REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opodatkowanie dochodów z nieujawnionych źródeł – zmiany od 2015 roku

Subskrybuj nas na Youtube
Opodatkowanie dochodów z nieujawnionych źródeł – zmiany od 2015 roku
Opodatkowanie dochodów z nieujawnionych źródeł – zmiany od 2015 roku
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Od 1 stycznia 2015 roku obowiązywać mają nowe zasady opodatkowania przychodów (dochodów) z nieujawnionych źródeł oraz przychodów nieznajdujących pokrycia w źródłach ujawnionych. Do takich dochodów mają mieć zastosowanie dwie „karne” stawki PIT: 75 % i 55% . Obniżona 55% stawka ma mieć zastosowanie do przychodów, które podatnik ujawni dobrowolnie.

Dotychczasowe zasady opodatkowania dochodów z nieujawnionych źródeł są niekonstytucyjne

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 lipca 2013 r. w sprawie opodatkowania dochodów z nieujawnionych źródeł wywołał burzę wśród podatników, prawników i urzędników. Spowodował lawinę wniosków o wznowienie zakończonych postępowań, a z drugiej strony – rozbieżności w orzecznictwie i wątpliwości organów podatkowych, w tym Ministra Finansów.

REKLAMA

Autopromocja

Zapoczątkował nowy porządek prawny, któremu za dość ma czynić projekt ustawy z dnia 2 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 18 lipca 2013 r. (sygn. akt SK 18/09) orzekł o niekonstytucyjności przepisów regulujących podatek od nieujawnionych dochodów. W uzasadnieniu wyroku wskazał na liczne błędy legislacyjne i zarzucił ustawodawcy wieloletnią bezczynność w przedmiotowym zakresie.

Zła legislacja

Trybunał stwierdził, że prawodawstwo w tym zakresie jest zbyt lakoniczne, niejednoznaczne i nieprecyzyjne, a zbyt ogólne uregulowanie prowadzi do arbitralności decyzji. Zauważył także, że podatnik musi zapoznać się nie tylko z ustawodawstwem, ale i z orzecznictwem i stanowiskiem organów podatkowych, by poznać swoje prawa i obowiązki, co narusza zasadę demokratycznego państwa prawa. Za niezgodne z zasadą sprawiedliwości społecznej Trybunał uznał stosowanie takiej samej kary w przypadku różnych kwot zatajonego przychodu i różnych stawek podatku.

Będący przedmiotem postępowania stan prawny obowiązywał wprawdzie w latach 1998-2006, jednak aktualne brzmienie przepisów prawa jest niemal identyczne, a więc i obarczone podobnymi błędami, na co wskazał sam Trybunał.  Swoje stanowisko Trybunał Konstytucyjny podtrzymał i rozwinął w postanowieniu z dnia 2 kwietnia 2014 roku (sygn. akt SK 18/09) dotyczącym wniosku Sejmu o wyjaśnienie wątpliwości związanych z zapadłym wyrokiem.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ordynacja podatkowa – zmiany od 2015 i 2016 roku

Opodatkowanie dochodów z nieujawnionych źródeł - nowelizacja

2 czerwca 2014 r. światło dzienne ujrzał projekt nowelizacji ustawy o PIT i Ordynacji podatkowej autorstwa Ministra Finansów, który wprowadzić ma nowe zasady opodatkowania przychodów (dochodów) ze źródeł nieujawnionych oraz przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach.

Kwestii tzw. karnego podatku zostać ma poświęcony nowy odrębny rozdział ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych-  rozdział 5a  - Opodatkowanie przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych.

Zawiera definicje przychodu pochodzącego z nieujawnionego źródła i przychodu nieznajdującego pokrycia w źródłach ujawnionych, zmienia okres przedawnienia roszczeń i wprowadza nową stawkę podatkową. Przyjmuje domniemanie uzyskania przychodu z czynności mogącej być prawnie skuteczną umową oraz zasadę pierwszeństwa stosowania podatku dochodowego, a nie karnego.

Korekta faktur - Raport INFOR - PDF

Podatki 2014 - Nowy VAT 500 pytań i odpowiedzi na trudne pytania

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Co podlega opodatkowaniu karnym podatkiem?

Projektowana nowelizacja różnicuje przychody o nieznanym pochodzeniu i przychody o znanym pochodzeniu.

Przychodem o nieznanym pochodzeniu (ze źródeł nieujawnionych) jest przychód niewskazany przez podatnika i nieustalony przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej.  

Przychód ze znanego źródła pochodzenia (nieznajdujący pokrycia w źródłach ujawnionych)  to przychód o wysokości niewykazanej prawidłowo co do którego niemożliwe jest określenie bądź ustalenie zobowiązania podatkowego przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej.

W obu przypadkach przychody stanowią każdorazową nadwyżkę wydatków nad przychodami opodatkowanymi lub nieopodatkowanymi.

Jak ustalić przychód?

Dla określenia przychodu istotne jest ustalenie chronologicznego następstwa wydatków i przychodów w ciągu roku i zbadanie, czy ponoszone wydatki znajdują pokrycie w uprzednio uzyskanych przychodach. Ustawodawca definiuje wydatki i przychody, z których wydatki są finansowane. 

Do katalogu wydatków zalicza się gromadzenie mienia w rozumieniu art. 44 kodeksu cywilnego oraz wydawanie środków finansowych nieprowadzące do gromadzenia mienia. Tutaj klasyfikowane będą m.in. nieruchomości, ruchomości, oszczędności, papiery wartościowe, prawa majątkowe, ale i kredyty, pożyczki, darowizny i skonsumowane środki pieniężne.

Przychody to wartości jakimi podatnik dysponuje przed poniesieniem wydatku. Prawodawca wprowadza podział przychodów na opodatkowane i nieopodatkowane. Przychodem opodatkowanym jest wartość jaką o ustalonym pochodzeniu (tytuł, kwota, okres uzyskania) i  opodatkowana właściwym podatkiem. W przypadku przychodu nieopodatkowanego wartości będące w posiadaniu podatnika są także ustalone, lecz są np. wolne od podatku, zwolnione z opodatkowania lub obowiązek podatkowy względem nich wygasł.

Podstawa opodatkowania i stawka podatku

- Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystąpienia nadwyżki wydatków nad legalnymi przychodami (opodatkowanymi lub nieopodatkowanymi).

- Podstawą opodatkowania jest natomiast suma wszystkich nadwyżek z roku podatkowego.

- Podatek karny ustalany będzie w drodze konstytutywnej decyzji właściwego organu podatkowego lub właściwego organu kontroli skarbowej.

Obok dotychczasowej 75% stawki podatkowej, zostaje wprowadzona druga stawka 55% .

Nowa obniżona stawka opodatkowania przychodów nieujawnionych dotyczyć będzie podatników, którzy sami ujawnią przychód zanim zrobi to organ podatkowy. Jak możemy przeczytać w uzasadnieniu:
Jednocześnie projekt ustawy wprowadza szczególną stawkę podatku w wysokości 55%, która znajdzie zastosowanie do tej części przychodów, którą podatnik, z własnej inicjatywy, ujawni organowi prowadzącemu postępowanie, zanim fakt ten ujawni ten organ i jednocześnie uprawdopodobni, że nadwyżka została pokryta przychodami (dochodami) uprzednio niezadeklarowanymi do opodatkowania, z tytułu  których zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych uległo przedawnieniu”.

Nowa stawka ma odpowiadać zasadzie sprawiedliwości społecznej i jednocześnie spełniać funkcje prewencyjną i restytucyjną. Wprowadza zróżnicowane sankcje dla podatników w pełni realizujących swój obowiązek podatkowy, podatników zatajających przychody w celu uniknięcia podatku i podatników, którzy dobrowolnie ujawnią dotychczas zatajonego. Ustawodawca liczy, że podatnicy zachęceni niższą stawką podatkową będę częściej dobrowolnie zgłaszać nieujawnione przychody.

Nowe zasady prowadzenia postępowań

Punktem wyjścia jest przyjęcie domniemania legalności przychodu. Według nowego ustępu 6 artykułu 2 ustawy o PIT „w braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że przychody pochodzą z czynności, które mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy”. Przewidziana jest oczywiście możliwość obalenia ww. domniemania.

Wyjątkowy podatek karny

Główną zasadą postępowania ma być dążenie do opodatkowania przychodu właściwym dla niego podatkiem, do czego doprowadzić ma ustalenie pochodzenia przychodu i jego wysokości, a następnie opodatkowanie, np. podatkiem od spadków i darowizn. O ile w toku postępowania ustalone zostaną źródła przychodu i wysokość przychodu umożliwiająca poniesienie wydatków, karny podatek nie znajdzie zastosowania. Ten jest przewidziany wyłącznie dla sytuacji, kiedy niemożliwe jest ustalenie obowiązku podatkowego w związku z określonym źródłem finansowania wydatków.  Organ podatkowy będzie miał możliwość zweryfikować poniesione wydatki i przychody podatnika już na etapie czynności sprawdzających.

Ciężar dowodu

Obowiązkiem organu podatkowego jest wykazanie istnienia nadwyżek wydatków nad przychodami. Na podatniku spoczywa zaś ciężar udowodnienia przychodów wystarczających na pokrycie nadwyżki (art. 25g).

Dłuższy termin przedawnienia

Zgodnie z art. 68 § 4 termin przedawnienia podatku karnego wynosić będzie nie 5, a 10 lat. „Zobowiązanie podatkowe z tytułu opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została  doręczona po upływie 10 lat, licząc od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy w tym zakresie”.

W kontekście wyroku Trybunały Konstytucyjnego, 10letni termin przedawnienia umożliwi opodatkowanie ukrytych przychodów za wszystkie lata podatkowe. Zdaniem ustawodawcy wydłużenie terminu przedawnienia wpłynie pozytywnie na poczucie sprawiedliwości społecznej, powszechność opodatkowania i efektywność postępowań.


Przerwanie biegu przedawnienia

Nowością jest także zastosowanie przerwania biegu przedawnienia w przypadku uzyskiwania informacji od władz podatkowych innych państw. Na podstawie art. 70 a § 1 bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu „jeżeli możliwość ustalenia lub określenia zobowiązania podatkowego wynika z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, a ustalenie lub określenie przez organ podatkowy wysokości tego zobowiązania uzależnione jest od uzyskania odpowiednich informacji od organów innego państwa”.
Potrzebę wprowadzenia takiego rozwiązania uzasadnia się długotrwałym procesem uzyskiwania informacji od zagranicznych organów podatkowych.

W skrócie:

- Od 2015 roku obowiązywać mają dwie stawki podatku karnego 75 %  i 55% .

- Obniżona 55% stawka ma mieć zastosowanie do przychodów, które podatnik ujawni dobrowolnie.

- Przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem karnym będzie zdefiniowany jako każdorazowa nadwyżka wydatków (zgromadzonego mienia i wydanych środków pieniężnych) nad legalnymi przychodami (opodatkowanymi lub nieopodatkowanymi).

- Podstawą opodatkowania będzie suma wszystkich nadwyżek w danym roku podatkowym.

- Termin przedawnienia wynieść ma 10 lat.

Projekt ustawy znaleźć można na stronie biuletynu informacji publicznej Rządowego Centrum Legislacji pod adresem http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/2/projekt/224156. Tutaj można także śledzić jego ścieżkę legislacyjną i obserwować ewentualne zmiany.

Do pełnego tekstu projektu w formacie pdf prowadzi bezpośrednio link: http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/224156/224159/224160/dokument115717.pdf.

Ilona Stefaniak

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rozliczenie składki zdrowotnej w 2025 roku. Księgowa wyjaśnia jak to zrobić

Termin złożenia w ZUS deklaracji zawierającej rozliczenie wpłaconych składek zdrowotnych za 2024 rok upływa 20 maja 2025 r. Obowiązek ten dotyczy większości przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Jedynie ci rozliczający się na karcie podatkowej są z niego zwolnieni. W pozostałych przypadkach wysokość należnych składek wylicza się na podstawie przychodów bądź dochodów osiągniętych w poprzednim roku. Na co zwrócić uwagę przygotowując roczne rozliczenie składek? Wyjaśnia to Paulina Chwil, Księgowa Prowadząca oraz Ekspert ds. ZUS i Prawa Pracy w CashDirector S.A.

Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku. Prof. Kołodko recenzuje politykę (nie tylko gospodarczą) obecnego prezydenta USA

W kwietniu 2025 r. nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN ukazała się najnowsza książka prof. Grzegorza W. Kołodki zatytułowana „Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku”. Grzegorz W. Kołodko, wybitny ekonomista i były wicepremier, w swoim bezkompromisowym stylu analizuje trumponomikę i trumpizm, populizm, nowy nacjonalizm, publiczne kłamstwa i brutalną grę interesów. Profesor poświęca szczególną uwagę kwestiom manipulacji opinią publiczną, polityce sojuszy, a także wpływowi wojny w Ukrainie na kształt geopolityki. Zastanawia się również, jakie zagrożenia dla NATO i Unii Europejskiej niesie ze sobą „America First” – i co to wszystko oznacza dla współczesnego świata.

Zmiany w rachunkowości w 2025 r. Sprawozdawczość ESG przesunięta o 2 lata

Minister Finansów przygotował 5 maja 2025 r. projekt nowelizacji ustawy wdrażającej dyrektywę CRSD do ustawy o rachunkowości, a także ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja ma na celu wdrożenie unijnej dyrektywy 2025/794, przesuwającej wdrożenie obowiązku sprawozdawczości ESG o 2 lata.

Prof. Modzelewski: Większość podatników VAT może uniknąć w 2026 r. obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Jak?

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego, gdyby uchwalono projekt przepisów wprowadzających obowiązkowy KSeF w przedłożonym niedawno kształcie, to większość podatników VAT nie będzie musiała wystawiać faktur ustrukturyzowanych w 2026 r.

REKLAMA

Stopy procentowe NBP 2025: w maju obniżka o 0,5 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 6-7 maja 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,5 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosi od 8 maja 2025 r. 5,25 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zgodna z oczekiwaniami większości analityków finansowych i ekonomistów. Stopy NBP zmieniły się pierwszy raz od 3 października 2023 r.

Przekształcenie JDG a status podatnika rozpoczynającego działalność w estońskim CIT

W świetle marcowego wyroku NSA (sygn. II FSK 1412/24) zmienia się podejście do kwalifikacji podatkowej spółek powstałych z przekształcenia jednoosobowych działalności gospodarczych. Wyrok ten przesądził, że takie podmioty mogą korzystać z przywilejów "podatnika rozpoczynającego działalność" na gruncie przepisów o estońskim CIT.

Pracujesz na zleceniu - a może to faktyczna umowa o pracę? Jak ustalić i wykazać istnienie stosunku pracy

Osoby wykonujące umowy zlecenia, czy inne umowy cywilnoprawne, mają czasem wątpliwości, czy nie jest to de facto umowa o pracę. Każdy przedsiębiorca słyszał o możliwych kontrolach, podważeniu zatrudnienia, konieczności uzasadniania dlaczego taki a nie inny typ umowy został konkretnej osobie zaproponowany. A co ze swobodą zawierania umów? Czy forma umowy na którą zgadzamy się wspólnie z nowozatrudnioną osobą nie powinna być wystarczająca dla inspekcji pracy skoro zgodnie obie strony złożyły na niej swój podpis? Na te i wiele innych pytań odpowie Czytelnikom ten artykuł.

Zmiany w podatkach od 2026 r. - wyższy limit zwolnienia z VAT, korekty deklaracji, 6 m-cy vacatio legis

Ministerstwo Finansów poinformowało, że 6 maja 2025r. Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów ustaw dot. podatków w ramach procesu deregulacji. Nowe przepisy mają na celu m.in. ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów ustaw podatkowych oraz doprecyzowanie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez przedsiębiorców w zakresie deklaracji składanej w trakcie lub po zakończeniu kontroli celno-skarbowej. Projekty dotyczą również podwyższenia limitu zwolnienia podmiotowego w VAT oraz likwidacji obowiązku przygotowywania i publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej.

REKLAMA

Czego najczęściej dotyczą kontrole z urzędu skarbowego i ZUS-u?

Przedsiębiorcy mają szereg obowiązków wobec państwa - jako podatnicy muszą przestrzegać przepisów podatkowych, a jako płatnicy stosować normy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W obu tych sferach często dochodzi do uchybień. Dlatego upoważnione organy sprawdzają, czy firmy przestrzegają obowiązujących przepisów. W naszym artykule przedstawiamy najczęstsze obszary, które podlegają kontroli organów podatkowych lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Pozwani przez PFR – jak program pomocy dla firm stał się przyczyną tysięcy pozwów? Sprawdź, jak się bronić

Ponad 16 tysięcy firm już otrzymało pozew z Polskiego Funduszu Rozwoju [i]. Kolejne są w drodze. Choć Tarcza Finansowa miała być tarczą – dla wielu stała się źródłem wieloletnich problemów prawnych.

REKLAMA