Strona główna » Księgowość » Wiadomości » Propozycje zmian w ustawach o PIT i CIT w ocenie przedsiębiorców

Propozycje zmian w ustawach o PIT i CIT w ocenie przedsiębiorców

31 marca 2016, 11:50

Głównym celem zmian w ustawach o PIT i CIT zaproponowanych niedawno przez rząd jest „realizacja zapowiedzi wyrażonej w exposé premier Beaty Szydło”, polegającej na obniżeniu stawki podatku CIT dla małych podatników do wysokości 15 proc.. Jednak zmiana ta jest tylko elementem szerszych zmian, które zakłada projekt nowelizacji. Większość pozostałych projektowanych regulacji jest jednoznacznie niekorzystna dla przedsiębiorców.

Z punktu widzenie przedsiębiorcy:

Nie ulega wątpliwości, że zmiana polegająca na obniżeniu stawki podatku jest korzystna dla pewnej grupy podatników. Ograniczenie jej stosowania do kategorii małych podatników można traktować jako wyraz przyjętych przez autorów projektu nowelizacji założeń aksjologicznych. Tego rodzaju uprzywilejowanie pewnej kategorii podmiotów – z natury rzeczy – może jednak wywoływać kontrowersje. W analizowanym przypadku, zasadnicze wątpliwości może budzić fakt, że uprzywilejowanie dotyczy tylko podatników podatku dochodowego od osób prawnych (a zatem, w praktyce, przede wszystkim spółek kapitałowych). Analogiczną preferencją nie będą objęci podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzasadnienia takiego zróżnicowania sytuacji prawnej osób fizycznych oraz spółek kapitałowych (na korzyść tych ostatnich) można upatrywać w tzw. podwójnym opodatkowaniu działalności gospodarczej wykonywanej w formie spółek kapitałowych (na poziomie samej spółki oraz na poziomie jej wspólników w momencie podziału zysku). Należy jednak zauważyć, że z tego punktu widzenia trudno byłoby wyjaśnić powody, dla których w projekcie nowelizacji zawarto przepisy ograniczające możliwość korzystania z obniżonej stawki podatku przez spółki powstające z przekształcenia przedsiębiorców – osób fizycznych.

15 proc. CIT narusza zasadę równości

Wobec powyższego, należałoby postulować wprowadzenie stawki obniżonej również w odniesieniu do podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, względnie usunięcie z projektu nowelizacji przepisów wyłączających przejściowo stosowanie stawki obniżonej przez spółki powstałe z przekształcenia przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, wykonującymi we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Zmiana dotycząca wprowadzenia obniżonej stawki podatku dochodowego od osób prawnych jest tylko jednym z wielu elementów projektu nowelizacji. Pozostałe, proponowane zmiany trudno uznać za korzystne dla przedsiębiorców. Większa ich część stanowi realizację zamiaru zwalczania tzw. agresywnej optymalizacji podatkowej. Można jednak mieć wrażenie, że w praktyce zmiany te idą na tyle daleko, że uderzą przede wszystkim w uczciwych przedsiębiorców dokonujących operacji kapitałowych mających na celu restrukturyzację ich działalności.

W tym zakresie można wskazać można następujące rozwiązania proponowane w projekcie nowelizacji:

planuje się wprowadzenie reguły zgodnie, z którą zbycie udziałów lub akcji spółki, a także ogółu praw i obowiązków w spółce osobowej oraz tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, w których co najmniej 50% wartości aktywów stanowią nieruchomości lub prawa do nieruchomości położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za przychody objęte w Polsce ograniczonym obowiązkiem podatkowym;

Polecamy: Podatki 2016 - komplet żółtych książek

opodatkowanie wartości wkładów (z możliwością szacowania wartości przychodu) do spółek – w miejsce opodatkowania wartości nominalnej objętych udziałów lub akcji takich spółek;
wprowadzenie reguły zgodnie, z którą nie stosuje się zwolnienia dla tzw. wymiany udziałów, jeżeli „głównym lub jednym z głównych celów wymiany udziałów jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania”.

Ulga podatkowa na inwestycje badawczo-rozwojowe (B+R)

Wymienione propozycje, dotyczące dokonywanych przez przedsiębiorców operacji kapitałowych, niewątpliwie przyczynią się do ograniczenia wolności gospodarczej. Koszty tego rodzaju operacji utrudnią w praktyce restrukturyzację kapitału krajowego i jego – i tak niedostateczną – ekspansję na rynki zagraniczne.

Co ważne, zmiany te, zwłaszcza dotyczące możliwości szacowania wartości wkładów oraz uznania uniknięcia lub uchylenia się od opodatkowania za „jedną z głównych przyczyn”' wymiany udziałów, przyznają organom podatkowym spory zakres uznania administracyjnego. Tym samym, prowadzą do obniżenia poziomu bezpieczeństwa prawnego przedsiębiorców w sferze prawa podatkowego.

Autor: Krzysztof Komorniczak, ekspert BCC ds. prawa podatkowego

Dowiedz się więcej z naszej publikacji