

W związku z ww. wyrokiem wystąpiła konieczność nowelizacji polskiej ustawy o VAT. Implementacja wyroku TSUE ma położyć kres sytuacjom, w których podatnicy dokonujący często nieświadomie błędów, są na gruncie sankcji VAT, traktowani tożsamo z podatnikami dokonującymi oszustw z góry powziętym zamiarem.

Zaproponowane w projekcie rozwiązanie pozwoli organom na każdorazową ocenę, czy do nieprawidłowego rozliczenia podatku doszło wskutek błędu lub oszustwa oraz czy ucierpiał przy tym Skarb Państwa, a także na określenie na tej podstawie wysokości stawki sankcyjnej w indywidulanym stanie faktycznym.

SANKCJA 20 proc. - komentarz Rödl & Partner:

Omawianą regulację należy ocenić jednoznacznie pozytywnie. Automatyzm ustawowy z jakim mamy obecnie do czynienia wpływa negatywnie na sytuację podatników poprzez jednakowe traktowanie tych, którzy popełniają nieintencjonalne pomyłki oraz tych świadomie łamiących przepisy. Stawianie na jednej szali podatników jawnie dopuszczających się oszustów i wyłudzeń z podatnikami, którzy często omyłkowo popełniali błędy np. w zakresie niezaewidencjonowania sprzedaży zdecydowanie nie realizowało zasady zaufania podatnika do Państwa. Wprowadzenie mechanizmu uznaniowości zdecydowanie pozytywnie wpłynie na szanse podatników w sporach z organami podatkowymi.

Przemysław Trzaska, doradca podatkowy, biuro Rödl & Partner w Gliwicach
Piotr Ziółkowski, Tax Knowledge Asisstant, biuro Rödl & Partner w Krakowie

Źródło: Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw